Jump to content

Արաբատառ բելառուսական այբուբեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արաբատառ բելառուսական այբուբեն
Arabic-script alphabet Խմբագրել Wikidata
Ստեղծում16 դար Խմբագրել Wikidata
Կիրառությունըբելառուսերեն Խմբագրել Wikidata
ՕգտագործողLipka Tatars Խմբագրել Wikidata

Արաբատառ բելառուսական այբուբեն, 16-րդ դարում արաբական այբուբենի միջոցով գրավոր արևմտառուսերենի գրառման նպատակով 16-րդ դարում առաջացած գրային համակարգ։ Կազմված է 28 գրույթից և ունի որոշ տարբերություններ սովորական արաբերենի այբուբենից։

  • Արաբական այբուբենում բացակայող «ժ» («ж»), «չ» («ч») «պ» («п») ձայնավորների համար օգտագործվում էին պարսկական գրերը։


پ چ ژ
  • «ձ» («дз») և «ց» («ц») փափուկ հնչյունների համար նոր գրույթներ են ստեղծվել՝

և

  • «Ըյու» («ў») հնչյունի համար առանձին գրույթ չի ստեղծվել, այն գրվում էր այնպես, ինչպես «վ» («в») հնչյունը՝
و
 

Բելառուսական արաբական այբուբենը օգտագործել են Լիտվայի թաթարները, որոնք այն ժամանակ ապրում էին Լիտվայի մեծ իշխանության՝ ժամանակակից Բելառուսի տարածում։ 14-16-րդ դարերում ընթացքում տեղի թաթարները սկսեցին սեփական լեզվի փոխարեն կիրառել գրավոր արևմտառուսերենը և գրի էին այն առնում արաբական այբուբենով։

Համաոատասխանության աղյուսակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կյուրեղագիր Լատինագիր Արաբագիր
Б, б B, b ب
Ц, ц C, c
Ч, ч Č, č چ
Х, х CH, ch ح
Д, д D, d د
ДЖ, дж DŽ, dž ج
Ф, ф F, f ف
Ґ, ґ G, g غ
Г, г H, h ه
Й, й J, j ى
К, к K, k ق
Л, л Ł, ł ل
М, м M, m م
Н, н N, n ن
П, п P, p پ
Р, р R, r ر
С, с S, s ص
Ш, ш Š, š ش
Т, т T, t ط
Ў, ў Ŭ, ŭ و
В, в V, v و
З, з Z, z ض
Ж, ж Ž, ž ژ
ЦЬ, ць Ć, ć س
ДЗЬ, дзь DŹ, dź
ЛЬ, ль L, l ل
НЬ, нь Ń, ń ن
СЬ, сь Ś, ś ث
ЗЬ, зь Ź, ź ز
ТЬ, ть TJ, tj ت
КЬ, кь KJ, kj ك
' - ع
Ь, ь - -

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Д-р Я. Станкевіч. Беларускія мусульмане і беларуская літаратура арабскім пісьмом. [Адбітка з гадавіка Беларускага Навуковага Таварыства, кн. I.] — Вільня : Друкарня Я. Левіна, 1933 ; Менск : Беларускае коопэрацыйна-выдавецкае таварыства «Адраджэньне», 1991 [факсімільн.]. — 3-е выд.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]