Jump to content

Նվեր քարտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նվեր քարտ
ԵնթակատեգորիաՎճարային քարտ, gift card Խմբագրել Wikidata

Նվեր քարտ հայտնի է նաև որպես նվեր վկայական Հյուսիսային Ամերիկայում, կամ նվերի վաուչեր կամ նվերի նշան Մեծ Բրիտանիայում[1], կանխավճարված պահված արժեքով դրամական քարտ է, որը սովորաբար թողարկվում է մանրածախ վաճառողի կամ բանկի կողմից, որն օգտագործվում է որպես այլընտրանք՝ գնումները որոշակի խանութում կամ հարակից բիզնեսներում կանխիկացնելու համար։ Նվեր քարտերը տրվում են նաև գործատուների կամ կազմակերպությունների կողմից որպես պարգևներ կամ նվերներ։ Դրանք կարող են նաև բաշխվել մանրածախ վաճառողների և շուկայավարների կողմից՝ որպես խթանման ռազմավարության մաս, որպեսզի ստացողին հրապուրեն մտնել կամ վերադառնալ խանութ, և երբեմն այդպիսի քարտերը կոչվում են կանխիկ քարտեր։ Նվեր քարտերը սովորաբար մարվում են միայն մանրածախ առևտրի համապատասխան տարածքներից գնումների համար և չեն կարող կանխիկացվել, իսկ որոշ դեպքերում կարող են ենթակա լինել ժամկետի կամ վճարների։ «American Express»-ը, «MasterCard»-ը և «Visa»-ն առաջարկում են ընդհանուր նվեր-քարտեր, որոնք պետք չէ գնել որոշակի խանութներում, և որոնք լայնորեն օգտագործվում են «cashback» մարքեթինգային ռազմավարությունների համար։ Այս քարտերի առանձնահատկությունն այն է, որ դրանք հիմնականում անանուն են և հեռացվում են, երբ քարտի վրա պահված արժեքը սպառվում է։

Նվեր քարտ ԱՄՆ-ի շինանյութերի խանութի համար

Գնորդի տեսանկյունից նվեր-քարտը նվեր է, որը տրվում է այն առարկայի փոխարեն, որը կարող է կարիք չունենալ ստացողին, երբ որպես նվեր կանխիկ գումար կարող է համարվել սոցիալապես անպատշաճ։ Միացյալ Նահանգներում նվեր-քարտերը մեծ տարածում ունեն, քանի որ 2006 թվականին զբաղեցրել են երկրորդ ամենաշատ նվերը սպառողների կողմից, ամենապահանջված նվերը կանանց կողմից և երրորդը տղամարդկանց կողմից[2]։ Նվեր քարտերը գնալով ավելի տարածված են դառնում, քանի որ դրանք դոնորին ազատում են կոնկրետ նվեր ընտրելուց[3]։ 2012 թվականին ԱՄՆ բոլոր սպառողների գրեթե 50%-ը հայտարարեց, որ նվեր քարտ է գնել տոնական սեզոնի ժամանակ[4]։ Կանադայում 1,8 միլիարդ դոլար է ծախսվել նվեր քարտերի վրա, իսկ Մեծ Բրիտանիայում գնահատվում է, որ 2009 թվականին այն հասել է 3 միլիարդ ֆունտի[5], մինչդեռ ԱՄՆ-ում 2006 թվականին նվեր քարտերի համար վճարվել է մոտ 80 միլիարդ ԱՄՆ դոլար[6][7]։ Նվեր քարտի ստացողը կարող է այն օգտագործել իր հայեցողությամբ՝ թողարկման կողմից սահմանված սահմանափակումների շրջանակներում, օրինակ՝ վավերականության ժամկետի և կոնկրետ քարտ ընդունող ձեռնարկությունների համար։

