«Հրագութան»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
[[File:PSM V10 D029 Ancient fire making methods.jpg|thumb|right|Հրագութան (ձախում) և [[հրաշաղափ]] (աջում)]] |
[[File:PSM V10 D029 Ancient fire making methods.jpg|thumb|right|Հրագութան (ձախում) և [[հրաշաղափ]] (աջում)]] |
||
'''Հրագութան''', [[Կրակի ստացում|կրակի ստացման]] պարզագույն և հնագույն տարբերակներից մեկը, որի դեպքում երկու փայտեր շփշփում են իրար այնքան ժամանակ, մինչև շփումից առաջացած ջերմությունը դառնա բավականաչափ, որպեսզի փայտը դառնա կրակի աղբյուր<ref>{{cite web|url=http://www.woodcraftwanderings.org/fire_3.html |title=Fire : Egyptian Bow Drill, Fire Plough, Fire Piston, Fire Saw, Fire Thong |publisher=Woodcraftwanderings.org |access-date=2012-12-17}}</ref> |
'''Հրագութան''', [[Կրակի ստացում|կրակի ստացման]] պարզագույն և հնագույն տարբերակներից մեկը, որի դեպքում երկու փայտեր շփշփում են իրար այնքան ժամանակ, մինչև շփումից առաջացած ջերմությունը դառնա բավականաչափ, որպեսզի փայտը դառնա կրակի աղբյուր<ref>{{cite web|url=http://www.woodcraftwanderings.org/fire_3.html |title=Fire : Egyptian Bow Drill, Fire Plough, Fire Piston, Fire Saw, Fire Thong |publisher=Woodcraftwanderings.org |access-date=2012-12-17}}</ref>։ Հրագութանի անվանումը կապված է դրա աշխատանքի սկզբունքի հետ, որը նման է հողում գութանի շարժին։ Հրագութանը կազմված է «գութան»-ից` այն փայտից, որը պահում են ձեռքում և շարժում են, և «հրադաշտ»-ից` փայտի ավելի լայն կտորից, որն անշարժ տեղադրում են գետնին և «վարում» են։ «Հրադաշտ»-ի կենտրոնական մասում հիմնականում նախօրոք փորում են ակոս, իսկ «գութան»-ի աշխատող ծայրը սրում են, որպեսզի շփման մակերեսը փոքրանա` դրանով մեծացնելով ջերմության կուտակումը մեկ հատվածում<ref name="hollowtop1">{{cite web|url=http://www.hollowtop.com/spt_html/fireplow.htm |title=The Fire Plow by Bart & Robin Blankenship |publisher=Hollowtop.com |access-date=2012-12-17}}</ref><ref>https://archive.org/download/popularsciencemo10newy/popularsciencemo10newy.pdf</ref>։ |
||
Հրագութանի տարբերակով կրակ ստանալու համար պետք է մոտ 1-1,5 մետրանոց «հրադաշտ» և մոտ 20-25 սմ-ոց |
Հրագութանի տարբերակով կրակ ստանալու համար պետք է մոտ 1-1,5 մետրանոց «հրադաշտ» և մոտ 20-25 սմ-ոց հրագութան։ Դրանք երկուսն էլ պետք է լինեն չոր, բայց ոչ փխրուն։ Կրակի ստացման այս եղանակը թույլ է տալիս մարմնի էներգիան շարժման միջոցով հաղորդել իրար շփվող փայտերին։ Այդ տարբերակով շփումից առաջացած ջերմությունը միաժամանակ հաղորդվում է փայտանյութի երկու կտորների տարբեր մասերին։ Հրագութանն անընդհատ հարվում է հրադաշտին, մինչև շփումից առաջանա բավականաչափ ջերմություն` փայտի ծխալու համար։ Երբ հրադաշտն սկսում է ծխալ` դրա վրա պետք է ավելացնել [[Աբեթ (կրակ)|աբեթ]] և թույլ փչել` ընթացքում ավելացնելով կպչանի քանակը և փչելու ուժգնությունը։ |
||
