Մահացու վիրավորը
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Վասիլի Վերեշչագին |
| տարի | 1873 |
| գտնվում է | Տրետյակովյան պատկերասրահ |
| հավաքածու | Տրետյակովյան պատկերասրահ |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
« Մահացու վիրավորը» (ռուս.՝ «Смертельно раненный»), ռուս նկարիչ Վասիլի Վերեշչագինի նկարը, որն ստեղծվել է 1873 թվականին։ Նկարը Վերեշչագինի բողոքն է ընդդեմ նվաճողական պատերազմների[1]։
Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Մահացու վիրավորը» կտավը դասվում է Վասիլի Վերեշչագինի Թուրքեստանյան շարքի նկարների թվում։
1867 թվականին Վերեշչագինը, ենթասպայի կարգավիճակով, մեկնել է Թուրքեստան, որտեղ նա ծառայել է գեներալ-նահանգապետ Կաուֆմանի մոտ։ Պատերազմի ժամանակ Վերեշչագինն իր հայրենակիցների մահվան ու տառապանքների ականատեսն է եղել։ Այնտեղ, Թուրքեստանում, ստեղծվել են nրա Թուրքեստանյան շարքի բոլոր նկարները։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Մահացու վիրավորը» նկարում նկարիչը ստեղծել է ցավից խելագարված ռուս զինվորի կերպարը։ Նրա դեմքը ցույց է տալիս մահվան սարսափը և վախը։ Զինվորը ձեռքերով սեղմել է իր կողքի վերձը, բայց նա դատապարտված է։ Դատելով զինվորի դիրքից՝ գետնին տարածված ստվերից կարելի է ասել, որ նա մինչև վերջին պահը փորձել է փրկվել, փախչել մահից։ Վառոդի ծխով լցված երկինքը, ամուլ հողը, տաք օրվա շիկացած մթնոլորտը ձևավորում են բնապատկերային միջավայր, որը ամբողջ տեսարանին տալիս է ավելի իրատեսական համոզվածություն։ Նկարը տարբերվում է կյանքի խորը ճշմարտությամբ, այն շնչում է մարդասիրության տաք զգացումով։
Վերևում՝ նկարի շրջանակի վրա, առկա է գրություն, որն արել է հենց Վերեշչագինը․ «Ախ, սպանեցին, եղբայրներ ..սպանեցին... Օ՛հ, իմ մահը եկել է…» (ռուս.՝ «Ой убили, братцы! ..убили …ой смерть моя пришла!…»)։
Վերաբերմունքը նկարչի նկարի նկատմամբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վերեշչագինի ստեղծագործական ողջ գործի համար բնորոշ է զավթղական պատերազմների դեմ բողոքի արտահայտությունը[2]։ Վերեշչագինի նկարների հակամիլիտարիստական ուղղվածությունն արդյունք է կյանքի դիտարկումների և նկարչի մտորումների։ Բայց պատերազմի հանդեպ ատելության հետ մեկտեղ, իր նկարներում Վերեշչագինը ցույց է տալիս սովորական ռուս զինվորի ողջ հերոսությունը։
«Ես սրտիս շատ մոտ եմ ընդունում այն, ինչ նկարում եմ. լացում եմ (բառացիորեն) յուրաքանչյուր վիրավորի և սպանվածի վիշտը»,– գրել է Վերեշչագինը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Кондратович Н.А. Верещагин. — М.: Русское энциклопедическое товарищество, 2003. — С. 16. — 32 с. — ISBN 5-901227-28-X
- ↑ Кузнецова Э.В. Исторический и батальный жанр: Беседы о русской и советской живописи. — М.: Просвещение, 1982. — 192 с. с.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Государственная Третьяковская галерея — каталог собрания / Я. В. Брук, Л. И. Иовлева. — М.: Красная площадь, 2001. — Т. 4: Живопись второй половины XIX века, книга 1, А—М. — С. 155. — 528 с. — ISBN 5-900743-56-X
- «Մահացու վիրավորը» Արխիվացված 2018-07-01 Wayback Machine
- Картина В.В. Верещагина «Смертельно раненый»
- Верещагин