Նվեր քարտերի վաճառքը չի սահմանափակվում բանկերով կամ մանրածախ առևտրով։ Նման այլ ընկերություններ, ինչպիսիք են ավիաընկերությունները, զբոսաշրջային նավերը, հյուրանոցները, վարսավիրանոցները, գնացքների ընկերությունները, թեմատիկ այգիները, ռեստորանները և այլ տեսակի ընկերությունները նույնպես կարող են առաջարկել նվեր քարտեր։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նեյման Մարկուսը ներկայացրեց առաջին նվեր քարտը՝ օգտագործելով վճարային ենթակառուցվածքը 1994 թվականի վերջին[8], չնայած «Blockbuster Entertainment»-ն առաջին ընկերությունն էր, որը դա արեց լայն մասշտաբո[9], փորձարկեց դրանք 1995 թվականին և գործարկեց դրանք ամբողջ երկրում։ Սկզբում «Blockbuster» նվեր քարտը փոխարինեց կեղծված նվեր վկայագրերը վերջերս ներկայացված գունավոր պատճենահանող սարքերով և գունավոր տպիչներով։ «Blockbuster»-ի առաջին նվեր քարտերով գործարքները մշակվել են այն ժամանակվա «Nabanco»-ի կողմից, Ֆլորիդայի «Sunrise»-ից։ «Nabanco»-ն առաջին երրորդ կողմի պլատֆորմի մշակողն էր նվեր քարտերի մշակման համար՝ օգտագործելով առկա վճարային ենթակառուցվածքը։

Ավելի ուշ Նեյման Մարկուսին և «Blockbuster»-ին հաջորդեց «Mobil» գազի քարտը, որն ի սկզբանե առաջարկում էր «MCI»-ի կողմից տրամադրված կանխավճարային հեռախոսի արժեքը։ Հաջորդը «Kmart»-ը ներկայացրեց «Kmart Cash Card»-ը, որը վաղ սերունդներում կանխավճարային հեռախոսային ժամանակ էր տրամադրում «AT&T»-ի հետ։ Ավելի ուշ «Kmart»-ը և «Mobil»-ը հրաժարվեցին այս հնարավորությունից, քանի որ դա նրանց համար ձեռնտու չէր։ «Kmart Cash Card»-ը կանխիկ վերադարձի առաջին փոխարինումն էր, երբ գնորդը չուներ նվերի անդորրագիր։ Չստացված վերադարձի համար կանխիկի փոխարեն կանխիկ քարտ տալու այս պրակտիկան այսօր սովորական է առևտրականների մեծ մասի համար։ Այս վաղ ներդրումից հետո այլ մանրածախ վաճառողներ սկսեցին հարմարեցնել նվեր քարտերի ծրագիրը՝ փոխարինելու իրենց նվեր վկայականի ծրագրերը։

Ֆունկցիա և տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նվեր քարտերի տեսականի, շատերը ԱՄՆ ազգային մանրածախ վաճառողներից, ինչպիսիք են Best Buy, Target և Home Depot

Նվեր քարտը կարող է նմանվել վարկային քարտի կամ ցուցադրել հատուկ թեմա կրեդիտ քարտի չափով պլաստիկ քարտի վրա։ Քարտը նույնականացվում է հատուկ համարով կամ կոդով, որը սովորաբար անհատական ​​անունով չէ, և, հետևաբար, կարող է օգտագործվել որևէ մեկի կողմից։ Դրանք ապահովված են թույլտվության առցանց էլեկտրոնային համակարգով։ Որոշ նվեր քարտեր կարող են վերաբեռնվել վճարման միջոցով և այդպիսով կարող են օգտագործվել մի քանի անգամ։ Քարտերը կարող են ունենալ սերիական համար, շտրիխ կոդ, մագնիսական ժապավեն, որը կարդում է էլեկտրոնային կրեդիտ քարտի մեքենան։ Շատ քարտեր արժեք չունեն, քանի դեռ չեն վաճառվել, այդ ժամանակ գանձապահը մուտքագրում է այն գումարը, որը հաճախորդը ցանկանում է տեղադրել քարտի վրա։ Այս գումարը հազվադեպ է պահվում քարտի վրա, բայց փոխարենը նշվում է վաճառողի տվյալների բազայում, որը խաչաձեւ կապված է քարտի ID-ի հետ։ Այսպիսով, նվեր քարտերը սովորաբար պահվող արժեքի քարտեր չեն, ինչպես օգտագործվում են հասարակական տրանսպորտի շատ համակարգերում կամ գրադարանային լուսապատճենահանող սարքերում, որտեղ պարզեցված համակարգը, առանց ցանցի, արժեքը պահում է միայն քարտի վրա։ Կեղծարարությունը կանխելու համար տվյալները կոդավորված են։ Մագնիսական ժապավենը նույնպես հաճախ տեղադրվում է այլ կերպ, քան վարկային քարտերի վրա, ուստի դրանք չեն կարող կարդալ կամ գրել ստանդարտ սարքավորումներով։ Այլ նվեր քարտերը կարող են ունենալ սահմանված արժեք և պետք է ակտիվացվեն՝ զանգահարելով որոշակի հեռախոսահամարով։

