Անհաղթների գերեզման

Անհաղթների գերեզման;
Տեսակ	Հուշարձան
Քանդակագործ	Bogdan Bogdanović?
Ստեղծում	1961
Երկիր	Հյուսիսային Մակեդոնիա
Բնակավայր	Պրիլեպ
	Tomb of the Undefeated Վիքիպահեստում

Անհաղթների գերեզման (մակեդոներեն՝ Могила на непобедените), Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակաշրջանին նվիրված հուշարձան։ Գտնվում է Մակեդոնիայի Հանրապետության Պրիլեպ քաղաքում։ Հուշարձանը և հուշահամալիրը կառուցվել են 1961 թվականին՝ ի պատիվ Մակեդոնիայի ժողովրդա-ազատագրական պայքարի ժամանակ մահացած մարտիկների։ Հուշահամալիրի հեղինակն է սերբ ճարտարապետ Բոգդան Բոգդանովը^[1]։

Հուշահամալիրը բաղկացած է աճյունասափորներից և այն մարդկանց եղբայրական գերեզմաններից, որոնք մահացել են պատերազմի ժամանակ։ Աճյունասափորները մարմարից են և արտաքին տեսքից նման են անտիկ աճյունասափորներին։ Ամենամեծ աճյունասափորի գագաթին կա Հավերժական կրակի խորհրդանիշ, որը խորհրդանշում է մակեդոնական ազգային պայքարը հանուն անկախության։ Հուշահամալիրի երկրորդ մասը դամբարանն է, որում գտնվում են Պրիլեպի և հարակից շրջանների 462 մարտիկների աճյունները։ Նրանց անունները փորագրված են մարմարե սալիկների վրա։

2007-2008 թվականներին համալիրը ամբողջովին վերականգնվեց^[2]։

Նկարագրություն

Հուշահամալիրը գտնվում է Հեղափոխության այգում` քաղաքի հարավային մասում, և շրջապատված է մշտադալար բույսերով։ 1961 թվականին հուշահամալիրի տարածքում տեղակայվեց Մակեդոնիայի ազգային-ազատագրական պայքարի բոլոր մարտիկների և մահացածների հուշարձան։ Հուշահամալիրի տարածքում է տեղակայված կիսաբոլորաձև գերեզմանաբլուր, որի ներքին մասերը մարմարային սալիկներով են հարթեցված։ Նրանց վրա գրված են Պրիլեպի և հարակից շրջանների 462 մարտիկների անունները։ Գերեզմանաբլուրի առջև տեղակայված են ութ մարմարե աճյունասափորներ, որոնք խորհրդանշում են Մակեդոնիայում առաջին պարտիզանական խմբավորումների ձևավորումը, և նրանց հետագա ձևափոխումը ուժեղ ռազմական միավորի^[3]։

1989 թվականին Հեղափոխության այգու տարածքը հռչակվեց մշակութային ժառանգության հուշարձան։ 1961 թվականին այգում պաշտոնապես բացվեց ազգային հերոսներին նվիրված ծառուղի։ Ծառուղու վրա է տեղակայված ինն ազգային հերոսների բրոնզե կիսանդրի, որոնք ծնվել են Պրիլեպում։ Նրանք են՝ Կիրո Գավրիլովը, Իլյա Իվանովը, Իորդան Չոպելան, Բորկա Տալեսկին, Կուզման Յասիֆովսկին, Միրչե Ասևը, Բորկա Վալեվսկին, Լևկով Ռամպոն և Կրումա Վոլնարովսկին։ 2012 թվականից ծրագիր է ընդունվել, որի համաձայն պետք է տեղադրվեն ևս չորս ազգային հերոսի կիսանդրի։ Նրանք նույնպես Պրիլեպից են, սակայն քաղաքական գործիչներ են։ Նրանք են՝ Վերա Ասևան, Բորկո Տամելկովացին, Դորա Դամևացին և Կռստե Ցրվենացին^[2]։