Դիտել Արաբական պետությունների լիգա էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն
|անվանում = Արաբական Պետությունների Լիգա
|պատկեր = Flag of the Arab League.svg
|նկարագրություն = Արաբական պետությունների լիգայի դրոշը
|քարտեզ = Arab League (orthographic projection).svg
|քարտեզի նկարագրություն = Արաբական պետությունների լիգա մտնող երկրները
}}
'''Արաբական պետությունների լիգա''' (''ԱՊԼ''; {{lang-ar|جامعة الدول العربية}} Ջամիաթ ալ-Դուալ ալ-Արաբիա), միջազգային կազմակերպություն, որը միավորում է 20-ից ավել արաբական երկրներ և դրանց բարեկամ պետություններ։ Արաբական երկրների լիգան ստեղծվեց [[1945]] թվականի մարտի [[22]]-ին, [[Կահիրե]]ում տեղի ունեցած կոնֆերանսի ժամանակ, որին մասնակցում էին [[Եգիպտոս]]ը, [[Սիրիա]]ն, [[Լիբանան]]ը, Անդր[[հորդանան]]ը, [[Իրաք]]ը, [[Սաուդյան Արաբիա]]ն և [[Եմեն]]ը։

[[Երկրորդ աշխարհամարտ|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում]] [[Մեծ Բրիտանիա|Անգլիան]], հաշվի առելով արաբական երկրների միավորվելու ձգտումը, որոշեց ստեղծել մի այնպիսի կառույց, որը կմիավորեր արաբական երկրները, կլիներ նրա վերահսկողության ներքո և կծառայեր որպես հենարան [[Մերձավոր Արևելք]]ում անգլիական քաղաքականության համար։ Մեծ Բրիտանիայի ԱԳ նախարար Իդենը, [[1941]] և [[1943]] թվականներին արաբական երկրների ներկայացուցիչների հետ հանդիպումների ժամանակ նշել էր, որ Անգլիան պատրաստ է աջակցել ցանկացած նախագծի, որը ուղղված կլինի արաբական միասնությանը։ Իդենի նման հայտարարությունից հետո՝ [[1943]] թվականին, արաբական երկրների կառավարությունները ձեռնամուխ եղան Արաբական Միության ստեղծման բանակցություններին։

[[1944]] թվականի [[սեպտեմբեր]]-[[հոկտեմբեր]] ամիսներին [[Ալեքսանդրիա]]յում տեղի ունեցավ կոնֆերանս 7 արաբական երկրների միջև, որի ընթացքում որոշվեց ձևավորել Արաբական Պետությունների Լիգան՝ որպես անկախ պետություններ արտաքին քաղաքականության բլոկ։ [[1945]] թվականին [[Կահիրե]]ում կայացած կոնֆերանսի ժամանակ ստորագրվեց Լիգայի կանոնադրությունը, որով և սկիզբ դրվեց նրա գործունեությանը։

Ըստ կանոնադրության, ԱՊԼ-ի գլխավոր նպատակն էր անդամ երկրների միջև կապերի ամրապնումը, նրանց անկախության և սուվերենության պահպանումը և [[արաբ]]ական երկրներին հուզող հարցերի և խնդիրների լուծումը։ Հարկ է նշել, որ ԱՊԼ-ի՝ անկախության և սուվերենության պահպանման դրույթը գործնական կիրառություն չստացավ նրա գործունեության հենց սկզբից։ Ընդհակառակը, նրա որոշումները, որպես կանոն, թելադրված էին բրիտանական իմպերիալիզմի կողմից։ Դրա վառ օրինակն էր սիրիա-լիբանանյան հարցում ընդունած որոշումը ([[1945]] թվականի [[հուլիս]]), ըստ որի Լիգան պահանջեց [[Ֆրանսիա]]յի զորքերի անհապաղ դուրսբերումը [[Սիրիա]]յից և [[Լիբանան]]ից, սակայն նույնը չպահանջեց անգլիական զորքերից։

Ինչ վերաբերում է [[պաղեստին]]յան խնդրին, ապա այս հարցի շուրջ ընդունած բազմաթիվ որոշումներում Լիգան իր ուշադրությունը կենտրոնացրել էր միայն սիոնիզմի դեմ պայքարի վրա, անուշադրության մատնելով արաբների՝ բրիտանական իմպերիալիզմի դեմ ուղղված բողոքները։ [[1947]] թվականի [[դեկտեմբեր]]ին Կահիրեում տեղի ունեցավ ԱՊԼ անդամ երկրների կոնֆերանս, որը ընթացավ բավական լարված մթնոլորտում։ Արդյունքում որոշվեց հակազդել Պաղեստինում հրեական պետություն ստեղծելու գործընթացին և պաշտպանել Պաղեստինի ամբողջականությունը։ Իսրայել պետության հռչակումից հետո, հենց ԱՊԼ-ի ընդունած որոշմամբ առաջնորդվելով, արաբական երկրները պատերազմ սկսեցին [[Իսրայել]]ի դեմ։

