Մասնակից:Haykuhi Avetisyan/Ավազարկղ37

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Վելվետ (արաբ․՝ مُخْمَل‎‎) պաղեստինցի գրող Հուզամա Հաբաեբի արաբերեն վեպը,որը հրատարակվել է 2016 թվականին[1]։ Գիրքը 2017 թվականին արժանացել է Նագիբ Մահֆուզի գրականության մեդալի[2][3][4]։ Վեպը պատկերում է մի քանի պաղեստինցի կանանց, որոնք ապրում են ողբերգական սիրո պատմություններ համոզիչ հանգամանքներում և Հորդանանի Բաքաա փախստականների ճամբարի ծայրահեղ պահպանողական համայնքում[5]։

Օրիգինալ վերնագիրը "مُخْمَل", որը անգլերեն նշանակում է «Վելվետ»,Կամարիսի բոլոր ժամանակների գործվածքն է, այրիացած միայնակ դերձակուհի և վեպի գլխավոր կին կերպարներից մեկը։ Վեպի կին հերոսուհին, ում անունը Հավվա է, հանդիպում է Կամարին և դառնում նրա հովանավորը։ Բացի դերձակագործությունից, Հաուան Քամարից շատ բան է սովորում կյանքի մասին,իսկ ճանապարհին թավշյա սերը ուսուցիչը փոխանցում է աշակերտին[6]։

Ի տարբերություն Պաղեստինի հետ սերտորեն կամ հեռակա առնչվող արաբական վեպերի մեծ մասի, «Վելվետ» գրեթե զուրկ է Պաղեստինի խնդրին առնչվող քաղաքական կամ հայրենասիրական թեմաներից,այն ավելի շուտ օգտագործում է ` ներկայացնելու սովորական պաղեստինցիների պատմությունը , հատկապես կանանց, բացարձակապես մարդասիրական չափերը` քաղաքականությանը քիչ կամ առանց ուշադրության: 2017 թվականին Նագիբ Մահֆուզի գրականության մեդալը շնորհած հանձնաժողովի անդամներից Ռաշիդ Էլ Էնանին նկարագրել է վեպը՝ ասելով. «Խոսքը քաղաքական գործի, դիմադրության, վերադարձի երազանքի մասին չէ։ Խոսքը ավելի շուտ սովորական պաղեստինցիների մասին է, որոնց կյանքը շարունակվում է միևնույն ժամանակ, աննկատ և չձայնագրված, հետին պլանում, մինչդեռ քաղաքականության բարձր դրամաները զբաղեցնում են կենտրոնական բեմը»[7][8]։

Գաղափար և գրվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բաքա փախստականների ճամբար Հորդանանում — վայր, որտեղ տեղի են ունենում Հուզամա Հաբաեբի «Հավայի» իրադարձությունները։

Թեև «Վելվետ»-ը ամբողջովին գեղարվեստական է, այն ոգեշնչված է Հուզամա Հաբայեբի սեփական դաստիարակությամբ և ծանոթությամբ Հորդանանում պաղեստինցիների կարգավիճակի հետ, ինչպես նաև այն փաստով, որ նա փախստական ընտանիքի ժառանգ է[9] , և ունի ընկերներ և ծանոթներ, ովքեր ապրում են Բաքա փախստականների ճամբարում, վայր, որտեղ տեղի են ունենում վեպի իրադարձությունների մեծ մասը, ինչպես նա ասել է Աշարք Ալ-Աուսաթ թերթին տված հարցազրույցում[10]։ Նրա հայրը, հայրական մյուս հարազատների հետ միասին, նույնպես այն պաղեստինցիների թվում էր, ովքեր տեղահանվել էին 1948 թվականին և հաստատվել Հորդանանի Զարկա փախստականների ճամբարում։ Ընդունման խոսքում, որում նա հանդես է եկել 2017 թվականի դեկտեմբերի 11-ին Կահիրեի Ամերիկյան համալսարանում (AUC), երբ նա ստացել է Նագիբ Մահֆուզի գրականության մեդալը «Վելվետ» գրականության համար,իր խոսքի վերջում արցունքներով նկարագրել է հոր տեղահանության փորձը[11][12][13]։

