Դիտել Արդարության երթ (2017) էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ Քաղաքացիական հակամարտություն
| title        = Արդարության քայլերթ
| partof       = [[Հեղաշրջման փորձ Թուրքիայում (2016)|Հեղաշրջման փորձին հաջորդող իրադարձություններ]]
| image        = File:Route of Turkish March of Justice, 2017.png
| caption      = 450 կիլոմետր երկարություն ունեցող ճանապարհը, որը իրար է կապում Անկարան և Ստամբուլը
| date         = 2017 թվականի հունիսի 15-ից մինչև 2017 թվականի հուլիսի 9
| place        = [[Ստամբուլ]], [[Անկարա]], [[Բոլու]], [[Դյուզջե]], [[Քոջայելի]], [[Ադափազար]]
| coordinates  = 
| causes       = Ցույցեր ընդդեմ կառավարության կողմից իրականացվող գործողությունների
| goals        = Օրենքի գերիշխանություն, դատական բարեփոխումներ, ազատ մամուլ, ազատ խոսքի իրավունք
| methods      = [[Անկարա]]յից [[Ստամբուլ]] 450 կիլոմետր երկարությամբ ճանապարհով խաղաղ քայլերթ, որն ավարտվել է Ստամբուլի [[Մալթեփե]] շրջանում
| status       = 
| result       = Հազարավոր մարդիկ մասնակցել են քայլերթին
| side1        = Ոչ մի կուսակցություն պաշտոնապես չի մասնակցել քայլերթին։ Մասնակցել են առանձին քաղաքական գործիչներ և շարքային քաղաքացիներ
| side2        = *[[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)|ԱԶԿ]]
*[[Ազգայնական շարժման կուսակցություն|ԱՇԿ]]
| side3        = 
| leadfigures1 = [[Քեմալ Քըլըչդարօղլու]]
| leadfigures2 = *[[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան]]
*[[Բինալի Յըլդըրըմ]]
*[[Դևլեթ Բահչելի]]
| leadfigures3 = 
| howmany1     = Հարյուր հազարավոր մարդիկ
| howmany2     = 
| howmany3     = 
| casualties1  = 
| casualties2  = 
| casualties3  = 
| fatalities   = հայտարարվել է, որ մեկ մարդ մահացել է սրտի կաթվածից
| injuries     =
| arrests      =
| detentions   =
| charged      =
| fined        =
| casualties_label = 
| notes            = 
}}
'''Արդարության քայլերթ''' ({{Lang-tr|Adalet yürüyüşü}}), խաղաղ քայլերթ [[Թուրքիա]]յում, որը սկսվել է 2017 թվականի հունիսի 15-ին և ավարտվել 2017 թվականի հուլիսի 15-ին։ Քայլերթը սկսվել է [[Անկարա]]յում և ավարտվել [[Ստամբուլ]]ի [[Մալթեփե]] շրջանում։ Քայլերթի նպատակը հասարակ քաղաքացիների բողոքի արտահայտումն էր, ընդդեմ կառավարության կողմից իրականացվող գործողությունների՝ հատկապետ [[Հեղաշրջման փորձ Թուրքիայում (2016)|հեղաշրջման անհաջող փորձի]] արդյունքում իրականացվող ձերբակալությունների։ Հեղաշրջման փորձից հետո իշխող [[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)|Արդարություն և զարգացում կուսակցության]] կազմից ձևավորված [[Բինալի Յըլդըրըմի կաբինետ|կառավարությունը]] հայտարարել էր արտակարգ դրություն։ Դրանից հետո ավելի քան 50 000 մարդ ձերբակալվել է, իսկ մոտ 140 000 մարդ հեռացվել է աշխատանքից։ Բողոքի երթը ղեկավարել է թուրք քաղաքական գործիչ [[Քեմալ Քըլըչդարօղլու]]ն, ի պատասխան նրա, որ ձերբակալվել էր [[Էնիս Բերբերօղլու]]ն։ Վերջինս ԶԼՄ-ներին էր փոխանցել մի տեսագրություն, որտեղ երևում էր, թե ինչպես են թուրքական հատուկ ծառայությունները զենք և զինամթերք ուղարկում [[Սիրիա]]։ Քայլերթը ավարտվել է Ստամբուլում, որտեղ տեղի է ունեցել հանրահավաք։ Հանրահավաքի ժամանակ ելույթ է ունեցել Քեմալ Քըլըչդարօղլուն՝ նշելով, թե ինչ մեծ ազդեցություն ունի թուրքական կառավարությունը երկրի դատական համակարգի վրա<ref>{{Cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/world/europe/thousands-of-protesters-gather-istanbul-protest-turkey-president-erdogan-a7832446.html|title=Thousands gather in Istanbul to protest against President Erdogan following 'justice march'|date=2017 թ․ հուլիսի 9|work=The Independent|access-date=2017 թ․ հուլիսի 11|language=en-GB}}</ref>։

