Ղազարի խաչքար (Հռիփսիմե, Վաղարշապատ)
 | |
|---|---|
 Ղազարի խաչքար | |
| Երկիր | Հայաստան |
| Տարածաշրջան | Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքի արևելյան մասում, Մեսրոպ Մաշտոց - Գրիգոր Նարեկացի փողոցների խաչմերուկ մոտ գտնվող Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցում։ |
| Սկզբնական տեղադրություն | Նախկինում գտնվել է Մայր Աթոռի ժառանգավորաց դպրոցում։ |
| Ներկա տեղադրություն | Կանգնեցված է Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցու արևելյան կողմում՝ պարսպի մոտ։ |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
| Նվիրված | Ղազարին։ |
| Խաչագործ | Անհայտ է։ |
| Պատվիրող | Անհայտ է։ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 16-րդ դար |
| Զարդաքանդակի նկարագրություն | Խաչքարը քանդակներ չունի։ |
| Նյութ | բազալտ |
| Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ։ |
| Վայր | Գերեզմանոց |
 | |
 | |
 Khatchkars of St. Hripsime church Վիքիպահեստում | |
Ղազարի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքի արևելյան մասում, Մեսրոպ Մաշտոց - Գրիգոր Նարեկացի փողոցների խաչմերուկ մոտ գտնվող Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցում, որն ընդգրկված է ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (4.2/17.9.8)[1]։
Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գտնվում է Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցու արևելյան կողմում՝ պարսպի մոտ[2]։ Նախկինում գտնվել է Մայր Աթոռի ժառանգավորաց դպրոցում[2]։
Խաչքարի նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայտնաբերվել է 1896-1897 թվականներին Մայր Աթոռում ընթացող հին վեհարանի, տպարանի և ժառանգավորաց դպրոցի ավերակների մաքրման ժամանակ։ Խաչքարի աջ կողմի վերնամասը մինչև քիվը ջարդված է։ Խաչքարը իր քանդակային և հնագրական արձանագրություններով թվագրվում է է 16-րդ դար[2]։
Խաչքարի վիմական արձանագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիմական արձանագրությունը փորագրված է խաչքարի քիվին՝ 1 տող[2].
- ԽԱՉՍ ԲԱՐ[Է]ԽԱՒՍ ՂԱԶ[ԱՐԻՆ]
Համաձայն արձանագրության՝ խաչքարը նվիրված է Ղազարին[3]։
Այլ տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Նաբրիք» կամ «Նաւրիք»ը անձնանուն է, որն այլ աղբյուրներում չի հանդիպում[2]։
- Դատելով թվականից` խաչքարն ավելի վաղ է, քան հայրապետական աթոռը Վաղարշապատ տեղափոխելն ու հետագայում Մայր տաճարի հիմնովին վերանորոգումը[2]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐՄԱՎԻՐԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Արսեն Հարությունյան, Վաղարշապատ. վանքերը և վիմական արձանագրությունները, Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի հրատարակչություն, 2016 թվական, էջ 101
- ↑ Հակոբյան Պ., Էջմիածնի վիմագրերը Գալուստ Տեր-Մկրտչյանի վերծանմամբ, «Մշակույթ», 1990, թիվ 2-3, էջ 87։