Մասնակից:Vika2222/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բրնձի կաթը բրնձից պատրաստված բուսական կաթ է: Առևտրային բրնձի կաթը սովորաբար արտադրվում է շագանակագույն բրնձի և շագանակագույն բրնձի օշարակի օգտագործմամբ, և կարող է քաղցրացվել շաքարավազի կամ շաքարի փոխարինիչներով և համեմվել սովորական բաղադրիչներով, ինչպիսին է վանիլինը[1] :Այն սովորաբար լի  է սպիտակուցներով և միկրոէլեմենտներով, ինչպիսիք են վիտամին B12-ը, կալցիումը, երկաթը կամ վիտամին D-ն[1][2]:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրնձի կաթի ստույգ ծագումն անորոշ է:1914թ.-ին Մարիա Մ. Գիլբերտը իր Meatless Cookery գրքում տվեց բրնձի կաթի բաղադրատոմս, որը տերմինի ամենավաղ հայտնի օգտագործումն էր[3]: 1921 թվականին բրնձի կաթի առաջին գործարանը կառուցվեց Vita Rice Products Co.-ի կողմից, որը նույն տարի թողարկեց Vita Rice Milk-ը Սան Ֆրանցիսկոյում, Կալիֆորնիա[4]: 1990 թ.-ին Rice Dream-ը թողարկվեց Կալիֆորնիայի Պալո Ալտո նահանգի Imagine Foods-ի կողմից՝ Tetra Pak տուփերում՝ դառնալով առաջին լայնորեն տարածված բրնձի կաթը[5]:

Nutrition[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրնձի կաթը (առանց շաքարի)  պարունակում է 89% ջուր , 9% ածխաջրեր, 1% յուղ և  չնչին քանակությամբ  սպիտակուց (աղյուսակ): A 100 ml reference amount provides 47 calories, and – if purposely fortified during manufacturing – 26% of the Daily Value (DV) for vitamin B12 (table). It also supplies calcium (12% DV; fortified) and manganese (13% DV; fortified) in moderate amounts, but otherwise is low in micronutrients.

Անվտանգություն փոքր երեխաների մոտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրնձի մեջ մկնդեղի մակարդակի պատճառով Միացյալ Թագավորության Սննդի Ստանդարտների Գործակալությունը խորհուրդ է տալիս, որ բրնձի կաթը չպետք է տրվի մինչև 5 տարեկան երեխաներին՝ որպես կրծքի կաթի, արհեստական կաթի կամ կովի կաթի փոխարինում[6]:

Համեմատություն կաթնամթերքի հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրնձի կաթը պարունակում է ավելի շատ ածխաջրեր, երբ համեմատվում է կովի կաթի հետ (9% ընդդեմ 5%), բայց չի պարունակում զգալի քանակությամբ կալցիում կամ սպիտակուց, ինչպես նաև չի պարունակում խոլեստերին կամ կաթնաշաքար[7][8]: Բրնձի կաթի առևտրային ապրանքանիշերը լի  են վիտամիններով և հանքանյութերով, ներառյալ կալցիում, վիտամին B12, վիտամին B3 և երկաթ[1][7] : Այն ունի 86 գլիկեմիկ ինդեքս՝37 յուղազերծված կաթի  և  39 ամբողջական կաթի  համեմատ[9]:

Բրնձի կաթը կարող է սպառվել այն մարդկանց կողմից, ովքեր չեն կարող մարսել կաթնաշաքարը, կամ  ալերգիա ունեն սոյայից կամ կաթից [1]:Այն նաև օգտագործվում է որպես կաթնամթերքի փոխարինող վեգանների կողմից[1][10]:

Առևտրային ապրանքանիշեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրնձի կաթի առևտրային ապրանքանիշերը հասանելի են տարբեր համերով, օրինակ՝ վանիլային, ինչպես նաև առանց համի, և կարող են օգտագործվել բազմաթիվ բաղադրատոմսերում՝ որպես ավանդական կովի կաթի այլընտրանք[1]:

Նախապատրաստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Rice milk is made commercially by pressing the rice through a grinding mill, followed by filtration and blending in water.[2][11] Այն կարող է պատրաստվել տանը՝ օգտագործելով բրնձի ալյուր և շագանակագույն բրնձի սպիտակուց, կամ շագանակագույն բրինձը եռացնելով մեծ քանակությամբ ջրի հետ՝ խառնելով և զտելով խառնուրդը.[2]։

Բնապահպանական մտահոգություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Rice paddies require substantial water resources, and may enable fertilizers and pesticides to migrate into contiguous waterways.[12][13][10] Բրնձի դաշտերում գտնվող  բակտերիաները մթնոլորտ են արտանետում մեթան՝ արտանետելով  ջերմոցային գազը ավելի մեծ քանակությամբ, քան մյուս բուսական  կաթերը[12][13]։

Բրնձի կաթի արտադրությունը ավելի քիչ ջուր է օգտագործում, քան կաթնամթերքը և նուշի կաթը, բայց զգալիորեն ավելի շատ, քան սոյայի կաթը կամ վարսակի կաթը[10]:

Պատկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Meagan Bridges (1 January 2018). «Moo-ove over, cow's milk: The rise of plant-based dairy alternatives» (PDF). Practical Gastroenterology, University of Virginia Medical School. Վերցված է 30 January 2020-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 Sarika Nava (1 November 2019). «What is rice milk? How is it different from other forms of milk?». NDTV Food. Վերցված է 30 January 2020-ին.
  3. Shurtleff, William; Aoyagi, Akiko (2013). History of Soymilk and Other Non-Dairy Milks (1226-2013). Soyinfo Center. էջ 6. ISBN 9781928914587.
  4. Shurtleff, William; Aoyagi, Akiko (2013). History of Soymilk and Other Non-Dairy Milks (1226-2013). Soyinfo Center. էջեր 6, 241. ISBN 9781928914587.
  5. Shurtleff, William; Aoyagi, Akiko (2013). History of Soymilk and Other Non-Dairy Milks (1226-2013). Soyinfo Center. էջ 9. ISBN 9781928914587.
  6. «Arsenic in rice». Food Standards Agency. 18 September 2018.
  7. 7,0 7,1 "Beverages, rice milk, unsweetened", United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service.
  8. "Milk, whole, 3.25% milkfat, with added vitamin D", United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service.
  9. Atkinson, Fiona S.; Foster-Powell, Kaye; Brand-Miller, Jennie C. (2008-12-01). «International Tables of Glycemic Index and Glycemic Load Values: 2008». Diabetes Care (անգլերեն). 31 (12): 2281–2283. doi:10.2337/dc08-1239. ISSN 0149-5992. PMC 2584181. PMID 18835944.
  10. 10,0 10,1 10,2 Guibourg, Clara; Briggs, Helen (2019-02-22). «Which vegan milks are best for the planet?». BBC News: Science and Environment (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2019-09-04-ին.
  11. Courtney Subramanian (26 February 2014). «Milk-off! The real skinny on soy, almond, and rice». Time. Վերցված է 30 January 2020-ին.
  12. 12,0 12,1 Annette McGivney (29 January 2020). «Almonds are out. Dairy is a disaster. So what milk should we drink?». The Guardian. Վերցված է 30 January 2020-ին.
  13. 13,0 13,1 Poore, J.; Nemecek, T. (31 May 2018). «Reducing food's environmental impacts through producers and consumers». Science. 360 (6392): 987–992. Bibcode:2018Sci...360..987P. doi:10.1126/science.aaq0216. ISSN 0036-8075. PMID 29853680.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Sisterlinks

Կաղապար:Rice drinks Կաղապար:Plant milk