Կրծքով կերակրում և դեղամիջոցներ
Կրծքով կերակրումը և դեղամիջոցները այն դեղամիջոցների նկարագրությունն է, որոնք կարող են օգտագործել կրծքով կերակրող մայրը, ինչես նաև վերաբերում է մոր առողջության և կրծքով կերակրվող երեխայի անվտանգության հավասարակշռությանը[1][2] : Դեղորայքը, երբ տրվում է կրծքով կերակրող մայրերին, գրեթե միշտ տեղափոխվում է կրծքի կաթ, թեև սովորաբար փոքր քանակությամբ[3]: Ազդեցության աստիճանը կերակրվող նորածնի վրա տարբեր է, քանի որ շատ դեղամիջոցներ նվազագույն վտանգ են ներկայացնում: Այնուամենայնիվ, անհրաժեշտ է տեղեկացված որոշումներ կայացում և մասնագիտական առաջնորդություն:
Առողջապահության ազգային ինստիտուտը (NIH) վարում է տվյալների բազա, որը պարունակում է տեղեկատվություն դեղերի և այլ քիմիական նյութերի մասին, որոնց կարող են ենթարկվել կրծքով կերակրող մայրերը: Այն ներառում է տեղեկատվություն կրծքի կաթում և նորածնի արյան մեջ նման նյութերի մակարդակի և կերակրվող նորածնի վրա հնարավոր անբարենպաստ ազդեցության մասին: Անհրաժեշտության դեպքում տրամադրվում են այդ դեղամիջոցներին առաջարկվող թերապևտիկ այլընտրանքները[4]:
Որոշ դեղամիջոցներ և բուսական հավելումներ կարող են մտահոգիչ լինել: Դա կարող է լինել այն պատճառով, որ դեղամիջոցը կարող է կուտակվել կրծքի կաթում կամ ազդեցություն ունենալ երեխայի և մոր վրա: Այդ անհանգստացնող դեղամիջոցներն այն դեղամիջոցներն են, որոնք օգտագործվում են նյութերից և ալկոհոլից կախվածությունը բուժելու համար: Մտահոգիչ այլ դեղամիջոցներն են, որոնք օգտագործվում են ծխելը դադարեցնելու համար: Ցավազրկող դեղամիջոցները, ինչպիսիք են օփիոիդները, ի թիվս այլոց, և հակադեպրեսանտները գնահատման կարիք ունեն[5]:
Անբարենպաստ ազդեցությունների պոտենցիալի գնահատում
Դեղամիջոցի անվտանգության որոշումը կարելի է գնահատել՝ հաշվի առնելով հետևյալը.
- Եթե կա, ապա որքա՞ն դեղամիջոց կա կրծքի կաթում[2]
- Երեխայի տարիքը և հասունությունը. լիարժեք նորածիններն ավելի լավ են կարողանում նյութափոխանակել դեղամիջոցները, քան վաղաժամ նորածինները
- Նորածնի քաշը.
