Արգանդի ատոնիա

Արգանդի ատոնիա, արգանդի անբավարար կծկումն է, մկանային պատերի թուլացումը կամ ծննդաբերությունից հետո արգանդի տոնուսի ամբողջական կորուստը:^[1]^[2]

Արգանդի ատոնիան հետծննդյան արյունահոսության ամենատարածված պատճառն է համարվում, որը արտակարգ իրավիճակ է և մահվան հավանական պատճառ: Համաշխարհային մասշտաբով հետծննդյան արյունահոսությունը մայրական մահվան հիմնական պատճառներից մեկն է:^[1]^[3]

Սովորաբար, ծննդաբերության ընթացքում արգանդի մկանների կծկումը սեղմում է արյունատար անոթները և դանդաղեցնում արյան հոսքը, ինչը օգնում է կանխել արյունահոսությունը և նպաստում է կոագուլյացիայի: Արգանդի մկանների անբավարար կծկումը կարող է հանգեցնել սուր արյունահոսության, քանի որ անոթային ցանցը բավականաչափ սեղմված չէ:

Արգանդի ատոնիայի նշանների ախտորոշուման հետծննդյան լայնածավալ արյունահոսության դեպքում պետք է սկսվի միջամտությունը՝ ուղղված կայուն արգանդի կծկումների վերականգնմանը:

Ռիսկի գործոններ

Արգանդի ատոնիայի ռիսկի բազմաթիվ գործոններ կան, և դրանցից մի քանիսը կապված են ծննդաբերության տեսակի հետ։

երկարատև ծննդաբերություն,
- 3 ժամից պակաս տևող ծննդաբերություն,
արգանդի ինվերսիա,
մագնեզիումի սուլֆատի ինֆուզիոնների օգտագործում,
քսիտոցինի երկարատև օգտագործում։

Արգանդի ընդլայնումը, որը պայմանավորված է մեկից ավելի պտղի առկայությամբ, պոլիհիդրամնիոզով, պտղի մակրոզոմիայով, արգանդի ֆիբրոդներով, քորիոամնիոնիտով, կարող է նաև հանգեցնել արգանդի ֆունկցիայի և ատոնիայի նվազմանը: Պլասենցայի պահպանված հյուսվածքը կամ պլասենցայի խանգարումները, ինչպիսիք են պլասենցայի իմպլանտացիան, պլասենցայի պրիվիան և պլասենցայի խումբը, մեծացնում են մոր մոտ հետծննդյան արյունահոսության վտանգը: 40-ից բարձր մարմնի զանգվածի ինդեքսը (BMI) և կոագուլոպաթիաները նույնպես հաստատված ռիսկի գործոններ են:^[2]^[3]^[4]^[5]

Պաթոֆիզիոլոգիա

Արգանդը կազմված է փոխկապակցված մկանային մանրաթելերից, որոնք հայտնի են որպես միոմետրիում : Արյունատար անոթները, որոնք արյուն են մատակարարում պլասենցային, անցնում են մկանների այս շերտով:^[6] Ծննդաբերությունից հետո տեղի է ունենում այս մկանների կծկում, որոնք ֆիզիկապես սեղմում են արյունատար անոթները, որպեսզի պտղի և պլասենցիայի ծնունդից հետո հեմոստազ առաջանա։ Տեղական հեմոստատիկ գործոնները, ինչպիսիք են հյուսվածքային գործոնի պլազմինոգենի ակտիվացնող տիպի 1-ին արգելիչը, ինչպես նաև թրոմբոցիտները և մակարդման գործոնները, օգնում են դադարեցնել արյան հոսքը:^[6]Այս ֆիզիոլոգիական կծկումը չի առաջանում, եթե միոմետրիումը դառնում է ատոնիկ:

Օքսիտոցինն անընդհատ արտազատվում է ծննդաբերության ընթացքում՝ խթանելու արգանդի մկանները կծկվել, որպեսզի պտուղը ծնվի, և այն շարունակում է արտազատվել ծննդաբերությունից հետո՝ դադարեցնելու արյան հոսքը:^[7] Եթե օքսիտոցինի ընկալիչները դառնում են անզգայուն և դադարում արձագանքել հորմոնին, արգանդը չի կծկվում:^[7] Արգանդը կարող է նաև կառուցվածքային վնասվել կամ ձգվել՝ կանխելով դրա կծկումը: Սրա պատճառով ծննդաբերության ժամանակ վնասվում են պլասենցայի զարկերակները, իսկ մկանային կծկումների բացակայությունը թույլ չի տալիս հասնել հեմոստազի։^[2]

Արյան կորուստը ծննդաբերության ակնկալվող մասն է, և 500 մլ-ից պակասը համարվում է նորմալ: [10] Սովորաբար, հետծննդյան առաջնային արյան կորուստը դասակարգվում է որպես ավելի քան 500 մլ արյան կորուստ ծննդաբերությունից հետո առաջին 24 ժամվա ընթացքում: ^[3]^[8]^[9] Նրանք, ովքեր կեսարյան հատում են անում, սովորաբար ավելի շատ արյուն են կորցնում, քան հեշտոցային ծննդաբերության ժամանակ, ուստի արյան ավելորդ կորուստը որոշելու համար սովորաբար օգտագործվում է 1000 մլ: Մայրական արյան կորուստը հեշտ է թերագնահատելը, քանի որ գնահատման հիմնական մեթոդը տեսողական դիտարկումն է:^[10]

Բուժում

Բուժումը համապատասխանում է հետծննդյան արյունահոսության բուժմանը

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 «Атония матки - Справочник заболеваний». rumedic.ru. Վերցված է 2020-11-13-ին.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Prabhcharan Gill, Anjali Patel, James W. Van Hook MD Uterine Atony(անգլ.) // StatPearls. — Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2020. Архивировано из первоисточника 27 Օգոստոսի 2021.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Hatem A Mousa, Jennifer Blum, Ghada Abou El Senoun, Haleema Shakur, Zarko Alfirevic Treatment for primary postpartum haemorrhage(անգլ.) // The Cochrane Database of Systematic Reviews. — 2014-02-12. — В. 2. — Т. 2014. — ISSN 1469-493X. — doi:10.1002/14651858.CD003249.pub3 Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.
↑ Fionnuala Breathnach, Michael Geary Uterine atony: definition, prevention, nonsurgical management, and uterine tamponade(անգլ.) // Seminars in Perinatology. — 2009-04. — В. 2. — Т. 33. — С. 82–87. — ISSN 1558-075X. — doi:10.1053/j.semperi.2008.12.001 Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.
↑ Luisa A. Wetta, Jeff M. Szychowski, Samantha Seals, Melissa S. Mancuso, Joseph R. Biggio Risk factors for uterine atony/postpartum hemorrhage requiring treatment after vaginal delivery(անգլ.) // American Journal of Obstetrics and Gynecology. — 2013-07. — В. 1. — Т. 209. — С. 51.e1–6. — ISSN 1097-6868. — doi:10.1016/j.ajog.2013.03.011 Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.
↑ ^6,0 ^6,1 T F Baskett A flux of the reds: evolution of active management of the third stage of labour.(անգլ.) // Journal of the Royal Society of Medicine. — 2000-9. — В. 9. — Т. 93. — С. 489–493. — ISSN 0141-0768. Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.
↑ ^7,0 ^7,1 Jérémie Belghiti, Gilles Kayem, Corinne Dupont, René-Charles Rudigoz, Marie-Hélène Bouvier-Colle Oxytocin during labour and risk of severe postpartum haemorrhage: a population-based, cohort-nested case-control study(անգլ.) // BMJ open. — 2011. — В. 2. — Т. 1. — С. e000514. — ISSN 2044-6055. — doi:10.1136/bmjopen-2011-000514 Архивировано из первоисточника 19 Սեպտեմբերի 2020.
↑ «Акушерские кровотечения. Клинические рекомендации». medi.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-09-27-ին. Վերցված է 2020-11-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ «Клинические рекомендации (протокол лечения) «Профилактика, алгоритм ведения, анестезия и интенсивная терапия при послеродовых кровотечениях» - Министерство здравоохранения Краснодарского края». www.minzdravkk.ru. Վերցված է 2020-11-13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ N. L. Sloan, J. Durocher, T. Aldrich, J. Blum, B. Winikoff What measured blood loss tells us about postpartum bleeding: a systematic review(անգլ.) // BJOG: an international journal of obstetrics and gynaecology. — 2010-06. — В. 7. — Т. 117. — С. 788–800. — ISSN 1471-0528. — doi:10.1111/j.1471-0528.2010.02567.x Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.