Նվեր քարտերը կարող են նաև անհատականորեն հարմարեցվել հատուկ կարիքներին համապատասխան։ Քարտի առջևի մասում հատուկ հաղորդագրություն կամ անուն ավելացնելով, այն կարող է անհատականացված նվեր դառնալ կամ օգտագործվել որպես աշխատողի նկատմամբ երախտագիտության ժեստ։

Նվեր քարտերը բաժանվում են բաց կամ ցանցային քարտերի և փակ օղակի քարտերի։ Առաջինները թողարկվում են բանկերի կամ վարկային քարտերի ընկերությունների կողմից և կարող են մարվել տարբեր առևտրականների կողմից, երկրորդները՝ որոշակի խանութի կամ ռեստորանի կողմից և կարող են մարվել միայն թողարկող մատակարարի կողմից։ Վերջիններս, սակայն, հակված են ավելի քիչ խնդիրներ ունենալ քարտի արժեքի քայքայման և վճարների հետ կապված[10]։ Քարտի արժեքի անկումը ավելի քիչ խնդիր է, քանի որ 2009 թվականին ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից ընդունվել է վարկային քարտի հաշվետվողականության պատասխանատվության և բացահայտման մասին ակտը։ Անգործության վճարները և քարտերի ժամկետի ավարտը երկուսն էլ սահմանափակված են նոր օրենքով[11]։

Երկու դեպքում էլ նվիրողը կգնի նվեր քարտը և կարող է ստիպված լինել վճարել լրացուցիչ գնման կամ ակտիվացման վճար, իսկ քարտի ստացողը կօգտագործի քարտի արժեքը ավելի ուշ գործարքի ժամանակ։ Երրորդ ձևը հիբրիդային փակ ցիկլով քարտն է, որի թողարկողը մի քանի փակ ցիկլով քարտեր է հավաքել. օրինակ՝ անվճար նվեր քարտեր կոնկրետ առևտրի կենտրոնի համար։

Նվեր քարտերը տարբերվում են նվեր-վկայականներից, քանի որ վերջիններս սովորաբար վաճառվում են որպես ռեստորանի, խանութի կամ այլ անհատական ​​հաստատության կողմից լիազորված ստորագրությամբ թղթային փաստաթուղթ՝ որպես ապագա ծառայության վաուչեր. չկա էլեկտրոնային թույլտվություն։ Նվեր վկայականը կարող է ունենալ կամ չունենալ գործողության ժամկետ և, ընդհանուր առմամբ, չունի վարչական վճարներ։

Բանկի կողմից թողարկված նվեր քարտերը կարող են օգտագործվել չեկերի փոխարեն՝ որպես զեղչային միջոցներ տրամադրելու միջոց։ Որոշ մանրածախ առևտրականներ օգտագործում են նվեր քարտերի համակարգը կանխիկ գումարի փոխարեն վերադարձնելու համար՝ դրանով իսկ վստահեցնելով, որ հաճախորդը միջոցները կծախսի իրենց խանութում։

Բարեգործական նվեր քարտը հնարավորություն է տալիս նվեր տվողին կատարել բարեգործական նվիրատվություն, իսկ նվեր ստացողին՝ ընտրել բարեգործական կազմակերպություն, որը կստանա նվիրատվությունը։

Նվեր քարտերը կարող են նաև լինել հատուկ երկրի համար և կարող են օգտագործվել ԱՄՆ-ի հատուկ ծրագրեր և լրատվամիջոցներ մուտք գործելու համար, երբ գտնվում են Միացյալ Նահանգներից դուրս։

Բջջային և վիրտուալ նվեր քարտեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