== Պատմություն ==
[[1944]] թվականին Ալեքսանդրյան Արձանագրությունը ընդունելուց հետո, [[1945]] թվականի մարտի 22-ին ստեղծվեց Արաբական Պետությունների Լիգան (ԱՊԼ) ։ Այն ձևավորվեց, որպես կրոնական կազմակերպություն և նրա կազմում էին արաբական երկրները, որոնք նպատակ ունեին զարգացնել տնտեսությունը, լուծել առկա խնդիրները և համակարգել քաղաքական նպատակները<ref name="History">[http://www.history.com/this-day-in-history/arab-league-formed Arab League formed — History.com This Day in History — 3/22/1945]. History.com. Retrieved on 2014-04-28.</ref>։ Հետագայում այլ պետություններ միացան լիգային<ref>[http://history.howstuffworks.com/asian-history/arab-league.htm HowStuffWorks "Arab League"]. History.howstuffworks.com (2008-02-27). Retrieved on 2014-04-28.</ref>։ Յուրաքանչյուր պետություն խորհրդում ունի մեկ ձայնի իրավունք։ Առաջին խոշոր գործողությունն այն էր, որ իրականացվեց միացյալ միջամտություն, երբ 1948 թվականին ձևավորվեց [[Իսրայել]] պետությունը և արաբական աշխարհում իրականացվում էին զանգավածային ցույցեր, սակայն այս միջամտության հիմնական մասնակից՝ Տրանսհորդանանը համաձայնվեց Իսրայելի հետ կիսել Պաղեստինյան հողերը,  [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-ի]] Գլխավոր Ասամբլեայի կողմից առաջարկաված ծրագրով և Եգիպտոսը միջամտեց, որպեսզի կասեցնի [[Ամման]]ի այս նպատակները<ref>Avi Shlaim, ''Collusion Across the Jordan: King Abdullah, the Zionist Movement and the Partition of Palestine''. Oxford, [[UK|U.K.]], Clarendon Press, 1988; Uri Bar-Joseph, Uri, The Best of Enemies: Israel and Transjordan in the War of 1948. London, Frank Cass, 1987; Joseph Nevo, King Abdullah and Palestine: A Territorial Ambition (London: Macmillan Press; New York: St. Martin's Press, 1996.</ref>։ Դրանից հետո երկու տարի անց կողմերը փոխադարձ պաշտպանության մասին պայմանագիր ստեղծեցին։ 1965 թվականին ստեղծվել է ընդհանուր շուկան<ref name="History"/><ref>Robert W. MacDonald, ''The League of Arab States: A Study in Regional Organization''. Princeton, New Jersey, United States, Princeton University Press, 1965.</ref>։

== Աշխարհագրություն ==
[[պատկեր:Arab League members colored by joining date.svg|thumb|right|Պետությունների անդամակցության տարեթվերը, [[Կոմորյան կղզիներ]]ը  (շրջանակ) անդամակցել է 1933 թվականին<br />{{Color box|#f4eed7|border=darkgray}} 1940-ականներ {{Color box|#decd87|border=darkgray}} 1950-ականներ {{Color box|#c8ab37|border=darkgray}} 1960-ականներ {{Color box|#786721|border=darkgray}} 1970-ականներ]]

Արաբական Պետությունների Լիգայի անդամ պետությունները զբաղեցնում են 13,000,000 քառ․ կմ տարածք և գտնվում են երկու մայրցամաքներում՝ [[Աֆրիկա]] և [[Ասիա]]։ Տարածքները հիմնականում բաղկացած են չոր անապատներից, ինչպիսին է [[Սահարա]]ն։ Այդուհանդերձ, այն իր մեջ է ընդգրկում մի շարք պտղաբեր տարածքներ, ինչպիսիք են՝ [[Նեղոս|Նեղոսի հովիտը]], Ջուբայի հովիտը և Շեբել հովիտը [[Սոմալի (թերակղզի)|Սոմալի թերակղզում]], [[Ատլասի լեռներ]]ը [[Մաղրիբ]]ում և [[Բարեբեր մահիկ]]ը, որը տարածվում է [[Միջագետք]]ով և [[Լևանտ]]եով։ Տարածքն ընդգրկում է [[Արաբական թերակղզի|Արաբիայի]] հարավային խորքային անտառները և աշխարհի ամենաերկար գետը՝ [[Նեղոս]]ը։

=== Անդամ պետություններ ===
[[Արաբական Լիգայի խարտիան]], որը հայտնի է նաև որպես Արաբական Պետությունների Լիգայի Պակտ անվամբ, Արաբական Լիգայի հիմնադիր պայմանագիրն է։ Այն ընդունվել է 1945 թվականին և  նախատեսում է, որ Արաբական Պետությունների Լիգան կազմված է անկախ արաբական պետություններից, որոնք ստորագրել են այս Պակտը<ref>{{Cite web |title=Pact of the League of Arab States, March 22, 1945 |url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/arableag.asp |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 9 |publisher=Yale Law School}}</ref>։

1945 թվականին նրա կազմում նախապես եղել են վեց անդամ պետություն, իսկ ներկայումս Արաբական Լիգան զբաղեցնում է 14 մլն քառ․կմ տարածք և նրա կազմում են 22 անդամ պետություն և 5 դիտորդ պետություն։ Այժմ 22 անդամներից երեքը Աֆրիկայի տարածքի ամենամեծ պետություններից են ([[Սուդան]], [[Ալժիր]] և [[Լիբիա]]) և [[Մերձավոր Արևելք]]ի ամենամեծ պետությունը՝ [[Սաուդյան Արաբիա]]ն։

20-րդ դարի երկրորդ կեսին նկատվում էր անդամների թվի ավելացում և ընդհանուր առամբ անդամակցեցին 15 արաբական պետություն։ [[2011]] թվականին [[Սիրիա]]ն դադարեց անդամ լինելուց, երկրում տեղի ունեցած հեղափոխությունից հետո։ [[2016]] թվականի դրությամբ անդամ են 22 պետություն։ Դրանք են՝
{{columns-list|colwidth=15em|
* {{դրոշավորում|Ալժիր}}
* {{դրոշավորում|Բահրեյն}}
* {{դրոշավորում|Կոմորյան կղզիներ}}
* {{դրոշավորում|Ջիբութի}}
* {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
* {{դրոշավորում|Իրաք}}
* {{դրոշավորում|Հորդանան}}
* {{դրոշավորում|Քուվեյթ}}
* {{դրոշավորում|Լիբանան}}
* {{դրոշավորում|Լիբիա}}
* {{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}
* {{դրոշավորում|Մարոկկո}}
* {{դրոշավորում|Օման}}
* {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
* {{դրոշավորում|Կատար}}
* {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
* {{դրոշավորում|Սոմալի}}
* {{դրոշավորում|Սուդան}}
* {{դրոշավորում|Սիրիա}}
* {{դրոշավորում|Թունիս}}
* {{դրոշավորում|Արաբական Միացյալ Էմիրություններ}}
* {{դրոշավորում|Եմեն}}
}}

