Մասնակից:Anelvan/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Վասիլի Պավելի Ակսյոնով {{ԱԾ}}-ռուս գրող,դրամատուրգ և սցենարիստ, թարգմանիչ, մանկավարժ։

1980 թվից ապրել է ԱՄՆ-ում (որտեղ դասավանդել է համալսարանում և աշխատել է ռադիոլրագրող), կյանքի վերջին տարիներին ապրել է Ֆրանսիայում։ Բացի արձակից և դրամատուրգիայից՝ գրել է ռուսերեն գեղարվեստական ֆիլմերի սցենարներ,եղել է համահեղինակ «Անձեռնմխելի Ջին Գրինը», հրատարակել է մեկ գիրք անգլերեն («Ձվի դեղնուց» ռուս.՝ «Желток яйца», 1989) և այն թարգմանել այդ լեզվից։

Կենսագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլի Ակսյոնովը ծնվել է 1932 թվականի օգոստոսի 20-ին Կազանում Պավել Վասիլևի Ակսյոնովի (1899—1991) և Եվգենյա Սոլոմոնի Գինզբուրգի (1904—1977) ընտանիքում։Եղել է ընտանիքի երրորդ երեխան (ծնողների միակ ընդհանուր երեխան)։ Հայրը՝ Պավել Վասիլիին, եղել է Կազանի քաղաքային խորհրդի ներկայացուցիչ և Թաթարստանի ԽՄԿԿ մարզկոմի բյուրոյի անդամ։ Մայրը՝ Եվգենյա Սոլոմոնին, աշխատել է որպես մանկավարժ Կազանի մանկավարժական համալսարանում, այնուհետև՝ «Կարմիր Թաթարիա» (ռուս.՝ «Красная Татария») թերթի բաժնի ղեկավար։ Հետագայում, անցնելով ստալինյան ճամբարներով, անձի պաշտամունքի տարիների մերկացման ժամանակ Եվգենյա Գինզբուրգը դառնում է «Դաժան երթուղի»(ռուս.՝ «Крутой маршрут») հուշագրությունների գրքի հեղինակ։ Դա առաջին հուշապատում-գրքերից մեկն է ստալինյան ճամբարների բռնաճնշումների վերաբերյալ և պատմում է հեղինակի անցկացրած տասնութ տարիների պատմությունը բանտում, կալիմական Ճամբարների և աքսորի մասին։ 1937 թվին,երբ Վասիլի Ակսյոնովը դեռ հինգ տարեկան չկար, երկու ծնողներն էլ (սկզբում՝ մայրը, շուտով նաև՝ հայրը) ձերբակալված էին և տասը տարի դատապարտված բանտերում և ճամբարներում։ Ավագ երեխաներից քրոջը՝ Մայային (Պ․Վ․ Ակսյոնովայի դուստրը) և Ալյոշային (Եկ․Ս․ Գինզբուրգի որդին առաջին ամուսնությունից) հարազատները վերցնում են իրենց խնամակալության տակ։ Վասյան ստիպված է լինում գնալ դատապարտյալների երեխաների մանկատուն։Նրա տատիկին թույլ չեն տալիս երեխային իր մոտ պահել։ 1937 թվին Պ․ Ակսյոնովայի եղբորը՝ Անդրեյան Վասիլիի Ակսյոնովին, հաջողվում է փնտրել փոքրիկ Վասյային Կոստրոմայի մանկատանը և վերցնել իր մոտ։ Վասյան ապրում է Քսենյա Վասիլիի Ակսյոնովայի (իր հորաքրոջ) տանը մինչ 1948 թիվը, քանի դեռ նրա մայրը՝ Եվգենյա Գինզբուրգը, որ 1947 թվին դուրս էր եկել ճամբարից և ապրում էր Մագադանի աքսորավայրում, չէր կարողացել Վասյային իր մոտ՝ Կալիմ, բերելու թույլտվություն ստանալ։ Եվգենյա Գինզբուրգը իր հանդիպումը Վասյայի հետ նկարագրում է «Դաժան երթուղի»(ռուս.՝ «Крутой маршрут») գրքում։ Տարիներ հետո՝ 1975 թվին, Վասիլի Ակսյոնովը ինքնակենսագրական «Այրվածք» ռուս.՝ «Ожог» վեպում նկարագրում է իր պատանեկան տարիները Մագադանում։ 1965 թվին Ակսյոնովը ավարտել է Լենինգրադի թիվ 1 բժշկական ինստիտուտը և ուղարկվել է Բալթիկ ծովի շոգենավագնացական ձեռնարկություն, որտեղ պետք է աշխատեր որպես հեռավոր նավարկության դատական բժիշկ։ Չնայած նրան, որ Ակսյոնովի ծնողներն արդեն վերականգնել էին իրենց իրավունքները (ռեաբիլիտացիայի էին ենթարկվել), այնուամենայնիվ նրան այդպես էլ ռազմական թույլտվություն չտվեցին։ Շատ հին հիշատակումներ կան, որ Ակսյոնովը աշխատել է որպես կարանտինային բժիշկ Հյուսիսային Բևեռում, Կարելիայում, Լենինգրադի ծովային առևտրային նավահանգստում և Մոսկվայի տուբերկուլյոզի հիվանդանոցում (այլ տվյալնորով եղել է Մոսկվայի տուբերկուլյոզի գիտահետազոտական ինստիտուտի խորհրդատու)։ Կազանի Կարլ Մարքս փողոցի թիվ 55/31 տանը 1938-1948 թվերին ապրել է Վասիլի Ակսյոնովը։

