Պահպանակ (գրահրատարակչություն)

Պահպանակ, առաջաթերթ, երկծալ թերթ, որի կեսը փակցվում է գրքի կազմակողի ներսի երեսին, մյուսն ազատ է և ծածկում է գրքի բլոկը։ Ծառայում է կազմակողերը բլոկին ամրացնելու համար։ Ավելի ամուր ու հաստ է (120-160 գ/մ²), քան տեքստի թուղթը։

Պահպանակը նաև գրքի ձևավորման տարր է. լինում է հարթ՝ սպիտակ կամ գունավոր թղթից, և տպագրված՝ բովանդակային կամ ոչ առարկայական (մարմարանկար) պատկերով։

Ժամանակակից հրատարակություններում կիրառում են պահպանակի 4 տեսակ. «յուրային», սոսնձված, սոսնձված-եզրակված և բաղադրյալ՝ անցքահատումով ու ծալուքով (թղթե կամ գործվածքե), որոնք օգտագործվում են բլոկի՝ համապատասխանաբար՝ 20, 30, 40 և 40-ից ավելի մմ հաստությունների համար։

Հայերեն ձեռագիր մատյաններ կազմելիս երբեմն որպես պահպանակ օգտագործվել են ավելի վաղ շրջանի ձեռագրերի էջեր, որոնք ունեն հնագրական, ձեռագրագիտական, բնագրագիտական կարևոր արժեք։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Sidney E. Berger: Endleaves. In: Dennis Duncan and Adam Smyth (ed.): Book parts. Oxford University Press, Oxford 2019, p. 277–285.
Prucha, Francis (1996). "Livia Appel and the Art of Copyediting: A Personal Memoir". The Wisconsin Magazine of History. 4 (4): 376–377.
"Endsheets For Side Sewing - LBS - Bookbinding, On-Demand & Packaging Materials". Lbsbind.com. Retrieved 2011-11-16.
"Endsheets For Perfect Binding - easily create a hardcover book". Lbsbind.com. Retrieved 2011-11-16.
Трубникова Г. Г. Технология брошюровочно-переплетных процессов. Москва: Книга, 1987.
Брошюровочно-переплетные процессы. Технологические инструкции. Москва: Книга, 1982.
Симонов Л. Н. Переплетное мастерство и искусство украшения переплета. Спб: Типография Е.Евдокимова, 1897.
Джонсон А. Практическое руководство по переплетному делу. Москва: Книга, 1989 ISBN 5-212-00186-2.
Форзац // Издательский словарь-справочник: [электрон. изд.] / А. Э. Мильчин. — 3-е изд., испр. и доп. — М.: ОЛМА-Пресс, 2006.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ գրատպություն և գրքարվեստ» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։