5 դիտորդ պետություններն են՝
{{columns-list|colwidth=15em|
* {{դրոշավորում|Բրազիլիա}}
* {{դրոշավորում|Եթովպիա}}
* {{դրոշավորում|Հնդկաստան}}
* {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}<ref>{{Cite web |last=Library |first=C. N. N. |title=Arab League Fast Facts |url=http://www.cnn.com/2013/07/30/world/meast/arab-league-fast-facts/index.html |website=CNN}}</ref>
* {{դրոշավորում|Հայաստան}} 
}}

[[2011]] թվականի [[փետրվարի 22]]-ին [[Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմ (2011)|Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմի]] սկսվելուց և խաղաղ բնակչության դեմ ռազմական ուժի կիրառությունից հետո, Արաբական Պետությունների Լիգայի Գլխավոր Քարտուղար՝ [[Ամր Մուսսա]]ն հայտարարեց, որ Լիբիայի անդամակցությունը կասեցվում է։ Նա ասաց, որ․ «Կազմակերպությունը որոշել է դադարեցնել լիբիական պատվիրակությունների մասնակցությունը Արաբական Լիգայի բոլոր նիստերին»<ref>[http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4032530,00.html Libya suspended from Arab League sessions – Israel News, Ynetnews]. Ynetnews.com (1995-06-20). Retrieved on 2014-04-28.</ref>։ Դա դարձրեց Լիբիան երկրորդ երկիրը, որի անդամակցությունը դադարեցվեց Լիգայում։ Լիբիայի առաջնորդ [[Մուամմար ալ-Կադդաֆի]]ն հայտարարեց, որ Լիգայի որոշումը անօրինական է, հայտարարելով, որ․ «Արաբական Լիգայի պատմությունը ավարտված է։ Չկա այլևս Արաբական Լիգան»<ref>{{Cite news |author=Souhail Karam – Tom Heneghan – Michael Roddy |date=2011 թ․ մարտի 16 |title=Gaddafi taunts critics, dares them to get him |url=https://af.reuters.com/article/energyOilNews/idAFLDE72E2RO20110316 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110319063458/http://af.reuters.com/article/energyOilNews/idAFLDE72E2RO20110316 |archive-date=2011 թ․ մարտի 19 |accessdate=2011 թ․ մարտի 20 |work=Reuters}}</ref><ref>{{Cite news |author=Kat Higgins |date=2011 թ․ մարտի 16 |title=Libya: Clashes Continue As World Powers Stall |url=http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/VIDEO-Libyan-Army-Pushes-Towards-Benghazi-As-World-Powers-Debate-No-Fly-Zone-Against-Gaddafi/Article/201103315953124?lpos=World_News_First_World_News_Article_Teaser_Region_3&lid=ARTICLE_15953124_VIDEO%3A_Libyan_Army_Pushes_Towards_Benghazi_As_World_Powers_Debate_No_Fly_Zone_Against_Gaddafi |accessdate=2011 թ․ մարտի 20 |work=Sky News}}</ref>։ 2011 թվականի [[օգոստոսի 25]]-ին Գլխավոր Քարտուղար [[Նաբիլ ալ-Արաբի]]ն հայտարարեց, որ «ժամանակն» է, որպեսզի վերականգնվի Լիբիայի լիիրավ անդամի կարգավիճակը։ [[Լիբիայի անցման ազգային խորհուրդ|Ազգային անցումային խորհուրդը]], որը ճանաչվել էր, որպես Լիբիայի ժամանակավար կառավարությունը [[օգոստոսի 17]]-ի նիստին ուղարկեց ներկայացուցիչ, որը պետք է մասնակցեր քննարկմանը, արդյոք պետք է Լիբիան վերադառնա կազմակերպություն<ref>{{Cite news |date=2011 թ․ օգոստոսի 25 |title=Arab League Recognizes Libyan Rebel Council |url=http://www.rttnews.com/Content/GeneralNews.aspx?Id=1700187&SM=1 |url-status=dead |archive-url=http://web.archive.bibalex.org/web/20111208111621/http://www.rttnews.com/Content/GeneralNews.aspx?Id=1700187&SM=1 |archive-date=2011 թ․ դեկտեմբերի 8 |accessdate=2011 թ․ օգոստոսի 25 |work=RTT News |df=dmy-all}}</ref>։

