Պրիշտինայի միջազգային օդանավակայան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
IATA: noneԻԿԱՕ: none
Ամփոփում
Օդակայանի տեսակ {{{տեսակ}}}

Ադեմ Յաշերիի անվան Պրիշտինայի միջազգային օդանավակայան (ալբ․՝ Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës "Adem Jashari"; (IATAPRN, ICAOBKPR)[a], Պրիշտինայից (Կոսովո) 15 կմ (9.3 մղոն) հարավ-արևմուտքում գտնվող միջազգային օդանավակայան։ Օդանավակայանը թռիչքներ ունի մի շարք եվրոպական ուղղություններով։

Օդանավակայանն ամեն տարի ավելի քան 2 միլիոն ուղևոր է փոխադրում[1] և միակ մուտքային պորտն է Կոսովո եկող օդային ուղևորների համար[2]։ Այն անվանվել է Կոսովոյի ազատագրման բանակի հիմնադիր Ադեմ Յաշերիի պատվին, որը 1990-ականների ընթացքում պայքարում էր Հարավսլավիայի Դաշնային Հանրապետության կազմից Կոսովոյի դուրս գալու համար։ Պրիշտինա միջազգային օդանավակայանը Սլովենիայի Adria Airways-ի համար ծառայում է որպես երկրորդային հանգույց[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1999 թվականի հունիսի 12-ից 26-ը ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի (Կոսովոյի ուժեր) միջև Պրիշտինայի օդանավակայում տեղի ունեցած իրադարձությունների արդյունքում ռուսական զորքերը գրավեցին օդանավակայանը։ Բոսնիա և Հերցեգովինայում տեղակայված 200 ռուսական զորքերի կազմավորումն[4] անցավ Կոսովո և գրավեց Կոսովոյի մայրաքաղաք Պրիշտինայի օդանավակայանը։

Ինքնաթիռների կայանատեղին և ուղևորատար տերմինալը վերանորոգվել և ընդլայնվել են 2002 թվականին և կրկին 2009 թվականին։ 2006 թվականի հունիսին Պրիշտինայի միջազգային օդանավակայանն արժանացել է Airports Council International-ի (ACI) «2006 թվականի լավագույն միջազգային օդանավակայան» մրցանակին։ Հաղթող օդանավակայանները ընտրվել են մի շարք ոլորտներում գերազանցության և ձեռքբերումների համար, ներառյալ օդանավակայանի զարգացումը, գործառնությունները, սարքավորումները, անվտանգությունը և ապահովությունը, ինչպես նաև հաճախորդների սպասարկումը[5]։

2008 թվականի նոյեմբերի 12-ին Պրիշտինայի միջազգային օդանավակայանն իր պատմության մեջ առաջին անգամ ունեցավ տարեկան մեկ միլիոն ուղևոր (բացառությամբ ռազմական)։ Օդանավակայանում տեղի է ունեցել հատուկ արարողություն, որտեղ մեկ միլիոներորդ ուղևորը ստացել է ետ վերադարձի անվճար տոմս դեպի օդանավակայանի կողմից սպասարկվող իր ընտրած վայրը[6]։

Սերբիայի և Կոսովոյի միջև ընթացող վեճի պատճառով, դեպի Պրիշտինայի միջազգային օդանավակայան ու Պրիշտինայի օդանավակայանից թռիչքները հարվածվում էին Սերբիայի օդային երթևեկության վերահսկողության կողմից (ATC), մասնավորապես, SMATSA -ի կողմից (Սերբիայի և Չեռնոգորիայի օդային երթևեկության ծառայությունների գործակալություն), թույլ չտալով թռիչքներ սերբական օդային տարածքով[7]։ Սա ի վերջո հանգեցնում է Սերբիայի տարածքը շրջանցող թռիչքային ուղիներով Պրիշտինայի թռիչքներին, որոնք մտնում են Ալբանիայի կամ Մակեդոնիայի օդային տարածք[8]։ Այս վեճը կարող է ընդհանուր առմամբ մինչև 30 րոպե ավելացնել թռիչքի տևողությանը, իսկ քննարկումները այդ վեճի հաղթահարման ուղղությամբ մինչ օրս ձախողվել են։ Լինելով ամենամերձավոր տարածաշրջանում միակ գործառութային օդանավակայանը, ցանկացած դիվերսիա, ի վերջո, կուղղվի Մակեդոնիային, Ալբանիային կամ Բուլղարիային՝ հաշվի առնելով, որ Ջյակովիցայի օդանավակայանը դեռ փակ է։

Վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օդանավակայանի գրանցման սրահը
Ուղևորների և թռիչքների շարժի վիճակագրություն (2004–2019)[9]
Տարի Ուղևորներ Փոփոխություն Օդային թռիչքներ Փոփոխություն
2004 910,797 9.1% 4,716 13.3%
2005 930,346 2.1% 4,983 5.7%
2006 882,731 Decrease5.1% 4,077 Decrease18.2%
2007 990,259 12.2% 4,316 5.9%
2008 1,130,639 14.2% 4,928 14.2%
2009 1,191,978 5.4% 5,709 15.9%
2010 1,305,532 9.5% 6,143 7.6%
2011 1,422,302 8.9% 6,738 9.7%
2012 1,527,134 7.4% 6,947 3.1%
2013 1,628,678 6.6% 7,305 5.2%
2014 1,404,775 Decrease13.7% 5,994 Decrease17.9%
2015 1,549,198 10.3% 6,773 13.0%
2016 1,744,202 12.6% 7,254 7.1%
2017 1,885,136 8.0% 7,508 3.5%
2018 2,165,749 14.7% 8,388 11.7%
2019
(1 հունվարի – 30 ապրիլի)
668,229 12.1% 1,321 17.8%

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Aeroporti "Adem Jashari" shpërblen udhëtarin e 2 milionët». KOHAnet. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  2. «Civil Aviation Authority of the Republic of Kosovo» (PDF). Caa-ks.org. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2023 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 20-ին.)
  3. «Slovenian Airline Adria Airways offers tickets to and from Ljubljana and will fly you to your final destination with a smile!». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 21-ին.
  4. «Singer James Blunt 'stopped World War 3'». BBC. 2010 թ․ նոյեմբերի 14. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 20-ին. «In an interview with BBC Radio 5Live, to be broadcast later on Sunday, he said: "I was given the direct command to overpower the 200 or so Russians who were there.»
  5. [1] Արխիվացված 9 Մայիս 2008 Wayback Machine
  6. «Prishtina airport hits 1 million passengers». New Kosova Report. 2008 թ․ նոյեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 8-ին.
  7. «Focus on Kosovo». The Controller. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 27-ին.
  8. «Focus on Kosovo». The Controller. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 27-ին.
  9. caa-ks.org - Statistics retrieved 16 February 2017

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պրիշտինայի միջազգային օդանավակայան» հոդվածին։