Տանը (պատմվածք)
| Տանը ռուս.՝ Дома | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | պատմվածք |
| Ձև | պատմվածք |
| Հեղինակ | Անտոն Չեխով |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ռուսական կայսրություն |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Հրատարակվել է | մարտի 7 (19), 1887 |
«Տանը» (ռուս.՝ Дома), Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը` գրված 1887 թվականին։ Առաջին անգամ հրատարակվել է «Նոր ժամանակ» թերթում։
Հրատարակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատմվածքն առաջին անգամ հրատարակվել է 1887 թվականի մարտի 7-ին «Նոր ժամանակ» թերթի 3958 համարում՝ «Սուբբոտնիկի» բաժնում։ Նույն թվականին հայտնվել է «Մթնշաղ» վերնագրով պատմվածքների ժողովածուում, ավելի ուշ՝ «Երեխեք» (1889) ծաղկաքաղում։ Չեխովն այն ընդգրկել է նաև 1899-1901 թվականներին Ադոլֆ Մարքսի կողմից հրատարակված իր ստեղծագործությունների ժողովածուի երրորդ հատորում[1]։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յոթ տարեկան Սերյոժային բռնացրել են ծխելիս։ Նրա հայրը՝ դատախազ Եվգենի Պետրովիչը, փորձում է տղային բացատրել, թե ինչքան վնասակար է այդ սովորությունն առողջության համար, և ինչու չպետք է գողանա ուրիշի ծխախոտը։ Նրա՝ որդու վրա տպավորություն գործելու բոլոր ջանքերն ապարդյուն էին, մինչև որ նա երեկոյան քնից առաջ պատմեց իր հորինած հեքիաթը, որտեղ արքայազնը ծխելու պատճառով մահանում է և չի կատարում հոր և թագավորության հանդեպ ունեցած իր պարտականությունները։ Խորը ցնցված այս ողբերգությունից՝ տղան հանդիսավոր կերպով հայտարարում է, որ այլևս ծխախոտի հետ որևէ առնչություն չի ունենա։
Քննադատների տեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակակից մամուլում Չեխովի պատմվածքը ոչ մի գնահատականի չի արժանացել, բայց գրողի որոշ ընկերներ իրենց հիացմունքն են արտահայտել դրա վերաբերյալ։ «Այսօր կարդացինք ձեր «Սուբբոտնիկը»։ Ջեզ միշտ հաջողվում է լավ նկարագրել «երեխաներին»,- գրել է Վիկտոր Վիլիբինը Չեխովին հասցեագրված իր նամակներից մեկում։
1888 թվականի հունվարին մի նամակում Դմիտրի Գրիգորովիչն անդրադարձել է այս պատմվածքին ի թիվս այլ աշխատանքների, որոնք ցույց են տալիս «որքան գեղեցիկ է հորիզոնը [հեղինակի կողմից] ... համակում սիրո շարժառիթն իր բոլոր առավել նուրբ և թաքնված դրսևորումներով»[2]։
Գրող Իվան Գորբունով-Պոսադովը, ով նաև «Միջնորդ» հրատարակչության սեփականատերն էր, Չեխովի ստեղծագործությունների ժողովածուի հրատարկման մանրամասների քննարկման ժամանակ պատմվածքը հատուկ հիշատակման է արժանացրել։ «Այս պատմվածքը ներառվել է [ցանկում] իմ առաջարկությամբ։ Անձամբ ինձ համար այն Ձեր ամենախոր գործերից մեկն է։ Այդ երկու աշխարհների բախումը` մաքուր, մարդկային երեխայական աշխարհի և մեր բարդ, կաղ ու սուտ, այս փոքրիկ, պարզ պատմվածքում ցույց է տրված գերազանց կերպով», գրել է նա Չեխովին հասցեագրված 1893 թվականի մի նամակում։
Լև Տոլստոյը պատմվածքը ներառել է Չեխովի լավագույն աշխատանքների իր անձնական ցանկում[1]։
Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դատախազի որդին փրկում է թագավորին (մուլտֆիլմ)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Дома, текст рассказа