2011 թվականի [[սեպտեմբերի 20]]-ին [[Արաբական խորհրդարան]]ը առաջարկեց ժամանակավորապես դադարեցնել Սիրիայի և Եմենի անդամակցությունը, կապված [[Արաբական գարուն|Արաբական գարնան]] իրադարձությունների հետ, քանի որ այդ երկրներում բռնաճնշումներ էին կատարվում քաղաքական ընդդիմադիրների և ցուցարարների նկատմամբ<ref>{{Cite news |date=2011 թ․ սեպտեմբերի 20 |title=Arab League parliament urges Syria suspension |url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/09/201192017594330402.html |accessdate=2011 թ․ սեպտեմբերի 20 |work=Al Jazeera}}</ref>։ [[Նոյեմբերի 12]]-ին տեղի ունեցած քվեարկության արդյունքում ընդունվեց որոշում, համաձայն որի  չորս օր անց կասեցվելու է Սիրիայի անդամակցությունը, եթե Ասադը  փոփոխություններ չկատարի։ Սիրիան, Լիբանանը և Եմենը դեմ քվեարկեցին որևէ միջամտություն իրականացնելուն, իսկ Իրաքը ձեռնպահ մնաց քվեարկությունից<ref>{{Cite news |date=2011 թ․ նոյեմբերի 12 |title=Arab League Votes to Suspend Syria Over Crackdown |url=https://www.nytimes.com/2011/11/13/world/middleeast/arab-league-votes-to-suspend-syria-over-its-crackdown-on-protesters.html |accessdate=2011 թ․ նոյեմբերի 12 |work=New York Times}}</ref>։ 2011 թվականի դեկտեմբերին Արաբական Լիգան ռեժիմի կողմից մարդկանց նկատմամբ բռնաճնշումները «վերահսկելու» համար ուղարկեց հանձնաժողով։ Հանձնաժողովը նախագահում էր Մուհամմեդ  Ահմեդ Մուստաֆա ալ-Դաբիրը, ով եղել է Օմար ալ-Բաշիրի ռազմական հետախուզության ղեկավարը<ref>{{Cite web |last=Kenner |first=D. |date=2011 թ․ դեկտեմբերի 27 |title=The World's Worst Human Rights Observer |url=http://www.foreignpolicy.com/articles/2011/12/27/the_worlds_worst_human_rights_observer |work=Foreign Policy}} ''As Arab League monitors work to expose President Bashar al-Assad's crackdown, the head of the mission is a [[Sudanese]] general accused of creating the fearsome "Janjaweed," which was responsible for the worst atrocities during the [[Darfur]] genocide.''</ref><ref>[http://articles.cnn.com/2011-12-28/middleeast/world_meast_syria-opposition-al-dabi_1_ali-kushayb-local-coordinating-committees-syrian-opposition?_s=PM:MIDDLEEAST Syrian activists slam Arab League mission head] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120308112223/http://articles.cnn.com/2011-12-28/middleeast/world_meast_syria-opposition-al-dabi_1_ali-kushayb-local-coordinating-committees-syrian-opposition?_s=PM:MIDDLEEAST |date=2012-03-08 }} CNN, 28 December 2011.</ref><ref>{{Cite news |date=2011 թ․ դեկտեմբերի 28 |title=Violence in second Syrian city ahead of Arab League monitors' visit |url=https://www.theguardian.com/world/2011/dec/28/syria-egypt |work=The Guardian}}</ref>։ [[2013]] թվականի [[մարտի 6]]-ին Արաբական Լիգայում տեղ հատկացվեց [[Սիրիական ընդդիմադիր և հեղափոխական ուժերի ազգայի կոալիցիա|Սիրիայի Ազգային Կոալիցիային]], որպես Սիրիայի ներկայացուցիչներ<ref name="syriannationalcoalition">{{Cite web |author=Ian Black |title=Syrian opposition takes Arab League seat |url=https://www.theguardian.com/world/2013/mar/26/syrian-opposition-appeals-nato-support |accessdate=2014 թ․ նոյեմբերի 20 |work=the Guardian}}</ref>։ [[2014]] թվականի [[մարտի 9]]-ին Նաբիլ ալ-Արաբին հայտարարեց, որ Սիրիայի տեղը մնում է կազմակերպությունում թափուր, մինչ ընդդիմությունը կավարտի իր ինստիտուտների ձևավորումը<ref>{{Cite web |title=Syria opposition 'not yet ready for Arab League seat' |url=http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2014/Mar-09/249749-syria-opposition-not-yet-ready-for-arab-league-seat.ashx#axzz2uAA4pFGD |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140310000406/http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2014/Mar-09/249749-syria-opposition-not-yet-ready-for-arab-league-seat.ashx#axzz2uAA4pFGD |archive-date=2014 թ․ մարտի 10 |accessdate=2014 թ․ նոյեմբերի 20 |work=The Daily Star Newspaper – Lebanon}}</ref>։

== Նպատակներ ==
Կազմակերպության բարձրագույն մարմինը Լիգայի խորհուրդն է, որտեղ անդամ-պետություններից յուրաքանչյուրն ունի մեկ ձայն։ Կազմակերպության կենտրոնակայանը գտնվում է [[Կահիրե]]ում։ Լիգայի նպատակները նշված են [[1945]] թվականին ստորագրված դաշնագրում և նախատեսում են «դրան մասնակից պետությունների միջև կապերի ամրապնդում, միացյալ քաղաքական ուղղու հիմնում՝ անդամ երկրների միջև համագործակցություն, անկախությունը և գերիշխանությունը պաշտպանելու և ընդհանրապես արաբական երկրների գործերը և շահերը քննարկելու համար»։ Համագործակցությունը չի սահմանափակվում քաղաքական ասպարեզով և ներառում է նաև [[տնտեսություն|տնտեսական]], ֆինանսական, կապի, մշակութային, սոցիալական և սանիտարական փոխհարաբերությունները։ Բացի այդ, համագործակցությունը ներառում է նաև այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են քաղաքացիությունը, անձնագրերը, վիզաները, հանցագործների հանձնումը<ref>Դիվանագիտական բառարան, 1948 թ</ref>։

