Սևագիր:Կրոն և դիցաբանություն (Հարատև երիտասարդություն)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կաղապար:Redirect-distinguish Կաղապար:Short description Կաղապար:More citations needed

Youth and Time, John William Godward, 1901

Հավերժական երիտասարդությունը մարդու ֆիզիկական անմահության հասկացությունն է՝ առանց ծերացման: Երիտասարդությունը սովորաբար դեմ է գնում ծերացմանը, այլ ոչ թե մարդկային կյանքի տևողության որոշակի փուլին: Հավերժական երիտասարդությունը տարածված է դիցաբանության մեջ և հայտնի թեմա է գեղարվեստական ​​գրականության մեջ:

Կրոն և դիցաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարատև երիտասարդությունը աբրահամյան կրոններում դրախտի բնակիչների հատկանիշն է:

Հինդուիստները կարծում են, որ վեդական և հետվեդական ռիշիները հասել են անմահության, ինչը ենթադրում է սեփական տարիքի կամ նույնիսկ ձևի ըստ ցանկության փոխելու կարողություն: Սրանք անգամ յոգայում համարվում են սիդդան։Նշվում է, որ Մարկանդեաները միշտ մնում են 16 տարեկան հասակում:

Հավերժական կյանքի և ավելի կոնկրետ հարատև երիտասարդության միջև տարբերությունը հունական և հռոմեական դիցաբանության մեջ հաճախադեպ կրկնվող թեմա է: Տիթանոսը,իր մասին գրված առասպելում, Աստծուց անմահության պարգև է խնդրում, սակայն մոռանում է հարատև երիտասարդության մասին։

3-րդ դարի արձակ Էդդայում՝ Սկանդինավյան դիցաբանության մեջ  Իդունը նկարագրվում է որպես մեկը, որը աստվածներին ապահովում է խնձորներով, որոնք էլ իրենց հերթին ապահովում են նրա հավերժ երիտասարդությունը։

Թելոմերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անհատի ԴՆԹ-ն մեծ դեր է խաղում ծերացման գործընթացում: Ծերացումը սկսվում է նույնիսկ ծնվելուց առաջ, երբ բջիջները սկսում են մեռնել և փոխարինման կարիք են ունենում: Յուրաքանչյուր քրոմոսոմի ծայրում կան ԴՆԹ-ի կրկնվող հաջորդական թելոմերներ, որոնք պաշտպանում են քրոմոսոմը այլ քրոմոսոմների հետ միանալուց և կատարում են մի քանի հիմնական դերեր։ Այս դերերից մեկը բջիջների բաժանումը կարգավորելն է՝ թույլ տալով յուրաքանչյուր բջջի բաժանմանը հեռացնել գենետիկական կոդի փոքր քանակություն: Հեռացված նյութի քանակությունը տատանվում է՝ կախված վերարտադրվող բջիջի տեսակից: Թելոմերների աստիճանական կրճատումը սահմանափակում է բջիջների բաժանումը 40-60 անգամով, ինչը հայտնի է նաև որպես Հայֆլիքի11 սահման։ Այս սահմանին հասնելուց հետո ավելի շատ բջիջներ են մահանում, քան կարող են փոխարինվել նույն ժամանակահատվածում: Այսպիսով, այս սահմանին հասնելուց անմիջապես հետո օրգանիզմը մահանում է։ թելոմերների կարևորությունն այժմ ակնհայտ է. երկար թելոմերներ, երկար կյանք: [1]

Այնուամենայնիվ, կաթնասունների թելոմերների համեմատական ​​կենսաբանության ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ թելոմերների երկարությունը փոխկապակցված է կյանքի տևողության հետ հակադարձ այլ ոչ թե ուղղակիորեն, և եզրակացվել է, որ թելոմերների երկարության և կյանքի տևողության միջև կապը դեռևս հակասական է:[2]Բացի այդ տարիքի հետ որոշ միտոտիկ ապարատում, օրինակ՝ առնետի ուղեղում[3], թելոմերների կրճատում տեղի չի ունենում։ Մարդկանց մոտ թելոմերների երկարությունը մկանային հյուսվածքներում մնում է կայուն 23-74 տարեկանն ընկած հատվածում։.[4] Բաբունի մկանային հյուսվածքում, որը բաղկացած է լիովին տարբեր միտոտիկ ապարատից, մանրաթելի մի փոքր տոկոսը՝ 3%-ից պակասը,պարունակում է վնասված թելոմերներ, և այդ տոկոսը տարիքի հետ չի աճում: [5] Այսպիսով, թելոմերների կրճատումը այնքան մեծ դեր չունի ուղեղի կամ կմախքային մկանների բջիջների ծերացման համար:

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ քաղցկեղածին բջիջների 90 տոկոսը պարունակում է մեծ քանակությամբ թելոմերազ կոչվող ֆերմենտ:[6] Թելոմերազը ֆերմենտ է, որը լրացնում է մաշված թելոմերները՝ ծայրերին հիմքեր ավելացնելով և դրանով իսկ թարմացնելով թելոմերները: Քաղցկեղածին բջիջը, ըստ էության, ակտիվացնում է թելոմերազի գենը, և դա թույլ է տալիս դրանց ունենալ անսահմանափակ քանակությամբ բաժանումներ՝ առանց թելոմերների կրճատման: Բջիջների այլ տեսակները, որոնք կարող են գերազանցել Հայֆլիքի սահմանը, ցողունային բջիջներն են, մազերի ֆոլիկուլները և սեռական բջիջները:[7] Դա պայմանավորված է նրանով, որ դրանք պարունակում են մեծ քանակությամբ Թելոմերազ:

Թերապիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն գաղափարը, որ մարդու մարմինը կարող է վերականգնվել ծերության ժամանակ և ավելի երիտասարդ դառնալ, զգալի  հետաքրքրություն է առաջացրել վերջին մի քանի տարիների ընթացքում, այդ թվում այնպիսի ընկերությունների շրջանում, ինչպիսիք են Human Longevity Inc-ը, Google Calico-ն և Elysium Health-ը: [8][9][10]Բացի այս խոշոր ընկերություններից, շատ ստարտափներ ներկայումս մշակում են թերապևտիկ միջոցներ՝ թերապիայի միջոցով լուծելու «ծերության մարտահրավերը»:[11][12] 2015 թվականին հայտարարվեց սենոլիտիկայի նոր դեղմիջողների մասին (ներկայումս գտնվում է նախնական մշակման փուլում), որը նախատեսված է թուլությանը նպաստող կենսաբանական գործոնների դեմ պայքարելու համար:[13]

Բարեգործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Երիտասարդության կորուստ»-ը կամ ծերացման գործընթացը նպաստում է բազմաթիվ հիվանդությունների, այդ թվում քաղցկեղի, Պարկինսոնի, Ալցհեյմերի և այլ հիվանդությունների զարգացմանը: Արդյունքում, վերջին տարիներին բազմաթիվ մեծահարուստ անհատներ իրենց կարողությունններից մեծ գումարներ են նվիրաբերել բուն ծերացման գործընթացի գիտական ​​հետազոտությունների,ծերացման գործընթացը դանդաղեցնելու և դրան դեմ գնալու թերապիաների համար:[14] Այդ մարդկանց թվում են Ջեֆ Բեզոսը, Ռեյ Կուրցվեյլը, Փիթեր Թիլը[15], Օբրի դե Գրեյը, Լարի Էլիսոնը, Սերգեյ Բրինը, Դմիտրի Իցկովը, Փոլ Գալենը[16] և Մարկ Ցուկերբերգը։[17]

See also[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Lee J. Siegel. «ARE TELOMERES THE KEY TO AGING AND CANCER?». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-01-20-ին.
  2. ↑ Gomes NM, Ryder OA, Houck ML, Charter SJ, Walker W, Forsyth NR, Austad SN, Venditti C, Pagel M, Shay JW, Wright WE (2011). «Comparative biology of mammalian telomeres: hypotheses on ancestral states and the roles of telomeres in longevity determination». Aging Cell. 10 (5): 761–768. doi:10.1111/j.1474-9726.2011.00718.x. PMC 3387546. PMID 21518243.
  3. ↑ Cherif H, Tarry JL, Ozanne SE, Hales CN (2003). «Ageing and telomeres: a study into organ- and gender-specific telomere shortening». Nucleic Acids Res. 31 (5): 1576–1583. doi:10.1093/nar/gkg208. PMC 149817. PMID 12595567.
  4. ↑ Renault V, Thornell LE, Eriksson PO, Butler-Browne G, Mouly V (2003). «Regenerative potential of human skeletal muscle during aging». Aging Cell. 1 (2): 132–139. doi:10.1046/j.1474-9728.2002.00017.x. PMID 12882343. S2CID 7020102.
  5. ↑ Jeyapalan JC, Ferreira M, Sedivy JM, Herbig U (2007). «Accumulation of senescent cells in mitotic tissue of aging primates». Mech Ageing Dev. 128 (1): 36–44. doi:10.1016/j.mad.2006.11.008. PMC 3654105. PMID 17116315.
  6. ↑ Klaus Damm (2001). «A highly selective telomerase inhibitor limiting human cancer cell proliferation». The EMBO Journal. 20 (24): 6958–6968. doi:10.1093/emboj/20.24.6958. PMC 125790. PMID 11742973.
  7. ↑ Peter J. Hornsby (2007). «Telomerase and the aging process». Experimental Gerontology. 42 (7): 575–81. doi:10.1016/j.exger.2007.03.007. PMC 1933587. PMID 17482404.
  8. ↑ «Former unicorn genetics startup Human Longevity loses its horn». 2018-12-11. Վերցված է December 26, 2018-ին.
  9. ↑ «Google's Long, Strange Life-Span Trip». Վերցված է December 26, 2018-ին.
  10. ↑ «The Anti-Aging Pill». Վերցված է December 26, 2018-ին.
  11. ↑ «Esthechoc: Scientists invent 'anti-ageing' chocolate».
  12. ↑ «Startup Alkahest inks a $50M deal for anti-aging R&D».
  13. ↑ «New "Senolytic" Drugs Can Dramatically Increase Healthy Lifespan». 11 March 2015.
  14. ↑ Wallace, Benjamin (August 23, 2016). «An MIT Scientist Claims That This Pill Is the Fountain of Youth». New York Magazine (անգլերեն).
  15. ↑ «Billionaire Peter Thiel embarks on anti-aging crusade».
  16. ↑ «These Tech Billionaires Are Determined to Buy Their Way Out of Death». Business Insider.
  17. ↑ «Zuckerberg, Brin join forces to extend life». February 20, 2013. Վերցված է August 8, 2016-ին.

Կաղապար:Longevity

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սևագիր:Կրոն_և_դիցաբանություն_(Հարատև_երիտասարդություն)&oldid=9960994» էջից