Jump to content

Մասնակից:Ani Yeghyan/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կաղապար:Short description Կաղապար:Use dmy dates Կաղապար:Use Indian English

Բողոքի ցույց 2012 թվականին Դելիում խմբակային բռնաբարության և սպանության դեմ

Կաղապար:Feminism sidebar

Ֆեմինինիզմը Հնդկաստանում շարժումների խումբ է, որն  ուղղված է կանանց հավասար քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական իրավունքների սահմանմանը, հաստատմանը և պաշտպանությանը: Այն հետապնդումն է մեկ գլխավոր նպատակ` Հնդկաստանի հասարակության ներսում կանանց իրավունքների պաշտպանություն: Ինչպես աշխարհի մյուս երկրներում, Հնդկաստանում էլ ֆեմինիստները ձգտում են գենդերային հավասարության՝ աշխատավարձի հավասարություն, աշխատելու իրավունք, առողջության և կրթության հավասար հասանելիության և հավասար քաղաքական իրավունքներ:[1] Հնդկաստանում ֆեմինիստները նաև պայքարում են Հնդկաստանի հայրիշխանական հասարակության ներսում մշակութային այնպիսի խնդիրների դեմ, ինչպիսին է օժիտը:

Հնդկաստանում ֆեմինիզմի պատմությունը կարելի է բաժանել երեք փուլերի. Առաջին փուլը սկսվել է 19-րդ դարի կեսերից, երբ ռեֆորմիստները սկսեցին հանդես գալ կանանց իրավունքների պաշտպանությամբ` բարեփոխումներ կատարելով կրթության և ազգային սովորույթների մեջ և ներգրավելով նրանց այդ ոլորրտներում:[2][3]Երկրորդ փուլը սկսում է 1915 թվականից մինչև Հնդկաստանի անկախությունը, երբ Գանդին ներառեց կանանց շարժումները «Դուրս Հնդկաստանից» շարժման մեջ և այսպիսով սկսեցին ի հայտ գալ կանանց նոր անկախ կազմակերպություններ: [4]Եվ ի վերջո երրորդ փուլը սկսում է անկախությունից հետո, այն նպատակ էր հետապնդում ամուսնությունից հետո տանը կանանց նկատմամբ արդար վերաբերմունքի, ինչպես նաև աշխատուժի և նրանց քաղաքական հավասարության իրավունքի հաստատմանը:[4]

Չնայած Հնդկաստանում ֆեմինիստական շարժումների առաջընթացին, ժամանակակից Հնդկաստանում ապրող կանայք դեռ բախվում են  բազմաթիվ խտրականությունների և անարդարությունների: Հնդկաստանի նահապետական մշակույթը կանանց համար դժվար է դարձրել հողի սեփականության իրավունք ձեռք բերելու և կրթություն ստանալու գործընթացները:[5] Վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում նկատվել է նաև սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատման միտում:[6] Հնդկաստանում ֆեմինիստների համար դրանք դիտարկվում են որպես անարդարություններ, որոնց դեմ պետք է պայքարել: Հնդիկները հաճախ սխալ են հասկանում թե ինչ է ֆեմինիզմը, և այն ընկալում են որպես         կանանց գերիշխանություն, այլ ոչ թե հավասարություն:[7]

Ինչպես Արևմուտքում, այնպես էլ Հնդկաստանում որոշ քննադատություններ են հնչել ֆեմինիստական շարժումների դեմ: Նրանք հատկապես քննադատության են ենթարկվել բարձր կաստայի կանանց վրա չափազանց շատ կենտրոնանալու և ավելի աղքատ կամ ցածր կաստայի կանանց կարիքներն ու գոյությունը անտեսելու համար: Սա հանգեցրել է կաստային հատուկ ֆեմինիստական կազմակերպությունների և շարժումների ստեղծմանը:[8]

Սահմանումը հնդկական համատեքստո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանանց դերը նախագաղութային սոցիալական կառույցներում ցույց է տալիս, որ ֆեմինիզմը Հնդկաստանում այլ կերպ է տեսականացված, քան Արևմուտքում:[9]Հնդկաստանում կանանց վերաբերող խնդիրներին առաջին անգամ անդրադառնալով`  պետությունը մի խումբ ֆեմինիստ հետազոտողների և ակտիվիստների հանձնարարեց զեկույց ներկայացնել [պարզաբանել] երկրում կանանց կարգավիճակի մասին:Ըստ ներկայացված զեկույցի՝ Հնդկաստանում կանայք ենթարկվում են ճնշման կառուցվածքային հիերարխիայի կողմից : Այս ժամանակահատվածում  ֆեմինիստների վրա մեծ ազդեցություն էր թողել կանանց բռնության վերաբերյալ արևմտյան բանավեճերը։ Այնուամենայնիվ, Հնդկաստանի պատմական և սոցիալական մշակույթի տարբերության պատճառով այն այլ կերպ էր ընկալվում հնդիկ կանանց օգտին լինելու համար, և որոշ արևմտյան գաղափարներ պետք է մերժվեին: [10]Կանանց վերաբերող հիմնախնդիրները սկսեցին միջազգային կարևորություն ձեռք բերել, երբ 1975-1985 թվականների տասնամյակը հռչակվեց ՄԱԿ-ի Կանանց տասնամյակ:[3]

Հնդկաստանում ֆեմինիստները հնդկական հասարակության մեջ բախվում են որոշակի խոչընդոտների, որոնք առկա չեն կամ այնքան տարածված  չեն արևմտյան հասարակության մեջ: Թեև Հնդկաստանում ֆեմինիստներն ունեն նույն  նպատակը, ինչ իրենց արևմտյան գործընկերները, ֆեմինիզմի նրանց գաղափարը տարբերվում է շատ առումներով. Հնդկաստանում ֆեմինիստները նպատակ ունեն լուծելու այնպիսի խնդիրներ է ունեն  լուծելու  այնպիսի  խնդիրներ և հանգամանքներ, որոնց նրանք բախվում են Հնդկաստանի ժամանակակից նահապետական հասարակության մեջ: Հնդկաստանում ֆեմինիստները փորձում են ամեն կերպ նոր մարտահրավերներ նետել իրենց հասարակության պատրիարխալ կառուցվածքին: Սամպատ Պալ Դևին՝ նախկին պետական աշխատող  և հինգ երեխաների մայր, նկատեով տարբեր ընտանեկան բռնություններ իր համայնքում, որոշեց ստեղծել զգոն խումբ, որը հայտնի է որպես «Գուլաբի բանդա»: Այն հետապնդում է բռնարարներին և ծեծում նրանց բամբուկե փայտերով, մինչև վերջիններս զղջում են, և զոհերը բավականաչափ վրեժ են լուծում:[փա՞ստ] Հնդկաստանում ֆեմինիստները բոլորի  ուշադրություն են հրավիրում հինդուիզմում կին աստվածուհիների հզոր կերպարների վրա: Նրանք նաև մատնանշում են հնդկական հասարակության մայրիշխանական նախապատմությունը և ընդգծում, որ եղել են ժամանակահատվածներ Հնդկաստանի պատմության մեջ, երբ բացակայել է հայրիշխանությունը, և Հնդկաստանում գոյություն են ունեցել համայնքներ, որտեղ տիրել է մայրիշխանություն:

