Մարդկային վիճակը (ֆիլմաշար)
 ճապ.՝ 人間の條件 | |
|---|---|
 | |
| Երկիր | Ճապոնիա |
| Ժանր | ռազմական ֆիլմ և գրական ստեղծագործության էկրանավորում |
| Հիմք | The Human Condition? |
| Թվական | հունվարի 15, 1959[1] և դեկտեմբերի 14, 1959[1] |
| Լեզու | ճապոներեն |
| Ռեժիսոր | Masaki Kobayashi?[2] |
| Պրոդյուսեր | Masaki Kobayashi? |
| Դերակատարներ | Tatsuya Nakadai?[3], Michiyo Aratama?[3], Keiji Sada?[3], Chikage Awashima?[3], Ineko Arima?[3], Sō Yamamura?, Kei Satō?, Kunie Tanaka?, Tamao Nakamura?, Տիսյու Ռյու և Kyōko Kishida? |
| Օպերատոր | Yoshio Miyajima? |
| Տևողություն | 579 րոպե |
 The Human Condition (film series) Վիքիպահեստում | |
Մարդկային վիճակը (ճապ.՝ 人間の條件 Ningen no jōken), ճապոնական էպիկական պատերազմական դրամայի ֆիլմերի եռերգություն՝ գրված և բեմադրված Մասակի Կոբայաշիի համահեղինակությամբ, որը հիմնված է Ջունպեյ Գոմիկավայի համանուն վեպի վրա։ Ֆիլմերը ենթավերնագրված են «Ոչ ավելի մեծ սեր» (1959 թ.), «Ճանապարհ դեպի հավերժություն» (1959 թ.) և «Զինվորի աղոթքը» (1961 թ.):
Եռագրությունը ճապոնացի պացիֆիստ և սոցիալիստ Քաջիի կյանքի մասին է, երբ նա փորձում է գոյատևել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակաշրջանի Ճապոնիայի տոտալիտար և ճնշող աշխարհում։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Մարդու վիճակը» խելացի, բայց միամիտ Քաջիի ճանապարհորդության մասին է, ով աշխատանքի է անցնում ճամբարում։ Անընդհատ փորձելով դեմ կանգնել կոռումպացված համակարգից՝ Քաջին ժամանակ առ ժամանակ գտնում է, որ իր բարոյականությունը խոչընդոտ է, քան առավելություն։
Ոչ ավելի մեծ սեր (1959)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակաշրջանի Ճապոնիայում Քաջին ամուսնանում է իր սիրելի Միչիկոյի հետ։ Զինվորական ծառայությունից ազատվելու համար նա կնոջը տեղափոխում է խոշոր հանքարդյունաբերություն ճապոնական գաղութացված Մանջուրիայում, որտեղ նա ծառայում է որպես բանվոր-ղեկավար՝ նշանակված չինացի բանտարկյալների աշխատուժում։
Քաջին սրում է ճամբարի բյուրոկրատիան՝ մարդասիրական պրակտիկաներ կիրառելով և՛ աշխատանքային պայմանները, և՛ արտադրողականությունը բարելավելու համար, բախվելով վարպետների, ադմինիստրատորների և Քենփեյթայի ռազմական ոստիկանության հետ։ Ի վերջո, ռազմագերիներին ինքնավարություն տրամադրելու նրա ջանքերը խաթարվում են խարդախ պաշտոնյաների կողմից, ինչի հետևանքով մի քանի բանտարկյալներ հոսանքահարվել են և փախուստի փորձի մեջ մեղադրվող մյուսները գլխատվել են։ Երբ Քաջին բողոքում է դաժանության դեմ, նրան խոշտանգում են, իսկ հետո զորակոչում բանակ:
Արտադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիլմը հիմնված էր Ջունպեյ Գոմիկավայի համանուն վեց մասից բաղկացած ինքնակենսագրական վեպի վրա, որը մեծ արձագանք գտավ ռեժիսոր Մասակի Կոբայաշիի մոտ։ Ինչպես վեպի գլխավոր հերոսը, նա երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ զորակոչվել է Կայսերական ճապոնական բանակ և տեղակայվել Ճապոնիայի կողմից օկուպացված Մանջուրիայում։ Ինքն իրեն նկարագրելով որպես պացիֆիստ և սոցիալիստ, նա հրաժարվել էր բարձրանալ շարքայինի կոչումից՝ դեմ զգալով ինչպես պատերազմին, այնպես էլ Ճապոնիայի իմպերիալիստական գաղափարախոսությանը այն ժամանակ։ Կոբայաշին իր ողջ կյանքի ընթացքում հավատարիմ մնաց նման տեսակետներին՝ միշտ քննադատելով ճապոնական կոնֆորմիստական մշակույթը[4]։
Տացույա Նակադային, ով նախկինում նկարահանվել էր Կոբայաշիի «Հաստ պատերով սենյակ» և «Սև գետ» ֆիլմերում, ռեժիսորը հատուկ ընտրել էր գլխավոր հերոս Քաջիին մարմնավորելու համար։ Աջակցող դերասանական կազմի մեծ մասը կինոյի և բեմի դերասաններ էին, ովքեր նախկինում աշխատել են Կոբայաշիի հետ այլ նախագծերում, կամ ովքեր հետագայում դառնալու էին ռեժիսորի մշտական անդամները։ Որոշ կռվի տեսարաններ պահանջում էին իրական շփում, ինչը հանգեցրեց Նակադայիի դեմքի այտուցմանը։ Վերջին տեսարանը ներառում էր Նակադային, որը պառկած էր դեմքով դեպի ներքև դաշտում, տեսախցիկները կանգ չեն առել, մինչև որ նա ամբողջությամբ ծածկվել է ձյան կույտի մեջ[5]։
Ցուցադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նշանավորվել է իր երկարությամբ՝ «Մարդկային վիճակը» տևում է ինը ժամ և երեսունինը րոպե (579 րոպե) և դա Կոբայաշիի կարիերայի ամենաերկար ֆիլմն է։
Ֆիլմը թողարկվել է որպես եռերգություն Ճապոնիայում 1959-1961 թվականներին։ Այն ցուցադրվել է միջազգային տարբեր կինոփառատոներում[5]։ 1999 թվականին Image Entertainment-ը թողարկեց «Մարդկային վիճակը» երեք առանձին DVDսկավառակների վրա։ Այս սկավառակները քննադատության են ենթարկվել իրենց պատկերի, ձայնի որակի և թարգմանության համար[6]։ 2009 թվականի սեպտեմբերի 8-ին The Criterion Collection-ը թողարկեց ամբողջ եռագրությունը՝ վերականգնված պատկերով, նոր թարգմանությամբ և հավելվածներով[7]։
Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թեև եռերգությունը արժանացավ զգալի հակասությունների Ճապոնիայում թողարկվելու ժամանակ, «Մարդկային վիճակը» արժանացավ քննադատների գնահատանքի, արժանացավ մի շարք միջազգային մրցանակների և Մասակի Կոբայաշիին հաստատեց որպես սերնդի ամենանշանավոր ճապոնացի ռեժիսորներից մեկը[8]։
Բրիտանացի կինոքննադատ Դեյվիդ Շիփմանը իր 1983 թվականի «Կինոյի պատմությունը» գրքում նկարագրել է եռերգությունը որպես «լավագույն նկարահանված ամենամեծ ֆիլմը»[9]։ 2008 թվականին The New York Times-ի համար իր գրախոսության մեջ Ա. Օ. Սքոթը հայտարարեց.[10] Քննադատ Ֆիլիպ Քեմփը, The Criterion Collection-ի եռերգության թողարկման համար գրված իր էսսեում պնդում է, որ թեև «ֆիլմը տարբերվում է իր մեծությամբ և իր գերիշխող տրամադրության գրեթե չթեթևացած մռայլությունից… Մարդկային վիճակը մնում է որպես ձեռքբերում[8]։
Վենետիկի 21-րդ միջազգային կինոփառատոնում ֆիլմն արժանացել է Սան Ջորջիո մրցանակի և Պասինետտիի մրցանակի։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ http://www.imdb.com/title/tt0053115/
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 http://www.imdb.com/title/tt0053114/fullcredits
- ↑ Grilli, Peter. «Interview with Masaki Kobayashi». Nihon Cine Art. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ 5,0 5,1 Nakadai, Tatsuya. «Criterion Collection Interview with Tatsuya Nakadai». Found on the Criterion Collection's DVD release of The Human Condition.
{{cite web}}: Missing or empty|url=(օգնություն) - ↑ «The Human Condition DVD Comparison». DVD Beaver. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ «The Criterion Collection: The Human Condition». Criterion. The Criterion Collection. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ 8,0 8,1 Kemp, Philip (2009 թ․ սեպտեմբերի 9). «The Human Condition: The Prisoner». Criterion. The Criterion Collection. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ Shipman, David (1982). The Story of Cinema: A Complete Narrative History from the Beginnings to the Present. New York: St. Martin's Press. էջ 984. ISBN 0312762798.
- ↑ A. O. Scott "Cry the High-Minded Hero in Brutal Japanese-Occupied Manchuria", New York Times, 18 July 2008
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- No Greater Love(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- The Road to Eternity(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- A Soldier's Prayer(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- The Human Condition: The Prisoner an essay by Philip Kemp at the Criterion Collection
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարդկային վիճակը (ֆիլմաշար)» հոդվածին։ |
|
