Մետամորֆոզ

Սետամորֆոզ (<հուն․ детацбрфсоа—փոխակերպություն), կերպարանափոխություն, Մ․ կենդանիների, մետաբոլիա, ետսաղմնային զարգացման ընթացքում օրգանիզմի կազմության խորը կերպարանափոխություն։ Մ․ սովորաբար կապված է անհատական զարգացման (օնտոգենեզի) ընթացքում կենդանու գոյության պայմանների և կենսակերպի խիստ փոփոխությունների հետ։ Մետամորֆոզով զարգացող կենդանիների կենսական ցիկլում լինում է առնվազն մեկ թըրթուրային փուլ, որի ընթացքում օրգանիզմը էապես տարբերվում է հասուն անհատից։ Զարգացման առանձին Փուլերում կենդանին կատարում է տեսակի պահպանմանը և զարգացմանը նպաստող տարբեր ֆունկցիաներ։ Մետամորֆոզիի տարրեր նկատվում են որոշ նախակենդանիների (օրինակ՝ ծծող ինֆուզորիաների) մոտ։ Կենդանիների մետամորֆոզ․ 1.Ացիֆոիդ մեդուզայի զարգացումը․ թրթուր. 2․ պոլիպ 3․ էֆիրների առաջացումը 4․ երիտասարդ մեդուզա․

II․ կաղամբի սպիտակաթիթեռի զարգացումը․ 1.․ թրթուր. 2․ հարսնյակ 3․ թիթեռ․

III․ գորտի զարգացումը․. 1. շերեւիուկ 2․ գորտ

Սպունգներին և աղեխորշավորներին բնորոշ է Մ․, որի ընթացքում ազատ լողացող թրթուրները կատարում են տեսակի տարածման ֆունկցիա։ Հաճախ նման Մ․ բարդանում է սեռական և անսեռ սերունդների հաջորդականությամբ (սցիֆոմեդուզաներ, բազմաթիվ տափակ որդեր ևն)։ Բույսերի վեգետատիվ օրգանների մետամորֆոզ։ Տերևների մետամորֆոզ․ 1․ տերևային բեղիկներ - ա) սիսեռի, բ) տափոլոռի 2․ միջատակեր բույսի սափորիկ 3․ կռզու Փշեր։

Ընձյուղի մետամորֆոզ․ 4․ կարտոֆիլի պալարներ 5․ խաղողի բեղիկներ 6․ ալոճենու փշեր 7․ մկնափշի ֆիլոկլադիումներ 8․ սոխի կոճղեզ։

Արմատի մետամորֆոզ․ 9․ գեորգենու արմատային պալարներ 10․ շաքարի ճակնդեղի արմատապտուղ

Նեմերտինների Մ․ նեկրոտիկ տիպի է, ապագա հասուն անհատը զարգանում է թրթուրի ներսում, իսկ թրթուրի մարմնի հիմնական զանգվածը մահանում է։ Հոդվածոտանիների, ուսոտանիների, փափկամորթների, փշամորթների Մ․ ընթանում է առանց սերունդների հաջորդականության։ Միջատները լրիվ Մ-ի ընթացքում անցնում են ձվի, թրթուրի, հարսնյակի և հասուն անհատի փուլերով։ Ողնաշարավորներից Մ-ով են զարգանում քարալեզները, որոշ ձկներ և երկկենցաղները։ Մ․ կարգավորվում է հորմոնների միջոցով։ Տարբերում են Մ-ի նաև այլ ձևեր, կրի պտոմետաբոլիա (խաղողի խխունջ), անամորֆոզ (որոշ բազմոտանիներ և ստորին անբեղիկ միջատներ), պրոտոմետոբոլիա (առաջնային անթև միջատներ), հեմիմետաբոլիա, էպիմորֆոզ, հոլոմետաբոլիա (թևավոր միջատներ)։ Մ․ բույսևրի, բույսի հիմնական օրգանների ձևափոխությունը կապված ֆունկցիաների կամ գործունեության պայմանների փոՓոխության հետ։ Մ-ի ամենից հաճախ ենթարկվում են ընձյուղը և տերևը։ Խոնավության անբավարարության հետևանքով չորային շրջանների բազմաթիվ բույսերի (օրինակ՝ կռզիների) ցողունը վերածվել է ջուր կուտակող և ֆոտոսինթեզող օրգանի, իսկ տերևածոցերում զարգացել են կարճացած ընձյուղներ (Փշեր)