Մասնակից:Ar.Gyan/Ավազարկղ 5

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ar.Gyan/Ավազարկղ 5
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումԱզոտի (III) ֆտորիդ
Քիմիական հատկություններ
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)


Ազոտի (III) ֆտորիդ, ազոտի եռֆտորիդ, երկատոմ մելեկուլ կազմված ազոտից և ֆտորից: Քիմիական բանաձևը՝ NF3 է: Անգույն, բորբոսի հոտով, թունավոր, ծանր գազ է, չի այրվում, առաջացնում է մետաղների կերամաշում (կոռոզիա), քիչ է լուծվում ջրում: Ունի բրգաձև տրիգոնային կառուցվածք:

Հայտնաբերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազոտի եռֆտորիդը 1928 թվականին առաջին անգամ ստացել են Ռուֆը, Ֆիշերը և Լյուֆտը ամոնիումի ֆտորիդի ֆտորաջրածնական թթվի լուծույթի էլեկտրոլիզից:

Ֆիզիկական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազոտի եռֆտորիդը անգույն, թունավոր, ծանր գազ է: Ունի բորբոսի բնորոշ հոտ: Ջրում գրեթե չի լուծվում Фторид азота(III) NF3 (трифторид азота) — бесцветный ядовитый тяжёлый газ, имеет характерный запах плесени, слабо растворяется в воде (H2O).

При комнатной температуре относительно инертен. При нагревании является сильным фторирующим агентом. При действии дифторида криптона и пентафторида сурьмы может быть окислен до NF4[SbF6].

Քիմիական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Является сильным окислителем, способен реагировать со многими элементами, оксидами, солями и элементоорганическими соединениями, а его смеси с газами-восстановителями при нагревании взрываются[1]. NF3 is slightly soluble in water without undergoing chemical reaction. It is nonbasic with a low dipole moment of 0.2340 D. By contrast, ammonia is basic and highly polar (1.47 D).[2] This difference arises from the fluorine atoms acting as electron withdrawing groups, attracting essentially all of the lone pair electrons on the nitrogen atom. NF3 is a potent yet sluggish oxidizer.

It oxidizes hydrogen chloride to chlorine:

2 NF3 + 6 HCl → 6 HF + N2 + 3 Cl2

It converts to tetrafluorohydrazine upon contact with metals, but only at high temperatures:

2 NF3 + Cu → N2F4 + CuF2

NF3 reacts with fluorine and antimony pentafluoride to give the tetrafluoroammonium salt:

NF3 + F2 + SbF5 → NF+
4
SbF
6

Ստացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Промышленным методом получения является паровая конверсия фторо-аммиачных газовых смесей. Мировой объём производства оценивается в 100 т на 1992 год и в 4000 т на 2007 год.

Կիրառությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Применяется для изготовления ЖК мониторов, тонкоплёночных солнечных батарей и микросхем.

Экологичность[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Трифторид азота по своим свойствам является парниковым газом и может провоцировать глобальное потепление (по оценкам в 17 200 раз активнее, чем углекислый газ той же массы при действии в течение 100 лет)[3][4], однако в силу невысоких объемов выброса в настоящее время его вклад в парниковый эффект не превышает 0,04 % от вклада антропогенных выбросов углекислого газа[5]. Согласно исследованиям, количество NF3 в атмосфере равно 5400 т в 2008 г. и повышается на 11 % каждый год[6], причём его среднее время жизни в атмосфере составляет от 550 до 740 лет.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Сарнер С. Химия ракетных топлив. — М.: Мир, 1969.
  • Schmidt E. W., Harper J. T., Handling and Use of Fluoride and Fluorine-Oxygen Mixtures in Rocket Systems, Lewis Research Center, NASA SP-3037, Cleveland, Ohio, 1967.
  • Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с. — ISBN 5-7245-1163-0.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1 (Абл-Дар). — 623 с.
  2. Klapötke, Thomas M. (2006). «Nitrogen–fluorine compounds». Journal of Fluorine Chemistry. 127: 679–687. doi:10.1016/j.jfluchem.2006.03.001.
  3. Climate Change 2007: The Physical Sciences Basis (PDF), IPCC, Վերցված է 2008-07-03-ին
  4. Robson, J.I.; Gohar, L.K., Hurley, M.D., Shine, K.P. and Wallington, T. Revised IR spectrum, radiative efficiency and global warming potential of nitrogen trifluoride(անգլ.) // Geophys. Res. Lett.[en] : journal. — 2006. — Т. 33. — doi:10.1029/2006GL026210
  5. Potent Greenhouse Gas More Common in Atmosphere Than Estimated. NASA release 08-268
  6. Weiss, Ray F.; Jens Mühle, Peter K. Salameh, Christina M. Harth Nitrogen trifluoride in the global atmosphere(անգլ.) // Geophysical Research Letters[en] : journal. — 2008. — Т. 35. — С. 3 PP.. — doi:10.1029/2008GL035913