Հնդկաստանում կանայք փորձում են պահպանել իրենց գոյությունը չնայած մի շարք ճնշող նահապետական գործոնների` տարիք, կաստային կարգավիճակ, հարաբերություններ տղամարդկանց հետ, ծագում, ընտանիք, ամուսնություն, ծննդաբերություն և հայրիշխանություն: Հայրիշխանությանը բնորոշ հատկանիշներ  են՝ օժիտի պարտադիր պայմանը, ավագ որդիներ ունենալը և այլն, ազգակցական կապը, կաստան, համայնքը, գյուղը, շուկան և պետությունը: Այնուամենայնիվ, պետք է նշել, որ Հնդկաստանի մի քանի համայնքներ, ինչպիսիք են Կերալայի Նաիրները, Մանգալորի Շեթթիները, մարաթիի որոշ կլաններ և բենգալական ընտանիքներ, ցուցաբերում են մայրիշխանական հակումներ.[փա՞ստ] Ընտանիքի գլուխն ամենատարեց կինն է, այլ ոչ թե՝ ամենատարեց տղամարդը: Սիկհերի մշակույթը նույնպես համարվում է համեմատաբար գենդերային չեզոք:[11][12][Ն_1]

Հնդկաստանում Սահմանադրության մեջ որպես «Պլանավորված ցեղեր» ճանաչված համայնքներից «ոմանք ... ունեն մատրիարխալ ժառանգության իրավունք»[13]«և այդպիսով հայտնի են դարձել որպես ավելի էգալիտար»:[14] Ըստ լրագրող Անուջ Կումարի` Մանիպուրը «ունի մատրիարխալ հասարակություն»,[15] սակայն դա կարող է լինել ոչ գիտական գնահատական:[Ն_2] Մանիպուրը կառավարվում էր ուժեղ դինաստիաների կողմից, և տղամարդկանց ներգրավում էր սահմանների ընդարձակման, ցանկացած արտաքին սպառնալիքների կասեցման և այլ նպատակներով: Այսպիսով, կանայք ստանձնում էին տան գլուխը:

Հնդկական փորձի տարասեռությունը ցույց է տալիս, որ կան բազմաթիվ հայրիշխանություններ, որոնք նպաստում են բազմակի ֆեմինիզմի գոյությանը: Հետևաբար, Հնդկաստանում ֆեմինիզմը եզակի տեսական կողմնորոշում չէ. այն ժամանակի ընթացքում փոխվել է՝ կապված պատմական և մշակութային իրողությունների, գիտակցության մակարդակի, առանձին կանանց որպես խմբի ընկալումների և գործողությունների հետ: Լայնորեն օգտագործվող սահմանումն է «Հասարակության մեջ, աշխատավայրում և ընտանիքում կանանց ճնշման և շահագործման մասին իրազեկվածությունը, և կանանց և տղամարդկանց գիտակցված գործողությունները՝ այս իրավիճակը փոխելու համար»:[12] Այն կանանց և տղամարդկանց` որպես կենսաբանորեն որոշված կատեգորիաների, փոխադարձ բացառող հասկացությունների ապակառուցման միջոցով ճանապարհ է բացում դեպի արդար հասարակություն ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց համար:[12]

Հնդկական համատեքստում հերքվում է բևեռային հակադրությունների` արական և իգական երկատվածությունը, երբ առաջինը ճնշում է վերջինիս բոլոր ժամանակներում, քանի որ հենց տղամարդիկ են նախաձեռնել սոցիալական բարեփոխումների շարժումները սոցիալական տարբեր չարիքների դեմ: Հայրիշխանությունը ստորակարգությունից մեկն է միայն։ Միևնույն ընտանիքում կանանց միջև հարաբերությունների ստորակարգությունը ավելի մեծ խնդիր է իրենից ներկայացնում: Այստեղ կանայք միմյանց դեմ են և ոչ բոլոր կանայք են բոլոր ժամանակներում անզոր:[16]

Արևմուտքի ֆեմինիզմի և Հնդկաստանի ֆեմինիզմի փոխհարաբերությունների վերաբերյալ բուռն բանավեճեր են եղել  հնդիկ կանանց շրջանակներում: Շատ հնդիկ ֆեմինիստներ միաժամանակ պնդում են հատուկ «հնդկական» զգայունության, ինչպես նաև ամբողջ աշխարհում խմբերի և անհատների հետ  միջազգային ֆեմինիստական համերաշխության հաստատման անհրաժեշտությունը:[10][17] 1970-ականներին Արևմուտքում լիբերալ ֆեմինիզմի աճը կենտրոնացած էր կրթության և աշխատանքի հավասար հնարավորությունների, ինչպես նաև կանանց նկատմամբ բռնության դադարեցման պահանջների վրա: Մեծ չափով Հնդկաստանում ձևավորվող ֆեմինիստական շարժումը կրել է արևմտյան իդեալների ազդեցությունը: Նրանք պահանջում էին կրթություն և հավասար իրավունքներ, ինչպես նաև փորձում էին այն հարմարեցնել տեղական խնդիրներին և մտահոգություններին, ինչպիսիք են օժիտի հետ կապված բռնությունը կանանց նկատմամբ, Սաթի, սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումը և բռնաբարությունը: Որոշ հնդիկ ֆեմինիստներ ենթադրում են, որ այս հարցերն իրենց բնույթով հատուկ «հնդկական» չեն, այլ կանանց նկատմամբ հայրիշխանական ճնշումների ավելի լայն միտումի արտացոլում:[10]

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավելյալ տեղեկություն՝ Bengal renaissance

Ֆեմինիզմը՝ որպես նախաձեռնություն, սկսեց անկախ գործել Մահարաշտրայում՝ կանանց իրավունքների և կրթության պաշտպանությամբ.[18][19] Սավիտրիբայ Ֆուլենը ստեղծեց Հնդկաստանում աղջիկների համար առաջին դպրոցը (1848 թ.); Տարաբայ Շինդեն 1882թ. Հնդկաստանում գրեց առաջին ֆեմինիստական տեքստը Stri Purush Tulana (Կանանց և տղամարդկանց համեմատություն) և Պանդիտա Ռամաբայը, ով քննադատում էր հայրիշխանությունը և կաստային համակարգը հինդուիզմում, ամուսնացավ իր կաստայից դուրս անհատի հետ և ընդունեց քրիստոնեություն (1880-ականներ): Բենգալիի բարեփոխիչների ջանքերը ներառում էին սաթիի վերացումը, որը այրի կնոջ ինքնասպանությունն էր՝ այրվելով իր ամուսնու հետ,[3][20] մանկական ամուսնությունների և այրիների իրենց այլանդակելու սովորույթների վերացումը, ներմուծել վերին կաստայի հինդու այրիների ամուսնություն, խթանել կանանց կրթությունը, կանանց օրինական իրավունքների ձեռք բերումը սեփականության ոլորտում, և պահանջել, որ օրենքը ճանաչի կանանց կարգավիճակը՝ նրանց տալով հիմնական իրավունքներ այնպիսի հարցերում, ինչպիսին է  որդեգրումը:[2]

