Մասնակից:Justoka/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Cumhuriyet Halk Partisi bayrağı

Վեց նետերը՝ Հանրապետական ​​ժողովրդական կուսակցության հիմնարար սկզբունքները ներկայացնող խորհրդանիշ[1]։ Միևնույն ժամանակ կարմիր ֆոնի վրա սպիտակ վեց նետերը օգտագործվում է որպես կուսակցության դրոշ[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Cumhuriyet Halk Fırkası'nın bayrağındaki altı okun, Topkapı Müzesi'ndeki Türk oklarından ilham alınarak tasarlandığı belirtilmiştir.[2]

Թուրքիայի հիմնադիր գաղափարախոսության՝ քեմալիզմի վեց հիմնական սկզբունքներից յուրաքանչյուրը որպես նետ ներառված է խորհրդանիշում։ Խորհրդանիշը, որը սկսել է գործածվել 1933 թվականին, մշակվել է թուրք մանկավարժ Իսմայիլ Հաքքի Թոնգուչի կողմից[3]։ Նետերից ամենաերկարը կտրված է, ի տարբերություն մյուսների[4]:

1931 թվականի մայիսի 10-18-ին կայացած երրորդ կուսակցության համագումարում 1927 թվականին հանրապետականություն, պոպուլիզմ, աշխարհիկություն և ազգայնականություն սահմանվող չորս սկզբունքներին ավելացվեցին էտատիզմի և հեղափոխականության սկզբունքները և ընդունվեց «վեց նետ» հասկացությունը։ 1937 թվականի փետրվարին կատարված սահմանադրական փոփոխությամբ այս սկզբունքները ավելացվեցին Թուրքիայի Հանրապետության Սահմանադրության մեջ։

Կարմիր ֆոնի վրա վեց սպիտակ նետերը 1931 թվականին ընդունվեցին որպես CHP-ի (այն ժամանակ հայտնի էր որպես «Cumhuriyet Halk Fırkası» [CHF]) խորհրդանիշ։ Սոցիալ-դեմոկրատական ​​պոպուլիստական ​​կուսակցությունը (SHP), որը ստեղծվել է Պոպուլիստական ​​կուսակցության (HP) և Սոցիալ դեմոկրատական ​​կուսակցության (SODEP) միաձուլման արդյունքում, հիմնադրվել է 1983 թվականին և միացել է CHP-ին 1995 թվականին, ներառել է վեցը նետերը։

Թեև Վեց նետերում պարունակվող արժեքները ժամանակի ընթացքում, պատմականորեն փոխվել են, վերջին անգամ սահմանվել են CHP-ի կողմից իրենց 2015 թվականի կուսակցական ծրագրում[5]:

Վեց նետերի սկզբունքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

4. Büyük Kurultay için Türkiye Büyük Millet Meclisi bahçesinde oluşturulan Altı Ok heykeli, 1935

Հանրապետականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Հանրապետությունը մեր պատմության ամենաարմատական ​​փոխակերպումն ու ընկալումն է, որը ինքնիշխանության աղբյուր է գտնում ազգի մեջ։ Սուլթանության հայեցակարգի ոչնչացումն է և ազգային կամքի վրա հիմնված պետական ​​կարգի իրականացումը: Ազգային կամքը ներառում է ամբողջ ժողովուրդին և ընդդիմությանը: CHP-ն հանրապետական ​​է, Թուրքիայի Հանրապետությունը ստեղծվել է բոլոր քաղաքացիների սկզբունքների և իդեալական միասնության վրա: Հանրապետականությունը քաղաքացիներին քաղաքացիներով փոխարինելն է»[5]։

Ազգայնականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

CHP-ն ընդունում է Աթաթուրքի ազգայնականությունը. Թուրքիայի Հանրապետությունը ստեղծվել է ոչ թե կրոնի, լեզվի, ռասայի և էթնիկական պատկանելության, այլ քաղաքական գիտակցության և իդեալական միասնության հիման վրա: Ազգայնականությունը ռասայի, ծագման, կրոնի, աղանդի, ռեգիոնալիզմի հաղթահարումն է: և ազգային մակարդակով ցեղակրոնություն Թուրքիան չունի «Երբեք չի եղել և չի լինելու ռասայական, արյան և գանգի հիման վրա կառավարվող պետություն:

Tüm etnik ve inanç farklılıklarını kapsayan, bu farklılıkların Türkiye’nin ulusal bütünlüğü çerçevesinde bir zenginlik olduğunu benimseyen, bireysel haklara çağdaş anlayışla sahip çıkan, demokratik farklılaşma özgürlüğünü tanıyan, farklılık içinde bütünleşmeyi öngören, ulusal birliği korumayı hedefleyen bütünlük idealini tanımlayan kapsayıcı bir değerdir. Devletin ırkı olmaz, devlet tüm etnik kimliklere eşit mesafede durur, kültürel çoğulculuğun güvencesini oluşturur görüşüne sahip çıkar. Farklı etnik kökenlere sahip yurttaşlarımızın karşılaştıkları sorunların ülke bütünlüğü içinde ve çağdaş bir yaklaşımla çözüme kavuşturulmasını benimser.

