Գատինո (գետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գատինո
Բնութագիր
Երկարություն386
Ավազանի մակերես23 700 կմ²
Ջրահոսք
Ակունքի տեղակայումLac du Pain de Sucre?
ԳետաբերանՕտտավա
Գետաբերանի տեղակայումԳետ Օտտավա, Գատինո
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերRivière Bazin?, Désert River?, Rivière Picanoc?, Rivière Gens de Terre?, Rivière Kazabazua?, La Pêche River?, Rivière Notawassi?, Rivière Fortier?, Rivière du Canot?, Rivière Choquette?, Rivière Chouart?, Rivière Chabot?, Rivière du Coucou?, Ruisseau Misère?, Rivière Petawaga?, Rivière Brown?, Rivière Clova?, Rivière Douville?, Rivière du Plomb?, Joseph River?, Rivière Lesueur?, Rivière Tamarac? և Ruisseau Stag?
Ջրի մարմիններԲասկատոնգ և Réservoir de Paugan?
ԵրկիրԿանադա Կանադա
ԵրկրամասՔվեբեկ
ՋրահավաքGatineau River drainage basin?

Գատինո (ֆր․ Gatineau), Կանադայի Քվեբեկ գավառի արևմուտքում գտնվող գետ։ Հոսում է հյուսիսային Բասքաթոնգի ջրամբարներից և թափվում է Գատինո (գետը իր անունը ստացել է Գատինո քաղաքից) քաղաքի տարածքում Օտտավա գետը։ Գետի երկարությունը 386 կիլոմետր է։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կա լեգենդ, ըստ որի գետն իր անվանումը ստացել է մորթեղեն վաճառող Նիկոլայ Գատինոյի (Գաստինո) անունից, որը իբր 1683 թվականին խորտակվել է այդ գետում։ Նրա տղաները 18-րդ դարի սկզբում այդ գետի գետաբերանում հիմնադրել են գործարան[1]։

Մյուս տեսակետից տեղական ալգոնկիններ-անիշինաբեները ասում են, որ գետը իր անվանումը ստացել է ֆրանսերեն արտասանությանը հարմարեցված՝ Te-nagàdino-zìbi արտահայտությանը, այսինքն՝ «գետ, որը դադարեցնում է (որևէ մեկի ճանապարհորդությունը)»։

Առաջին անգամ գետը նշում է Սամյուել դը Շամպլենը իր օրագրում, սակայն չի նշում գետի անունը։

1783 թվականին սպա Դևիդ Ջոնսը նահանգապետ Ֆրեդերիկ Խոլդիմանդիին զեկուցելիս, գետը անվանում է «River Lettinoe»։ Դա գետի անվան առաջին գրավոր հիշատակումն է[2]։ 19-րդ դարի սկզբի ճանապարհորդ և մորթեղեն վաճառող Ժան-Բատիստ Պերրոյի քարտեզներում՝ գետը նշվում է, ինչպես nàgàtinong կամ àgatinung, ինչը ավելի մոտ է ալգոնկինական տերմինին։

Ռիդո ջրանցքի հատակագծում, որը 1831 թվականին գծել է փոխգնդապետ Ջոն Բայը՝ գետը կրում է Gatteno անվանումը։ Վերջապես, գետի ժամանակակից անվանումը կիռարվում է Վիլյամ Հենդերսոնի (1831) և Թոմաս Հեսսիսի (1861) քարտեզներում։

Բացառված չէ, որ հնդկացիները վերաիմաստավորել են Գատինո անվանումը իրենց լեզվով։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

19-րդ դարից սկսած մինչև 20-րդ դար՝ գետը օգտագործվում էր՝ փայտասղոցարաններ գերանների տեղափոխման համար, որոնք տեղակայված էին գետի բերանում։ Ֆիլեմոն Ռայթը և իր ժառանգորդները մեծ դեր խաղացին Գատինոյի անտառային արդյունաբերության համար։ Ավելի ուշ, մարզում անտառների կրճատման պատճաառով, անտառային արդյունաբերության տեղը քայլ առ քայլ սկսեց գրավել թղթարդյունաբերությունը։

Գետի վրա կառուցված է ամբարտակների շարք, որոնք օգտագործվում են էլեկտրաէներգիայի արտադրման համար։ 1974 թվականի գարնանը տեղի ունեցավ ուժեղ ջրհեղեղ։

Մունիցիպալիտետներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գետը իր ճանապարհին անցնում է հետևյալ քաղաքներով՝

  • Մանիվաքի
  • Լոու
  • Վեյքֆիլդ
  • Չելսի (Քվեբեկ)
  • Գատինո

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Commission de toponymie du Québec
  2. Lucien Brault, History of Pointe-Gatineau, 1948
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գատինո (գետ)» հոդվածին։