- Նորածնի կողմից սպառված կրծքի կաթի քանակը և տոկոսը. կրծքով կերակրման ընթացքում պինդ սնունդ ընդունող նորածինը դեղորայքի ավելի ցածր չափաբաժին կստանա
- Նորածնի և մոր ընդհանուր առողջությունը
- Մայրական հիվանդության բնույթը, եթե առկա է
- Ընդհանուր տեղեկություններ դեղամիջոցի մասին. այլ գրականություն, որը փաստում է դեղամիջոցի և կրծքով կերակրման հետ կապված ուսումնասիրությունները
- Դեղորայքային թերապիայի տևողությունը
- Արդյո՞ք դեղամիջոցը կարճ է ազդեցություն ունի։ Դեղամիջոցի կարճ գործող ձևը կարող է ավելի լավ ընտրություն լինել կրծքով կերակրող մոր համար, քան ավելի երկար ազդեցության ձևը, որը մոր համակարգում ավելի երկար է մնում
- Ինչպե՞ս է տրվում դեղորայքը
- Արդյո՞ք դեղը խանգարում է կաթնարտադրությանը[1]
Կաթնարտադրության ռիսկի կատեգորիաներ
Դեղերը կարելի է դասակարգել հինգ կատեգորիաներից մեկում՝ որոշելու համար, թե որքանով են դրանք անվտանգ կրծքով կերակրելու համար[6][7][8][9]
L1 Համատեղելի
«Դեղ, որն ընդունվել է մեծ թվով կրծքով կերակրող մայրերի կողմից՝ առանց նորածնի վրա անբարենպաստ ազդեցության նկատվող աճի: Կրծքով կերակրող կանանց վերահսկվող հետազոտությունները չեն ցույց տալիս երեխայի համար վտանգը, և կրծքով կերակրվող երեխային վնաս հասցնելու հավանականությունը փոքր է. արտադրանքը բանավոր բիոմատչելի չէ նորածնի համար[6]»:
L2 Հավանաբար Համատեղելի է
«Դեղը, որն ուսումնասիրվել է սահմանափակ թվով կրծքով կերակրող կանանց մոտ՝ առանց նորածնի վրա անբարենպաստ ազդեցության աճի: Եվ/կամ ապացուցված ռիսկը փոքր է, որը հավանաբար կհետևի կրծքով կերակրող կնոջ մոտ այս դեղամիջոցի օգտագործմանը[6]»:
L3 Հավանաբար Համատեղելի է
«Կրծքով կերակրող կանանց վրա վերահսկվող ուսումնասիրություններ չկան, սակայն կրծքով կերակրվող երեխայի համար հնարավոր է անբարենպաստ հետևանքների վտանգը, կամ վերահսկվող ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս միայն նվազագույն ոչ սպառնացող անբարենպաստ ազդեցությունները: Դեղերը պետք է տրվեն միայն այն դեպքում, եթե պոտենցիալ օգուտը արդարացնում է հնարավոր ռիսկը: (Նոր դեղամիջոցները, որոնք բացարձակապես հրապարակված տվյալներ չունեն, ավտոմատ կերպով դասակարգվում են այս կատեգորիայի մեջ, անկախ նրանից, թե որքանով են դրանք անվտանգ[6])»։
L4 Հնարավոր է վտանգավոր
«Կա կրծքով կերակրվող նորածնի կամ կրծքի կաթի արտադրության ռիսկի դրական վկայություն, սակայն կրծքով կերակրող մայրերի օգտագործման օգուտները կարող են ընդունելի լինել՝ չնայած նորածնի համար վտանգին (օրինակ՝ եթե դեղամիջոցն անհրաժեշտ է կյանքին սպառնացող իրավիճակում կամ լուրջ խնդիրների դեպքում, հիվանդություն, որի համար ավելի անվտանգ դեղամիջոցներ չեն կարող օգտագործվել կամ անարդյունավետ են[6])»։
L5 Վտանգավոր
«Կրծքով կերակրող մայրերի հետազոտությունները ցույց են տվել, որ կա զգալի և փաստագրված վտանգ նորածնի համար՝ հիմնված մարդկային փորձի վրա, կամ դա դեղամիջոց է, որը մեծ վտանգ ունի նորածնին զգալի վնաս պատճառելու համար: Կրծքով կերակրող կանանց մոտ դեղամիջոցի օգտագործման ռիսկը հստակ է: Գերակշռում է կրծքով կերակրման ցանկացած հնարավոր օգուտ: Դեղը հակացուցված է այն կանանց, ովքեր կրծքով կերակրում են երեխային[6]»։
Առանց դեղատոմսի դեղամիջոցներ
Առանց դեղատոմսի դեղամիջոցներն այն դեղամիջոցներն են, որոնք ԱՄՆ-ում գնելու համար դեղատոմս չեն պահանջում: Դեղորայքը, որ դեղատոմս է պահանջում ԱՄՆ-ում գնելու համար, կարող են հասանելի լինել այլ երկրներում առանց դեղատոմսի: Առաջարկվում են հետևյալ ուղեցույցները.
