Վարկածներ Նիկոլայ Գոգոլի մահվան մասին
Նիկոլայ Գոգոլի մահվան մի քանի վարկած կա։
Ըստ Գոգոլի մահվան ընդունված տարբերակի 1852 թվականի փետրվարի 18-ին նա պառկել է անկողնում և ընդհանրապես հրաժարվել է սնունդից։ Փետրվարի 20-ին բժշկական կոնսիլիումը որոշել է Գոգոլի հարկադիր բուժումը, որի արդյունքը եղել է վերջնական ուժերի կորուստը, երեկոյան նա ընկել է անմարդկային վիճակի մեջ, իսկ փետրվարի 21-ի գիշերը մահացել է։
Վարկածներ հիվանդության մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայտնի ներքին կլինիցիստ և հոգեբույժ Վ. Ֆ. Չիժը (1855-1922) «Փիլիսոփայության և հոգեբանության հարցեր» ամսագրում (1903-1904 թվականներ) տեղադրել է «Ն. Վ. Գոգոլի հիվանդությունը» ընդարձակ հոդված[1], որտեղ գրողի կենսագրության վիճելի փաստերի ըմբռնումը շարադրել է ժամանակակից հոգեբուժության տեսանկյունից։ Ըստ Չիժայի՝ Գոգոլի հոգեկան հիվանդության նախադրյալները դրսևորվել են դեռևս վաղ պատանեկության տարիներին, իսկ վերջնական տեսքով հիվանդությունը հայտնաբերվել է նրա մահվանից տասը տարի առաջ։
«1841 թվականին Գոգոլի մոտ վերջնականապես ձևավորվեցին մեծության զառանցանքային գաղափարներ, որոնց սաղմերն արդեն պատանեկության տարիներին էին, և որոնք ամբողջ կյանքի ընթացքում աստիճանաբար բյուրեղացան և պարզաբանվեցին, մինչև ի վերջո, հիվանդության սրացման ազդեցության տակ 1840 թվականին հասնեն լիության և ավարտվածության»։
Մահվան վարկածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարկածներից մեկի համաձայն՝ Գոգոլը լեթարգիական քնով է քնել, քանի որ նրա աճյունների արտաշիրմումից հետո որոշ ականատեսներ կարծում էին, որ գրողի կմախքը դագաղի մեջ անբնական դրություն է ընդունել։ Լեթարգիական քնի վարկածը հերքում են քանդակագործ Նիկոլայ Ռամազանովի հուշերը[4]։
Ըստ մեկ այլ վարկածի, Գոգոլի մահը կապված է նրա կողմից ամբողջ մարմնական ապաշխարհումը մերժելու հետ, ինչի հետևանքով նա, ըստ պատմաբան Ա.Վ. Կարտաշևի, «իրեն սովամահ է արել սպիրիտուալիզմի սխրանքի մեջ»[5]։
Կա տեսակետ, որ գրողը մահացել է հյուծման պատճառով ավելորդ ասկետիզմի հետևանքով առաջացած հոգեկան հիվանդությունից։ Հոգեբուժության պրոֆեսոր Դ. Ե. Մելեխովը կարծում է, որ գրողը ենթարկվել է մանիկալ-դեպրեսիվ պսիխոզի կամ նոպայի, շիզոֆրենիայի, որն արտահայտվել է կրոնական անառողջ ձևով։ Մելեխովի կարծիքով՝ գրողը մահացել է, քանի որ հիվանդությունը, որով տառապել է Գոգոլը, դեռ չհայտնաբերված է եղել և բժիշկները չեն իմացել, թե ինչպես բուժեն այն[6]։
Վ. Ա. Վորոպաևը հերքում է այդ տեսակետը՝ պնդելով, որ գիտնականը սխալ է մեկնաբանել գրողի մահը։ Վորոպաևի կարծիքով, Գոգոլի կրոնական ապրումները առողջ էին և կապ չունեին նրա մահվան հետ։ Մասնավորապես, քննադատելով Մելեխովի կարծիքը, Վորոպաևը պնդել է․
Մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է հոգեբույժ-գիտնականը, հիմնվելով երրորդ ձեռքից ստացված տեղեկությունների վրա, կրկնում է այն տարածված կարծիքը, թե իբր Գոգոլը իրեն սովամահ է արել։ Մինչդեռ դոկտոր Ալեքսեյ Տերենտևիչ Տարասենկովը, որը հետևում էր Գոգոլին իր մահվանից առաջ, վկայում է (և մյուս հուշագրությունները հաստատում են դա), որ Գոգոլը դադարել է սնունդ ընդունել և անկողին մտնել մահվանից ընդամենը երեք օր առաջ[7]։
Գոյություն ունի Գոգոլի մահվան ևս մեկ վարկած, որը առաջ է քաշվել Կոնստանտին Սմիրնովի կողմից[8], որը նույնպես մերժվում է Վ. Ա. Վորոպաևի կողմից
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Чиж В. Ф. — Статья из журнала «Вопросы философии и психологии», 1903. № 66, 67, 68, 69, 70; 1904. № 71.«Болезнь Н. В. Гоголя». Gogol.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 15-ին.
- ↑ Розин В. М., «Понять жизнь и поступки Гоголя»
- ↑ Давыдов А.П. Душа Гоголя / Ассоц. исследователей рос. о-ва (АИРО–XXI). — М.: Новый хронограф, 2008. — 264 с. — (Российское общество соврем. исслед.). — 3000 экз. — ISBN 978-5-95881-065-2
- ↑ Тень Гоголя (вопросы к Игорю Золотусскому). «Рамазанов пишет, что когда он готовился снимать посмертную маску, то его помощник, который месил гипс сказал ему: „Поторопитесь, показались явные признаки разложения“».
- ↑ «А. В. Караташёв, «Вселенские соборы»». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ Проф. Д. Е. Мелехов. Психиатрия и проблемы духовной жизни Արխիվացված 2013-06-16 Wayback Machine
- ↑ В. А. Воропаев. О причинах смерти Гоголя Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine
- ↑ Константин Смирнов, «Самосожжение Гоголя — результат врачебной ошибки»
- ↑ «Был ли Гоголь отравлен врачами?». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ В. А. Воропаев, «Николай Гоголь. Опыт духовной биографии»