Գրական գործունեության սկիզբը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1960 թվից Վասիլի Ակսյոնովը պրոֆեսիոնալ գրող էր։ «Կոլեգաներ»ռուս.՝ «Коллеги» վեպը (գրված 1959 թվին համատեղ Գ․ Ստաբովի համանուն պիեսի հետ,1961, համանուն ֆիլմը, 1962 ), «Աստղային ուղեգիր» ռուս.՝ «Звёздный билет» (գրված 1961 թվին, որի մոտիվներով նկարահանված «Իմ փոքր եղբայրը» ռուս.՝ «Мой младший брат»,1962), «Նարինջներ Մարոկկոյից» ռուս.՝ «Апельсины из Марокко» վեպը (1962),«Ուշ է, իմ ընկե՛ր, ուշ է» ռուս.՝ «Пора, мой друг, пора» (1963), «Ինքնանետիչ»ռուս.՝ «Катапульта» (1964), «Կիսաճանապարհ դեպի Լուսին» ռուս.՝ «На полпути к Луне» (1966), «Միշտ վաճառքում»ռուս.՝ «Всегда в продаже» (բեմադրված «Սովրեմեննիկ» թատրոնում, 1965), 1968 թվին հրատարակված ֆանտաստիկ- հումորային «Ապրանքակուտակման տակառ» ռուս.՝ «Затоваренная бочкотара»։ 1964 թվին դարձել է «Ծիծաղում է նա,ով ծիծաղում է» ռուս.՝ «Смеётся тот, кто смеётся» դեդեկտիվ վեպի գրախոսներից, որը տպագրվել է «Շաբաթ» թերթում։ 1960-ական թվականներին Վ․Ակսյոնովի ստեղծագործությունները հաճախ են տպագրվել «Պատանեկություն» ռուս.՝ «Неделя» ամսագրում։ Մի քանի տարվա ընթացքում եղել է ամսագրի խմբագրական կոլեգիայի անդամ։ Արկածային երկխոսություններ երեխաների համար․«Իմ պապիկը-հուշարձան» (1970) և «Արկղիկ,որտեղ ինչ-որ բան է չխկչխկում» ռուս.՝ «Сундучок, в котором что-то стучит» (1972)։ Պատմաաշխարհագրական ժանրին է առնչվում Լ․Կրասինի «Սերն էլեկտրականության հանդեպ» շարժումը ։ «Ժանրի որոնումներ»իռուս.՝ «Поиски жанра» փորձառական տարբերակը գրվել է 1972 թվին (առաջին հրատարակությունը ՝ «Նոր աշխարհ»ռուս.՝ «Новый мир» ամսագրում)։ 1972 թվին Օ․Գորչակովի և Գ․ Պոժենյանի հետ գրել է վեպ-պարոդիա լրտես մարտիկ «Անձեռնմխելի Ջին Գրինը» Գրիվադ Գորպաժակս կեղծանունով (անուն-ազգանունի հեղինակային հնարք)։ 1976 թվին անգլերենից թարգմանել է Է․Լ․ Դոկտորույուի «Ռեգթայմ» ռուս.՝ «Рэгтайм» վեպը։

Дом № 55/31 по улице Карла Маркса в Казани, в котором Василий Аксёнов жил с 1938 по 1948 годы Начало литературной деятельности С 1960 года Василий Аксёнов — профессиональный литератор. Повесть «Коллеги» (написана в 1959 году; одноимённая пьеса совместно с Г. Стабовым, 1961; одноимённый фильм, 1962), романы «Звёздный билет» (написан в 1961 году; по нему снят фильм «Мой младший брат», 1962), повесть «Апельсины из Марокко» (1962), «Пора, мой друг, пора» (1963), сборники «Катапульта» (1964), «На полпути к Луне» (1966), пьеса «Всегда в продаже» (постановка театра «Современник», 1965); в 1968 году опубликована сатирико-фантастическая повесть «Затоваренная бочкотара». В 1964 году принял участие в написании коллективного детективного романа «Смеётся тот, кто смеётся», опубликованного в газете «Неделя».

В 1960-х годах произведения В. Аксёнова часто печатаются в журнале «Юность». В течение нескольких лет он является членом редколлегии журнала. Приключенческая дилогия для детей: «Мой дедушка — памятник» (1970) и «Сундучок, в котором что-то стучит» (1972).

К историко-биографическому жанру относится повесть о Л. Красине «Любовь к электричеству» (1971). Экспериментальное произведение «Поиски жанра» было написано в 1972 году (первая публикация в журнале «Новый мир»; в подзаголовке, указывающем на жанр произведения, также обозначено «Поиски жанра»).

В 1972 году совместно с О. Горчаковым и Г. Поженяном написал роман-пародию на шпионский боевик «Джин Грин — неприкасаемый» под псевдонимом Гривадий Горпожакс (комбинация имён и фамилий самих авторов).

1976 год — перевёл с английского роман Э. Л. Доктороу «Рэгтайм».