Փոխարկելի պարտատոմս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Փոխարկելի պարտատոմս է համարվում այն պարտատոմսը, որն իր սեփականատիրոջը իրավունք է տալիս այն փոխանակել նույն թողարկողի (սովորական կամ արտոնյալ) բաժնետոմսերով[1]։ Փոխակերպման տոկոսադրույքը հայտնի է թողարկման պահին։ Երկուսի միջև տարբերությունն այն է, որ պարտատոմսը շահույթ է ստանում, մինչդեռ արտոնյալ բաժնետոմսը շահաբաժին է ստանում։

Տնտեսական իմաստը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներդրողները գնում են փոխարկելի պարտատոմսեր՝ հենվելով ոչ թե դրանց բարձր եկամտաբերության վրա, այլ բաժնետոմսերի փոխանակման արդյունքում ապագա եկամուտների վրա։ Այսպիսով, նրանք իրականում ձեռք են բերում բաժնետոմս արագ զարգացող ընկերությունում[2]։

Փոխակերպման իրավունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոխակերպման իրավունքը և դրա իրականացման պայմանները կոչվում են փոխակերպման արտոնություն։ Արտոնությունը ներառում է այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում կարող է կատարվել փոխարկումը և փոխարժեքը[3]։

Պարտատոմսերի գնորդը կարող է դրանք փոխանակել բաժնետոմսերի հետ որոշակի սպասման ժամկետից հետո, որի տևողությունը կարող է լինել 6 ամսից մինչև 2 տարի։ Այնուհետև սկսվում է փոխարկման ժամկետը, որը կարող է ավարտվել պարտատոմսերի մարման պահին կամ ավելի կարճ լինել։ Հազվադեպ չէ, որ թողարկման պայմանները նախագծված են ներդրողներին խրախուսելու համար փոխարկել պարտատոմսերը։ Օրինակ, թողարկումը կարող է չեղյալ համարվել։ Եթե թողարկողը զանգահարում է պարտատոմսը, ապա ներդրողը պետք է փոխակերպման որոշում կայացնի կամ համաձայնի վաղաժամկետ մարման գնի գնով։ Որպես կանոն, վճարման ենթակա գինը հավասար է պարտատոմսի անվանական արժեքին` ավելացված անվանական արժեքի և արժեկտրոնի եկամտաբերության 1%-ով։ Եթե սովորական բաժնետոմսի շուկայական արժեքը, որի համար պարտատոմսը փոխանակվում է, ավելի մեծ է, քան վճարելի արժեքը, ապա ներդրողը ավելի հավանական է, որ որոշի փոխարկել պարտատոմսը։

Փոխակերպման օրինակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերությունը կարող է թողարկել 1000 դոլար փոխարկելի պարտատոմսեր՝ տարեկան 8%-ով, պայմանով, յուրաքանչյուր պարտատոմս կարող է փոխարկվել սովորական բաժնետոմսի՝ մեկ բաժնետոմսի համար 25 դոլարով։ Սա նշանակում է, որ մեկ պարտատոմսի դիմաց կարող են ստանալ 40 բաժնետոմս։ Եթե փոխարկման պահին բաժնետոմսի գինը կազմում է 30 դոլար, ապա փոխարկումից հետո այն կունենա 40 բաժնետոմս՝ 1200 դոլար ընդհանուր արժեքով։ Նման գործառնությունից նրա շահույթը կկազմի 200 դոլար կամ պարտատոմսի անվանական արժեքի 20%-ը[4]։

Պարտատոմսերի տոկոսադրույք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քանի որ փոխարկելի պարտատոմսերը կարող են փոխանակվել նույն թողարկողի սովորական բաժնետոմսերով, դրանց շուկայական արժեքները դրականորեն կապված են։ Միաժամանակ փոխարկելի պարտատոմսի գինն ավելի է փոխվում՝ պայմանավորված փոխարժեքով։ Ենթադրենք, որ նախորդ օրինակում սովորական բաժնետոմսի գինը $30-ից աճել է $33-ի:Այս դեպքում փոխարկելի պարտատոմսի շուկայական գինը պետք է բարձրանա $1200-ից մինչև $1320: Եթե փոխարկման փոխարժեքը մեկից մեծ է, ապա արժեթղթերի գնի փոփոխությունն ավելի ուժեղ է լինում[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]