App Store նվեր քարտի ցուցադրում խանութում

Բջջային նվեր քարտերը բջջային հեռախոսներին առաքվում են էլեկտրոնային փոստի կամ SMS-ի միջոցով, իսկ հեռախոսային հավելվածները թույլ են տալիս օգտվողներին կրել միայն իրենց բջջային հեռախոսը։

Վիրտուալ նվեր-քարտերը առաքվում են էլփոստի միջոցով հասցեատիրոջը, առավելություններն այն են, որ դրանք ֆիզիկապես չեն կարող կորչել, և որ սպառողը ստիպված չէ լրացուցիչ ժամանակ ծախսել աղյուսի և շաղախի խանութում ֆիզիկական նվեր քարտ գնելու համար, ինչը ավելի հարմար է դարձնում այն։ Այս տեսակի նվեր քարտերը կարելի է նաև ավելի արագ գնել, ինչը հատկապես գրավիչ է, եթե հորիզոնում նվերների առիթ է։

Այլ ընկերություններ ներկայացրել են վիրտուալ նվեր քարտեր, որոնք օգտատերերը մարում են իրենց սմարթֆոններում։ Քանի որ վաճառականը ներգրավված չէ օղակում, այն համարվում է կանխիկ փոխանցում, այլ ոչ թե ավանդական նվեր քարտ։

Նվեր քարտերի հավաքում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նվեր քարտերը կարող են ունենալ տարբեր ձևավորումներ, այդ թվում՝ տոների, հատուկ առիթների, սպորտային թիմերի, մուլտֆիլմերի և այլնի համար։ Որոշ հարդքոր կոլեկցիոներներ հավաքում են յուրաքանչյուր քարտի տարբեր տատանումներ և կամ նախընտրում են այնտեղ, որտեղ փին համարը քերծված չէ։ Նույնիսկ ավելի ցանկալի են բոլորովին նոր չօգտագործված նվեր քարտերը, նույնիսկ նրանք, որոնք դեռ կցված են մանրածախ աջակցողներին։ Նվեր քարտերի մեծ մասը պլաստիկ են, որոշ տարբերություններ ներառում են թափանցիկ պլաստիկ, ձևավորված քարտեր և ստվարաթղթե քարտեր։ Վերջերս «Starbucks» և «Chipotle» նվեր քարտերի մեծ մասը այժմ պլաստիկի փոխարեն ստվարաթղթե են։ Հանրաճանաչ մանրածախ վաճառողների մասնակի ցուցակը կոլեկցիոներներով, ովքեր թողարկել են նվեր քարտեր ամբողջ աշխարհում՝ բազմաթիվ տարբեր ձևավորումներով և կամ տատանումներով[12][13]։

Նվեր քարտերի հավաքում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նվեր քարտերը կարող են ունենալ տարբեր ձևավորումներ, այդ թվում՝ տոների, հատուկ առիթների, սպորտային թիմերի, մուլտֆիլմերի և այլնի համար։ Որոշ հարդքոր կոլեկցիոներներ հավաքում են յուրաքանչյուր քարտի տարբեր տատանումներ և կամ նախընտրում են այնտեղ, որտեղ փին համարը քերծված չէ։ Նույնիսկ ավելի ցանկալի են բոլորովին նոր չօգտագործված նվեր քարտերը, նույնիսկ նրանք, որոնք դեռ կցված են մանրածախ աջակցողներին։ Նվեր քարտերի մեծ մասը պլաստիկ են, որոշ տարբերություններ ներառում են թափանցիկ պլաստիկ, ձևավորված քարտեր և ստվարաթղթե քարտեր։ Վերջերս Starbucks-ի և Chipotle-ի նվեր քարտերի մեծ մասը այժմ պլաստիկի փոխարեն ստվարաթուղթ է։ Հանրաճանաչ մանրածախ վաճառողների մասնակի ցուցակը կոլեկցիոներներով, ովքեր թողարկել են նվեր քարտեր ամբողջ աշխարհում՝ բազմաթիվ տարբեր ձևավորումներով և կամ տատանումներով[12][13]։