== Գագաթանժողովներ ==
[[պատկեր:Arab League Summit Logo.png|right|thumb|350px|2013 թվականի Արաբական Լիգայի Գագաթնաժողովի լոգոն]]
{| class="wikitable sortable"
|-
! No. !! Տարի!! Անցկացման վայր!!Հյուրընկալ քաղաք
|-
| [[1964 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով (Կահիրե)|1]] || 13–17 հունվար 1964 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս|1958}} ||[[Կահիրե]]
|-
| [[1958 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|2]] || 5–11 սեպտեմբեր 1964 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս|1958}} ||[[Ալեքսանդրիա]]
|-
| [[1965 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|3]] || 13–17 սեպտեմբեր 1965 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Կասաբլանկա]]
|-
| [[1967 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|4]] || 29 օգոտստոս 1967 || {{դրոշավորում|Սուդան}} ||[[Խարթում]]
|-
| [[1968 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|5]] || 21–23 դեկտեմբեր 1969 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Ռաբաթ]]
|-
| [[1973 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|6]] || 26–28 նոյեմբեր 1973 || {{դրոշավորում|Ալժիր}} ||[[Ալժիր (քաղաք)]]
|-
| [[1974 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|7]] || 29 հոկտեմբեր 1974 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Ռաբաթ]]
|-
| [[1976 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով (Կահիրե)|8]] || 25–26 հոկտեմբեր 1976 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս|1972}} ||[[Կահիրե]]
|-
| [[1978 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|9]] || 2–5 նոյեմբեր 1978 || {{դրոշավորում|Իրաք|1963}} ||[[Բաղդադ]]
|-
| [[1979 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|10]] || 20–22 նոյեմբեր 1979 || {{դրոշավորում|Թունիս}} ||[[Թունիս (քաղաք)]]
|-
| [[1980 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|11]] || 21–22 նոյեմբեր 1980 || {{դրոշավորում|Հորդանան}} ||[[Ամման]]
|-
| [[1982 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|12]] || 6–9 սեպտեմբեր 1982 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Ֆես]]
|-
| [[1985 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|13]] || 1985 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Կասաբլանկա]]
|-
| [[1987 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|14]] || 1987 || {{դրոշավորում|Հորդանան}} ||[[Ամման]]
|-
|[[1988 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|15]]  || հունիս 1988 || {{դրոշավորում|Ալժիր}} ||[[Ալժիր (քաղաք)]]
|-
| [[1989 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|16]] || 1989 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Կասաբլանկա]]
|-
| [[1990 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|17]] || 1990 || {{դրոշավորում|Իրաք|1963}} ||[[Բաղդադ]]
|-
| [[1996 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|18]] || 1996 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս}} ||[[Կահիրե]]
|-
| [[2001 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|19]] || 27–28 մարտ 2001 || {{դրոշավորում|Հորդանան}} ||[[Ամման]]
|-
| [[2002 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|20]] || 27–28 մարտ 2002 || {{դրոշավորում|Լիբանան}} ||[[Բեյրութ]]
|-
| [[2003 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|21]] || 1 մարտ 2003 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս}} ||[[Շարմ էլ Շեյխ]]
|-
| [[2004 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|22]] || 22–23 մայիս 2004 || {{դրոշավորում|Թունիս}} ||[[Թունիս (քաղաք)]]
|-
| [[2005 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|23]] || 22–23 մարտ 2005 || {{դրոշավորում|Ալժիր}} ||[[Ալժիր (քաղաք)]]
|-
| [[2006 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|24]] || 28–30 մարտ 2006 || {{դրոշավորում|Սուդան}} ||[[Խարթում]]
|-
| [[2007 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|25]] || 27–28 մարտ 2007 || {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}} ||[[Ալ-Ռիադ]]
|-
| [[2008 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|26]] || 29–30 մարտ 2008 || {{դրոշավորում|Սիրիա}} ||[[Դամասկոս]]
|-
| [[2009 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|27]] || 28–30 մարտ 2009 || {{դրոշավորում|Կատար}} ||[[Դոհա]]
|-
| [[2010 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|28]] || 27–28 մարտ  2010 || {{դրոշավորում|Լիբիա|1977}} ||[[Սիրտ]]
|-
| [[2012 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|29]] || 27–29 մարտ 2012 || {{դրոշավորում|Իրաք}} ||[[Բաղդադ]]
|-
| [[2013 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|30]] || 21–27 մարտ 2013 || {{դրոշավորում|Կատար}} ||[[Դոհա]]<ref>[http://qatarconferences.org/arableaguesummit2013/ Arab League Summit 2013] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181004164041/http://qatarconferences.org/arableaguesummit2013/ |date=2018-10-04 }}. Qatarconferences.org (2013-03-27). Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| [[2014 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|31]] || 25–26 մարտ 2014 || {{դրոշավորում|Քուվեյթ}} ||[[Ալ-Քուվեյթ]]<ref>[http://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/arab-league-summit-hit-new-rifts-201432173625331320.html Arab League summit hit by new rifts - Features]. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| [[2015 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|32]] || 28–29 մարտ 2015 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս}} ||[[Շարմ էլ Շեյխ]]<ref>[http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/03/opposition-fail-get-syria-arab-league-seat-2014326144447997621.html Opposition fail to get Syria Arab League seat - Middle East]. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| [[2016 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|33]] || 20 հուլիս 2016 || {{դրոշավորում|Մավրիտանիա}} ||[[Նուակշոտ]]
|-
| [[2017 թվականի Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|34]] || 23–29 մարտ 2017 || {{դրոշավորում|Հորդանան}} ||[[Ամման]]<ref>{{Cite web |title=الأردن يستضيف القمة العربية في مارس |url=https://www.alarabiya.net/ar/arab-and-world/2016/11/02/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B6%D9%8A%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3.html |website=www.alarabiya.net}}</ref>
|}

== Զինված ուժեր ==
Արաբական Լիգայի համատեղ Պաշտպանական խորհուրդը [[Արաբական Լիգայի ինստիտուտներ|Արաբական Լիգայի ինստիտուտներից մեկն]] է<ref name="ABC-CLIO">{{Cite web |title=Arab-Israeli Wars: 60 Years of Conflict |url=http://www.historyandtheheadlines.abc-clio.com/ContentPages/ContentPage.aspx?entryId=1281297 |accessdate=30 հունիս2014 |publisher=ABC-CLIO}}</ref>։ Պաշտպանության խորհուրդը ստեղծվել է [[1950]] թվականին Համատեղ պաշտպանության և տնտեսական համագործակցության պայմանագրի հիման վրա, որով համաձայնեցվում էր Արաբական պետությունների լիգայի անդամ պետությունների [[Կոլեկտիվ անվտանգություն|համատեղ պաշտպանությունը]]<ref>{{Cite book |last=Osmańczyk |first=Edmund Jan |author-link=Edmund Osmańczyk |title=Encyclopedia of the United Nations and international agreements |publisher=Routledge |year=2003 |editor-last=Mango |editor-first=Anthony |edition=3 |volume=2 |place=New York |page=1290 |chapter=League of Arab States}}</ref>։

Արաբական Լիգան որպես կազմակերպություն չունի ոչ մի զինվորական ուժ, ինչպես [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ]]-ը կամ [[Եվրոպական Միություն|ԵՄ]]-ն, բայց [[2007]] թվականի գագաթնաժողովին որոշում կայացվեց ստեղծել պաշտպանական ուժեր և իրականացնել խաղաղապահ առաքելություններ՝ Հարավային Լիբիայում, [[Դարֆուր]]ում, [[Իրաք]]ում և այլ թեժ կետերում։

[[2015]] թվականի Եգիպտոսում կայացած գագաթնաժողովին անդամ պետությունները համաձայնեցրեցին սկզբունքները, որոնց հիման վրա պետք է ստեղծվեր միասնական ռազմական ուժերը<ref>{{Cite web |date=2015 թ․ մարտի 29 |title=Arab summit agrees on unified military force for crises |url=https://www.reuters.com/article/2015/03/29/mideast-arabs-communique-idUSL6N0WV03T20150329 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151002055455/http://www.reuters.com/article/2015/03/29/mideast-arabs-communique-idUSL6N0WV03T20150329 |archive-date=2015 թ․ հոկտեմբերի 2 |accessdate=2018 թ․ մարտի 30 |publisher=Reuters}}</ref>։