19-րդ դարն այն ժամանակաշրջանն էր, երբ կանանց խնդիրների մեծ մասը հայտնվեցին աշխարհի ուշադրության կենտրոնում և սկսվեցին նոր բարեփոխումներ կատարվել: Հնդիկ կանանց համար վաղ բարեփոխումների մեծ մասն իրականացվել է տղամարդկանց կողմից: Այնուամենայնիվ, 19-րդ դարի վերջին տղամարդկանց աշխատանքներին միացան իրենց կանայք, քույրերը, դուստրերը, հովանավորյալները և այլ անհատներ, որոնք ուղղակիորեն շահեցին այնպիսի արշավներից, ինչպիսին է կանանց կրթության համար իրականացվող քարոզարշավները: 20-րդ դարավերջին կանայք ավելի մեծ ինքնավարություն ձեռք բերեցին անկախ կանանց կազմակերպությունների ձևավորման միջոցով: Երեսունականների վերջերին և քառասունականներին սկսեց կառուցվել «կանանց ակտիվության» վերաբերյալ նոր շարժում, որը ուսումնասիրվել և ընդլայնվել է ֆեմինիզմի և մարքսիզմի, ինչպես նաև հակակոմունալիզմի և հակակաստեիզմի միջև «տրամաբանական» և օրգանական կապեր ստեղծելու տեսլականով: Հնդկաստանի Սահմանադրությունը երաշխավորում է «սեռերի միջև հավասարությունը», որը հարաբերական անդորր ստեղծեց կանանց շարժումներում մինչև 1970-ականները։[4]

Կանանց իրավունքների համար ձևավորվող շարժումների տարիներին սեռերի միջև տարբերությունը ընդունվեց, քանի որ նրանց դերերը, գործառույթները, նպատակներն ու ցանկությունները տարբեր էին: Արդյունքում, նրանց ոչ միայն պետք է այլ կերպ դաստիարակեին, այլև այլ կերպ վերաբերվեին։ Ժամանակի ընթացքում այս տարբերությունն ինքնին դարձավ կանանց շարժումներ նախաձեռնելու հիմնական պատճառ։ 19-րդ դարի սկզբի բարեփոխիչները պնդում էին, որ տղամարդկանց և կանանց միջև տարբերությունը հասարակության մեջ կանանց ենթարկվել ստիպելու պատճառ չի ստեղծում: Այնուամենայնիվ, ավելի ուշ բարեփոխիչներն այն կարծիքին էին, որ իսկապես հենց այս տարբերությունն էր, որ կանանց ենթարկեցնում էր հասարակության մեջ իրենց դերին, օրինակ՝ որպես մայր: Ուստի կանանց իրավունքները պատշաճ պաշտպանման կարիք ունեին։ Կանանց կազմակերպությունների ձևավորմամբ և արշավների մասնակցությամբ նրանց դերը` որպես մայր, կրկին շեշտվեց, բայց այլ լույսի ներքո. Այս անգամ փաստարկը վերաբերում էր կանանց խոսքի, կրթության և էմանսիպացիայի իրավունքներին: Այնուամենայնիվ, կնոջ կերպարը` որպես մոր խորհրդանիշ ընդունելը ժամանակի ընթացքում փոփոխության ենթարկվեց՝ ընտանիքով տարված լինելուց մինչև մայրական արխետիպային կերպարի ստեղծում՝ առաջացնելով խորը, հաճախ ատավիստական պատկերներ:.[4]

Առաջին փուլ՝ 1850–1915 թթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

photograph of Kamini Roy
Կամինի Ռոյը (բանաստեղծ և սուֆրաժետ) դարձավ Հնդկաստանի առաջին կին շրջանավարտը 1886 թվականին:

Գաղութային արշավը դեպի արդիականություն առաջ բերեց նոր հայեցակարգեր ժողովրդավարության, հավասարության և անհատի իրավունքների վերաբերյալ: Ազգայնականության հայեցակարգի առաջացումը և խտրականության պրակտիկաների ներհայեցումը առաջ բերեցին սոցիալական բարեփոխումների շարժումներ՝ կապված կաստային և գենդերային հարաբերություններին: Հնդկաստանում ֆեմինիզմի առաջին փուլը նախաձեռնել են տղամարդիկ՝ արմատախիլ անելու սոցիալական չարիքները,,[21] թույլ տալու այրիների ամուսնությունը, արգելելու երեխաների ամուսնությունը և նվազեցնելու անգրագիտությունը:Այն նաև նպատակ ուներ կանոնակարգել ամուսնության պատրաստ լինելու տարիքը և օրինական միջամտության միջոցով ապահովել սեփականության իրավունքը։[4]Այնուամենայնիվ, հնդկական հասարակության մեջ կանանց կարգավիճակի բարելավմանն ուղղված ջանքերը որոշ չափով խափանվեցին տասնիններորդ դարի վերջին, երբ Հնդկաստանում ի հայտ եկան ազգայնական շարժումները: Այս շարժումները դեմ էին « գենդերային հարաբերություններում գաղութային միջամտություններին », հատկապես ընտանեկան հարաբերությունների ոլորտներում: Տասնիններորդ դարի կեսերից մինչև վերջ, գոյություն ուներ դիմադրության ազգային ձև՝ ընդդեմ հինդու ընտանիքը «արդիականացնելու» գաղութատիրական ջանքերին:[3][22]

Բրիտանական գաղութատիրության ընթացքում Հնդկաստանի մի քանի նահանգներ կառավարվում էին կանանց կողմից, այդ թվում՝ Ջհանսին (Ռանի Լաքսմիբայ), Կիտուրը (Ռանի Չեննամա), Բհոպալը (Քուիդիսա Բեգում) և Փենջաբը (Ջինդ Կաուր):[23]

Երկրորդ փուլ՝ 1915–1947 թթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տե՛ս նաև՝ Sarojini Naidu § Women's_movement

Այս շրջանում ակտիվացել է պայքարը գաղութատիրության դեմ։ Ազգայնականությունը դարձավ առաջնային պատճառը։ Հնդիկների ինքնավարության պնդումը դարձավ մշակութային վերածննդի գործիք, որի արդյունքում ստեղծվեց հնդկական կանացիության մոդել, որը նման է վիկտորիանական կանացիությանը՝ հատուկ, բայց առանձնացված հանրային տարածքից: Գանդին օրինականացրեց և ընդլայնեց հնդիկ կանանց հասարակական գործունեությունը` նրանց ներառելով բրիտանական Ռաջի դեմ քաղաքացիական անհնազանդության ոչ բռնի շարժման մեջ: Նա բարձրացրեց նրանց կանացի դերը՝ հոգատարություն, ինքնամփոփություն, զոհաբերություն և հանդուրժողականություն.: Գյուղացի կանայք կարևոր դեր են խաղացել Բորսադի և Բարդոլիի գյուղական սատյագրահաներում:[24] Ստեղծվեցին կանանց համար նախատեսված կազմակերպություններ, ինչպիսիք են Հնդիկ կանանց կոնֆերանս (All India Womens Conference) և Հնդիկ կանանց ազգային դաշնություն (National Federation of Indian Women): Կանայք բախվում էին կանանց քաղաքական մասնակցության շրջանակներին, կանանց արտոնություններին, համայնքային պարգևներին և քաղաքական կուսակցություններում առաջնորդի դերին վերաբերող խնդիրներին:[4]