  • Aldi
  • Applebee's
  • Barnes & Noble
  • Best Buy
  • Burger King
  • Chick-Fil-A
  • Chili's
  • Chipotle
  • CVS
  • Dollar Tree
  • Dunkin Donuts
  • Firehouse Subs
  • Game Stop
  • Home Depot
  • IHOP
  • In-N-Out Burger
  • Jack in the Box
  • JC Penney
  • K-Mart
  • Krispy Kreme
  • McDonald's
  • Olive Garden
  • Panera
  • Perkins
  • Qdoba
  • Red Lobster
  • Red Robin
  • Schlotzsky's
  • Sears
  • Sonic
  • Starbucks
  • Steak 'n Shake]]
  • Subway
  • Target
  • Tim Hortons
  • Toys R Us
  • Walmart
  • Wendy's

Ըստ «Գինեսի համաշխարհային ռեկորդների գրքի»՝ 2021 թվականի դրությամբ աշխարհի ամենամեծ նվեր քարտերի հավաքածուն պատկանել է Սկարսդեյլ, Նյու Յորք քաղաքից կանադացի ամերիկացի եղբայրներ Ահարոնին և Դեյվիդ Միլլերին։ Մինչև 2013 թվականը եղբայրները մոտ 3125 տարբեր քարտեր էին հավաքել[14]։

Բացի այդ, որոշ առցանց հավաքագրման կայքեր ունեն էջեր, որոնք նվիրված են կոլեկցիոներների նվեր քարտերի ցանկին։

Որոգայթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համարվում է, որ տոնական նվիրատվությունը կործանում է արժեքը՝ նվերների անհամապատասխանության պատճառով[15]։ Նվերների արժեքը պահպանելու ամենաարդյունավետ միջոցը կլինի կանխիկ գումար տալը։ Այնուամենայնիվ, մշակույթների մեծ մասում կանխիկ գումար տալը սոցիալապես ընդունելի չէ, բացառությամբ երեխաների։ Նվեր քարտերը, ինչ-որ չափով, կարող են հաղթահարել այս խնդիրը, բայց ունեն որոշակի թակարդներ։ Ոմանք կարծում են, որ կոնկրետ նվեր ընտրելու մտքի բացակայությունը նվեր քարտը դարձնում է ավելի վատ ընտրություն, քան վատ կատարված, բայց անհատական ​​նվերը[16]։ Նվեր քարտերի արդյունաբերության նոր ապրանքները զարգանում են՝ հաղթահարելու նվեր քարտերի այս «անանձնական» որոգայթը. Որոշ ծառայություններ մատուցողների կողմից գործարկված նոր ծառայությունները թույլ են տալիս անհատականացնել նվեր քարտերը[17]։

Նվեր քարտերը քննադատության են ենթարկվել այն բանի համար, որ թողարկողները կարող են կանոններ սահմանել, որոնք վնասակար են գնորդի կամ քարտի ստացողի համար։ Օրինակ, նվեր քարտերը կարող են ենթակա լինել գործողության ժամկետի, վարչական վճարների, օգտագործման սահմանափակումների և խարդախության կամ կորստի դեպքում համապատասխան պաշտպանության բացակայության դեպքում։ Ժամանակի ընթացքում վճարները կարող են զրոյացնել նվեր քարտի արժեքը։ Այնուամենայնիվ, այս հարցերը լուծվել են վերջին տարիներին որոշ իրավասություններում։ Միացյալ Նահանգներում շատ իրավասություններ սահմանափակում կամ արգելում են նվեր քարտերի բոլոր վճարները կամ ժամկետները։ Ավելին, վաճառքի վրա բացասական ազդեցության պատճառով, որը կարող է ունենալ նման քաղաքականությունը, առևտրականներից շատերը ընդունել և նույնիսկ գովազդում են իրենց նվեր քարտերի համար առանց վճարի, ժամկետանցության քաղաքականություն, անկախ նրանից, թե դա պահանջում է նահանգի օրենքները, թե ոչ։ 2011 թվականին նվեր քարտերի մոտ 2,5%-ը ենթակա էր ժամկետի ավարտի, իսկ 2,7%-ը՝ վաճառքի հետաձգման վճարների[18]։

