Մասնակից:Երիցուկ/Ավազարկղ6

Տղամարդկանց շարժում, зонтичный термин, означающий разнородные группы людей, связанные с самоидентификацией их участников как мужчин и вопросами гендерного равенства^[1]^[2]^[3]: Տղամարդկանց շարժումն առաջացավ 1960-1970-ական թվականներին՝ ֆեմինիզմի տարածմանը զուգահեռ և հաճախ դրան ի պատասխան^[1]: Տղամարդկանց շարժմանը պատկանող խմբերը ներգրավված են տարբեր գործունեության մեջ՝ սկսած ինքնազարգացումից մինչև քաղաքական լոբբինգ և ակտիվիզմ^[1], և զբաղեցնում են տարբեր դիրքեր` հակաֆեմինիստականից մինչ ֆեմինիստական, դա մեկ շարժում չէ^[2]:

Տղամարդկանց շարժման հիմնական հոսքերը տղամարդկանց ազատագրական շարժումն են, տղամարդկանց պրոֆեմինիստական շարժումը, տղամարդկանց իրավունքների շարժումը, տղամարդկանց միֆոպոետիկ շարժումը և քրիստոնյա տղամարդկանց շարժումը (առաջին հերթին «խոստումների պահապանները»)^[4]:

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տղամարդկանց շարժումը տարբերվում է հիմնականում կանանցից բաղկացած այլ շարժումներից, ինչպիսիք են հրազենի և վաղ արհմիությունների կողմնակիցների կազմակերպումը` գենդերային խնդիրների վրա իրենց ուշադրությամբ^[1]: Միևնույն ժամանակ, այն քաղաքացիական իրավունքների շարժումներից տարբերվում է նրանով, որ բաղկացած է արտոնյալ խմբի ներկայացուցիչներից և ուղղված է ոչ միայն սոցիալական փոփոխություններին, այլ նաև դրա մասնակիցների ինքնազարգացմանը^[5]:

Տղամարդկանց շարժման առավել քաղաքականապես առաջադիմական և պրոֆեմինիստական հոսանքներն բազմաթիվ են և միևնույն ժամանակ հակված են հեռու մնալ տղամարդկանց շարժման այլ հոսանքներից, որոնք համարվում են տղամարդկանց արտոնությունները պաշտպանող և պահպանել ֆեմինիստական և հակառասիստական շարժումները^[4]:

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիոլոգ Մայքլ Մեսները նույնացնում է հետևյալ խմբերը տղամարդկանց շարժման շրջանակներում^[2].

Խմբերը, որոնք կենտրոնացած են «առնականության գնի» վրա. Տղամարդիկ ավելի հավանական է հիվանդանան, ավելի քիչ ապրեն, ավելի հաճախ տառապում են ալկոհոլից կամ թմրամոլությունից կախվածությամբ: տղամարդիկ ավելի քիչ հավանական է, որ դիմեն բժշկի և ավելի հաճախ բռնություն և վտանգավոր վարքագիծ դրսևորեն. տղամարդիկ ավելի քիչ ժամանակ են ծախսում իրենց ընտանիքի հետ խոսելու համար: Նման խմբերն են շարժումը տղամարդկանց իրավունքների համար, շարժումը հանուն հայրերի իրավունքների, առասպելական տղամարդկանց շարժումը, «Խոստումների պահապանները»:
Խմբեր, որոնք կենտրոնացած են տղամարդկանց անհավասարության վրա. Սևամորթ տղամարդիկ, գեյ տղամարդիկ, անօրինական ներգաղթյալ տղամարդիկ, աղքատ տղամարդիկ կարող են չօգտվել նույն արտոնություններից, ինչ սպիտակ դասի հետերոսեքսուալ տղամարդիկ: Որպես օրինակ՝ գեյ-ազատագրական շարժումը:
Խմբեր, որոնք կենտրոնացած են տղամարդկանց ինստիտուցիոնալացված արտոնությունների վրա: Նման խմբերը ուշադրություն են դարձնել կանանց նկատմամբ սեռական բռնությանը, գենդերային տարբերությունները եկամտի և այլ հարցեր, որոնք հետաքրքրում են ֆեմինիստներին: Սովորաբար, այդպիսի խմբերը պրեֆեմենտիկական են, ինչպիսիք են «Սպիտակ ժապավեն» արշավը և «Սեքսիզմի դեմ տղամարդկանց ազգային կազմակերպությունը»:

Սոցիոլոգ Մայքլ Ֆլոդը նույնացնում է հետևյալ հիմնական միտումները^[4]:

