Առաջապահ (ռազմարվեստ)
Առաջապահ կամ ավանգարդ (ֆր.՝ avant-garde, բառացի՝ avant - առջև, garde - պահազոր)՝ ստորաբաժանում, զորամաս կամ միավորում, որը զորքի կամ նավատորմի ռազմերթի ժամանակ ընթանում է գլխավոր ուժերի առջևից՝ նրանց պահպանելու նպատակով։ Ավանգարդի խնդիրն է կանխել հակառակորդի հանկարծակի հարձակումը գլխավոր ուժերի վրա, նպաստավոր պայմաններ ստեղծել նրանց բացազատման և մարտի մեջ մտնելու համար, ինչպես նաև վերացնել զորքի շարժման ճանապարհին եղած արգելքները[1]։
Երթի և մարտական կազմավորման մեջ նավատորմի առանձին միավորներ չկան, և նավատորմը սովորաբար բաղկացած է լինում նույն տիպի նավերից։ Սովորաբար ընդունված է, որ նավի առջևի մասը (սովորաբար մոտավորապես ⅓ երկարություն) կոչվում է առաջամաս։ Սակայն այն ընդհանրապես չունի առաջապահ ուժ։ Նույնը կ վերաբերում է նաև հետնամասին, որը նավատորմի հետևի մասն է, կամ նավերի ձևավորման հետևի մասը։ Համակարգի միջին մասը կոչվում է կորպուսի գումարտակ կամ կենտրոն[2]։ Ավանգարդի հզորությունն ու կառուցվածքը պետք է համապատասխանեն անձնակազմի թվին, տեղական պայմաններին և նպատակային գործողությունների իրականացմանը։ Ավանգարդը սովորաբար ունենում է անվտանգությունն ապահովող անձնակազմ, հետախուզական ջոկատներ և, իհարկե, նավի անձնակազմ[3]։ Ավանգարդի պետը` նավապետը, կարող է որոշիչ ազդեցություն ունենալ իրադարձությունների ընթացքի վրա։ Նրա նախաձեռնությամբ առաջապահ զորքերը իրար հետ մշտական կապի մեջ են, անհրաժեշտության դեպքում գլխավոր հրամանատարը հաճախ ստիպված է լինում ներգրավվել լրացուցիչ ուժերը։ Հետևաբար, ավանգարդի առաջնորդներ ընտրում են այնպիսի մարդկանց, ովքեր առանձնանում են աչալրջությամբ,զգոնությամբ և սառնասրտությամբ։ Նահանջի դեպքում ավանգարդը դիմում է արիերգարդին (ֆր.՝ arriere-garde - թիկունքային պահազոր, ստորաբաժանում, զորամաս կամ միավորում, որը պահպանում է նահանջող կամ ռազմաճակատից թիկունք ռազմերթ կատարող զորքերին)։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Գագիկ Հարությունյան (պատմաբան), Սուրեն Մարտիկյան, Արտակ Մովսիսյան (պ.գ.թ.), Մեր հաղթանակները, հ. Ա (խմբ. Էդուարդ Լ.Դանիելյան), Երևան, ««Գասպրինտ» ՍՊԸ», 2010 — 259, էջեր 259 — 259 էջ. — 500 հատ։
- ↑ Военная энциклопедия, 1911 — 1914 годов
- ↑ [Авангард // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882.]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|