Դավիթը Գողիաթի գլխով
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Կարավաջո |
| տարի | 1610 |
| բարձրություն | 125 սանտիմետր[1] |
| լայնություն | 101 սանտիմետր[1] |
| ուղղություն | կարավաջիզմ |
| ժանր | հոգևոր արվեստ և ինքնապատկեր |
| նյութ | յուղաներկ և կտավ |
| գտնվում է | Բորգեզե պատկերասրահ |
| հավաքածու | Բորգեզե պատկերասրահ |
| պատվիրատու | Շիպիոնե Բորգեզե |
| հիմնական թեմա | David and Goliath? և Կարավաջո |
| մասն է | Բորգեզե ժողովածու |
պատկերված են
| |
| https://www.wga.hu/html/c/caravagg/11/70david.html, https://www.collezionegalleriaborghese.it/en/opere/david-with-the-head-of-goliath կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
 David holding the head of Goliath by Caravaggio (Rome) Վիքիպահեստում | |
Դավիթը Գողիաթի գլխով, Կարավաջոյի՝ 1609-1610 թվականների նկարը, որը պատկերում է Սամուելի գրքից, Հին կտակարանից Դավիթի և Գողիաթի մարտի վերջին տեսարանը։ Այժմ պահպվում է Բորգեզե պատկերասրահում[2]։
Նկարի թեման նկարիչը մշակել էր ավելի վաղ շրջանում, դրանցից մեկը՝ նկարված 1607 թվականին, գտնվում է Վեննայում՝ Արվեստի պատմության թանգարանում, մյուսը, որը թվագրված է 1600 թվականով, Պրադոյում[3]։
Հավանական է՝ Կարավաջոյի համար ներշնչման անմիջական աղբյուր է ծառայել Ջորջոնեի՝ նույն թեմայով աշխատանքը՝ նկարված մոտ 1510 թվականին, չնայած Կարավաջոն էականորեն ուժեղացրել է տեսարանի դրամատիզմը՝ կտրված արյունահոսող գլուխը տեղադրելով Դավիթի ձեռքում, այլ ոչ թե թողնելով այն արյան մեջ ընկած, ինչպես սկզբնաղբյուրում է[2]։ Դավիթի ձեռքի թրին երևում է H-AS OS հապավումը, որը մեկնաբանվում է որպես լատիներեն humilitas occidit superbiam (խոնարհությունը սպանում է հպարտությունը) արտահայտության կրճատ ձև[2]։
Նկարում Դավիթը շփոթված է, նրա դեմքն արտահայտում է տխրության և խղճահարության միաձուլում[2]։ Նրան մտածկոտ և ոչ թե ցնծացող պատկերելու որոշումը ստեղծում է ոչ սովորական հոգեբանական կապ նրա և Գողիաթի միջև։ Այդ կապը ավելի է բարդանում նրանով, որ Գողիաթի գլուխը Կարավաջոյի ինքնանկարն է, իսկ Դավիթի համար մոդել է ծառայել հնարավոր է il suo Caravaggino (նրա Կարավաջոն), որի ներքո ավելի շուտ ենթադրվում է Չեկո դել Կարավաջոն, որը նրա Հռոմի արվեստանոցի օգնական-աշակերտն էր և որի մասին նշվում է, որ Կարավաջոն «պառկել է նրա հետ»։ Չեկոյի առանձին դիմանկարներ հայտնի չեն, ինչը անհնարին է դարձնում նրա արժանահավատ նույնականացումը։ Ըստ արվեստագետ Կատարինե Պուլիզի․ « Դավիթի (մոդելի) և Կարավաջոյի (նկարչի) սեռական մտերմությունը թվում է անխուսափելի եզրահանգում սրի դրված ձևից՝ Դավիթի ոտքերի միջից ուղղված զոհի հայացքին զուգահեռ գծով»[4]։ Մեկ այլ վարկածով՝ Կարավաջոյի կտավի հիմքում ընկած են Օտտավիո Լեոնեի աշխատանքները։ Նկարը կարող է լինել կրկնակի ինքնադիմանկար, որում երիտասարդ Կարավաջոն բռնել է տարեց Կարավաջոյի գլուխը։ Կարավաջոյի սանձարձակ վարքը երիտասարդ հասակում, ըստ էության, կործանել է նրա ապագա կյանքը, և նկարը կարող է լինել նկարչի ինքնատիպ հերմետիկ մտորումները իր ճակատագրի մասին՝ աստվածաշնչյան թեմայի այլաբանությամբ։
Առանց այդ էլ բարդ նկարի կենսագրական հետաքրքրությունը ուժեղանում է իմաստային շերտերով, օրինակ, օրթոդոքսալ քրիստոնեական պատկերագրությունում Սատանայի նկատմամբ Քրիստոսի, ինչպես Չարի նկատմամբ Բարու հաղթանակը, կամ անպատասխան սիրո մոտիվներով, որը «սպանում է» դժբախտ սիրահարին․ այդ ժամանակներում տարածված սյուժե[5]։ Նրան բնորոշ օրինակ է Քրիստոֆեր Ալլորիի «Հուդիթ և Հողոփեռնես» նկարը՝ Օլոֆերնի կերպարի ինքնանկարով[6], որը ներկայումս պահվում է Պիտտիում, չնայած Կարավաջոյի նկարում Դավիթը պատկերված է ոչ անտարբեր և Գողիաթի մահով խիստ զգացված[4]։
1650 թվականին նկարը գտնվել է կարդինալ Շիպիոնե Բորգեզեի՝ պապական պաշտոնյայի հավաքածուում, որն լիազորություն ուներ ներել Կարավաջոյին Ռանուչչո Տամասսոնիի սպանության համար․ այսպիսով այն կարելի է մեկնաբանել որպես ներման միջնորդություն։ Պուլիզի խոսքերով․ «Դավիթը Գողիաթի գլխով ցուցադրում է Կարավաջոյի ընդունակությունը սեփական փորձը հին սուրբ կերպարներին փոխանցելու՝ դառը մարդկային հնարավորությունները նկարագրելու համար[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 https://en.wikipedia.org/wiki/David_with_the_Head_of_Goliath_(Caravaggio,_Rome)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Catherine Puglisi, Caravaggio (Phaidon, 1998), p.360, plate 180
- ↑ «David with the head of Goliath». Museo del Prado. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 6-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Catherine Puglisi, Caravaggio (Phaidon, 1998), p.361, plate 180
- ↑ Catherine Puglisi, Caravaggio (Phaidon, 1998), pp.360–361, plate 180
- ↑ Catherine Puglisi, Caravaggio (Phaidon, 1998), p.361, plate 181