Ըստ «Consumer Reports»-ի հետազոտության, նվեր քարտ ստացողների մեկ քառորդը դեռ չի ծախսել նվեր քարտերը դրանք ստանալուց մեկ տարի անց, և մարդկանց մեծամասնությունն ասում է, որ խանութ հասնելուն պես նրանք ծախսում են ավելի շատ, քան քարտի արժեքը[19]։ Մյուս կողմից, սպառողները կարող են փորձել հնարավորինս շատ նվեր քարտ օգտագործել՝ միաժամանակ խուսափելով գրպանից գումար ծախսելուց, ինչը սովորաբար հանգեցնում է քարտի վրա փոքր արժեքների պահպանմանը։ Սպառողների մասին օրենքները որոշ տեղերում անդրադարձել են դրան։ Ավստրալիայում նվեր քարտը կարելի է փոխանակել կանխիկի հետ, եթե կա մնացած գումար, որը բիզնեսի կարծիքով չի կարող «հարմարավետ օգտագործվել»[20]։

Թողարկող մանրածախ վաճառողի սնանկության դեպքում նվեր քարտերի չմարված արժեքը համարվում է չապահովված պարտք, և որպես այդպիսին նվեր քարտերը կարող են անարժեք դառնալ։ Եթե ​​ընկերությունը մտադիր է շարունակել առևտուրը, նվեր քարտերը կարող են պատվել նույնիսկ սնանկության դեպքում։

Խարդախության մեջ օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նվեր քարտերի հետ կապված մեկ այլ խնդիր մանրածախ վաճառողների և այլ ձեռնարկությունների աճող մտահոգությունն է այն մասին, թե ինչ կարելի է անել նվեր քարտերը խարդախների կողմից շահագործումից կանխելու համար։ Նվեր քարտի տվյալները կարող են կամ գողանալ իրենց օրինական սեփականատերերից խարդախների կողմից, կամ դրանք կարելի է գնել վարկային քարտի գողացված տեղեկություններով։ Վերջին տարիներին կիբերհանցագործները մեծացրել են իրենց ջանքերը՝ օգտվելու խարդախ նվեր քարտերից, քանի որ դրանք հեշտ է օգտագործել ավտոմատացված բոտերի հարձակումների միջոցով[21]։ Նվեր քարտերի խարդախության ամենատարածված ձևը կատարվում է գործող մնացորդով ակտիվացված քարտերի համար քարտի տեղեկատվությունը գողանալու միջոցով՝ հարձակվելով մանրածախ վաճառողի համակարգերի վրա, որոնք պահում են նվեր քարտի տվյալները։ Հենց նվեր քարտը վտանգի ենթարկվի, խարդախն այնուհետև կստուգի մնացորդը հաճախորդների առցանց պորտալների միջոցով՝ նախքան միջոցներն օգտագործելը կամ նվեր քարտերի երկրորդային շուկայում վերավաճառելը[22]։ Թվային խաբեբաները երբեմն խաբում են զոհերին նվեր քարտեր գնելու համար, որոնք հետո գողանում են[23]։ Խաբեբաների համար նրանք առավելություն ունեն՝ լինելով լիովին անհետագծելի։

Մարման տոկոսադրույք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոչ բոլոր նվեր քարտերն են մարվում։ Քարտը կարող է կորել, կարող են լինել ժամանակի քայքայման ժամկետ և վճարներ կամ մարման բարդ կանոններ, կամ ստացողը կարող է հետաքրքրված չլինել այն խանութով, որն ընդունում է քարտը կամ կեղծ ենթադրության տակ լինի, որ այն չօգտագործելը գումար կխնայի տվողի համար։ Ենթադրվում է, որ քարտերի թերևս 10%-ը չի մարվել, ինչը կազմում է մոտ 8 միլիարդ դոլարի շահույթ ԱՄՆ-ում մանրածախ վաճառողների համար 2006 թվականին։

2012 թվականին ակնկալվում էր, որ ավելի քան 100 միլիարդ դոլարի նվեր քարտեր կգնեն Միացյալ Նահանգներում, որտեղ այդ նվեր քարտերի ավելի քան 20%-ը կմնա չմարված կամ չօգտագործված։ Սա մեծ հնարավորություն է կուտակել երկրորդային շուկայում, ինչպես 2000-ական թվականների սկզբի երկրորդային տոմսերի շուկայում։ Որոշ ընկերություններ ստեղծել են բիզնես նվեր քարտերի երկրորդային շուկայում, որը թույլ է տալիս սպառողներին վաճառել իրենց չօգտագործված նվեր քարտերը կամ գնել զեղչված նվեր քարտեր իրենց սիրելի ապրանքանիշերին։ Սա օգնել է նրանց օգտատերերին վերադարձնել օրական մոտ 55 միլիոն դոլարի իրենց մասնաբաժինը, որն ամեն տարի չի մարվում Միացյալ Նահանգներում։

