Ուկայալի (գետ)
| Ուկայալի գետ | |
|---|---|
_Rios_Tambo%2BUcayali.jpg) | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 1600 կմ² |
| Ավազանի մակերես | 375 000 կմ² |
| Ավազան | Ամազոն / Ատլանտյան օվկիանոս |
| Ջրի ծախս | 12600 մ³/վրկ. |
| Ջրահոսք | |
| Ակունք | Ապուրիմակ / Ուրուբամբա |
| Ակունքի տեղակայում | 10°42′03″ հար. լայն. 73°45′22″ արմ. երկ. |
| Բարձրություն | 210 մ |
| Գետաբերան | Ամազոն գետ |
| Գետաբերանի տեղակայում | 4°27′21″ հար. լայն. 73°26′51″ արմ. երկ. |
| Բարձրություն | 100 մ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Urubamba River?, Tambo River?, Pachitea River?, Abujao River?, Sheshea River?, Aguaytía River?, Tapiche River?, Callería River?, Cashiboya River?, Cohengua Rover?, Genepanshea River?, Guanache River?, Maquía River?, Pacaya River?, Pisqui River?, Santa Catalina River?, Tacshitea River?, Tahuanía River?, Tamaya River?, Unine River? և Utiquinía River? |
| Երկիր | Պերու |
| Երկրամաս | Լորետո[1] |
| Ջրահավաք | Ամազոնի դաշտավայր |
 | |
Ուկայալի (իսպ.՝ Ucayali), գետ Պերուում, Ամազոնի աջափնյա վտակը։ Երբեմն նրան ընդունում են որպես Ամազոնի աջակողմյա ակունք։ Գետաբերանը գտնվում է ծովի մակարդակից 100 մ բարձրության վրա, իսկ ակունքը՝ 210 մ։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկարությունը 1600 կմ է[2], իսկ Ապուրիմակ վտակի հետ՝ 2700 կմ[3]։ Ջրավազանի մակերեսը 375 հազ. կմ² է[3]։ Ձևավորվում է Ապուրիմակ (որին ստորին հոսանքում անվանում են Տամբո) և Կենտրոնական Անդերից սկիզբ առնող Ուրուբամբա գետերի միախառնումից, որից հետո հոսում է Ամազոնի դաշտավայրով, Անդյան լեռների երկայնքով՝ դեպի հյուսիսարևմուտք ուղղությամբ։ Հունը գալարուն է, հովիտը՝ տեղ-տեղ ճահճակալած ու պատված խիտ արևադարձային անտառներով, որոնց տեղացիներն անվանում են սելվաս։ Աջափնյա վտակներն են Շեշեյա, Թամայա, իսկ ձախափնյա վտակները՝ Պաչիտեյա, Ագուայթիյա, Փիսկի։
Ջրի միջին ծախսը կազմում է 12600 մ³/վրկ, իսկ տարեկան հոսքի ծավալը`426 կմ³: Ջրառատ է սեպտեմբերից-մարտ ընկած ժամանակահատվածում։ Ողջ երկայնքով նավարկելի է, մինջև ակունքում գտնվող Աթալայա քաղաքը։ Գլխավոր նավահանգիստը Պուկալպան է[4]։
Ուսումնասիրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուկայալին սկզբից կոչվել է Սան-Միգել, հետո անվանել են Ռիո դե Կուսկո, իսկ հետք Ուկայալի։ Գետի ուսումնասիրման նպատակով Պերույում կազմակերպվել են մի շարք թանկարժեք արշավախմբեր։ Առաջիններից մեկը 1867 թվականի արշավախումբն է, որ «Նապո» փոքրիկ նավով Լիմայից Պաչիտեյա գետով անցել է Տամբո գետ ու հասել այնտեղ, որտեղ խառնվում են Ուկայալին և Ամազոնը։
Լեհ գրող Արկադի Ֆիդլերը իր «Ուկայալիում ձկները երգում են» գրքում նկարագրում է ձկների «երգը» երևույթը։ Ոիկայալին համարվում է տուն Ամազոն գետի դելֆինների, հսկայական ջրասամույրների, լամանտինների համար, որոնցից շատ կան Պակայա-Սամիրիա Ազգային պարկում։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Ուկայալի գետը քարտեզի վրա -
Գետը ֆիզիկական քարտեզի վրա -
Ռիո Ուկայալի
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Укаяли / Михайлова М. В. // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
- ↑ 3,0 3,1 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ https://www.britannica.com/place/Ucayali-River
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուկայալի (գետ)» հոդվածին։ |
| ||||||||||
