Մասնակից:Asostar/Ավազարկղ3
Կաթնատամներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կաթնատամները ժամանակավոր ատամներ են,որոնք թվով քսանն են՝ութ կտրիչներ,չորս ժանիքներ և ութ աղորիքներ:Ինչպես գիտենք երեխան ծնվում է առանց ատամների,իհարկե լինում են բացառություններ,կաթնատամների ծկթումը սկսում է վեցից ութ ամսեկանում,սովորաբար ստորին կենտրոնական կտրիչներից,և ավարտվում երեք տարեկանում:Կաթնատամների ծկթումը կարող է ուղեկցվել ցավերով,անհանգտտութամբ,ջերմութան բարձրացմամբ,քնկոտութամբ:
Զարգացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կաթնատամների աաղմնադրումը սկսվում է ներարգանդային շրջանի երկրորդ ամսից,ուստի նրանց ձևավորման վրա անմիջականորեն կարող են ազդել հղի կնոջ տարած հիվանդութոունները,սթրեսը,ոչ լիարժեք սնունդը:Հղիության ութերորդ շաբաթից արդեն գոյութոուն ունեցող ատամնաթիթեղի մեջ առաջանում են տաաական զանգականման արտափքումներ(համապատախանաբար վերին և տտորին ),որից հետագաոում էլ առաջանում են կաթնատամներ։
== Ընդհանուր բնութագիր Կաթնատամները թվով քսանն են: Կաթնատամային կծվածքում ունենք 8 կտրիչներ,4 ժանիքներ և 8 աղորիքներ(ծամողական ատամներ)։ Կաթնատամները անատոմիորեն կազմված են՝
- պսակից
- վզիկից
- արմատներից
Կտրիչները և ժանիքները ունեն մեկական արմատ,իսկ աղորիքները(ծամողական ատամները) երեքական արմատներ: Կաթնատամները կազմված են հետևյալ հյուսվածքներից՝
- Էմալ
- Դենտին
- պուլպան(նարդա-անոթաիիին խուրձը)
- ցեմենտ
Էմալը ծածկում է ատամի պաակը և երեխաների մոտ այն ավելի քիչ կրակալված է,ուստի հեշտութամբ է ենթարկվում կարիեսային քայքաման:Դենտինը ևս ի տարբերութոուն մնայուն ատամների ավելի քիչ կրակալված է,իսկ դենտինի կառուցվածքային տարր համարվող դենտինային կանալները ավելի լայն են և կարճ,որն էլ իր հերթին նպաստւմ է ինֆեկցիայի արագ տարածմանը դեպի նյարդ և շուրջատամնային հյուսվածքներ:Ատամի խոռոչը ավելի ծավալուն է ,արմատախողովակները ավելի լայյն: Կաթնատամներըը նման են մնայուն ատամներին,սակայն ունեն մի շարք առանձնահատկություններ՝
- պաակները ավելի փոքր են
- ավելի կապտավուն երանգ ունեն
- պաակները ավելի լայն են և տափակ
- արմատները ավելի չռված են
- ունեն բարձր թափանցելիություն
- ավելի քիչ են կրակալված,ուստի հեշտ են բորբոքվում
Կաթնատամնայյին կծվածքում ատամների միջև ունենում ենք ազատ տարածություններ՝դիաստեմաներ և տրեմաներ:Դրանք նորմալ են համարվում և այդ տարածությունները հետագայում ապահովվում են կաթնատամներին փոխարինող ատամների ճիշտ դիրքադրումը,քանի որ նույնանուն ատամերից ավելի մեծ է կաթնատամից:Կաթնատամների արմատները ավելի չռված են,քանի որ արմատների միջև գտնվում է մնայուն ատամի աաղմը:
Ծկթումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կաթնատամների ծկթման ժամանակահատվածների միջին ցուցանիշներն
- տտորին կենտրոնական կտրիչները 6-9 ամսեկանում
- վերին կենտրոնական կտրիչները 7-10 ամսեկանում
- ստորին կողմնային կտրիչները 9 -12 ամսեկանում
- վերին կողմնային կտրիչները 9-12 ամսեկանում
- Վերին առաջին աղորիքները 12-13 ամսեկանում
- Ստորին առաջին աղորիքները 13-19 ամսեկանում
- Վերին ժանիքները 16- 20 ամսեկանում
- Ստորին ժանիքները 17-22 ամսեկանում
- Ստորին երկրորդ աղորիքները 20-33 ամսեկանում
- Վերին երկրորդ աղորիքները 24-36ամսեկանում
Սրանք միջին տվյալներ են և հաճախ լինուն են տատանումներ,աակայն զգալի ուշացումների կամ վաղաժամ ծկթումների դեպքւմ պետք է դիմել մասնագետի:
Փոխարինումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նորմայում կաթնատամների արմատնորը սկսվում են ներծծվելը,կաթնատամները սկսվում են շարժվելը և փոխարինվելը մշտական ատամներով։
- տտորին կենտրոնական կտրիչները 4-5 տարեկանում
- վերին կենտրոնական կտրիչները 5-6 տարեկանում
- ստորին կողմնային կտրիչները 6-7 տարեկանում
- վերին կողմնային կտրիչները 7-8 տարեկանում
- Վերին առաջին աղորիքները 8-9 տարեկանում
- Ստորին առաջին աղորիքները 8-9 տարեկանում
- Վերին ժանիքները 9-11 տարեկանում
- Ստորին ժանիքները 9-10 տարեկանում
- Ստորին երկրորդ աղորիքները 10-12 տարեկանում
- Վերին երկրորդ աղորիքները 10-12 տարեկանում
Սրանք միջին տվյալներ են և հաճախ լինուն են տատանումներ,աակայն զգալի ուշացումների կամ վաղաժամ փոխարինումների դեպքում պետք է դիմել մասնագետի:
Խնամքը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կաթնատամի խնամքը անհրաշտ է սկսել առաջին ատամի ծկթումից հետո:Մայրը երեխային կեռակրելուց հետո պետք է ստերիլ բինտով սրբի փոքրիկի ատամը:Արդեն մոտ երկու տարեկան հասակում,երբ ունենք ձևավորված կաթնատամային կծվածք,ծնողը պետք է երեխային սովորեցնի ատամնախոզանակով ճիշտ մաքրել ատամները,դեռևս առանց ատամնամածուկի,ողողել բերանը ջրով և թքել:Երեք տարեկանից արդեն թույլատրելի է մաքրել ատամները մանկական ատամնամածուկով՝առավոտյան հաց ուտելուց հետո և երեկոյան քնելուց առաջ:Մանկական ատամնամածուկի ընտրությունը պետք է կատարել՝ելնելով երեխայի տարիքից։Մինչև 3 տարեկանը նախընտրելի են ֆտոր չպարունակող ատամնամածուկները,3-ից 8 տարեկանում ֆտորի քանակը չպետք է գերազանցի 500 ppm-ը,8 -14 տարեկանների համար նախընտրելի են մինչև 1400 ppm ֆտոր պարունակող ատամնամածուկները։Ատամնախոզանակը ևս պետք է լինի մանկական՝փափուկ կամ շատ փափուկ,որպեսզի չվնասի երեխաների բերանի խոռոչի փափուկ լորձաթաղանթը։Ատամնախոզանակը անհրաժեշտ է փոխել յուրաքանչյուր երեք ամիսը մեկ։