Ես Հուզամա Հաբաեբն եմ՝ պաղեստինցի փախստական Համեդ Մուհամեդ Հաբաեբի դուստրը, ով լքել է իր պաղեստինյան գյուղը, երբ 7 տարեկան երեխա էր՝ բռնած մոր ձեռքը, անուշադիր լինելով երկրին ու նրա ժողովրդին, անտեղյակ,որ նա վերածվել էր դարաշրջանի ամենամեծ աղետի խորհրդանիշի…

«
»
acceptance speech for the 2017 Naguib Mahfouz Medal for Literature

Ինչ վերաբերում է այն տևողությանը, որը Հաբայեբը ծախսել է վեպը գրելու և անհրաժեշտ հետազոտություններ կատարելու վրա, ապա դա եղել է մոտ երկուսուկես տարի, ինչպես նա ասել է Ալ-Ղադ հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում։Հաբայեբը նաև ասել է, որ նույն վերոհիշյալ հարցազրույցի ժամանակ նա գնել է հսկայական քանակությամբ գործվածք, ուսումնասիրել է գործվածքների և տեքստիլների պատմությունը, սովորել է կարել, և հարցազրույցներ է անցկացրել դերձակուհիների հետ, որպեսզի ընթերցողներին տրամադրի կարի հետ կապված բովանդակություն: Գործընթացի վերջին 8 ամիսների ընթացքում Հաբայեբն ամեն օր 12 ժամ գրել է[14]:

Գլխավոր հերոսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավան վեպի գլխավոր հերոսն է։ Նա քառասունամյա երազկոտ կին է, ով անխոնջ հետապնդում է սեր, որն անհասանելի է թվում:Հարկ է նշել, որ «Հավվա» անունը «Եվա»-ի արաբերեն համարժեքն է, որն ակնհայտորեն շատ սիմվոլիզմ է պարունակում[15][16][17]։

Քամար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քամարը դերձակուհի է ինչպես անորոշ պատմությամբ, այնպես էլ իր ողբերգական սիրո պատմությունով:Նա Հավայի դաստիարակն է, խորհրդատուն և դերակատարման օրինակը[17]։

Մուսա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուսան Հավայի հայրն է։ Նա դաժան շինարարական աշխատող է, ով ծեծում է իր կնոջը, բռնաբարում սեփական դուստրերին և վախ է գցում ընտանիքի բոլոր անդամների սրտում[16]։

Ռաբա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռաբան Հավայի մայրն է: Նրան ստիպել են ամուսնանալ Մուսայի հետ, ով նրան անընդհատ ֆիզիկական և էմոցիոնալ լուրջ վնասվածքներ է հասցնում։ Ռաբան ներկայացվում է որպես անօգնական կին, որը տառապում է զգացմունքային երաշտից[16]։

Նայֆեհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նայֆեն Հավայի հորական տատիկն է։ Արտաքինից նա պատկերված է որպես կոշտ, զայրացած, դժգոհ կին,սակայն ներսից նա ջախջախված է: Նայֆեն նա է, ով կազմակերպում է Հավայի և Նաթմիի միջև պայմանավորված ամուսնությունը[16]։

Նաթմի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նաթմին Հավայի անցանկալի ամուսինն է: Նա իր հայհոյող հոր ավելի երիտասարդ, բայց նույնքան դաժան տարբերակն է:[17]

Լութֆի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լութֆին Հավայի ավագ եղբայրն է։ Նա իրեն մեկուսացված է պահում իր ընտանիքի խնդիրներից և ապրում է սեփական աշխարհում՝ անտարբեր իրեն շրջապատող նեղությունների նկատմամբ[18]։

Այդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այդը Հավայի կրտսեր եղբայրն է: Նա նաև ծեծի իր բաժինն է ստանում իր անխիղճ հայրիկից՝ Մուսայից, հատկապես այն առավոտները, երբ Այեդի մահճակալը թաց է գտնում նրա գիշերային էնուրեզի պատճառով[17]:

Քայս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քայսը Հավայի որդին է, ով մեծանում է իր հոր (Նաթմիի) նման կերպարով[19]:

Այահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այան Հավայի դուստրն է։ Նա և նրա մայրը որոշ ընդհանուր բաներ ունեն. երկուսն էլ ֆիզիկապես և էմոցիոնալ բռնության են ենթարկվել իրենց հայրերի կողմից, և երկուսն էլ դրսևորել են զգացմունքների պակաս իրենց մայրերի նկատմամբ[17]։

Մյունեեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մյունիրը Հավայի սիրեկանն է, ով շուտով դառնում է երկրորդ ամուսինը Նաթմիից բաժանվելուց հետո[19]։

Ընդունելում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեդիա և քննադատներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Հավայի»-ի և բարձր գեղարվեստական տեխնիկայով ձևավորված մեծ թվով կերպարների միջոցով Հուզաման չափազանց հարուստ կերպով ամփոփում է կյանքը պաղեստինյան ճամբարում, ֆիքսում մանրամասները, պատմում է զգացմունքներն ու զգացմունքները և գրում է բացարձակ զգայուն լեզվով, մերկացնելով այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում տների «պղտորության» մեջ այնպես, որ գրեթե վախեցնող է [20]

—Al-Ghad newspaper, in a review, 5 January 2016

Հրապարակվելուց կարճ ժամանակ անց վեպը արժանացավ քննադատների գնահատանքի՝ Ալ-Ջազիրայի կայքում տեղադրված գրախոսականում:Գրախոսությունը Հուզամա Հաբայեբին ճանաչում է որպես «արաբական պատմողական տեսարանի ամենահայտնի վիպասաններից մեկը»[21]:«Ալ-Հայաթ» թերթը բարձր է գնահատել Հաբայեբի գրելու ոճը և «Վելվետ»-ը համարել «ավելացված արժեք պաղեստինյան վեպերի, մասնավորապես, արաբական վեպերի համար»[19]։

Նագիբ Մահֆուզի անվան գրականության մեդալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հուզամա Հաբայեբը AUC-ում 2017 թվականին Նագիբ Մահֆուզի անվան գրականության մեդալ է ստանում Ֆրենսիս Ջ. Ռիկարդոնե կրտսերի կողմից:

2017 թվականի դեկտեմբերի 11-ին Հուզամա Հաբաեբի «Վելվետ»-ն արժանացել է Նագիբ Մահֆուզի անվան գրականության մեդալին։ Մրցանակը, որը Հաբաեբին հանձնեց Կահիրեի Ամերիկյան համալսարանի (AUC) նախագահ Ֆրենսիս Ջ. Ռիկարդոն կրտսերը, ներառում է արծաթե մեդալ, դրամական մրցանակ և վեպի անգլերեն թարգմանության հրատարակում[22][23][24]։

Մրցանակաբաշխության կոմիտեն ողջունեց «Վելվետը» որպես «պաղեստինյան վեպի նոր տեսակ», որը կենտրոնանում է սփյուռքի մարգինալացված պաղեստինցիների վրա և խուսափում է քաղաքական պայքարի շուրջ պտտվող կեղծ հայրենասիրական թեմաների հավակնոտ ցուցադրությունից: Վեպը նաև գովասանքի է արժանացել «բանաստեղծական արձակի և բառապաշարի ընտրության հմուտ տեղակայման համար»[25][26][27] ։AUC-ի անգլիական գրականության պրոֆեսոր և մրցանակաբաշխության հանձնաժողովի անդամ Շերին Աբուելնագան ասում է, որ «Վելվետ»-ի հեղինակին հաջողվել է զուգահեռ աշխարհ ստեղծել, որպեսզի ընթերցողը ընկալի ճամբարի դաժան և չոր կյանքը[28]։

«Վելվետ»-ը առանձնանում է լեզվի հարստությամբ և իր առարկայի հանդեպ ունեցած կարեկցությամբ։ Սրանք միասին ստեղծում են դժվարության մեջ ապրած կյանքի նուրբ հյուսվածքի նկարագրությունը, որը լցված է զգայունությամբ և շնորհով...

