Մասնակից:Ashugh22/Ավազարկղ13

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Սպասո-Անդրոնիկյան վանքի Սպասսկի մայր տաճար-[[ ուղղափառ տաճար]] նախամոսկովյան ճարտարապետության [[15-րդ ]]դարի հուշարձան: Համարվում է [[Մոսկվա]]յի՝ մասնակիորեն մոսկովյան[[ Կրեմլ]]ից դուրս պահպանված հին ուղղափառ տաճար : Ըստ վարքագրական աղբյուրների վանքը հիմնադրվել է[[ 1357 ]]թվականին: [[1368]] թվականի հրդեհից հետո այրվել էր Անդրոնիկյան վանքի նախասկզբնական փայտե տաճարը, ներկայիս տաճարի տեղը կառուցվել է Սպասսկի տաճարը , որի բեկորը հայտնաբերվեց[[ 1993]] թվականի պեղումների ժամանակ: Գոյություն ունի ենթադրություն , որ պահպանված կենդանակերպ և բուսական կոմպոզիցիաներով սպիտակաքար ռելիեֆները , որոնք իրենց ձևով և բովանդակությամբ արխայիկ են, փաստում են վանքի տարածքում գոյություն ունեցող քարե տաճարի մասին, որը կառուցվել է [[ 1360-1380]] թվականներին: [[1390]] և [[ 1427]] թվականների միջև Սպասսկի տաճարը կրկին վերակառուցվեց և այդ ժամանակվա ստիտակաքար տաճարը պահպանվեց մինչ օրս: Տաճարի նկարազարդմանը մասնակցել են [[Անդրեյ Ռուբլյով]]ը և [[Դանիել Չյորնի]]ն: [[1763]] թվականի ցուցակագրությունը խոսում է տաճարում ՝ արևմտյան դռներից ձախ գավթի և նրա մեջ գտնվող զգեստապահարանի գայության մասին: [[1779]] թվականին ճարտարապետ [[Յակովլեվ]]ը հաղորդեց տաճարում ՝ որմնանկարչության և պատկերակալների ուղղման վերսկսման անհրաժեշտության մասին, ինչպես նաև պետքական համարեց արևտյան կողմից պատուհանի բացումը և երկու պատուհաններ ներքևում եկեղեցու և գավթի միջև և կցակառուցել գավիթը հյուսիսային մասում, նմանապես նրան, որը արդեն շրջապատել էր տաճարը հարավային և արևմտյան մասում: [[19-րդ]] դարում տաճարը ենթարկվեց զգալի փոփոխությունների, որը սկսվեց մասնակիորեն վերականգնվել կործանումներից, որոնք տեղի էին ունեցել[[ 1812 ]]թվականին, որի մասին այդ ժամանակվա վանքի վանահայր, արքեմանդրիդ Ֆեոֆանը հաղորդեց հետևյալը:

,, վանքային տաճարում ստեղծված մոտավորապես 1360 թվականին սրբազան Ալեկսեյ մետրոպոլիտի կողմից ,նրա կողոպուտի ժամանակ վառվեց պատկերակալը և այլ, որի կամարները թափվեցին տաճարի մեջ...,,:

[[1813 ]]թվականին ճարտարապետ Ժուկովի հսկողությամբ տաճարում վերականգնվեցին կամարները և կառուցեցին տանիքը, [[ 1818—1820]] թվականներին ստեղծվեց նոր պատկերակալ,[[ 1837]] թվականին որմնանկարիչ Լ.Ժուկովը նկարազարդեց տաճարը ներսից և դրսից, իսկ 1846-1850 թվականներին ճարտարապետ Գերասիմովի նախագծով վերակառուցվեցին գավիթները, ստեղծվեցին երկու կառույցներ տաճարի հարավային և հյուսիսային կողմից, ստեղծվեց նրանց վրա վրանաձև և կատարվեցին զգալի վերակառուցումներ տաճարի ներսում:

[[1934]] թվականին ամբողջ Սպասո-Անդրոնիկովյան վանքի հնարավոր քանդման հետ կապված, հուշարձանը հետազոտվեց ճարտարապետ Լ.Ն.Մաքսիմովի կողմից և նախագծվեց ռեստավրացիայի ծրագիրը: [[1940 ]]թվականին Ճարտարապետական Ակադեմիայի կողմից այդ հուշարձանի վերաբերյալ հրատարակված աշխատանքըբոլորին վերջապես տվեց այն հստակ պատկերացումը Սպասսկի տաճարի ճարտարապետական արժեքի մասին:


[[1959-1960]] թվականներին տաճարի շինությունը վերականգնվեց իր նախնական տեսքով Լ.Ա.Դավիդի և Ս.Ս. Պադյապոլսկիի նախագծով: Սակայն վիճելի են համարվում տաճարի վերևի կորսված մասի վերականգնումը :

[[1993]] թվականից անցկացվում են պեղումներ, որի արդյունքում հայտնաբերվել են Սպասսկի տաճարի հին աթոռը և հին դամբարաններ, որոնք Սպասո-Անդրոնիկյան վանքի հիմնադիրներ Անդրոնիկ Մոսկովսկու և Սավվա Մոսկովսկու

Գոյություն ունեն տաճարներ(օրինակ ), որոնք կառուցվել են Սպասսկի-Անդրոնիկյան տաճարի նմանությամբ: Այս համանմանությունները թույլ են տալիս թվագրել Սպասսկի տաճարի կառուցումը կամ [[1390-ական]] թվականների սկզբին կամ [[1425-1427]] թվականների ժամանակահատվածում մոսկովյան տաճարների ոճական կամ կառուցապատման նմանության առաջի կամ երկրորդ շարքերում: Քարե կառույցի վերաբերյալ հիշեցման մասին բացակայությունը Սերգի Ռադոժենսկու ապրած տարիներին թույլ է տալիս [[1425-1427]] թվականները համարել առավել հնարավոր:

С 1993 года ведутся археологические раскопки, в результате которых обнаружены древний престол Спасского собора и древнейшие захоронения, атрибутированные основателям Спасо-Андроникова монастыря — Андронику Московскому и Савве Московскому.