Հեռահաղորդակցության և հաշվապահական հաշվառման մեջ խափանումը ցանկացած տեսակի ծառայություն է, որը չի օգտագործվում հաճախորդի կողմից։ Լավ օրինակ կարող են լինել նվեր քարտերը կամ այցեքարտերը, որոնք վաճառվել են, բայց երբեք չեն մարվել։ Կոտրումից ստացված եկամուտը գրեթե ամբողջությամբ շահավետ է, քանի որ ընկերությունները կարիք չունեն որևէ ապրանք կամ ծառայություն մատուցելու չմարված նվեր քարտերի համար։ Այն տարբերվում է նեղացումից, որը վերաբերում է այն ապրանքներին, որոնք չեն օգտագործվում հաճախորդի կողմից, քանի որ դրանք անհետացել են գույքագրումից։

2006 թվականին «The Stalwart» կոչվող բլոգը քննադատեց «Best Buy»-ն իրենց եկամուտների թիվը բարելավելու համար գնահատված կոտրվածք օգտագործելու համար[24]։

Կանոնակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանադա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանադայի բոլոր նահանգներում ընդունվել են օրենսդրություններ, որոնք արգելում են նվեր քարտերի պիտանելիության ժամկետները և վճարները[25]։ Այնուամենայնիվ, մարզային նվեր քարտերի օրենսդրությունը չի տարածվում այն ​​ոլորտների վրա, որոնք կարգավորվում են դաշնային օրենքներով։ Օրինակ, նվեր քարտերը, որոնք նման են վարկային քարտերին, այսինքն՝ «American Express», «MasterCard» կամ «Visa» ապրանքանիշով և հեռախոսային քարտերով, կարգավորվում են դաշնային կառավարության կողմից։ Համաձայն դաշնային «Կանխավճարային վճարային ապրանքների կանոնակարգի», որը ուժի մեջ է մտնում 2014 թվականի մայիսի 1-ից, դաշնային կարգավորվող նվեր քարտերը կարող են գանձել միայն սպասարկման վճարներ որոշակի պայմանների դեպքում և չեն կարող սահմանել այդ քարտերի միջոցների գործողության ժամկետը[26]։