—The judges of Naguib Mahfouz Medal for Literature, 11 December 2017[29]

Հեղինակները և հրատարակիչները նրանք են, ովքեր սովորաբար առաջադրումներ են ներկայացնում ՀԱՀ-ին, որպեսզի քննարկվեն Նագիբ Մահֆուզի անվան գրականության մեդալի համար[30] ։Այնուամենայնիվ, մրցանակաբաշխության հանձնաժողովն ինքը կարող է ընտրել վեպ, նույնիսկ եթե այն չի առաջադրվել որևէ հեղինակի, հրատարակչի կամ որևէ մեկի կողմից,և դա այդպես էր 2017 թվականին, ո՛չ Հուզամա Հաբայբը, ո՛չ նրա հրատարակիչը «Վելվետ»-ի թեկնածությունը չեն ներկայացրել մեդալի համար։Մրցանակաբաշխության հանձնաժողովի անդամներն ուղղակիորեն ընտրեցին վեպը, ինչը «մեծ անակնկալ» էր Հաբայեբի համար, ինչպես նա ասաց MBC-ին տված հարցազրույցում։net կայք. անակնկալ, որը «կրկնում էր մի սկզբունք», որին նա միշտ հավատում էր. «Նորարարական գրությունը, որը բնութագրվում է իսկականությամբ և տարբերություն է ստեղծում, ի վերջո ի վիճակի է իրեն պարտադրել և ասել իր խոսքը»[31]։

Հարմարեցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեռևս պաշտոնական հայտարարություններ չեն եղել, որ վեպը կնկարահանվի կինոյում, սակայն բազմաթիվ քննադատներ վերահաստատել են գիրքը որպես ֆիլմ հարմարեցնելու հավանականությունը՝ պայմանավորված պատմվածքում գերիշխող կինոոճով. Իսկ այն հարցին, թե ընկալո՞ւմ է, որ վեպը կվերածվի ֆիլմի, Հաբայբը պատասխանել է. «Ինչո՞ւ ոչ, իրականում երբ գրում եմ, տեսնում եմ։ Ես չեմ մտածում բառերի, նախադասությունների, կերպարների կամ բառերի ձևակերպման մասին. Ես ավելի շուտ տեսողականորեն տեսնում եմ իմ առջև ստեղծված բառերը, նախադասությունները և կերպարները»[14]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Velvet page on Goodreads». Good Reads. Վերցված է 30 December 2017-ին.
  2. ↑ «Huzama Habayeb wins Naguib Mahfouz Medal for Literature». The American University in Cairo. 12 December 2017. Վերցված է 30 December 2017-ին.
  3. ↑ «The Naguib Mahfouz Medal for Literature». AUC. Արխիվացված է օրիգինալից 2007-03-20-ին. Վերցված է 30 December 2017-ին.
  4. ↑ «The Palestinian Author Habayeb Wins Naguib Medal». Reuters. 12 December 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 5 January 2018-ին. Վերցված է 1 January 2018-ին.
  5. ↑ «Naguib Mahfouz Medal for Literature to Huzama Habayeb for 'A New Kind of Palestinian Novel'». Arab Literature. 11 December 2017. Վերցված է 30 December 2017-ին.
  6. ↑ «A Journey in the Palestinian Camp». Al Hayat. 4 August 2016. Վերցված է 30 December 2017-ին.
  7. ↑ «Novelist Huzama Habayeb Awarded 2017 Naguib Mahfouz Medal for Literature». AUC. 12 December 2017. Վերցված է 31 December 2017-ին.
  8. ↑ «Habayeb releases Mukhmal». Al-Ghad. 5 January 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 17 December 2019-ին. Վերցված է 31 December 2017-ին.
  9. ↑ «حزامة حبايب الفائزة بجائزة نجيب محفوظ.. كاتبة حافظت على هويتها». بوابة فيتو (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  10. ↑ «حوار: حزامة حبايب، الكتابة تنقذني من نفسي... فأخلق عالمي الروائي وأنغمس فيه». aawsat.com (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  11. ↑ «Naguib Mahfouz Medal Winner Huzama Habayeb's Full Address». Arabic Literature (in English) (ամերիկյան անգլերեն). 2017-12-11. Վերցված է 2018-01-03-ին.
  12. ↑ Mobtada .com (2017-12-11), بكاء حزامة حبايب خلال تسلمها جائزة نجيب محفوظ, Վերցված է 2018-01-03-ին
  13. ↑ «حزامة حبايب». www.facebook.com (անգլերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 Alghad TV - قناة الغد (2017-12-17), يوم جديد | حبايب: لم أسعى لجائزة نجيب محفوظ وكنت اختيار لجنة التحكيم, Վերցված է 2018-01-03-ին
  15. ↑ البياري, معن. «"مُخمل" حزامة حبايب». alaraby (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 «وعادت سندريلا حافية القدمين: قراءة في رواية "مخمل" لحزامة حبايب». جريدة الغد (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 «"مخمل" حزامة حبايب .. رواية تكسر التابوهات في تناولها للمخيم». www.al-ayyam.ps. Վերցված է 2018-01-03-ին.
  18. ↑ «"مخمل" حزامة حبايب .. رواية تكسر التابوهات في تناولها للمخيم». www.al-ayyam.ps. Վերցված է 2018-01-03-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 «A review of "Velvet"». Al-Hayat. 4 August 2016. Վերցված է 2 January 2018-ին.
  20. ↑ «A New Novel by Habayeb». Al-Ghad Newspaper. Al-Ghad Newspaper. 5 January 2016. Վերցված է 3 January 2018-ին.
  21. ↑ «رواية "مُخمَل".. رحلة في المخيم الفلسطيني» (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  22. ↑ «AUC Press Awards Huzama Habayeb the 2017 Naguib Mahfouz Medal for Literature». The American University in Cairo (անգլերեն). 2017-12-12. Վերցված է 2018-01-03-ին.
  23. ↑ «Naguib Mahfouz, Naguib Mahfouz Medal for Literature, Arabic literature, translation». www.aucpress.com. Վերցված է 2018-01-03-ին.
  24. ↑ «Palestinian writer Huzama Habayeb wins 2017 Naguib Mahfouz Medal for Literature - Books - Ahram Online». english.ahram.org.eg (անգլերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  25. ↑ «Huzama Habayeb wins 2017 Naguib Mahfouz Medal for Literature - Egypt Today». www.egypttoday.com. Վերցված է 2018-01-03-ին.
  26. ↑ «Huzama Habayeb Wins Naguib Mahfouz Medal for Literature Award | Nasher News». nasher-news.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  27. ↑ «Huzama Habayeb: a novelist with a velvet touch». The National (անգլերեն). Վերցված է 2018-01-03-ին.
  28. ↑ «حيثيات فوز حزامة حبايب بجائزة نجيب محفوظ 2017 | صور». بوابة الأهرام (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-04-ին.
  29. ↑ «AUC Press Awards Huzama Habayeb the 2017 Naguib Mahfouz Medal for Literature». The American University in Cairo. Վերցված է 3 January 2018-ին – via aucegypt.edu/.
  30. ↑ «Naguib Mahfouz Medal for Literature». American University in Cairo. Արխիվացված է օրիգինալից 2007-03-20-ին. Վերցված է 31 December 2017-ին.
  31. ↑ «حزامة حبايب : "مخمل" رواية عن متيمات يسرقن الحب في لحظات القهر». www.mbc.net (արաբերեն). Վերցված է 2018-01-04-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Haykuhi_Avetisyan/Ավազարկղ37&oldid=8991416» էջից