- կրծքով կերակրելուց հետո, այլ ոչ թե առաջ, օրալ դեղամիջոցների ընդունումը թույլ կտա դեղամիջոցների մի մասը դուրս գալ մոր մարմնից նրա երիկամների միջով կերակրման ընթացքում:
- երիկամային հիվանդություն չունեցող կանանց մեծ մասում ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղերը և պարացետամոլը (ացետամինոֆեն) անվտանգ են օգտագործման համար:
- ասպիրինը կարող է ցան և նույնիսկ արյունահոսություն առաջացնել նորածինների մոտ:
- սահմանափակել հակահիստամինների օգտագործումը երկար ժամանակով։ Այս հակաալերգիկ դեղամիջոցները կարող են երեխաների մոտ առաջացնել լացի, քնի հետ կապված խնդիրներ, հոգնածություն, ավելորդ քնկոտություն: Հակահիստամինները ազդում են օրգանիզմում արտադրվող կաթի քանակի վրա և նվազեցնում մատակարարումը:
- ուշադիր հետևեք երեխային փոփոխությունների կամ կողմնակի ազդեցությունների դեպքում, երբ առաջին անգամ դեղ եք ընդունում՝ հետևելու կողմնակի ազդեցություններին: Կողմնակի ազդեցությունները, որոնք ցույց են տալիս, որ դեղամիջոցն ազդում է երեխայի վրա, շնչառության դժվարություն, ցան և այլ կասկածելի փոփոխություններ են, որոնք առաջացել են մոր կողմից դեղորայքը սկսելուց հետո:
- Շատ անգամ այլ փոքր երեխաներ են տանը, և այդ դեղերը առանց դեղատոմսի նրանց հասանելիությունից հեռու պահելը անվտանգ պրակտիկա է[10]:
Այլ նյութեր կամ քիմիական նյութեր գնահատվել են հղիության ընթացքում դրանց անվտանգ օգտագործման վերաբերյալ: Մազերի ներկը կամ «մշտական» համար օգտագործվող լուծույթները չեն անցնում կրծքի կաթ: Օրալ հակահիստամինների օգտագործման և կրծքով կերակրման վերաբերյալ անբարենպաստ հաղորդագրություններ չեն հայտնաբերվել: Որոշ հին հակահիստամիններ, որոնք օգտագործվում են կերակրող մոր կողմից, կարող են երեխայի մոտ քնկոտություն առաջացնել: Սա կարող է անհանգստություն առաջացնել, եթե նորածինը բաց է թողնում սնուցումը` կերակրելու փոխարեն քնելով[11]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 «The La Leche League InternationalI - Medications and Breastfeeding». La leche League International. Վերցված է 2 August 2017-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Spencer, Jeanne P.; III, Luis S. Gonzalez; Barnhart, Donna (1 July 2001). «Medications in the Breast-Feeding Mother». American Family Physician. 64 (1): 119–26. PMID 11456429.
- ↑ «Breastfeeding» (PDF). Office on Women's Health, U.S. Department of Health and Human Services. 2014. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 14 May 2017-ին. Վերցված է 20 July 2017-ին.
This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ↑ Drugs and Lactation Database (LactMed). 2006.
{{cite book}}:|website=ignored (օգնություն) This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ↑ «Breastfeeding and Medication». American Association of Pediatrics. Արխիվացված է օրիգինալից 2 April 2019-ին. Վերցված է 4 August 2017-ին.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Hale, Thomas Wright; Rowe, Hilary E. (2016-12-30). Medications and Mothers' Milk 2017 (անգլերեն) (17th ed.). New York: Springer Publishing Co Inc. ISBN 9780826128584. Կաղապար:ASIN.
- ↑ «Medications and Mothers Milk Online». www.medsmilk.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-23-ին. Վերցված է 2018-03-24-ին.
- ↑ «Lactation Drug Risk Categories». CMBC Medical Reference (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2018-03-24-ին.
- ↑ Riordan, Jan (2005). Breastfeeding and Human Lactation (անգլերեն). Jones & Bartlett Learning. էջ 138. ISBN 9780763745851.
- ↑ staff, familydoctor.org editorial (1 September 2005). «OTC Medicines and Pregnancy - familydoctor.org».
- ↑ «Drugs in Breastmilk -Is It Safe?». The Breasfeeding Network - Britains Nonprofit Breastfeeding Support Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 7 January 2023-ին. Վերցված է 4 August 2017-ին.