Հրագութանի տեխնոլոգիային շատ նման է [[հրաշաղափ]]ի միջոցով կրակի ստացումը, երբ փայտի մեկ կտորը ոչ թե հրում են մյուսի վրա, այլ` ջերմությունը հաղորդում են այն շաղափաձև պտտելու |
Հրագութանի տեխնոլոգիային շատ նման է [[հրաշաղափ]]ի միջոցով կրակի ստացումը, երբ փայտի մեկ կտորը ոչ թե հրում են մյուսի վրա, այլ` ջերմությունը հաղորդում են այն շաղափաձև պտտելու միջոցով։ Հրաշաղափի ավելի զարգացած տեսակ է [[աղեղնաշաղափ]]ը, որը պատրաստում են ճյուղից, պարանից և փայտիկից։ Այն աշխատում է հրագութանի սկզբունքով, բայց հրագութանը գործարկվում է ոչ թե ուղղակիորեն մարդու ձեռքով, այլ` պարանով։ |
||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
||
* [[Կրակ]] |
* [[Կրակ]] |
||
23:23, 27 հունվարի 2022-ի տարբերակ
Հրագութան, կրակի ստացման պարզագույն և հնագույն տարբերակներից մեկը, որի դեպքում երկու փայտեր շփշփում են իրար այնքան ժամանակ, մինչև շփումից առաջացած ջերմությունը դառնա բավականաչափ, որպեսզի փայտը դառնա կրակի աղբյուր[1]։ Հրագութանի անվանումը կապված է դրա աշխատանքի սկզբունքի հետ, որը նման է հողում գութանի շարժին։ Հրագութանը կազմված է «գութան»-ից` այն փայտից, որը պահում են ձեռքում և շարժում են, և «հրադաշտ»-ից` փայտի ավելի լայն կտորից, որն անշարժ տեղադրում են գետնին և «վարում» են։ «Հրադաշտ»-ի կենտրոնական մասում հիմնականում նախօրոք փորում են ակոս, իսկ «գութան»-ի աշխատող ծայրը սրում են, որպեսզի շփման մակերեսը փոքրանա` դրանով մեծացնելով ջերմության կուտակումը մեկ հատվածում[2][3]։
Հրագութանի տարբերակով կրակ ստանալու համար պետք է մոտ 1-1,5 մետրանոց «հրադաշտ» և մոտ 20-25 սմ-ոց հրագութան։ Դրանք երկուսն էլ պետք է լինեն չոր, բայց ոչ փխրուն։ Կրակի ստացման այս եղանակը թույլ է տալիս մարմնի էներգիան շարժման միջոցով հաղորդել իրար շփվող փայտերին։ Այդ տարբերակով շփումից առաջացած ջերմությունը միաժամանակ հաղորդվում է փայտանյութի երկու կտորների տարբեր մասերին։ Հրագութանն անընդհատ հարվում է հրադաշտին, մինչև շփումից առաջանա բավականաչափ ջերմություն` փայտի ծխալու համար։ Երբ հրադաշտն սկսում է ծխալ` դրա վրա պետք է ավելացնել աբեթ և թույլ փչել` ընթացքում ավելացնելով կպչանի քանակը և փչելու ուժգնությունը։
Հրագութանի տեխնոլոգիային շատ նման է հրաշաղափի միջոցով կրակի ստացումը, երբ փայտի մեկ կտորը ոչ թե հրում են մյուսի վրա, այլ` ջերմությունը հաղորդում են այն շաղափաձև պտտելու միջոցով։ Հրաշաղափի ավելի զարգացած տեսակ է աղեղնաշաղափը, որը պատրաստում են ճյուղից, պարանից և փայտիկից։ Այն աշխատում է հրագութանի սկզբունքով, բայց հրագութանը գործարկվում է ոչ թե ուղղակիորեն մարդու ձեռքով, այլ` պարանով։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ «Fire : Egyptian Bow Drill, Fire Plough, Fire Piston, Fire Saw, Fire Thong». Woodcraftwanderings.org. Վերցված է 2012-12-17-ին.
- ↑ «The Fire Plow by Bart & Robin Blankenship». Hollowtop.com. Վերցված է 2012-12-17-ին.
- ↑ https://archive.org/download/popularsciencemo10newy/popularsciencemo10newy.pdf