Բողոքի ակցիաներ Վրադիևկայում
Բողոքի ակցիաներ Վրադիևկայում, 2013 թվականի հունիսի 30-ից մինչև օգոստոսի 15-ն ընկած ժամանակահատվածում տեղի ունեցած ժողովրդական անհնազանդության ակցիաներ՝ Ուկրաինայի մի շարք բնակավայրերում, այդ թվում՝ Կիև քաղաքում։ Մի շարք ուկրաինացի քաղաքագետներ այդ իրադարձությունները գնահատում են որպես Եվրամայդանի նախաբան։
Բողոքի ցույցերը պայմանավորված էին նրանով, որ Նիկոլաևսկի մարզի և Վրադիևսկի շրջանի ոստիկանությունը և դատախազությունը մի քանի օր շարունակ թաքցնում էին ոստիկանության կապիտանին և ավագ լեյտենանտին (ինչպես նաև նրանց հանցակից՝ տեղի տաքսիստին), որոնք 2013 թվականի հունիսի 26-ի լույս 27-ի գիշերը խմբակային բռնաբարություն և դիտավորության տարրեր պարունակող առանձնակի դաժանությամբ մահափորձ են կատարել 29-ամյա Իրինա Կրաշկովայի նկատմամբ[1][2][3][4]։ Բացի այդ, Վրադիևսկի հիվանդանոցի ղեկավարներին հանձնարարություններ են տրվել հանցագործության հանցանշանների ոչնչացման վերաբերյալ և նրանք կեղծել են հանցագործության զոհի նախնական բժշկական հետազոտության արդյունքները[5]։
Տուժող Իրինա Կրաշկովան նշել է ոստիկանության երկու սպաների՝ կապիտան Եվգենի Դրիժակիի և ավագ լեյտենանտ Դմիտրի Պոլիշչուկիի անունները, ինչպես նաև տեղի տաքսիստ Սերգեյ Ռաբինենկոյի անունը, որը նախկինում դատվածություն է ունեցել[6]։ Կրաշկովան ասել է, որ Դրիժակն ու Պոլիշչուկը նրան բռնաբարել են (ընդ որում՝ հրահանգել է Դրիժակը), երեքն էլ ծեծի են ենթարկել նրան, սակայն առավել դաժանությամբ նրան ծեծի է ենթարկել Ռաբինենկոն։ Գլխավոր կասկածյալին (կապիտան Դրիժակին) ձերբակալելու դատարանի և ոստիկանության մերժումը Վրադիևկա շրջկենտրոնում անհնազանդության զանգվածային ակցիաներ է առաջացրել։
Մի քանի օրվա ընթացքում (հունիսի 30-ից մինչև հուլիսի 3-ը) Վրադիևկա շրջկենտրոնում ոստիկանության շրջանային բաժանմունքի մոտ են հավաքվել տեղի բնակիչները (հանրահավաքներին մասնակցում էին Վրադիևկայի շուրջ հազար բնակիչներ) և ավերել այն[7][8]։
Միայն հուլիսի 1-ի լույս 2-ի գիշերը, ժամը 19:00-ից մինչև գիշերվա 2:00-ն, ոստիկանության շրջբաժնի բնակիչների կողմից գրոհից և Ուկրաինայի ԶԼՄ-ներում և Գերագույն ռադայում հուլիսի 2-ին լայն արձագանք ստանալուց հետո Դրիժակը ձերբակալվել է, իսկ հետաքննությունը հսկողության տակ է վերցվել ՆԳՆ-ի և գլխավոր դատախազության ղեկավարության կողմից։ Շուտով ձերբակալվել է ոստիկանության Վրացիևյան շրջանի բաժնի պետի տեղակալ մայոր Միխայիլ Կուդրինսկին, որը հանցագործությունը ծածկել է մեկ շաբաթվա ընթացքում (Դրիժակը նրան պատմել է հանցագործության մասին և նրանք միասին փորձել են կոծկել գործը), նրան մեղադրանք է առաջադրվել ծանր հանցագործությունը թաքցնելու համար։ Նաև հեռացվել է պարտականությունների կատարումից։ Շուտով աշխատանքից ազատվել է նաև Վրադիևսկի ՆԳ վարչության պետ, Վրադիևսկի շրջանի դատախազ, Նիկոլաևսկի մարզի ՆԳՎ-ի պետ Վալենտին Պարսենյուկը[9]։
Արդար դատին հասնելու նպատակով Վրացիևկայի բնակիչները կազմակերպել են երթ դեպի Կիև (որը լուսաբանվել է Ուկրաինայի գրեթե բոլոր խոշոր հեռուստաալիքներով)՝ 11 օրում (հուլիսի 7-17) նրանք անցել են շուրջ 400 կիլոմետր՝ անցկացնելով բողոքի ցույցեր[10], հուլիսի 18-ից օգոստոսի 15-ը հանրահավաքներ են անցկացրել Կիևի կենտրոնում՝ ընդդիմադիր կուսակցությունների աջակցությամբ։ Բացի այդ, հանրահավաքներ են անցկացվել Ուկրաինայի մի շարք քաղաքներում՝ ի պաշտպանություն բողոքի ակցիաների[11]։