[:0-1] 1,0 ^1,1 «Атония матки - Справочник заболеваний». rumedic.ru. Վերցված է 2020-11-13-ին.

[:1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Prabhcharan Gill, Anjali Patel, James W. Van Hook MD Uterine Atony(անգլ.) // StatPearls. — Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2020. Архивировано из первоисточника 27 Օգոստոսի 2021.

[:2-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Hatem A Mousa, Jennifer Blum, Ghada Abou El Senoun, Haleema Shakur, Zarko Alfirevic Treatment for primary postpartum haemorrhage(անգլ.) // The Cochrane Database of Systematic Reviews. — 2014-02-12. — В. 2. — Т. 2014. — ISSN 1469-493X. — doi:10.1002/14651858.CD003249.pub3 Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.

[4] Fionnuala Breathnach, Michael Geary Uterine atony: definition, prevention, nonsurgical management, and uterine tamponade(անգլ.) // Seminars in Perinatology. — 2009-04. — В. 2. — Т. 33. — С. 82–87. — ISSN 1558-075X. — doi:10.1053/j.semperi.2008.12.001 Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.

[5] Luisa A. Wetta, Jeff M. Szychowski, Samantha Seals, Melissa S. Mancuso, Joseph R. Biggio Risk factors for uterine atony/postpartum hemorrhage requiring treatment after vaginal delivery(անգլ.) // American Journal of Obstetrics and Gynecology. — 2013-07. — В. 1. — Т. 209. — С. 51.e1–6. — ISSN 1097-6868. — doi:10.1016/j.ajog.2013.03.011 Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.

[:3-6] 6,0 ^6,1 T F Baskett A flux of the reds: evolution of active management of the third stage of labour.(անգլ.) // Journal of the Royal Society of Medicine. — 2000-9. — В. 9. — Т. 93. — С. 489–493. — ISSN 0141-0768. Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.

[автоссылка1-7] 7,0 ^7,1 Jérémie Belghiti, Gilles Kayem, Corinne Dupont, René-Charles Rudigoz, Marie-Hélène Bouvier-Colle Oxytocin during labour and risk of severe postpartum haemorrhage: a population-based, cohort-nested case-control study(անգլ.) // BMJ open. — 2011. — В. 2. — Т. 1. — С. e000514. — ISSN 2044-6055. — doi:10.1136/bmjopen-2011-000514 Архивировано из первоисточника 19 Սեպտեմբերի 2020.

[8] «Акушерские кровотечения. Клинические рекомендации». medi.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-09-27-ին. Վերցված է 2020-11-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[9] «Клинические рекомендации (протокол лечения) «Профилактика, алгоритм ведения, анестезия и интенсивная терапия при послеродовых кровотечениях» - Министерство здравоохранения Краснодарского края». www.minzdravkk.ru. Վերցված է 2020-11-13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[10] N. L. Sloan, J. Durocher, T. Aldrich, J. Blum, B. Winikoff What measured blood loss tells us about postpartum bleeding: a systematic review(անգլ.) // BJOG: an international journal of obstetrics and gynaecology. — 2010-06. — В. 7. — Т. 117. — С. 788–800. — ISSN 1471-0528. — doi:10.1111/j.1471-0528.2010.02567.x Архивировано из первоисточника 20 Ապրիլի 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]