1920-ականները նոր դարաշրջան էր Հնդկաստանում կանանց համար և սահմանվում է որպես «ֆեմինիզմ», որը պատասխանատու էր կանանց տեղայնացված ասոցիացիաների ստեղծմանը: Այս ասոցիացիաները շեշտը դրեցին կանանց կրթության խնդրի վրա, աշխատավոր դասակարգի կանանց համար կենսապահովման ռազմավարություններ մշակեցին, ինչպես նաև կազմակերպեցին ազգային մակարդակի կանանց ասոցիացիաներ, ինչպիսին է the All India Women's Conference (Հնդկաստանի կանանց համաժողովը): AIWC-ն սերտորեն կապված էր Հնդկաստանի ազգային կոնգրեսի հետ: Մահաթմա Գանդիի ղեկավարությամբ այն աշխատում էր ազգայնական և հակագաղութատիրական ազատության շարժումների շրջանակներում։ Այն կանանց զանգվածային մոբիլիզացիան դարձրեց հնդկական ազգայնականության անբաժանելի մասը: Այսպիսով, կանայք շատ կարևոր մասն էին կազմում տարբեր ազգայնական և հակագաղութային աշխատանքներում, ներառյալ 1930- ականների քաղաքացիական անհնազանդության շարժումները: [4]

Անկախությունից հետո  All India Womens Conference (Հնդկաստանի կանանց համաժողովը) շարունակեց գործել, և 1954 թվականին Հնդկաստանի կոմունիստական կուսակցությունը ստեղծեց կանանց իր սեփական թևը, որը հայտնի է որպես the National Federation of Indian Women (Հնդկուհի կանանց ազգային դաշնություն):Այնուամենայնիվ, ֆեմինիստական օրակարգերի ու շարժումների ակտիվությունը մարեց Հնդկաստանի 1947 թվականի անկախությունից հետո, քանի որ ազգաշինության ազգայնական օրակարգերը գերակայում էին:[25]

Կանանց մասնակցությունը ազատական պայքարին զարգացրեց նրանց քննադատական գիտակցությունը անկախ Հնդկաստանում իրենց դերի և իրավունքների վերաբերյալ: Սա հանգեցրեց Հնդկաստանի սահմանադրության մեջ կանանց արտոնությունների և քաղաքացիական իրավունքների ներդրմանը: Շուտով ի հայտ եկավ դրույթ, որը նպատակ ուներ դրական գործողությունների, մայրական առողջության և երեխաների խնամքի ապահովման (մանկապարտեզների), հավասար աշխատանքի դիմաց հավասար վարձատրության և այլ միջոցների շնորհիվ բարձրացնել կանանց դիրքը հասարակությունում: Պետությունը որդեգրեց հովանավորչական դեր կանանց նկատմամբ: Օրինակ, Հնդկաստանի սահմանադրությունը նշում է, որ կանայք բնակչության «թույլ մասն» են, և, հետևաբար, օգնության կարիք ունեն՝ հավասարը հավասարի կարգավիճակում գործելու համար:[2] Այսպիսով, կանայք Հնդկաստանում ստիպված չէին պայքարել տարրական իրավունքների համար, ինչպես արևմուտքի կանայք: Ուտոպիան շուտով ավարտվեց, երբ սոցիալական և մշակութային գաղափարախոսությունները և կառույցները չկարողացան հարգել հիմնարար իրավունքների և ժողովրդավարության նոր ձեռք բերված հասկացությունները:[4]

Post–1947[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինդիրա Գանդին (ծնվ. Նեհրու) Հնդկաստանի առաջին կին վարչապետն ու Ջավահարլալ Ներուի միակ զավակն էր։ Նա Հնդկաստանի առաջին և միակ կին վարչապետն է և երկրորդ ամենաերկարակյաց առավարող վարչապետը:

Անկախությունից հետո ֆեմինիստները սկսեցին վերասահմանել, թե որքանով է թույլատրվում կանանց աշխատել: Մինչ անկախությունը, ֆեմինիստների մեծ մասն ընդունում էր աշխատուժի ներսում սեռական բաժանումը: Այնուամենայնիվ, 1970-ականներին ֆեմինիստները մարտահրավեր նետեցին հաստատված անհավասարություններին և պայքարեցին դրանք հակադարձելու համար: Այս անհավասարությունները ներառում էին կանանց անհավասար աշխատավարձերը, կանանց տեղափոխումը «ոչ հմուտ» աշխատանքի ոլորտներ և կանանց՝ որպես աշխատուժի պահեստային բանակի ընկալումը: Այլ կերպ ասած, ֆեմինիստների նպատակն էր վերացնել կանանց անվճար ծառայությունը, որոնք ըստ էության օգտագործվում էին որպես էժան կապիտալ։[4] Ֆեմինիստական դասակարգային գիտակցությունը նույնպես ուշադրության կենտրոնում հայտնվեց 1970-ականներին, երբ ֆեմինիստները գիտակցում էին անհավասարությունները ոչ միայն տղամարդկանց և կանանց միջև, այլ նաև ուժային կառույցներում, ինչպիսիք են կաստան, ցեղը, լեզուն, կրոնը, տարածաշրջանը, դասը և այլն: Սա նաև մարտահրավեր էր ֆեմինիստների համար, երբ վերջիններս ձևավորում էին իրենց գերակշռող արշավները, քանի որ ջանքերը պետք է կենտրոնացվեին ապահովման վրա, որպեսզի մի խմբի պահանջների կատարումը մյուսի համար հետագա անհավասարություններ չստեղծեր: Այժմ, քսանմեկերորդ դարասկզբին, Հնդկաստանում ֆեմինիստական շարժման ուշադրությունը կենտրոնանում է ոչ միայն կանանց՝ որպես հասարակության օգտակար անդամի ընդունելու և հավասարության իրավունքների ունենալու վրա, այլ նաև ինքնորոշման իրավունք ստանալու վրա՝ իրենց սեփական կյանքի ընթացքը որոշելու համար:[4]

1966 թվականին Ինդիրա Գանդին դարձավ Հնդկաստանի առաջին կին վարչապետը։ Նա զբաղեցրել է Հնդկաստանի վարչապետի պաշտոնը երեք անընդմեջ ժամկետով (1966–77) և չորրորդ ժամկետ՝ 1980 թվականից մինչև 1984 թվականին (սպանվել է)։[26]

Հնդկաստանի 1973թ. Քրեական դատավարության օրենսգրքի 53Ա բաժինը սահմանում է մեղադրյալի բժշկական զննության որոշակի դրույթներ:[27] Քրեական դատավարության օրենսգրքի 164Ա հոդվածը վերաբերում է տուժողի բժշկական զննությանը:[28]