=== Արտակարգ գագաթնաժողովներ ===
{| class="wikitable sortable"
|-
! No. !! Տարի!! Անցկացման վայր!!Հյուրընկալ քաղաք
|-
| [[1970 Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով|1]] || 21–27 սեպտեմբեր1970 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս|1958}}|| [[Կահիրե]]
|-
| [[1976 Արաբական Լիգայի գագաթնաժողով (Ալ-Ռիյադ)|2]] || 17–28 հոկտեմբեր 1976 || {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}} ||[[Ալ-Ռիադ]]
|-
| 3 || 7–9 սեպտեմբեր1985 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}}|| [[Կասաբլանկա]]
|-
| 4 || 8–12 նոյեմբեր 1987 || {{դրոշավորում|Հորդանան}} ||[[Ամման]]
|-
| 5 || 7–9 հունիս 1988 || {{դրոշավորում|Ալժիր}} ||[[Ալժիր (քաղաք)|Ալժիր]]
|-
| 6 || 23–26 հունիս1989 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}} ||[[Կասաբլանկա]]
|-
| 7 || 28–30 մարտ 1990 || {{դրոշավորում|Իրաք|1963}} ||[[Բաղդադ]]
|-
| 8 || 9–10 օգոստոս 1990 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}|| [[Կահիրե]]
|-
| 9 || 22–23 հունիս1996 ||{{դրոշավորում|Եգիպտոս}}|| [[Կահիրե]]
|-
| 10 || 21–22 հոկտեմբեր 2000 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}|| [[Կահիրե]]
|-
| 11 || 7 հունվար 2016 || {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}|| [[Ալ-Ռիադ]]
|}
* Երկու գագաթնաժողովներ չեն ընդգրկվում Արաբական Լիգայի գագաթնաժողովների ցանկում՝
** [[Անշաս]], Եգիպտոս։ 28 – 29 մայիս 1946։
** [[Բեյրութ|Բեյրութ]], [[Լիբանան]]։ 13&nbsp;– 15 նոյեմբեր 1958։
*  14-րդ գագաթնաժողովը Ֆեսում տեղի է ունեցել երկու փուլով՝
** [[1981]] թվականի նոյեմբերի 25-ի գագաթնաժողովը, որը տևել է 5 ժամ, ավարտվել է առանց որևէ փաստաթղթի ստորագրման,
** [[1982]] թվականի գագաթնաժողովը անցել է սեպտեմբերի 6-9։

== Գրագիտությունը Արաբական Լիգայի պետություններում ==
[[պատկեր:Arab literacy rate (2010).svg|thumb|Գրագիտության մակարդակը արաբական աշխարհում]]
<!--[[Պատկեր:Arab literacy rate.svg|thumb|right|300px|Arab League map indicating literacy by country (2010 [[Human Development Report]]) Grey = no data]]-->

Գրագիտության վերաբերյալ տեղեկություններ հավաքելիս, տարբեր երկրներում տարբեր մեթոդներ են կիրառում։ Հիմնականում հաշվի է առնվում տվյալ երկրում գրագետ մարդկանց թվաքանակը։ Արաբական աշխարհում գրագիտության մակարդակը տատանվում է, և հատկապես պետք է հաշվի առնել նավթային գների աճը, որը հնարավորություն տվեց [[Պարսից ծոց]]ի երկրներում կառուցել բազում դպրոցներ և համալսարաններ։

{| class="sortable wikitable"
|-
! Շարք!! Պետություն !! [[Գրագիտություն|Գրագիտության]] մակարդակ
|-
|  1 || {{դրոշավորում|Կատար}}        || 97.3<ref name="cia.gov">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2103.html#136 The World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161124171442/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2103.html#136 |date=2016-11-24 }}. Cia.gov. Retrieved on 2014-04-28.</ref> 
|-
|  2 || {{դրոշավորում|Պաղեստին}}    || 96.5<ref name="cia.gov"/> 
|-
|  3 || {{դրոշավորում|Քուվեյթ}}       || 96.3<ref name="cia.gov"/> 
|-
|  4 || {{դրոշավորում|Բահրեյն}}      || 95.7<ref name="cia.gov"/> 
|-
|  5 || {{դրոշավորում|Հորդանան}}       || 95.4<ref name="cia.gov"/> 
|-
|  6 || {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}} || 94.4<ref name="cia.gov"/> 
|-
|  7 || {{դրոշավորում|Լիբանան}}      || 93.9<ref name="cia.gov"/>
|-
|  8 || {{դրոշավորում|Արաբական Միացյալ Էմիրություններ}} ||  93.8<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 9 || {{դրոշավորում|Օման}}          || 91.1<ref name="cia.gov"/> 
|-
|  10 || {{դրոշավորում|Լիբիա}}       || 91<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 11 || {{դրոշավորում|Սիրիա}}        || 86.4<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 12 || {{դրոշավորում|Իրաք}}         || 85.7<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 13 || {{դրոշավորում|Թունիս}}      || 81.8<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 14 || {{դրոշավորում|Կոմորյան կղզիներ}}      || 81.8<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 15 || {{դրոշավորում|Ալժիր}}      || 80.2<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 16 || {{դրոշավորում|Սուդան}}        || 75.9<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 17 || {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}        || 73.8<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 18 || {{դրոշավորում|Եմեն}}        || 70.1<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 19 || {{դրոշավորում|Ջիբութի}}     || 70.0<ref name="Pcaotw">{{Cite book |last=DK Publishing |url=https://www.google.com/books?id=pLw-ReHIgvQC |title=Compact Atlas of the World |date=2012 |publisher=Penguin |isbn=0756698596 |page=138}}</ref> 
|-
| 20 || {{դրոշավորում|Մարոկկո}}      || 68.5<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 21 || {{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}   || 52.1<ref name="cia.gov"/> 
|-
| 22 || {{դրոշավորում|Սոմալի}}      || 44–72<ref>{{Cite web |title=Family Ties: Remittances and Livelihoods Support in Puntland and Somaliland |url=http://www.fsnau.org/downloads/Remittances-and-Livelihoods-Support-in-Puntland-and-Somaliland.pdf#6 |accessdate=2016 թ․ դեկտեմբերի 11 |publisher=FSNAU}}</ref>
|-
|}