Թուրքիայի նախագահ [[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան]]ը հայտարարել է, որ քայլերթը անօրինական է<ref>{{Cite web|url=http://news.xinhuanet.com/english/2017-06/22/c_136387145.htm|title=Spotlight: Turkey's opposition-sponsored march for justice continues amid tensions - Xinhua {{!}} English.news.cn|website=news.xinhuanet.com|access-date=2017 թ․ հուլիսի 12}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/main-opposition-chp-leader-defies-govt-calls-to-end-justice-march.aspx?PageID=238&NID=114550&NewsCatID=338|title=Main opposition CHP leader defies gov"t calls to end "justice march" - POLITICS|website=Hürriyet Daily News {{!}} LEADING NEWS SOURCE FOR TURKEY AND THE REGION|access-date=2017 թ․ հուլիսի 12}}</ref>։ Քայլերթի ժամանակ, վարչապետ Բինալի Յըլդըրըմը և նախագահ Էրդողանը քայլերթը համեմատել են հեղաշրջման անհաջող փորձի հետ և մեղադրել Քըլըչդարօղլուին և նրա կողմնակիցներին՝ [[Ֆեթուլլահ Գյուլեն]]ին և նրա կողմնակիցներին սատարելու մեջ, ովքեր, ըստ թուրքական կառավարության, կանգնած են հեղաշրջման փորձի ետևում։ ԱԶԿ-ի կողմնակիցներն էլ հակացույցեր են կազմակերպել։ Ոստիկանները ապահովել են քայլերթի մասնակիցների անվտանությունը։ Քայլերթը ավարտվել է [[Ստամբուլ]]ի [[Մալթեփե]] շրջանում, որտեղ ձերբակալվել էր Բերբերօղլուն։ Ցուցարարները հասել են մինչև Մալթեփեյի բանտ։

Նախքան երթի մեկնարկը Քըլըչդարօղլուն հայտարարել էր, որ իրենք չեն ցանկանում, որ բանտերում լրագրողներ և ուսուցիչներ լինեն։ Նա հայտարարել էր, որ Թուրքիայի քաղաքացիները չեն ցանկանում բնակվել մի երկրում, որտեղ չկա արդարություն։ Նա հավելել էր, որ ժամանակն է վերջ տալու այս ամենին<ref>{{Cite news|url=http://yerkirmedia.am/region/turqia-ardarutyan-ert/|title=Թուրքիայի ընդդիմությունը սկսել է «Արդարության երթը»|newspaper=Երկիր Մեդիա|language=ru-RU|access-date=2017 թ․ հուլիսի 13|archive-date=2017 թ․ հուլիսի 17|archive-url=https://web.archive.org/web/20170717174422/http://yerkirmedia.am/region/turqia-ardarutyan-ert/|url-status=dead}}</ref>։

Թուրքական «[[Hürriyet]]» օրաթերթը երթը համեմատել է 1930 թվականին տեղի ունեցած [[Մահաթմա Գանդի]]ի [[Աղի երթ]]ի հետ<ref>{{Cite web| title = The Justice March is changing Turkey – MURAT YETKİN| work = Hürriyet Daily News| accessdate = 2017 թ․ հուլիսի 9| url = http://www.hurriyetdailynews.com/the-justice-march-is-changing-turkey.aspx?pageID=449&nID=115294&NewsCatID=409}}</ref><ref name=kingsley>{{Cite news| issn = 0362-4331| last = Kingsley| first = Patrick| title = Erdogan Adversary Begins 250-Mile Protest March in Turkey| work = The New York Times| accessdate = 2017 թ․ հուլիսի 9| date = 2017 թ․ հունիսի 15| url = https://www.nytimes.com/2017/06/15/world/europe/turkey-protest-march-kemal-kilicdaroglu.html}}</ref>։ Հարյուր հազարավոր մարդիկ ընթացքում միացել են երթին՝ վանկարկելով «ադալեթ» (թուրքերեն նշանակում է արդարություն), «իրավունքներ, օրենք, արդարություն»։ Երթին մասնակցել են քաղաքական տարբեր կուսակցությունների ներկայացուցիչներ, արհմիությունների ներկայացուցիչներ, շարքային քաղաքացիներ<ref name=almonitor>{{Cite web| title =Turkey’s opposition head leads march for justice| accessdate = 2017 թ․ հուլիսի 8| url = http://www.al-monitor.com/pulse/en/originals/2017/06/turkey-main-opposition-head-leads-march-for-justice.html}}</ref>։ 2017 թվականի հուլիսի 6-ին ամերիկյան «Bloomberg» գործակալությունը հայտարարել է, որ այդ պահին երթին մասնակցել է 30 000 մարդ<ref name=bloomberg>{{Cite news| title = On 250-Mile March, Turkey Opposition Starts to Find Its Way| work = Bloomberg.com| accessdate = 2017 թ․ հուլիսի 8| date = 2017 թ․ հուլիսի 5| url = https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-07-05/in-250-mile-march-turkey-s-opposition-starts-to-find-its-way}}</ref>։ Երթի մասնակիցները քայլել են ծանր պայմաններում, օրական մոտ 20 կիլոմետր՝ շոգ եղանակի և անձրևի պայմաններում։ Հաղորդվում է, որ մեկ մարդ մահացել է՝ սրտի կաթվածից։ Երթի մասնակիցները գիշերել են վրաններում։
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Պորտալ|Թուրքիա|Եվրոպա}}

[[Կատեգորիա:2017 Թուրքիայում]]
[[Կատեգորիա:Թուրքիայի պատմություն]]