1986 թվականին Գերագույն դատարանում Մերի Ռոյը շահել է դատ, որը ուղղված էր իր կերալիտ սիրիական քրիստոնյա համայնքի ժառանգական օրենսդրության դեմ: Դատավճիռը երաշխավորում էր սիրիացի քրիստոնյա կանանց հավասար իրավունքներ իրենց արական սեռի եղբայրների և քույրերի հետ՝ կապված իրենց նախնիների ունեցվածքով:[29][30] Մինչ այդ, նրա սիրիացի քրիստոնյա համայնքը հետևում էր 1916թ.-ի Տրավանկորի իրավահաջորդության ակտի և 1921թ. Կոչինի իրավահաջորդության ակտի դրույթներին, մինչդեռ Հնդկաստանի այլ վայրերում նույն համայնքը հետևում էր 1925թ. Հնդկական իրավահաջորդության ակտին:[31]

1991 թվականին Կերալայի Գերագույն դատարանը սահմանափակեց 10 տարեկանից բարձր և 50 տարեկանից ցածր կանանց մուտքը Սաբարիմալայի տաճար, քանի որ նրանք չէին գտնվում դաշտանային տարիքում: Այնուամենայնիվ, 2018 թվականի սեպտեմբերի 28-ին Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը հանեց կանանց մուտքի արգելքը։ Այն ընդունում էր, որ կանանց նկատմամբ խտրականության ցանկացած միտում, նույնիսկ կրոնական, հակասահմանադրական է:[32][33]

Կերալա նահանգը հաճախ դիտարկվում է որպես Հնդկաստանի կանանց իրավունքների շարժման առաջնորդ այլ նահանգների շարքում: Կերալայում պահպանվում է կանանց գրագիտության և առողջապահության շատ բարձր հարաբերական մակարդակ, ինչպես նաև տիրում են կանանց ժառանգության և սեփականության ավելի մեծ իրավունքներ: Օրինակ, 1998 թվականին Բինա Ագարվալի կողմից իրականացված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ թեև Հնդկաստանի բոլոր կանանց միայն 13%-ն է հնարավորություն ստացել լինել հողի ժառանգ՝ որպես դուստր, Կերալա նահանգում այդ ցուցանիշը հասնում են մինչև 24%-ը:[34] Հետևյալ արդյունքը փաստում է, որ սեփականության և տնտեսական անկախության բարելավմանն ուղղված միջոցառումները կրթության շնորհիվ, ոչ միայն ուղղակիորեն բարելավում են կանանց բարեկեցությունն ու կարողությունները, այլև նվազեցնում են նրանց ամուսնական կամ ընտանեկան բռնության ենթարկվելու ռիսկը: [34]

2005 թվականի «Ընտանեկան բռնությունից կանանց պաշտպանության մասին» օրենքը Հնդկաստանի խորհրդարանի ակտ է, որն ընդունվել է կանանց ընտանեկան բռնությունից պաշտպանելու համար: Այն ուժի մեջ է մտել Հնդկաստանի կառավարության կողմից 2006 թվականի հոկտեմբերի 26-ից: Ակտը հնդկական օրենսդրության մեջ առաջին անգամ սահմանում էր «ընտանեկան բռնության» սահմանումը, ընդ որում այս սահմանումը ներառում է ոչ միայն ֆիզիկական բռնություն, այլև բռնության այլ ձևեր, ինչպիսիք են հուզական, սեռական և տնտեսական բռնությունները: Դա քաղաքացիական օրենք է, որը նախատեսված է հիմնականում պաշտպանական հրամանների համար և ոչ քրեական պատասխանատվության ենթարկելու : Այնուամենայնիվ, ըստ վերջին ուսումնասիրության, տղամարդկանց 51.5%-ը ենթարկվել է բռնության իրենց կանանց/զուգընկերոջ կողմից: Շատ տղամարդիկ վատ են զգում բարձրաձայնել իրենց կանանց կողմից ծեծի ենթարկվելու փաստը:[35] Ինչպես նաև, ըստ հետազոտությունների, ընտանեկան բռնության մասին հայտնել են ամուսնացած տղամարդիկ[36]


Աշխատավայրում կանանց սեռական ոտնձգությունների մասին (կանխարգելման, արգելման և փոխհատուցման) օրենքը, ընդունված 2013 թ., Հնդկաստանում օրենսդրական ակտ է, որը ձգտում է պաշտպանել կանանց իրենց աշխատավայրում սեռական ոտնձգության ենթարկվելուց: Օրենքն ուժի մեջ է մտել 2013 թվականի դեկտեմբերի 9-ից: 2013թ. Քրեական իրավունքի (Փոփոխությունների) օրենքը փոփոխություններ է մտցրել Հնդկաստանի Քրեական օրենսգրքում. համաձայն 354 Ա հոդվածի՝ սեռական ոտնձգությունը ընդունվեց՝ որպես արտահայտված հանցագործություն, որը պատժվում է մինչև երեք տարի ազատազրկմամբ և կամ տուգանքով: Փոփոխությունը նաև նոր ակտեր է մտցրել՝ հանցագործություն համարելով այնպիսի գործողությունները, ինչպիսիք են կնոջը, առանց համաձայնության , մերկացնելը, հետապնդումը և սեքսուալ բնույթի գործողությունները իրականացնելը: Այն նաև հատուկ հանցագործություն համարեց թթվային հարձակումները ՝ 10 տարուց ոչ պակաս ազատազրկմամբ, և որը, կարող է երկարաձգվել մինչև ցմահ ազատազրկում և տուգանքի։[37] Օրենքի համաձայն բռնաբարության սահմանումը ընդլայնվել է՝ բռնաբարությունը դիտարկելու որպես ցանկացած գործողություն, ինչպիսին է առնանդամի կամ որևէ առարկայի կամ մարմնի որևէ մասի ներթափանցումը կնոջ հեշտոց, բերան, միզածորան կամ անուս կամ ստիպողաբար դրդելը, որ վերջինս դա անի մեկ այլ անձի հետ:[38] Բաժնում հստակեցվել է նաև, որ ներթափանցումը նշանակում է «ներթափանցում ցանկացած չափով», իսկ ֆիզիկական դիմադրության բացակայությունը էական չէ իրավախախտում կազմելու համար։ Բացառությամբ որոշակի ծանրացած դեպքեր, պատիժը հասնում է մինչև 7 տարուց ոչ պակաս ազատազրկման, որը կարող է հասնել մինչև ցմահ ազատազրկման, ինչպես նաև ենթակա է տուգանքի։ Ծանր իրավիճակներում պատիժը կլինի ազատազրկում՝ տասը տարուց ոչ պակաս ժամկետով, որը կարող է հասնել մինչև ցմահ ազատազրկոմամ, ինչպես նաև ենթակա է տուգանքի։[38] 2013 թվականի հնդկական օրենսդրության վերանայված կանոնադրությունը՝ 376Ա բաժնում, նաև սահմանում է նվազագույն պատիժ որոշակի դեպքերում: Օրինակ, եթե սեռական ոտնձգությունը պատճառում է վնասվածք, որը հանգեցնում է մահվան կամ տուժողի մշտական վեգետատիվ վիճակի, ապա դատապարտված բռնաբարողը պետք է դատապարտվի ազատազրկման առնվազն քսան տարի և կամ ցմահ կամ մահապատժով»։[38][39] «Խմբակային բռնաբարության» դեպքում գործում է նույն օրենքը։[39] Դատապարտյալը, համաձայն Քրեական դատավարության օրենսգրքի 357 Բ հոդվածի, նաև պարտավոր է տուժողին վճարել գումար՝ որպես փոխհատուցում՝ բավարարելու տուժողի բժշկական և վերականգնման ծախսերը: Բռնաբարության ամենածայրահեղ դեպքերի համար սահմանվում է մահապատիժ:[39] Նոր օրենքը պարտադիր է դարձրել Հնդկաստանի բոլոր պետական և մասնավոր հիվանդանոցներում բռնաբարության զոհերին անվճար առաջին օգնություն և բուժօգնություն ցուցաբերելը:[40] : Ըստ 2013 թվականին ընդունված օրենքի նաև փոփոխության է ենթարկվել սեռական ակտի համաձայնության տարիքային սահմանը 16 ից 18 ի, ինչպես նաև ցանկացած սեռական գործողություններ 18 տարեկանից ցածր անձանց հետ՝ անկախ համաձայնությունից, այժմ համարվում է օրենքով սահմանված բռնաբարություն:

2013 թվականի մայիսին Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը որոշեց, որ բռնաբարության զոհի կուսության թեստը խախտում է նրա գաղտնիության իրավունքը և խնդրեց Դելիի կառավարությանը կառավարությանն ավելի լավ բժշկական ընթացակարգեր տրամադրել սեռական ոտնձգությունը հաստատելու համար :[41][42]

2014թ.-ին Մումբայի հնդկական ընտանեկան դատարանը վճռեց, որ ամուսինու ստիպողաբար դրդումը կնոջը, որպեսզի վերջինս քուրտա և ջինսի փոխարեն հագնի սարի, անիրավական է, և այդ դեպքում  կնոջն ամուսնալուծության իրավունք է տրվում:[43] 2016 թվականին Դելիի բարձրագույն դատարանի վճիռը հրապարակվեց՝ ըստ որի հինդու ընտանիքի ավագ կին անդամը կարող է համարվել ընտանիքի «Քարտան»:[44]

2018 թվականին Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը մերժեց օրենքը, որը հանցագործություն էր համարում տղամարդու սեռական հարաբերություն ունենալը ամուսնացած կնոջ հետ՝ առանց վերջինիս ամուսնու թույլտվության:[45] Դատարանի որոշմամբ նաև վերացվեց արգելքը, որը մինչև 2018 թվականի նոյեմբեր թույլ չէր տալիս կանանց բարձրանալ Ագաստյարակուդամ:.[46]

Խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չնայած «թղթի վրա» առաջընթացին, դեռևս կան բազմաթիվ խնդիրներ, որոնք արգելում են կանանց լիովին օգտվել Հնդկաստանում իրավունքներից և հնարավորություններից

Կան բազմաթիվ ավանդույթներ և սովորույթներ, որոնք հարյուրավոր տարիներ եղել են հնդկական մշակույթի կարևոր մասը: Կրոնական օրենքներն ու ակնկալիքները կամ «անձնական օրենքները», որոնք թվարկված են յուրաքանչյուր հատուկ կրոնի կողմից, հաճախ հակասում են Հնդկաստանի Սահմանադրությանը՝ վերացնելով կանանց իրավունքներն ու լիազորությունները: Չնայած օրինականության այս խաչմերուկներին, Հնդկաստանի կառավարությունը չի միջամտում կրոնին և նրանց անձնական օրենքներին:[47] Հնդկական հասարակությունը հիմնականում բաղկացած է հայրիշխանական համակարգերից ընտանիքներում և համայնքներում: Այս հիերարխիան կարելի է բաժանել տարիքի, սեռի, կարգի դիրքի, ազգակցական հարաբերությունների (ընտանիքների ներսում) և կաստայի, տոհմերի, հարստության, զբաղմունքների և իշխող իշխանության հետ հարաբերությունների (համայնքի ներսում): Երբ ընտանիքում ի հայտ են գալիս հիերարխիաներ՝ հիմնված սոցիալական կոնվենցիայի և տնտեսական կարիքների վրա, աղքատ ընտանիքների աղջիկները կրկնակի ավելի են կրում խոցելիության և կայունության ազդեցությունը:Ծնվելուց ի վեր աղջիկներն ինքնաբերաբար ավելի քիչ իրավունք ունեն. սկսած  խաղերից մինչև կրթություն, աղջիկները միշտ ավելի քիչ իրավունքներ ունեն, քան իրենց եղբայրները: Աղջիկները նաև ավելի քիչ հասանելիություն ունեն իրենց ընտանիքի եկամուտներին և ունեցվածքին, ինչը սրվում է աղքատ, գյուղական հնդկական ընտանիքների շրջանում: Ի սկզբանե, հասկանալի է դառնում, որ իգական սեռի ներկայացուցիչներն իրենց ողջ կյանքի ընթացքում ծանրաբեռնված են աշխատանքով և պարտականություններով առանց որևէ փոխհատուցման կամ ճանաչման:[48]

Հնդկաստանը ունի նահապետական հասարակություն , որը սահմանմանվում է որպես մշակույթ, որտեղ տղամարդիկ՝ որպես հայր կամ ամուսին, համարվում են տնային տնտեսությունների պաշտոնական ղեկավարները: Հայրիշխանության համակարգը կառավարում է հասարակությունը, որտեղ ծագումն ու ժառանգությունը հաջորդվում են արական գծով, և տղամարդիկ են հիմնականում վերահսկում ընտանեկան ռեսուրսների բաշխումը:[16]

Հնդկական կյանքի այս ավանդույթներն ու ձևերը գործում են այնքան վաղուց, որ կանայք սովորել են այս տեսակի ապրելակերպի: Հնդիկ կանայք հաճախ չեն օգտվում իրենց սահմանադրական իրավունքներից, քանի որ պատշաճ տեղեկացված չեն դրանց մասին: Կանայք նաև անտեղյակ են իրենց ընտրական իրավունքներից, քանի որ ունեն ցածր քաղաքական իրազեկվածություն և քաղաքական արդյունավետության զգացում: Կանանց հաճախ չի խրախուսվում տեղեկացված լինել խնդիրների մասին: Այդ պատճառով քաղաքական կուսակցությունները շատ ժամանակ չեն ներդնում կին թեկնածուների վրա, քանի որ նրանց ընկալում են որպես «վատնած ներդրում»:[2]

Հնդկաստանում կին-տղամարդ հարաբերակցությունը 933-ից 1000 է, ինչը ցույց է տալիս, որ երկրում կան թվով ավելի քիչ կանայք, քան տղամարդիկ: Դա պայմանավորված է մի քանի գործոններով, ներառյալ մանկասպանությունները, որոնք առավել հաճախ իգական սեռի երեխաների շրջանում են, և իգական սեռի նորածինների և ծննդաբեր կանանց վատ խնամքով: Չնայած օրենքի սահմանման, մանկասպանությունները դեռևս շատ տարածված են Հնդկաստանի գյուղական վայրերում և շարունակում են գոյություն ունենալ: Դա պայմանավորված է այն հանգամանքով, հատկապես գյուղական համայնքներում, որտեղ ընտանիքները չեն կարող իգական սեռի երեխաներ պահել, քանի որ ի վերջո պետք է վճարեն իրենց դստեր համար ամուսնությունից հետո: Ինչպես մանկասպանությունը, օժիտը նույնպես անօրինական է, բայց ավելի տարածված երևույթ է Հնդկաստանի գյուղական շրջաններում:[2]Կանայք համարվում են «անարժեք» իրենց ամուսինների կողմից, եթե նրանք «ի վիճակի չեն» արու երեխա ունենալ, և որի պատճառով հաճախ ենթարկվում են բռնության:[49]

