Մեթիլ նարնջագույն
Մեթիլ նարնջագույն | |
---|---|
![]() | |
Քիմիական բանաձև | C₁₄H₁₄N₃NaO₃S |
Մոլային զանգված | 5,4E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
Խտություն | 1,28 գ/սմ³ գ/սմ³ |
Հալման ջերմաստիճան | 300 °C[2] °C |
Քիմիական հատկություններ | |
Դասակարգում | |
CAS համար | 547-58-0 |
PubChem | 23673835 |
EINECS համար | 208-925-3 |
SMILES | CN(C)C1=CC=C(C=C1)N=NC2=CC=C(C=C2)S(=O)(=O)[O-].[Na+] |
ЕС | 208-925-3 |
ChEBI | 16736152 |
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Մեթիլ նարնջագույն (անգլ.՝ Methyl orange, գելիանտին, 4-(4-դիմետիլամինոֆենիլազո) նատրիումի բենզոլսուլֆոնատ), թթվահիմնային հայտնի ինդիկատոր, սինթետիկ օրգանական ներկ ազոներկանյութերի խմբից, նատրիումի աղ է։
Հատկություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սովորական պայմաններում նարնջագույն-դեղին տերևներ կամ փոշի, փաթիլներ։ 0,2 գ մեթիլ նարնջագույնը լուծվում է 100 գ ջրի մեջ (ցանկալի է տաք)։
PH 2-ով լուծույթներում ներծծման առավելագույնը 505 նմ ալիքի երկարությամբ է (λmax = 505 նմ)։ Իզոբեստիկ կետը համապատասխանում է 460 նմ ալիքի երկարությանը։
Ջրային լուծույթներում գույնի անցումը կարմիրից նարնջագույն-դեղինի նկատվում է pH-ի սահմաններում 3,1-4,4 (թթվային միջավայրում, կարմիր, ալկալային միջին դեղին գույնով)։
Գույնի անցման ինտերվալի վրա ազդում են ջերմաստիճանը, լուծույթում աղերի, օրգանական լուծիչների, սպիտակուցային նյութերի և այլ նյութերի առկայությունը։ Ջերմաստիճանի ազդեցությունը առավել նշանակալի է թույլ հիմքերի վրա գտնվող ցուցանիշների համար։ Օրինակ՝ մեթիլ նարնջագույնի համար, սենյակային ջերմաստիճանում գույնը փոխվում է pH 3,1-4,4-ի սահմաններում, իսկ pH-ի 2,5-3,7 ջերմաստիճանում 100 °C ջերմաստիճանում։
Թունավոր է[3]։
Կիրառություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այն օգտագործվում է որպես թթվահիմնային ինդիկատոր, տիտր`ուժեղ օքսիդացնող միջոցների որոշման մեջ, օքսիդացնող միջոցների սպեկտրոֆոտոմետրիկ որոշում (քրոմ, բրոմ)։
Անալիտիկ քիմիայի մեջ որպես ինդիկատոր օգտագործվում է 0,1% ջրային լուծույթ։
Այն փոխում է գույնը թթվային միջավայրում (pH 3,1-ից 4,4) կարմիրից դեպի նարնջագույնը չեզոք և դեղին` ալկալիական միջավայրերում։
Ստացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լաբորատոր սինթեզի մեթոդ.
Մեթիլ նարնջագույնն ստացվում է սուլֆանիլաթթվի դիազոտացմամբ, ապա արդյունքում ստացված նյութը դիիմիլիլիլինի հետ համատեղելով։
Կատարման տեխնիկա.
Սուլֆանիլաթթվի մի մասը լուծվում է 25 մ 2 նատրիումի հիդրօքսիդի լուծույթում (2 գ NaOH՝ 25 մլ լուծույթում)։ 4 գ քաշով նատրիումի նիտրիտի մի նմուշ այնուհետև լուծվում է նույն լուծույթում։ Դրանից հետո լուծույթը հովանում է սառույցով և լցվում 25 մլ ջրի մեջ սառեցված սառույցով սառեցված 2 մ հիդրոքլորաթթվի լուծույթի 25 մլ-ի մեջ (բացի արտաքին սառեցումից, սառույցի կտորները կարող են տեղադրվել լուծույթում)։ Դիմեթիլանիիլինի մի մասը լուծարվում է 5 մ 1 մ հիդրոքլորաթթվի մեջ, սառույցով սառեցվում, իսկ վերը ձեռք բերված դիազոբենզենսուլֆոնիկ թթվային լուծույթը լցվում է հովացրած լուծույթի մեջ։ Տեղի է ունենում ներկերի ձևավորում։ Սոդայի ևս մեկ լուծույթ լուծում է և լցվում ուժեղ ալկալային ռեակցիայի վրա։ Ներկերի նատրիումի աղը լուծույթից ազատվում է նարնջագույն-շագանակագույն ծաղկաթերթի նման բյուրեղների տեսքով։ Մի քանի ժամ անց ներկը զտվում է ներծծման միջոցով և լվացվում է ձագարով 25 մլ ջրով։ Այնուհետև այն խնամքով քամվում է ֆիլտրի թղթի վրա և չորանում ճենապակյա բաժակի մեջ ջրային բաղնիքում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 METHYL ORANGE
- ↑ 2,0 2,1 Green F. J. The Sigma-Aldrich Handbook of Stains, Dyes and Indicators — Milwaukee: 1990. — P. 461.
- ↑ Acros Organics
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- основные свойства метилоранжа
- http://www.acros.com/DesktopModules/Acros_Search_Results/Acros_Search_Results.aspx?search_type=CatalogSearch&SearchString=methyl%20orange
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեթիլ նարնջագույն» հոդվածին։ |
|