«Վրադիևյան գործ»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Վրադիևյան գործը», ինչպես նաև Օքսանա Մակարի սպանությունը, վկայում են ուկրաինական ոստիկանության և դատախազության քայքայման մասին[12][13][14][15]։
Սոցհարցումների տվյալներով՝ նախագահ Յանուկովիչի պաշտոնավարման ընթացքում Ուկրաինայում ոստիկանության հեղինակությունը կտրուկ ընկել է, և 2013 թվականի մայիսի դրությամբ (Ուկրաինայի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Սոցիոլոգիայի ինստիտուտի հարցումը) Ուկրաինայի ոստիկանությանը «լիովին վստահում են» քաղաքացիների միայն 1 %-ը, «ավելի շուտ վստահում են» 8 %-ը, «ավելի շուտ չեն վստահում» 36 %-ը, «բոլորովին չեն վստահում» 31 %-ը[16]։
Տուժողի ինքնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իրինա Կրաշկովան դեպքի պահին 29 տարեկան էր, ուներ հաշվապահի մասնագիտություն, աշխատում էր Վրադիևկայում որպես փոքր խանութի վաճառողուհի։ Ամուսնալուծված էր, ապրում էր իր սեփական տանը 11-ամյա որդու հետ[17]։ Վրադիևկայում ապրում էր նաև նրա ամուսնացած քույրը ընտանիքի հետ, և նրանց մայրը (69 տարեկան)։ Իրինա Կրաշկովայի քույրն ավելի ուշ ավտովթարի է ենթարկվել և մահացել[18]։
Հանցակազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2013 թվականի հունիսի 27-ին Վրադիևկայի կենտրոնական շրջանային հիվանդանոց էր տեղափոխվել Վրադիևկա շրջանի բնակչուհի Իրինա Կրաշկովան, որը հայտնել էր, որ անցյալ գիշեր իրեն բռնաբարել են, դաժան ծեծի ենթարկել և փորձել սպանել։
Իրինա Կրաշկովայի ցուցմունքների համաձայն, հունիսի 26-ին նա գնացել է Վրադիևկայի կենտրոնում գտնվող դիսկոտեկ (դիսկոտեկը գտնվում է իր տան մոտ, և կինը բառացիորեն տասը-քսան րոպե քայլել է այնտեղ, չի գտել իր ծանոթին և գնացել է տուն)։ Սակայն անապատային փողոցում դիսկոտեկի մոտ նրան ուժով ավտոմեքենայի մեջ են ներքաշել տեղի ոստիկանության երկու աշխատակիցներ, որոնց նա դեմքով ճանաչում էր։ Ի պատասխան նրան մեքենայից իջեցնելու աղջկա պահանջին՝ ոստիկանները սկսել են նրան դաժանորեն ծեծել․ «Ծեծում էին բռունցքներով և ինչ-որ բանով, քանի որ գլխիս վրա 6 կամ 5 կտրած վերքեր կային, որոնք հիվանդանոցում բժիշկները կարել են։ Ինձ դաժանաբար ծեծում էին և հնչեցնում տարբեր տեսակի հայհոյանքներ։ Ես չգիտեմ, նրանք, հավանաբար, հարբած էին կամ թմրանյութի ազդեցության տակ, քանի որ բոլորի աչքերը շատ սարսափելի էին,-պատմում է Իրինան իր տեղի ունեցածի մասին»[19]։
Ծեծի ժամանակ ավտոմեքենան դուրս է եկել Վրադիևկայից տասը կիլոմետր հեռավորության վրա և կանգ առել Սիրովո գյուղի մոտ գտնվող անտառում։ Ոստիկանության աշխատակիցները նրան բռնաբարել են, ընդ որում (տաքսու վարորդի հետ միասին) դաժանորեն ծեծել են՝ հարվածելով գանգին, ինչից նա կորցրել է գիտակցությունը[20]։ Բացի այդ, նրանք պատռել են նրա բացարձակապես բոլոր հագուստները, և քանի որ նա կորցրել է գիտակցությունը, հանցագործները նրան մահացած են համարել և պայմանավորվել են բահ բերել և միասին թաղեն աղջկա մարմինը։ Սակայն կինը արթնացել է և կարողացել է փախչել հանցագործության վայրից և թաքնվել խոտերի մեջ։ Շուտով հանցագործները վերադարձել են, փնտրել են նրան, բայց չեն կարողացել գտնել։
