Քննարկում:Հովհաննես Բարսեղյան

Յովհաննէս Բարսեղեան (1920, Հոկտեմբեր 25, Մաստարա-Օգոստոս 2, 2014, Երեւան)

Յովհաննէս Խաչատուրի Բարսեղեան հայ լեզուաբան, բանասիրական գիտութիւնների Տոքթոր (1981), Բրօֆեսոր (1982), ՀՀ գիտութեան վաստակաւոր գործիչ (1970), ՀՀ Նախագահի մրցանակակիր (2003), Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանի ասպետ (2010):

Կրթութիւն

Աւարտած է Մաստարայի հոդնամեա եւ Թալինի միջնակարգ դպրոցները: 1938 թուականին ընդունուած է ԵՊՀ լեզուագրական Ֆակուլտետ: 1941 թուականին 4-րդ կուրսից զորակոչուած է բանակ, մասնակցած է Հայրենական Մեծ պատերազմին: Երրորդ անգամ ծանր վիրաւորուած է հետո 1943 թուին զօրացած է, շարունակացած է ուսումնառութիւնը եւ 1944 թուին աւարտած է համալսարանը: 1945-1948 թուին սորված է ԵՊՀ ասպիրանտուրաեում:

Աշխատանքային Գործունէութիւնը

1952 թուին պաշտպանած է թեկնածուական, 1981 թ.՝ տոքթորական ատենախօսութիւն: 1955 թ. շնորհաւած է դոցենտի, իսկ 1984 թ.՝ բրոֆեսոր կոչուած է:

1946-1948 թթ. Յովհաննէս Բարսեղեան եղած է ԵՊՀ հայոց լեզուի ամբիոնի, այնուհետեւ՝ մինչեւ 1958 թուականը, Երեւանի հեռակա պետական մանկավարժական ինստիտուտի հայոց լեզուի ամբիոնի դասախօս: 1958 թ. ինք կրկին տեղախուած է ԵՊՀ եւ 1969թ. ընտրուած է հայոց լեզուի ամբիոնի վարիչ: 1977-1985 թթ. եղած է բանասիրութեան Ֆակուլտետի դեկան, 1985-1990 թթ.՝ Հայոց լեզուի պատմութեան ամբիոնի հիմնադիր-վարիչ:

Աշխատութիւններ

Բարսեղեան հեղինակ է մի քանի տասնեակ գիտական յոդուածներ, աւելի քան 20 մենագրութեան, այդ թուոմ՝ «Արդի հայերէնի բայի եւ խոնարհման տէսութիւն» (Երեւան, 1967), «Հայերէնի խօսքի մասերի տարբերակման տեսութիւնները» (Երեւան 1975), «Հայերէնի Խօսքի Մասերի Ուսմուքը» (Երեւան, 1980): Սկսած 1964 թ. նրա խմբագրութեամբ, լրացումներով ու մեկնութիւններով պարբերաբար լոյս տեսած է «Տերմինաբանական ուղեցույցը» (վերծին՝ Երեւան, 2006):

Ինքբրոֆեսոր Թ.Խ. Յակոբեան եւ Ստ. Տ. Մելիք-Բախշեան հետ համահեղինակ է հինգհատորեայ «Հաստանի Եւ Հարակից շրջանները տեղանունները բառարանի» (Երեւան, 1986-2001): Գործընկերների վախճանուելով հետո ան խմբագրած է ու հրատարակութեան պատրաստած է յիշեալ բառարանի վերջին երկու ստուարածաւալ հատորները:

2003 թ. աեդ եզակի բառարանն արժանացած է ՀՀ Նախազահի մրցանակի: Հովհ. Բարսեղեանի համահեղինակութեամբ կազմած են հանրակրթական դպրոցի 4՛րդ (Երեւան, 1970) եւ 5-7-րդ (Երեւան, 1965) դասարանների «Հայոց Լեզու» դասագրքերը:

Բարսեղեանը 1962.1972 թթ. եղած է ԵՊՀ կուկոմիտէի առաջին քարտուղար: 1955 թուականին ան կատարած է ՀԽՍՀ ՄԻնիստրների խորհրդին առնթեր տերմինաբանական կոմիտէի, իսկ 1992 թուականին ՀՀ կառավարութեանն առընթեր լեզուի պետական տեսցութեան հայերէնի բարձրագոյն խորհրդի գիտքարտուղարի պարտականութիւննները:

Պարգեւներ եւ Կոչումներ

1970 թ. Յովհաննէս Բարսեղեան արժանացած է ՀԽԱՀ գիտութեան վաստկաւոր գործչի կոչման: Պարգեւատրած է « Պատւոյ Նշան» (1981), Հայրենական Մեծ Պատերազմի 2 աստիճանի (1985) շքանշաններով, «Մովսէս Խորենացի» եւ բազմաթիւ այլ մեդալներով: ՀՀ Նաջագահի մրցանակակիր (2003), Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանի ասպետ (2010):