Ծնելիության հարաբերակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականից մինչև 2001 թվականը Հնդկաստանի բնակչության կին-տղամարդ հարաբերակցությունը 100 տղայի դիմաց 94,5 աղջիկ է, մինչև 92,7 աղջիկ՝ 100 տղայի դիմաց։[6] Երկրի որոշ հատվածներ, օրինակ՝ Կերալանում, հետևյալ ցուցանիշը համեմատաբար բարձր է , սակայն հնդկական ավելի հարուստ նահանգներում՝ Փենջաբ, Հարյանա, Գուջարաթ և Մահարաշտրա, կին-տղամարդ հարաբերակցությունը շատ կտրուկ ընկել է (այս նահանգներում կին-տղամարդ հարաբերակցությունը տատանվում է 79.3-ից 87.8-ի միջև):[6] Սա վկայում է ծննդաբերության անհավասարության մասին. սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումը դարձել է ավելի համատարած: Հետևյալ խնդիրը հաղթահարելու համար Հնդկաստանի խորհրդարանն արգելել է պտղի համար սեռի որոշման տեխնիկայի օգտագործումը, սակայն այս օրենքի կիրարկումը հիմնականում անտեսված է:[50]

Ամուսնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջինում հնդիկ կնոջ կյանքի մեծ մասն անցնում է ամուսնացած կարգավիճակում.: Շատ կանանց  ամուսնացնում են մինչև 18 տարեկանը լրանալը, իսկ չամուսնացած կանանց քանակը բավականին ցածր է Հնդկաստանում: Հնդիկ կանանց համար հասուն տարիքի առաջնահերթություններն են երեխա ունենալն ու մեծացնելը: Այսպիսով, եթե նրանց անգամ հաջողվում է  աշխատոանք գտնել, ապա դա  ավելի ուշ տարիքում։ Քաղաքային շրջաններում հնդիկ տղամարդիկ արդեն հիմնական աշխատանք են ունենում 25-ից 29 տարեկան հասակում, մինչդեռ քաղաքային հնդիկ կանանց դա հաջողվում է 40-ից 44 տարեկանում:[5] Այդ պատճառով կանայք ավելի քիչ ժամանակ ունեն հմտություններ ձեռք բերելու համար և ավելի քիչ հնարավորություններ՝ աշխատանքի բարելավման համար:

Հնդկաստանում բավականին դժվար է կնոջ համար աշխատանք գտնելը: Իգական սեռի ներկայացուցիչների ուսումը կիսատ թողնելու ցուցանիշը տասը տոկոսով ավելի բարձր է, քան միջին և տարրական դպրոցների արական սեռի ներկայացուցիչներինը, ինչպես նաև կանանց մոտ առկա է ավելի ցածր գրագիտության մակարդակ, քան տղամարդկանց մոտ: Քանի որ գործազրկությունը նույնպես բարձր է Հնդկաստանում, գործատուների համար հեշտ է մանիպուլացնել օրենքը, հատկապես երբ խոսքը վերաբերում է կանանց, քանի որ կանանց հնազանդությունը տղամարդկանց հնդկական մշակույթի մի մասն է: Բացի այդ, արհմիությունները անտարբեր են կանանց կարիքների նկատմամբ: Կանայք նույնպես պետք է բավարարվեն այնպիսի աշխատանքներով, որոնք համապատասխանում են իրենց պարտականություններին՝ որպես կանանց, մայրեր և տնային տնտեսուհիներ:.[5][2]

Հնդկաստանում Գուլաբի խումբը կրում է վարդագույն սարիներ և լատիներ (բամբուկե ձողեր)՝ ֆիզիկական հարձակումներից պաշտպանվելու համար և պատժում է բռնարար ամուսիններին՝ հրապարակայնորեն ամոթանք տալով և երբեմն ծեծի ենթարկելով նրանց: Նրանք նաև հետևում և բացահայտում են օժիտով պայմանավորված բռնության և սպանության դեպքեր, ընտանիքը լքելու, աղջիկներին կրթությունից զրկելու դեպքեր, մանկական ամուսնություններ, մանկապղծությունը և սեռական ոտնձգությունները: Նրանք ներխուժում են ոստիկանական բաժանմունքներ՝ պահանջելով, որ ոստիկանությանը հետաքննի հետևյալ դեպքերը, որոնք կատարվում են համայնքում, օրինակ՝ կոռուպցիան: Հնդկաստանի ոստիկանություան համակարգը կոռումպացված է, և միայն կանանց լայնամասշտաբ ապստամբության սպառնալիքն է ստիպում նրանց գործել: Ոչ ոք չգիտի, թե այդ դեպքերը քանիսն են: Մոտավոր հաշվարկները տատանվում են 270,000-ից մինչև 400,000:

2018 թվականին Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը անվավեր ճանաչեց օրենքը, որը հանցագործություն էր համարում տղամարդու սեռական հարաբերություն ունենալը ամուսնացած կնոջ հետ՝ առանց վերջինիս ամուսնու թույլտվության:[45]

Հագուստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանանց մեկ այլ մտահոգող հանգամանք է նրանցից ակնկալվող դրես-կոդը։ Իսլամը պահանջում է տղամարդկանց և կանանց համեստ հագուստ կրել . այն իրենից ներկայացնում էր հիջաբի կրում և ընդգրկում է վարքի և հագուստի լայն մեկնաբանություն: Ֆեմինիստների շրջանում տարբեր կարծիքներ կան պարտադրված վերահսկողության ծայրահեղ լինելու վերաբերյալ: Այլ կրոնների ներկայացուցիչ կանանցից նույնպես ակնկալվում է հետևյալ դրես-կոդը:.