Տուժողը, չնայած ծանր մարմնական վնասվածքներին, կարողացել է մի քանի կիլոմետր անցնել և լուսաբացին հասել է Սիրովո գյուղի մոտ գտնվող դաշտի եզրին գտնվող ջրաղաց, որտեղ հերթապահ աշխատակցուհի է եղել[19]։
Աշխատակիցը նրան հագուստ է տվել և օգնել է հասնել Վրադիևի կենտրոնական շրջանային հիվանդանոց[19]։ Տուժածը գիտակից վիճակում է եղել և հիշել է հարձակվողներին՝ ոստիկանության կապիտան Եվգենի Դրիժակին, ավագ լեյտենանտ Դմիտրի Պոլիշչուկին և տաքսիստ Ռաբինենկոյին[21]։ Ավելի ուշ կրկնակի ճանաչման ժամանակ, որը տեղի է ունեցել տուժողի պալատում, նա ևս մեկ անգամ նշել է Եվգենի Դրիժակին[22]։
Հաջորդ օրը ձերբակալվել են միայն բռնաբարության մեջ կասկածվող երկու անձինք՝ լեյտենանտ Պոլիշչուկը և տաքսիստ Ռաբինենկոն[23]։ Ավելի ուշ Վրադիևսկի շրջանի դատախազը հաստատել է, որ ձերբակալվածներից մեկը ոստիկանության աշխատակից է[24]։
Կապիտան Դրիժակը չի ձերբակալվել, քանի որ, ըստ Կուդրիցկու ոստիկանության Վրադիևյան բաժանմունքի պետի տեղակալի վկայության, ոստիկանության բաժանմունքում տեղադրված տեսախցիկների տեսագրությունները հաստատում են, որ նա այդ ժամանակ գտնվում էր հերթապահության մեջ[25][25]։
Սակայն ավելի ուշ պարզվել է, որ․
- Իրականում տեսախցիկների ձայնագրությունում բացառապես միայն մթություն է երևում, քանի որ այն սենյակում, որտեղ դրանք տեղադրված են եղել (և ոստիկանության բաժանմունքից դուրս գալու ժամանակ) այդ գիշեր լույսն անջատվել է։
- Բացի այդ, ոստիկանության շրջակայքում կա ետնամուտքը, որը գտնվում է վերահսկողության խցիկների տեսանելիության գոտուց դուրս (շենքի այդ մասում դրանք չեն տեղադրվել), և որի միջոցով կապիտան Դրիժակը կարող էր աննկատ դուրս գալ[26]։
Հանցագործների ազգակցական կապերը Նիկոլաևի մարզի ոստիկանության և դատախազության ղեկավարների հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատճառը, որ մարզային ոստիկանությունը և դատախազությունը կոծկել են այս հանցագործությունը. մամուլը համարում է այն փաստը, որ հանցագործները մարզի մակարդակով ազդեցիկ ազգականներ են ունեցել․
- ոստիկանության ավագ լեյտենանտ Պոլիշչուկը Նիկոլաևի գործարանային շրջանի դատախազ Սերգեյ Պոլիշչուկի եղբորորդին է[21]։
- կապիտան Դրիժակը Նիկոլաևսկի մարզի ոստիկանության վարչության պետի, գեներալ-մայոր Վալենտին Պարսենյուկի սանիկն է[27]։
Հայտնաբերվել են նմանատիպ բռնաբարություններ և սպանություններ Վրադիևկայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վրադիևկայում տեղի ունեցած հանրահավաքներին շատ բնակիչներ եկել էին իրենց հարազատների նկարներով, որոնց նրանք համարում էին տուժողներ ոստիկանության գործողություններից կամ անգործությունից։ Մասնավորապես, բնակիչները խոսել են մի քանի չբացահայտված դաժան բռնաբարությունների և վերջին տարիների սպանությունների մասին․
- Վրադևսկցի 15-ամյա աշակերտուհի Ալինա Պորկուլի դեպքը (բռնաբարություն և սպանություն․ տեղի է ունեցել 2011 թվականի հունվարին, քաղաքի կենտրոնում, երեկոյան ժամը 8-ին[28]։ Աղջիկը գլխին ծանր վնասվածքներ է ստացել։ Բնակիչները կասկածում են, որ այդ հանցագործության հետ առնչություն են ունեցել ոստիկանության աշխատակիցները, մասնավորապես՝ Դրիժակն ու Պոլիշչուկը[29]։