Միացյալ Նահանգներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախկինում նվեր քարտերի վերաբերյալ միասնական ստանդարտներ գոյություն չունեին։ Սա պետք է փոխվի որպես լրացում « Credit CARD Act of 2009», որը դաշնային կառավարությանն ուղղորդում է ստեղծել սպառողների համար հարմար չափանիշներ, որոնք վերաբերում են նվեր քարտերին[27]։ Հատկանշական է, որ նոր կանոնակարգերն արգելում են մանրածախ վաճառողներին սահմանել գործողության ժամկետներ, եթե դրանք չեն անցել քարտի թողարկման ամսաթվից առնվազն հինգ տարի անց կամ այն ​​ամսաթվից, երբ գումարները վերջին անգամ ավելացվել են քարտին։ Բացի այդ, մանրածախ առևտրով զբաղվողներն այլևս ի վիճակի չեն գնահատել հանգստի, անգործության կամ սպասարկման վճարները, քանի դեռ քարտը առնվազն 12 ամիս անգործուն է եղել, և եթե այդ ժամկետից հետո վճարներ ավելացվեն, ապա այդպիսի վճարների մանրամասները պետք է հստակ բացահայտվեն քարտի վրա։ . Բացի այդ, մանրածախ առևտրականները չեն կարողանում ամսական մեկից ավելի վճար գանձել։ Նոր դրույթներն ուժի մեջ են մտել 2010 թվականի օգոստոսի 22-ից[28] Բաց հանգույցի քարտերը կարգավորվում են Արժույթի վերահսկիչ կանոններով. այնուամենայնիվ, վերահսկողությունը քննադատության է ենթարկվել Փակ շղթայի նվեր քարտերը ենթակա են տարբեր պետական ​​կանոնակարգերով սահմանված կանոնների, և թողարկող մարմինները շատ տարբեր են սպառողի համար սահմանած կանոններով։ Ավելին, կանոնները կարող են փոփոխվել թողարկողի կողմից՝ առանց սպառողին ծանուցելու։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «GIFT TOKEN». Cambridge English Dictionary. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  2. HORNE, DANIEL R. (2007). «Gift Cards: Disclosure One Step Removed». The Journal of Consumer Affairs. 41 (2): 341–350. doi:10.1111/j.1745-6606.2007.00084.x. ISSN 0022-0078. JSTOR 23860062. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  3. Hood, James R. (2006 թ․ փետրվարի 20). «Congress Considers New Gift Card Rules». consumeraffairs.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 8. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  4. «2012 Holiday Gift Card Spending Report». giftcardlab.com. 2012 թ․ նոյեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 12-ին.
  5. «Gift Cards and Financial Reporting». archives.cpajournal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  6. «Cash, not gift cards, the best present: consumers' association». CBS News. 2007 թ․ դեկտեմբերի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 24-ին.
  7. Lewis, Truman (2006 թ․ դեկտեմբերի 20). «Gift Cards an $8 Billion Gift to Retailers». consumeraffairs.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 16-ին.
  8. Buchanan, Matt (2009 թ․ դեկտեմբերի 27). «The Vile History of Gift Cards and How They Came to Destroy Christmas». Gizmodo. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 7-ին.
  9. «CES/NaBANCO introduces stored value card technology; Blockbuster Video is first merchant partner». Business Wire. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 14-ին.
  10. «Avoid gift card pitfalls». Consumer Reports. 2007 թ․ դեկտեմբեր. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 16-ին.
  11. «Gift Cards and Gift Certificates Statutes and Legislation». 2016 թ․ ապրիլի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 14-ին.
  12. 12,0 12,1 Tobias, Todd (2019 թ․ դեկտեմբերի 19). «Great Holiday Gifts for Card Collectors». PSA Blog (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  13. 13,0 13,1 «Holiday Gift Guide for sports collectors». Beckett News (ամերիկյան անգլերեն). 2013 թ․ դեկտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  14. https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/largest-collection-of-gift-cards#:~:text=The%20largest%20collection%20of%20gift,to%20make%20shopping%20more%20enjoyable Արխիվացված 23 Հոկտեմբեր 2021 Wayback Machine.
  15. Dubner, Stephen J.; Levitt, Steven D. (2007 թ․ հունվարի 7). «The Gift-Card Economy». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 21-ին.
  16. «Bad Gift Better Than Gift Card, Says Philosopher». consumeraffairs.com. 2006 թ․ դեկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 17-ին.
  17. «Ways to make gift cards have a personal touch - Holiday Guide». sections.chicagotribune.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 15-ին.
  18. «Gift Card Report». ScripSmart. 2011. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 27-ին.
  19. Keith, Tamara (2008 թ․ նոյեմբերի 17). «Gift Card Warning: Check Retailer's Health». NPR. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 2-ին.
  20. Commission, Australian Competition and Consumer (2012 թ․ սեպտեմբերի 11). «Gift cards & discount vouchers». Australian Competition and Consumer Commission (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 31-ին.
  21. «What Not To Get Mom For Mother's Day». CSO Online. 2017 թ․ մայիսի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  22. «How to prevent fraud from brute force online coupon and gift card attacks». Digital Commerce 360 from Internet Retailer. 2017 թ․ մարտի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  23. «Amazon Gift Card Scam (2021)». BBC. n.d. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 9-ին.
  24. «The Stalwart». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2006 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  25. Entrepreneur (2012 թ․ փետրվարի 27). «Most provinces now disallow expiry dates». Financialpost. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
  26. «Financial Consumer Agency of Canada». Canada.ca. 2015 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
  27. «Text of H.R. 627 (111th): Credit Card Accountability Responsibility and Disclosure Act of 2009 (Passed Congress version)». Gov Track. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 4-ին.
  28. «Gift Cards». WKOW. 2010 թ․ օգոստոս. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 18-ին.