Ռանկիզմ

Ռանկիզմ, վիրավորական, խտրական և/կամ գործառնական վարքագիծ մարդկանց նկատմամբ՝ որոշակի հիերարխիայում իրենց աստիճանի պատճառով^[1]։ Պաշտոնական դիրքի չարաշահումն ընկած է բազմաթիվ այլ երևույթների հիմքում, ինչպիսիք են ահաբեկումը, ռասիզմը, էյջիզմը, սեքսիզմը, աբլեիզմը, մենթալիզմը, հակասեմիտիզմը, հոմոֆոբիան և տրանսֆոբիան։ Ռանկիզմ տերմինը ներդրվել է ֆիզիկոս, մանկավարժ և քաղաքացիական դիվանագետ Ռոբերտ Ֆուլլերի կողմից^[2]։

Տերմինի օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռանկիզմ տերմինը առաջին անգամ տպագրվել է 1997-ի աշնանը Օբերլինի շրջանավարտների ամսագրում^[3]։ Ավելի ուշ այն հայտնվել է Somebodies and Nobodies: Overcoming The Abuse of Rank անվանումով գրքում, որը գրել է Ֆուլերը և հրատարակվել 2003 թվականին^[4]։

Այս տերմինի առաջին օգտագործումը մենեջմենթի ամսագրում տեղի է ունեցել 2001 թվականին Leader to Leader Institute ինստիտուտի հոդվածում^[5]։ Այս հոդվածը կասկածի տակ է դնում աշխատանքային հիերարխիաներում աստիճանի չարաշահումը^[6]։ Ռանկիզմի գաղափարը արդեն լայնորեն լուսաբանվում է ԶԼՄ-ների, այդ թվում, New York Times, NPR, C-SPAN, The Boston Globe, BBC, Voice of America, և O Oprah Magazine ամսագրերի կողմից^[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Fuller, Robert. «Rankism: A Social Disorder». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
↑ Fuller, Robert. «Democracy's Next Step: Building a Dignitarian Society». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
↑ Fuller, Robert (Fall 1997). «Campus Activities (sidebar)». Oberlin Alumni Magazine.
↑ Fuller, Robert W. (2003). Somebodies and Nobodies: Overcoming the Abuse of Rank. Gabriola Island, Canada: New Society Publishers. ISBN 0-86571-486-X.
↑ Fuller, Robert W (Summer 2001). «A New Look at Hierarchy: How do we make sure that rank is exercised appropriately?». Leader to Leader. 21.
↑ Fuller, Robert W. (2006). All Rise: Somebodies, Nobodies, and the Politics of Dignity. Berrett-Koehler Publishers. ISBN 978-1-57675-385-9.
↑ Fuller, Robert W.; Pamela A. Gerloff (2008). Dignity for All: How to Create a World Without Rankism. Berrett-Koehler Publishers. back cover. ISBN 978-1-57675-789-5.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Berger, Daniel (2005 թ․ օգոստոս). «Book review: Somebodies and Nobodies: Overcoming the Abuse of Rank». Journal of Nervous and Mental Disease. 198 (8): 571. doi:10.1097/01.nmd.0000172656.22250.24. Արխիվացված է օրիգինալից (– ^{Scholar search}) 2013 թ․ հունվարի 11-ին. {{cite journal}}: External link in |format= (օգնություն)
Ehrenreich, Barbara (2008). This Land is Their Land: Reports from a Divided Nation. New York, NY: Metropolitan Books. ISBN 0-8050-8840-7.
Kleiner, Art (2004). «Diversity and its discontents». Strategy + Business (Spring 2004).
Knisely, Robert (2003 թ․ ապրիլ). «Rank prejudice». Washington Monthly. 35 (4).
Richardson, Elaina; Richards, David; Cale, Timothy (2003 թ․ ապրիլ). «Respect». O Magazine. 83 (31–34): 3549. doi:10.1080/14786430310001599405.
Scheff, Thomas (2009 թ․ դեկտեմբերի 10). «Chapter 7: A New Goffman: Robert W. Fuller's Politics of Dignity». In Jacobsen, Michael (ed.). The Contemporary Goffman. Routledge. էջեր 185–198. ISBN 978-0-415-99681-5.
Schultz, Connie (2006 թ․ հունվարի 14). «Taking it out on the clerks». The Cleveland Plain Dealer.
Wambach, Julie Ann (2008). Battles between Somebodies and Nobodies: Combat Abuse of Rank at Work and at Home. Brookside Press. ISBN 978-0-9814818-0-7.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Academe Online - Anonymous, (September/October 2006) "Class Issues Outside the Classroom"
Brazen Careerist - Penelope Trunk, (August 27, 2006) "Battle Cry Against Power Tripping" interview with Robert Fuller, at Brazen Careerist
Breaking Ranks Արխիվացված 2006-04-19 Wayback Machine - Bibliography on Fuller's website
Breaking Ranks Արխիվացված 2008-06-19 Wayback Machine - Other articles by Fuller
Branking Ranks Արխիվացված 2006-05-02 Wayback Machine -Course syllabi on Fuller's website
Canadian Living - Diana Fisher, "Rankism: Bullying someone of a lower rank at work"
DigDi.org Արխիվացված 2019-01-24 Wayback Machine - 'The Dignitarian Dialogues' (website that seeks to start a public discussion of rankism)
Dignitarians.org Արխիվացված 2016-10-02 Wayback Machine - 'The Dignitarian Foundation: Protecting the dignity of others as you would your own' (foundation dedicated to developing training materials and advocacy tools to fight rankism)
Human Dignity and Humiliation Studies - an organization composed of over one thousand academics and practitioners from around the globe dedicated to confronting humiliation
Dignity – SpiritualWiki article
SomebodyBook.com - I Feel Like Nobody When... I Feel Like a Somebody When... (children's book that introduces issues related to rankism), Stephanie Heuer (2005)
YubaNet.com - '"Executive" monkeys influenced by other executives, not subordinates', Duke University Medical Center (March 22, 2006)

[1] Fuller, Robert. «Rankism: A Social Disorder». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.

[2] Fuller, Robert. «Democracy's Next Step: Building a Dignitarian Society». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.

[3] Fuller, Robert (Fall 1997). «Campus Activities (sidebar)». Oberlin Alumni Magazine.

[4] Fuller, Robert W. (2003). Somebodies and Nobodies: Overcoming the Abuse of Rank. Gabriola Island, Canada: New Society Publishers. ISBN 0-86571-486-X.

[5] Fuller, Robert W (Summer 2001). «A New Look at Hierarchy: How do we make sure that rank is exercised appropriately?». Leader to Leader. 21.

[6] Fuller, Robert W. (2006). All Rise: Somebodies, Nobodies, and the Politics of Dignity. Berrett-Koehler Publishers. ISBN 978-1-57675-385-9.

[7] Fuller, Robert W.; Pamela A. Gerloff (2008). Dignity for All: How to Create a World Without Rankism. Berrett-Koehler Publishers. back cover. ISBN 978-1-57675-789-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]