- Լյուդմիլա Յակովեցկայայի դստերը 2010 թվականի կեսերին բռնաբարել և սպանել են Վրադիևկայի կիսակառույց հիվանդանոցում[28]։
2013 թվականի հուլիսի 4-ին Ուկրաինայի ՆԳՆ գլխավոր շտաբի պետ Վլադիմիր Բերեզանը հայտնել էր, որ Ալինա Պորկուլի գործը կմիավորեն Կրաշկովայի գործին[30][31]։
«Ուսադիրներով աբորոգեններ»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լուրեր Սիրովում «ոստիկանական բոբդելի» մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նիկոլաևսկի մարզի ոստիկանության մարզային վարչության պետ Վալենտին Պարսենյուկի պաշտոնանկությունից հետո Վրադիևկայի և Սիրովի բնակիչները լրագրողներին հայտնել են, որ իբր Սիրովում Պարսենյուկին պատկանող հաստատություն է եղել, որը բնակիչները անվանում էին «ոստիկանական բոբդել»։ Սակայն տունը, որը մատնանշել են տեղի բնակիչները «Վրադիևյան գործի» հետաքննության ժամանակ, դատարկ է եղել, և նրանք սեփական աչքերով չեն տեսել, թե ինչպես են այստեղ բերել աղջիկներին[32][32]։
Շրջանաձև պախարակում Վրադևսկի շրջանի և Նիկոլաևսկի շրջանի ոստիկանության կառույցներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վրադիևկայում կատարված հանցագործությունն Ուկրաինայում նման մեծ վրդովմունք է առաջացրել, քանի որ դա եղել է ոչ թե ոստիկանության ոչ մեկ և ոչ էլ նույնիսկ երկու սպաների հանցագործություն, այլ այդ հանցագործությունը թաքցնելուն մասնակցել է Վրադիևսկի ոստիկանության գրեթե ողջ անձնակազմը, Վրացիևսկի շրջանային հիվանդանոցի բժիշկները և Վրադիևսկի շրջանի ղեկավարները, շրջանի և մարզի դատախազությունը[25]։ Բացի այդ, Նիկոլաևսկի մարզի դատախազությունը հայտարարել է, որ Դրիժակը ալիբի ունի[33]։
2013 թվականի օգոստոսի 5-ին ԶԼՄ-ները հայտնել էին, որ «Ալֆայի» աշխատակիցները Նիկոլաև էին տեղափոխում Վրադևսկի ոստիկան-վկաներին։ Փոխադրումն իրականացվել է ոչ թե ավտոզակում, այլ միկրոավտոբուսում՝ առանց իրավապահ մարմինների խորհրդանշանի։ Ընդամենը միկրոավտոբուսում եղել է հինգ մարդ։ Նիկոլաևի կենտրոնում «Ալֆայի» միկրոավտոբուսին (Hyundai H1 ապրանքանիշ) բախվել է «Տիտան» հատուկ ստորաբաժանման տարբերակիչ նշաններով ՎԱԶ-2109 ավտոմեքենան, որտեղ ուղևորվում էին «Տիտան» ստորաբաժանման երկու աշխատակիցներ։ Հարվածն այնքան ուժ էր, որ միկրոավտոբուսը կողաշրջվել էր։ Երկու մեքենաներից հիվանդանոց են տեղափոխվել 7 հոգի, որոնցից երկուսը գանգուղեղային ծանր վնասվածքներ են ստացել[34][35]։ Այս միջադեպը մամուլում մեկնաբանվել է որպես «վրադիևյան գործի» վկաներին վախեցնելու փորձ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Врадиевским милиционерам вручили подозрение о попытке убийства. 05 августа 2013.
- ↑ Трьом підозрюваним у вчиненні злочинів стосовно мешканки смт. Врадіївка оголошено про підозру у вчиненні замаху на вбивство Արխիվացված 2013-10-22 Wayback Machine
- ↑ На Николаевщине изнасиловали 29-летнюю женщину: пострадавшая в реанимации Արխիվացված 2013-06-29 Wayback Machine // Новости N, 27.06.2013
- ↑ На Николаевщине женщина заявила, что её изнасиловал милиционер — правоохранители проверяют информацию // Преступности. НЕТ, 28.06.2013.