== Ժողովրդագրություն ==
Արաբական Լիգան հանդիսանում է 22 անդամ պետություններից կազմված մշակութային և էթնիկական կազմակերպություն, ընդ որում անդամ պետությունների բնակչության մեծամասնությունը [[արաբ]]ներ են։ [[2013]] թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ անդամ պետությունների ընդհանուր բնակչության թվաքանակը հաշվվում էր 359 մլն մարդ։ Նրա բնակչությունը աճում է ավելի արագ, քան աշխարհի այլ շրջաններում։ Առավել խիտ բնակեցված երկիրը [[Եգիպտոս]]ն է, որի բնակչության թվաքանակը կազմում է 91 մլն մարդ<ref name="Central Agency for Public Mobilization And Statistics">{{Cite web |title=Central Agency for Public Mobilization And Statistics |url=http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=1&lname= |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110426052430/http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=1&lname= |archivedate=2011 թ․ ապրիլի 26}}</ref>։ Ամենաքիչը բնակեցված է [[Կոմորյան կղզիներ]], որի բնակչությունը կազմում է 0․6 մլն մարդ։

{| style="font-size:90%; text-align:right;" class="wikitable sortable"
|-
! Շարք!! Պետություն!! Բնակչություն!! խտությունը (քառ/կմ) !! Խտություն (քմ) !! Նշումներ
|-
| 1 || align=left|{{դրոշավորում|Եգիպտոս}} || 92,519,544 || {{convert|{{#expr:(81650212 + 4241 * {{Age in days|2006|11|11}}) / 1001449 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>[http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=1&lname=%201 Official Egyptian Population clock] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20121030052148/http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=1&lname=%201 |date=30 October 2012 }}</ref>
|-
| 2 || align=left|{{դրոշավորում|Ալժիր}} || 37,100,000 || {{convert|{{#expr: 37100000 / 2381741 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 3 || align=left|{{դրոշավորում|Իրաք}} || 37,056,169 || {{convert|{{#expr: (32487860 + 923 * {{Age in days|2009|7|1}}) / 446550 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>{{Cite web |title=Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc |url=http://www.hcp.ma |website=Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc}}</ref>
|-
| 4 || align=left|{{դրոշավորում|Մարոկկո}} || 32,064,173 || {{convert|{{#expr: 31234000 / 438317 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 5 || align=left|{{դրոշավորում|Սուդան}} || 30,894,000 || {{convert|{{#expr: 30894000 / 1886068 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>{{Cite web |title=الجهاز المركزي للإحصاء |url=http://www.cbs.gov.sd/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180315121142/http://www.cbs.gov.sd/ |archive-date=2018 թ․ մարտի 15 |accessdate=2018 թ․ մարտի 25 |website=www.cbs.gov.sd}}</ref>
|-
| 6 || align=left|{{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}} || 28,146,658 || {{convert|{{#expr: 25721000 / 2149690 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 7 || align=left|{{դրոշավորում|Եմեն}} || 23,580,000 || {{convert|{{#expr: 23580000 / 527968 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 8 || align=left|{{դրոշավորում|Սիրիա}}* || 21,906,000 || {{convert|{{#expr: 21906000 / 185180 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 9 || align=left|{{դրոշավորում|Թունիս}} || 10,673,800 || {{convert|{{#expr: 10673800 / 163610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>{{Cite web |title=National Statistics Institute of Tunisia |url=http://www.ins.nat.tn/indexen.php |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904023615/http://www.ins.nat.tn/indexen.php |archivedate=2015 թ․ սեպտեմբերի 4 |accessdate=2014 թ․ նոյեմբերի 20}}</ref>
|-
| 10 || align=left|{{դրոշավորում|Սոմալի}} || 11,400,000 || {{convert|{{#expr: 11400000 / 637657 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 11 || align=left|{{դրոշավորում|Արաբական Միացյալ Էմիրություններ}} || 8,264,070 || {{convert|{{#expr: 8264070 / 83600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>{{Cite web |title=المركز الوطني للإحصاء: المواطنون 947.9 ألفاً - جريدة الاتحاد |url=http://www.alittihad.ae/details.php?id=31500&y=2011 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110719221110/http://www.alittihad.ae/details.php?id=31500&y=2011 |archivedate=հուլիսի 19, 2011 <!--DASHBot--> |accessdate=2011 թ․ օգոստոսի 16 |publisher=Alittihad.ae}}</ref>
|-
| 12 || align=left|{{դրոշավորում|Լիբիա}} || 6,733,620 || {{convert|{{#expr: 6733620 / 1789540 round 1}}|/km2|1|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/><ref>{{Cite web |title=The World Factbook |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ly.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190912232334/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ly.html |archive-date=2019 թ․ սեպտեմբերի 12 |accessdate=2018 թ․ մարտի 25 |work=cia.gov}}</ref>
|-
| 13 || align=left|{{դրոշավորում|Հորդանան}} ||6,332,000 || {{convert|{{#expr: 6316000 / 89342 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 14 || align=left|{{դրոշավորում|Պաղեստին}} || 4,550,368 || {{convert|{{#expr: 4550368 / 6020 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>{{Cite web |title=Estimated Population in the Palestinian Territory Mid-Year by Governorate,1997-2016 |url=http://www.pcbs.gov.ps/Portals/_Rainbow/Documents/gover_e.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140608204943/http://www.pcbs.gov.ps/Portals/_Rainbow/Documents/gover_e.htm |archive-date=2014 թ․ հունիսի 8 |accessdate=2014 թ․ հունիսի 8 |website=Palestinian Central Bureau of Statistics |publisher=State of Palestine |df=dmy}}</ref>
|-
| 15 || align=left|{{դրոշավորում|Լիբանան}} || 4,224,000 || {{convert|{{#expr: 4224000 / 10452 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop>{{Cite journal |year=2009 |title=World Population Prospects, Table A.1 |url=https://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf |format=PDF |version=2008 revision |publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]] |page=17 |accessdate=2010 թ․ սեպտեմբերի 22}}</ref>
|-
| 16 || align=left|{{դրոշավորում|Քուվեյթ}} || 3,566,437 || {{convert|{{#expr: 3566437 / 17818 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 17 || align=left|{{դրոշավորում|Մավրիտանիա}} || 3,291,000 || {{convert|{{#expr: 3291000 / 1025520 round 1}}|/km2|1|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 18 || align=left|{{դրոշավորում|Օման}} || 2,845,000 || {{convert|{{#expr: 2845000 / 309500 round 1}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 19 || align=left|{{դրոշավորում|Կատար}} || 1,699,435 || {{convert|{{#expr: 1699435 / 11000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 20 || align=left|{{դրոշավորում|Բահրեյն}} || 1,234,596 || {{convert|{{#expr: 1234596 / 750 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref>[http://www.census2010.gov.bh/results_en.php Bahraini Census 2010 - تعداد السكــان العام للبحريــن 2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180722041338/http://www.census2010.gov.bh/results_en.php |date=2018-07-22 }}. Census2010.gov.bh. Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| 21 || align=left|{{դրոշավորում|Ջիբութի}} || 864,000 || {{convert|{{#expr: 864000 / 23200 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-
| 22 || align=left|{{դրոշավորում|Կոմորյան կղզիներ}} || 691,000 || {{convert|{{#expr: 691000 / 2235 round 0}}|/km2|0|disp=table}} || align=left|<ref name=unpop/>
|-