'Bireysel Kültürel Haklara Saygı' ilkesini savunur. Türkiye Cumhuriyeti’ni oluşturan tüm yurttaşların birliğinin ve güvenliğinin, ülkenin bağımsızlığının ve egemenliğinin, Türkiye’nin toprakları ve halkı ile bütünlüğünün koşulsuz olarak korunmasını öngörür."[5]

Halkçılık[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"CHP Halkçıdır: CHP’nin halkçılık anlayışı; siyasal meşruiyetin temelinin halkın iradesi olduğunu kabul etmektir. Bazı sınıf ve zümrelerin ekonomik ve siyasal imtiyazlarının kaldırılmasıdır, sahipsizlerin sahibi olmaktır, çözümleri halk için, halkla beraber bulmaktır"[5]

Devletçilik[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"CHP Devletçidir: CHP’nin devletçiliği, devletin halka hizmet için yapılanmasını, katılımcı yönetimi, demokratik hukuk devletini öngörür. Bizim Devletçilik anlayışımız; Yurttaş, devlet için değil; devlet, yurttaş için, anlayışının yaşama geçirilmesidir. Devletin tüm ekonomik, sosyal ve siyasal hedeflerinin odağında insanın olmasıdır. Özel yararlarla toplumsal yararlar arasındaki dengenin sağlıklı oluşması için getirilmiş bir güvencedir.

Örgütlü sosyal piyasa ekonomisine karşı değildir. Piyasaların hata yapabileceği gerçeğinden hareketle devletin düzenleyici ve denetleyici rolünün önemini kabul eder. Piyasaların halkın iradesinin üzerine çıkarak devlete yön verme çabalarına karşıdır"[5]

Laiklik[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulmasıdır. İnanç ve vicdan özgürlüğünün omurgası, toplumdaki farklı inançların barış içinde birlikte yaşamalarının ön koşulu ve güvencesidir. Cumhuriyetin ve demokrasinin, ulusal bütünlüğün ve iç barışın temel değeridir. Devletin ve kurumlarının, toplumun, hukukun ve eğitimin laik olması, asla ödün veremeyeceğimiz temel kuraldır.

Laiklik ilkesinin temel amacı aklın özgürleştirilmesidir. CHP için laiklik; Ulusal bütünlük ile iç barışın, çağdaşlık ile bilimselliğin temel taşıdır. Bu anlayışla, siyasetin dini istismar etmesine kesinlikle karşıdır. Ne dinin siyasallaştırılması, ne de siyasetin dinselleştirilmesini kabul etmez. Devlet din ve inançlar karşısında eşit mesafededir. Devletin dini olmaz. Din kamusal alanın değil, özel alanın olgusudur.

Cumhuriyetin, bilimselliğin, demokrasinin, iç barışın, insan haklarının ve ulusal bütünlüğün temel taşıdır. İnsan haklarının, kadın-erkek eşitliğinin, çağdaşlığın ve modernleşmenin güvencesidir. Bütün bu özellikleriyle anayasamızın değiştirilemez ve vazgeçilemez hükmüdür."[5]

Devrimcilik (İnkılapçılık)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"CHP Devrimcidir: CHP’nin devrimciliği, kurucumuz Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyeti kurarak başlattığı çağdaş medeniyeti hedefleyen kökten değişim sürecinin devam ettirilmesidir, çağı paylaşmadır, geleceğe atılımdır. Bu anlayışla, CHP, halkla birlikte, halktan güç ve yetki alarak, demokratik hukuk devleti kurallarına ve barışçı yöntemlere bağlı kalarak devrimciliği sürdürür.

CHP’nin Devrimciliği; Çağdaş düşüncelere açılarak yenilikleri kavrayıp benimsemek; bunu süreklilik içinde bir yaşam ve yönetim biçimine dönüştürmektir. Kuralları ve kendini sorgulayarak, daha iyiye ve doğruya ulaşmanın yollarını açmak, bu çerçevede gelişimin yöntem ve araçlarını oluşturmaktır. Özü itibarıyla gençliğin enerjisini ve dinamizmini değişimin itici gücüne dönüştürmek, gençliğin değişim ve yenilik vizyonunu topluma aşılamaktır."[5]

Ayrıca bakınız[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Kaynakça[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Kaynakça

__DİZİN__

Կատեգորիա:Քաղաքական խորհրդանիշներ Կատեգորիա:Քեմալիզմ

  1. 1,0 1,1 Կաղապար:Web kaynağı
  2. Կաղապար:Web kaynağı
  3. Կաղապար:Web kaynağı
  4. Կաղապար:Dergi kaynağı
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Կաղապար:Web kaynağı