- ↑ Врач умышленно уничтожил анализы жертвы «врадиевских насильников», — адвокат // podrobnosti.ua, 11 октября 2013
- ↑ Суд над «врадиевскими насильниками» избрал форсированный режим Արխիվացված 2013-12-03 Wayback Machine // «Вечерний Николаев», 12 октября 2013
- ↑ Обстановка во Врадиевке продолжает накаляться — под судом уже около 300 человек, готовых к самосуду // Преступности. НЕТ, 1.07.2013
- ↑ На Миколаївщині жителі вимагають покарати ґвалтівників в погонах // Українська правда, 1.07.2013 (ուկր.)
- ↑ Захарченко відсторонив керівників у Врадієвці і розслідує напад на відділок // Українська правда, 2.07.2013 (ուկր.)
- ↑ Врадиевцы дошли до Киева Արխիվացված 2013-10-16 Wayback Machine // 17 июля 2013
- ↑ «В Краматорске прошел митинг против произвола милиции. 24-го сентября 2013». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ Врадиевка-2: Где ещё бунтуют жители украинской глубинки. 8 июля 2013.
- ↑ Врадиевка-2: В Киеве штурмовали здание РОВД. Жители Святошинского района украинской столицы начали бунт местного РОВД // 12 июля 2013
- ↑ Врадиевка-2: на Львовщине изнасилованная девушка выбросилась с пятого этажа Արխիվացված 2013-10-16 Wayback Machine // 11 сентября 2013
- ↑ На Львовщине изнасилованная «мажорами» девушка выбросилась с 5-го этажа // 10 сентября 2013
- ↑ Милиции доверяет лишь 1 % населения // «Украинская правда», 24 мая 2013
- ↑ «Пострадавшая во Врадиевке Крашкова растит 11-летнего сына. 2 июля 2013». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ Сестра Крашковой трагически погибла под Одессой. Татьяна возвращалась с процесса над «врадиевскими насильниками» и попала в ДТП // 1.12.2013
- ↑ 19,0 19,1 19,2 [Николаевский бунт] — передача «Подробности» телеканала «Интер», 2 июля 2013
- ↑ Двое милиционеров изнасиловали 29‑летнюю девушку, а затем проломили ей череп. Добавлено видео Արխիվացված 2013-07-03 Wayback Machine // Новости N, 30.06.2013
- ↑ 21,0 21,1 На Миколаївщині місцеві жителі вимагають арешту ще одного міліціонера, якого звинувачують у груповому зґвалтуванні. Тиждень.ua. 1.07.2013.(ուկր.)
- ↑ У Миколаєві жертва «врадіївських ґвалтівників» впізнала міліціонера Дрижака. Tsn.ua. 02.07.2013.(ուկր.)
- ↑ Правоохранители задержали подозреваемых в изнасиловании 29‑летней девушки во Врадиевке // НикВести, 28.06.2013
- ↑ Прокуратура подтвердила, что по делу об изнасиловании девушки во Врадиевке «проходит» работник милиции // НикВести, 28.06.2013
- ↑ 25,0 25,1 25,2 Народ проти міліції: хроніка подій у Врадіївці Артем Швець. BBC Україна(ուկր.)
- ↑ Депутат знайшов чорний хід, яким «міліціонер ішов на зґвалтування» // Радіо Свобода, 2.07.2013(ուկր.)
- ↑ Капитана милиции Дрыжака «спасали от тюрьмы» из-за того, что он крестник генерала Парсенюка, — Корнацкий и Монтян // 2 июля 2013
- ↑ 28,0 28,1 Во Врадиевке рассказывают, как милиционеры снимали скальпы с изнасилованных девушек Արխիվացված 2013-10-29 Wayback Machine // телеканал «ТСН», 9 июля 2013
- ↑ Врадіївських міліціонерів підозрюють ще в одному зґвалтуванні і вбивстві // Gazeta.ua, 3.07.2013(ուկր.)
- ↑ «Дрыжак и Полищук могут оказаться подозреваемыми в убийстве девочки в 2011 году. 4 июля 2013». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ Захарченко обещает, что за врадиевские преступления ещё полетят головы Արխիվացված 2013-10-29 Wayback Machine // Газета «Сейчас», 5 июля 2013
- ↑ 32,0 32,1 «Врадиевское изнасилование обрастает слухами: Дрыжак «сдает» своих, а Крашкову везли в бордель. 4 июля 2013». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ Своих не сдают, или Что скрывает Врадиевская милиция // «Преступности.нет», 29 августа 2013
- ↑ Опубликовано видео ДТП в Николаеве, где пострадали врадиевские милиционеры. Сайт «Главред», 5 июля 2013.
- ↑ В Николаеве попали в ДТП врадиевские милиционеры Արխիվացված 2013-10-29 Wayback Machine // «ТСН», 2 июля 2013