|- class="sortbottom"
| '''Ընդհանուր''' || align=left|{{դրոշավորում|Արաբական լիգա}} || ''' 356,398,918 ''' || '''{{#expr: 400625486 / 13181059 round 1}}''' || '''{{convert|{{#expr: 400625486 / 13181059 round 1}}|/km2|/sqmi|1|disp=output number only}}'''
|
|}
*Սիրիայի ժողովրդագրությունը նախքան քաղաքացիական պատերազմը։

=== Կրոն ===
Արաբական Լիգայի անդամ պետությունների գրեթե բոլոր քաղաքացիները [[իսլամ]]ի հետևորդներ են, [[քրիստոնեություն]]ը երկրորդ կրոնն է։ Առնվազն 15 միլիոն քրիստոնյաներ ապրում են՝ [[Եգիպտոս]]ում, [[Իրաք]]ում, [[Հորդանան]]ում, [[Լիբանան]]ում, [[Պաղեստին]]ում, [[Սուդան]]ում և Սիրիայում։ Բացի այդ, կան ավելի փոքր, բայց զգալի թվով [[Դրուզներ]], [[Եզդիներ]],  Շաբաքսներ և Մանդեյաններ։ Ոչ կրոնական արաբների թվաքանակը հայտնի չէ, քանի որ, որպես կանոն հասանելի չեն տվյալները, սակայն ''Pew Forum'' կազմակերպության կողմից իրականացված հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ նրանց թիվը 1% [[MENA-ի երկրներ]]ում<ref>{{Cite web |date=2014 թ․ ապրիլի 4 |title=Religious Diversity Around The World – Pew Research Center |url=http://www.pewforum.org/2014/04/04/global-religious-diversity/ |work=Pew Research Center's Religion & Public Life Project}}</ref>։

=== Լեզուները ===
Արաբական Լիգայի պաշտոնական լեզուն գրական արաբերենն է, որը հիմնված է դասական արաբերենի վրա։ Այնուամենայնիվ, Արաբական լիգայի մի քանի երկրներ ունեն այլ պաշտոնական կամ ազգային լեզուներ, ինչպիսիք են [[սոմալիերեն]]ը, [[Լիբիա-բերբերական լեզուներ|բերբերենը]], [[քրդերեն]]ը, [[ասորերեն]]ը և [[նուբիերեն]]ը։ Բացի այդ, խոսում են   [[Արաբերենի բարբառներ|արաբական]] տարբեր [[Արաբերենի բարբառներ|բարբառներով]], ինչպիսիք են [[եգիպտական արաբերեն]]ը, [[Լևանտին արաբերեն|Լևանտի արաբերեն]]ը և [[Մարոկական արաբերեն|մարոկկյան արաբերեն]]ը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Cite web |title=Profile: Arab League |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1550797.stm |url-status=live |archiveurl=https://www.webcitation.org/6IqRWaPq1?url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1550797.stm |archivedate=2013 թ․ օգոստոսի 13 |accessdate=2013 թ․ օգոստոսի 6 |publisher=BBC News |ref=BBC News}}
* {{Cite web |date=2008 |title=Лига Арабских Государств |url=http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_geo/7509/Лига |accessdate=2013 թ․ օգոստոսի 6 |publisher=Энциклопедия Кругосвет |ref=Кругосвет}}
* {{Ռուսերեն գիրք |ref=Дипломатический словарь |автор=А. Я. Вышинский, С. А. Лозовский |заглавие=Дипломатический словарь |год=1948 |часть=Лига Арабских Государств |ссылка часть=http://dic.academic.ru/dic.nsf/dic_diplomatic/744/ЛИГА |место=М. |издательство=Государственное издательство политической литературы}}
* {{Cite web |title=Arab League |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/31483/Arab-League |url-status=live |archiveurl=https://www.webcitation.org/6IqRXx9wE?url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/31483/Arab-League |archivedate=2013 թ․ օգոստոսի 13 |accessdate=2013 թ․ օգոստոսի 6 |publisher=Энциклопедия Британника |ref=Британника}}
* [http://www.lasportal.org/ Կազմակերպության պաշտոնական կայքը]

{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=1|էջ=667}}

[[Կատեգորիա:Արաբական Լիգա]]
[[Կատեգորիա:Արաբական երկրների պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Միջկառավարական կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Պայմանագրով հիմնադրված միջկառավարական կազմակերպություններ]]