Արական ազատագրման շարժում. Պնդում է, որ տղամարդիկ տառապում են տղամարդկանց սեռի դերերից, և տղամարդկանց կյանքը տրավմատիզացված է դրանցով. Այս շարժման ներկայացուցիչները կենտրոնանում են երիտասարդ տղամարդկանց տառապանքների վրա, երբ նրանք շփվում են և առնականություն ձեռք բերում: Դրանով նրանք ընդունում են, որ և՛ տղամարդիկ, և՛ կանայք սահմանափակված են իրենց գենդերային դերերով: Նրանցից ոմանք կարծում են, որ տղամարդիկ, ինչպես կանայք, ճնշված են, և այս միտման մի մասը ուղղված է դեպի տղամարդկանց իրավունքների շարժում:
Պրոֆեմինիստական և հակասեքսիստական հոսանքներ. Այս հարցերի ճանաչման գործում առավել մեծ ուշադրություն է դարձվում տղամարդկանց արտոնություններին և գենդերային անհավասարությանը:
Տղամարդկանց իրավունքների շարժում. Ընդունելով տղամարդկանց սեռական դերերի վնասը տղամարդկանց համար, շարժումը դրա մեջ մեղադրում է կանանց կամ ֆեմինիզմին, հերքում տղամարդկանց արտոնությունը և տղամարդկանց համարում իրական զոհեր: Ըստ որոշ ներկայացուցիչների՝ ֆեմինիզմը հասել է իր նպատակին, և կանայք շատ ընտրություն ունեն, իսկ տղամարդիկ մնում են իրենց գենդերային դերերում: ըստ մյուսների՝ ֆեմինիզմը դիտավորյալ խտրականություն է դնում տղամարդկանց նկատմամբ, օրինակ՝ թաքցնելով նրանց նկատմամբ բռնությունը:
Առասպելական տղամարդկանց շարժում. Նրանք տղամարդկությունը համարում են ենթագիտակցական ձևեր և հնագետներ, որոնք արտահայտվում են առասպելների և ծեսերի միջոցով, և առաջարկում են օգնել իրենց՝ ուսումնասիրելով դրանք և վերականգնելով հոգեկան և հոգևոր առողջությունը:
Քրիստոնեական տղամարդկային շարժում. աջակցում են տղամարդկանց միասնությունը Աստծո առջև և ավանդական գենդերային դերերը, հիմնականում ավետարանական և ֆունդամենտալիստական են, հիմնական օրինակը «խոստումների պահապանները»։

Սոցիալական մանկավարժ Դետլեֆ Աքը առանձնացնում է չորս հոսանքներ, որոնք հիմնված են հետևյալ մոտեցումների վրա^[6]:

Քննադատական մոտեցում. Քննադատական մոտեցման ներկայացուցիչները փորձում են ստեղծել նոր գենդերային հարաբերություններ: Առօրյա կյանքում սա առաջին հերթին վերածվում է աշխատանքի, տնային և կրթական աշխատանքի բաժանման:
Առասպելաբանական մոտեցում. Դիմելով հնէաբանություններին, առասպելներին և հեքիաթներին՝ հոսանքի ներկայացուցիչները փորձում են ուժեղացնել տղամարդկանց ինքնագիտակցությունը, որպեսզի նրանք ունենան ակտիվ, արժանապատիվ կյանք և արժանի հայր լինեն:
Տղամարդիկ, իրավական մոտեցում. Նրանք պաշտպանում են խնամակալության անարդար բարեփոխումները և տղամարդկանց դրական ինքնությունը: Պահանջել քննադատական վերաբերմունք ֆեմինիստական դիրքորոշումների նկատմամբ:
Հակասեքսիստական/ֆեմինիստական մոտեցում. Հիմնական պահանջը հայրիշխանության վերացումն է՝ որպես կանանց և տղամարդկանց ճնշման հիմք: Այս մոտեցման ներկայացուցիչներն առաջնորդվում են կանանց շարժմամբ և փորձում են այսպես կոչված «կանացի հատկություններ» ձեռք բերել:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Flood, 2007, էջ 418
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Bridges, 2012, էջ 1
↑ Eagle, 2003, էջ 301
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Flood, 2007, էջ 420
↑ Flood, 2007, էջ 418—419
↑ Markus Theunert Männerpolitik(en): ein Rahmenkonzept(գերմ.) // Männerpolitik: Was Jungen, Männer und Väter stark macht / Markus Theunert. — Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2012. — С. 13—56. — ISBN 9783531190419. — doi:10.1007/978-3-531-19041-9_1

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Michael Flood International encyclopedia of men and masculinities. — London: Psychology Press, 2007. — С. 418—422. — ISBN 1134317077 (Google Books)
Tristan S. Bridges The Oxford Encyclopedia of American Social History: Men's-YMCA. — Oxford University Press, 2012. — Т. 2. — С. 1—2. — ISBN 0199743363
Jonna Eagle American Masculinities: A Historical Encyclopedia. — SAGE Publications, 2003. — С. 301—304. — ISBN 1452265712
Amy Blackstone Encyclopedia of Gender and Society. — SAGE Publications, 2008. — С. 546—548. — ISBN 1452266026

[Flood—2007——418-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Flood, 2007, էջ 418

[Bridges—2012——1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Bridges, 2012, էջ 1

[Eagle—2003——301-3] Eagle, 2003, էջ 301

[Flood—2007——420-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Flood, 2007, էջ 420

[Flood—2007——418—419-5] Flood, 2007, էջ 418—419

[6] Markus Theunert Männerpolitik(en): ein Rahmenkonzept(գերմ.) // Männerpolitik: Was Jungen, Männer und Väter stark macht / Markus Theunert. — Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2012. — С. 13—56. — ISBN 9783531190419. — doi:10.1007/978-3-531-19041-9_1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]