Միլե Բուդակ

Միլե Բուդակ
Ծնվել է	օգոստոսի 30, 1889
Ծննդավայր	Sveti Rok
Վախճանվել է	հունիսի 7, 1945 (55 տարեկան)
Վախճանի վայր	Զագրեբ, Խորվաթիայի ֆեդերատիվ հանրապետություն
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, գրող, դրամատուրգ, բանաստեղծ-փաստաբան և նախարար
Քաղաքացիություն	Խորվաթիա
Կրթություն	Զագրեբի համալսարան
Անդամակցություն	Խորվաթիայի գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Կուսակցություն	Ուստաշներ
	Mile Budak Վիքիպահեստում

Միլե Բուդակ (խորվ.՝ Mile Budak, օգոստոսի 30, 1889(1889-08-30)^[1]^[2], Sveti Rok - հունիսի 7, 1945(1945-06-07)^[1]^[2], Զագրեբ, Խորվաթիայի ֆեդերատիվ հանրապետություն)^[3], խորվաթ պատերազմական հանցագործ և սերբերի դեմ ցեղասպանության կազմակերպիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորել է Զագրեբի համալսարանում^[4]։ Խորվաթիայի ուստաշների, սերբերի, գնչուների և հրեաների ցեղասպանության կազմակերպիչ, ստացել է «մշակույթի ինքնաձիգով նախարար» մականունը։ Գրող է (նրա վեպերը այժմ ևս շարունակում են վաճառվել Խորվաթիայում) և լրագրող, եղել է «Խորվաթիայի ժողովուրդ» թերթի գլխավոր խմբագիրը։ Նա կոչ է արել դուրս բերել Խորվաթիայի սերբերին և ոչնչացնել, իր գրքերում նրանց անվանել է «ստրուկներ», «մուրացկաններ» և այլն։

Ուստաշների իշխանության գալուց հետո զբաղեցրել է կրթության, կրոնի և մշակույթի նախարարի պաշտոնը, ինչպես նաև կազմակերպության ղեկավարը^[5]։

Նրան են վերագրում են հետևյալ խոսքերը. «սպանել մեկ երրորդին, աքսորել մեկ երրորդին և կաթոլիկ դարձնել սերբերի մեկ երրորդին», որոնք ենթադրաբար արտասանել է 1941 թվականի ամռանը^[6]։

1945 թվականին Ավստրիա փախչելու փորձի ժամանակ ձերբակալվել է պարտիզանների կողմից, մահապատժի է ենթարկվել կոլլաբորացիոնիստական ռեժիմի շատ այլ անդամների հետ։ Բուդակի ընտանիքը մահացել է Բլայբուրգի կոտորածի ժամանակ։

1991 թվականին Խորվաթիայի անկախության հռչակումից հետո փորձեր են արվել վերականգնել Բուդակի հեղինակությունը՝ նրա գրքերը մեծ քանակությամբ հրատարակելով։ Հիմնական պատճառն այն էր, որ նա գնահատվել է որպես գրող և երկրի անկախության համար մարտիկ՝ անկախ նրա քաղաքական գործունեության արդյունքներից։ Սակայն 2003 թվականին Իվո Սանադերի իշխանության գալուց հետո Բուդակի հանդեպ հարաբերություններում եղել է շրջադարձ։ Մասնավորապես, նրա անունը կրող բոլոր փողոցները վերանվանվել են, հուշատախտակները ապամոնտաժվել են։

Վերականգնել է ծայրահեղական հին կոչը՝ «Србе на врбе!»:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Hrvatski biografski leksikon (хорв.) — 1983.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
↑ Profile Արխիվացված 2009-07-02 Wayback Machine, jasenovac-info.com; accessed 8 August 2014.
↑ Contemporary Croatian literature by Ante Kadić, published by Mouton, 1960 (page 50)
↑ This is Artukovic by Devon Gaffney, B.A. Starcevic, published by s.n., 1958 (p. 51)
↑ Bosnia and Herzegovina in the Second World War by Enver Redžić, Routledge, 2005; 0-7146-5625-9, 978-0-7146-5625-0, page 68

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ivo Petrinović: Mile Budak — portret jednog političara, Split 2002.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միլե Բուդակ» հոդվածին։

[_071ee0880e902bbf-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Hrvatski biografski leksikon (хорв.) — 1983.

[_68250a5933aadc82-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8

[jasenovac-info.com-3] Profile Արխիվացված 2009-07-02 Wayback Machine, jasenovac-info.com; accessed 8 August 2014.

[kadic-4] Contemporary Croatian literature by Ante Kadić, published by Mouton, 1960 (page 50)

[5] This is Artukovic by Devon Gaffney, B.A. Starcevic, published by s.n., 1958 (p. 51)

[6] Bosnia and Herzegovina in the Second World War by Enver Redžić, Routledge, 2005; 0-7146-5625-9, 978-0-7146-5625-0, page 68

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]