Պարժենիցա

Պարժենիցա (լեհ.՝ Parzenica), ասեղնագործ սրտաձև զարդապատկեր, որը բնորոշ է լեռնաբնակների դեկորատիվ կիրառական արվեստին։ Զարդանախշը հաճախ լինում է գուրալյան ավանդական տարազի տղամարդկանց տաբատների վրա^[1]^[2]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբում պարժենիցան իրենից ներկայացնում էր պարզ օղակակար, որն արվում էր տաբատի կտրած մասերի միացման տեղերը մաշվելուց պաշտպանելու համար։ Ժամանակակից դերձակները պարժենիցայում սկսեցին կիրառել կարմիր կամ մուգ կապույտ օղակակարեր, միաժամանակ խտացնելով օղակների թիվը։ Հետագայում կարը փոխարինվեց ասեղնագործ ապլիկացիաներով։ Պարժենիցայի համար բրդյա թելերի կիրառումը հնարավորություն տվեց նախշերն ավելի վառ դարձնել։ Եվ ժամանակի ընթացքում այն դարձավ հագուստը զարդարելու միջոց^[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարժենիցայով դեկորատիվ ձևավորումը, հավանաբար, Հունգարիայում է առաջացել։ Եվ XX դարի սկզբում Պոդհալե մարզին առավել բնորոշ զարդանախշն էր^[1]։

Տերմինի ծագումն անհայտ է։ Ամենայն հավանականությամբ անվանումը կապված է հին լեհերեն parznąć և parznić բայերի հետ, որը նշանակում է «ինչ-որ բան կեղտոտել»^[4]։ Ի սկզբանե բառը կիրառվել է նաև գուրալեների կենցաղային այլ առարկաներին, այդ թվում պանրի արտադրության համար նախատեսված փայտե կաղապարների համար և սրտանման պատկերներին փայտագրության մեջ^[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Condra, Jill. 2013. Encyclopedia of National Dress: Traditional Clothing Around the World. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, p. 600.
↑ Hinds, Joan. 2002. World of Embellishment: Add Global Designs to Contemporary Fashions & Décor. Iola, WI: Krause Publications, p. 77.
↑ Birnbaum, Alexandra Mayes (1992). Birnbaum's Eastern Europe. HarperPerennial. էջ 625. ISBN 9780062780836.
↑ Dziadowiec, Joanna (2010). Tendera, Paulina (ed.). Góralskie reprezentacje, czyli rzecz o Podhalanach i ich kulturze (լեհերեն). Kraków. էջեր 67–90. {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ Trebunia, Stanisława; Kubienia, Jacek; Bielatowicz, Anna (2011). Strój górali podhalańskich = The dress of Podhale highlanders. Stroje Ludowe w Karpatach Polskich, t. 4 (Polish and English). Translated by Domańska, Monika. Kraków; Milówka: Fundacja Braci Golec. էջ 250. ISBN 9788392551812. OCLC 804547001.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Պարժենիցա կատեգորիայում։

[enc-1] 1,0 ^1,1 Condra, Jill. 2013. Encyclopedia of National Dress: Traditional Clothing Around the World. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, p. 600.

[2] Hinds, Joan. 2002. World of Embellishment: Add Global Designs to Contemporary Fashions & Décor. Iola, WI: Krause Publications, p. 77.

[3] Birnbaum, Alexandra Mayes (1992). Birnbaum's Eastern Europe. HarperPerennial. էջ 625. ISBN 9780062780836.

[4] Dziadowiec, Joanna (2010). Tendera, Paulina (ed.). Góralskie reprezentacje, czyli rzecz o Podhalanach i ich kulturze (լեհերեն). Kraków. էջեր 67–90. {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[5] Trebunia, Stanisława; Kubienia, Jacek; Bielatowicz, Anna (2011). Strój górali podhalańskich = The dress of Podhale highlanders. Stroje Ludowe w Karpatach Polskich, t. 4 (Polish and English). Translated by Domańska, Monika. Kraków; Milówka: Fundacja Braci Golec. էջ 250. ISBN 9788392551812. OCLC 804547001.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]