2014թ.-ին Մումբայի ընտանեկան հարցերով զբաղվող դատարանը վճռեց, որ ամուսինու կողմից դաժանություն է համարվում կնոջը քուրտա և ջինս հագնել արգելելը և նրան սարի կրել ստիպելը, և այն կարող է հիմք հանդիսանալ ամուսնալուծության համար: [51] Այսպիսով, կինը ամուսնալուծվել է հետևյալ հիմքով, ինչպես սահմանված է 1954 թվականին ընդունված Հատուկ ամուսնության մասին օրենքի 27(1)(դ) կետով:.[51]

Կրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հինդու համայնք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Feminist theology § Hinduism
Ջագրան՝ ի պատիվ հինդու աստվածուհի Դևիի:

Հինդու համայնք Հինդուիզմում գենդերային հավասարության բարեփոխման օրենքների և ընտանեկան իրավունքի առումով մասնակի հաջողություն է գրանցվել: Թեև սա մեծ առաջընթաց է Հնդկաստանում այլ կրոնների համեմատ, այն դեռևս ամբողջական հաղթանակ չէ ֆեմինիզմի համար:[47] Գանդին ստեղծեց stree shakti (կանանց իշխանություն) տերմինը, որը վերաբերում է կանացիություն հասկացությանը: Հինդուիզմում բացառապես տղամարդ աստվածները չեն: Հինդուիզմը դրական լույս է սփռում կանացիության վրա. Կանայք լրացնում են իրենց արական սեռի ներկայացուցիչներին: Կարևոր է նշել, որ և՛ գիտելիքի, և՛ հարստության աստվածները իգական սեռի ներկայացուցիչներ են:[2]1991 թվականին Կերալայի Գերագույն դատարանը սահմանափակեց 10 տարեկանից բարձր և 50 տարեկանից ցածր կանանց մուտքը Սաբարիմալայի տաճար դաշտանային ցիկլի բացակայության պատճառով: Այնուամենայնիվ, 2018 թվականի սեպտեմբերի 28-ին Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը անվավեր համարեց հետևյալ արգելքը, որը նշում էր, որ կանանց նկատմամբ ցանկացած հիմքով խտրականություն, նույնիսկ կրոնական, հակասահմանադրական է:[32][33]

Հինդուիզմը հորինվածք է համարում հայրիշխանությունը և այն գաղափարը, որ տղամարդիկ առավել են կանանցից: Օրինակ, Մահաբհարատանի էպոսր վերաբերում է մի ժամանակաշրջանի, երբ չկար ամուսնություն հասկացությունը: Տղամարդիկ և կանայք կարող էին ազատ լինել իրենց ընտրության մեջ: Ֆեմինիզմի գաղափարը, որ տղամարդիկ և կանայք հավասար են, այնուամենայնիվ, ի հայտ է եկել հինդուիզմում, քանի որ սուրբ գրությունները մատնանշում են հոգու և մարմնի միջև եղած տարբերությունը: Հոգին չունի սեռ։ Սեռը գալիս է մարմնից: [1]

Հին սուրբ գրություններն ու տեքստերը, կարծես, վկայում են այն մասին, որ աստվածաբանության մեջ սեռը չի ընկալվել որպես երկուական, այլ ավելի շատ նման է սպեկտրի: Արարիչը՝ Բրահման (ստեղծող), շատ հինդուների կողմից ընկալվում է որպես անսեռ: Շատ աստվածներ, ինչպիսիք են «Արդհանարիշվարան», նույնպես դիտվում են որպես անդրոգեն: Սանսկրիտում և թամիլերենում կան մի քանի բառեր, ինչպիսիք են «pedi», «kliba» և «sanda», որոնք հուշում են, որ քաղաքակրթությունը վաղուց ծանոթ է տարօրինակ մտքին և վարքին: Ardanariswara-ի գաղափարը, որը Աստծո՝ կես տղանարդ, կես կին խորհրդանիշն է, նույնպես լավագույն միջոց է Բրահմանը մարդկային առումով ներկայացնելու համար, քանի որ արական և իգական սեռերի սահմանները ակնհայտ չեն: Երբ անհատը բախվում է անձևի՝ Բրահմանի գաղափարին, որը իր մեջ ներառում է բոլոր ձևերը, պետք չէ մտածել ատոմացված, էականացված իգական և արական սեռերի մասին: Շակտին (կանացի ուժի խորհրդանիշ) վերածնման մասին է, որը հիմնված է արարման և ոչնչացման վրա: Աստուծո այս երկակի անձնավորումը՝ որպես կին և տղամարդ, և շակտիի գերակայությունը եզակի սիմվոլիզմ են: Կրոնական սիմվոլիզմում չկա որևէ բան, որը ստիպում է կանանց զգալ անhավասարություն արական սեռի ներկայացուցիչների համեմատ:

Հնդկաստանում կանայք և տղամարդիկ կրում են բինդիներ իրենց ճակատներին, այն կարող է լինել կլոր, շերտավոր, գիծ կամ ավելի դեկորատիվ ձևերով և որը ավանդաբար ունի կարմիրի, ճանդանի մածուկի կամ զաֆրանի բազմաթիվ երանգներ (այժմ կրում են նաև այլ գույներով)։ Ճակատի այն հատվածը, որտեղ կրում են բինդի, խորհրդանշում է աջնա չակրան, որը պայմանավորված Էպիֆիզով և հիպոթալամուսով և առաջ է քաշվել Օմկարայի կողմից: Բինդին, որը կրւմ են հնդիկ կանայք ազատագրություն, կամ ավելի բարձր և իմաստալից հակումների տիրապետման, և վսեմի ձգտման, ինչպիսին է մետաֆիզիկական/միստիկական և Անսահմանի՝ տիեզերքի և մարդկային գիտակցության սահմաններից դուրս և անընդհատ ընդլայնվող այդ սահմանների խորհրդանիշն է: Բացարձակապես չկա ոչ մի պարտադրանք, բայց Հնդկաստանում կանանց մեծամասնությունը հաճույքով այն կրում է օրվա ընթացքում:

«Երկրպագության ձևերի» այնպիսի բազմազանություն կա, որ անհատները ընտրում են իրենց ազատ կամքով և հետևում դրան իրենց կյանքի տարբեր փուլերում: Կան կենտրոնացված կազմակերպություններ, որոնք կենտրոնացած են տղամարդ կամ կին գուրուների վրա: Կան տաճարների վրա հիմնված ձևեր, որտեղ քահանաները թելադրում են ծիսական ընծաների պրակտիկան, և որտեղ գերակշռում են տղամարդիկ: Կան ուղղակի նվիրական ձևեր, որտեղ տղամարդու և իգական սեռի փոքր տարանջատում կա՝ շեշտը դնելով «աստծու» և երկրպագուի միջև անմիջական հարաբերությունների վրա՝ առանց արտաքին միջամտության: «Երկրպագությունը» կարող է ունենալ բազմաթիվ ձևեր, այդ թվում՝ գիտելիքի, աշխատանքի, հավատքի/նվիրվածության և հետևողական կարգապահությունների համադրություն: «Աստծուն» կարելի է անձնավորել կամ պատկերացնել միլիոնավոր այլ ձևերով։ Ի վերջո, անհատը կարող է լինել աթեիստից մինչև հավատքի վրա հիմնված հետևորդ, փոխել պաշտամունքի առարկան՝ կախված կյանքի փուլից և նախասիրություններից, կարճ ասած՝ գտնել «մանուշեր դհարմա» ապրելու ուղիներ, այսինքն՝ ձգտել ավելի մարդ դառնալուն։ Երկրորդ, հինդուիզմը ենթադրում է, որ անհատները կարող են փոխվել իրենց կյանքի ընթացքում: Անձնական աստվածություն ունենալու ամբողջ պատկերացումը՝ Բրահմանի մասին շոշափելի մտածելակերպը, որն արտացոլում է մարդու էմոցիոնալ և սոցիալական վիճակը, թույլ է տալիս մեծ ընտրություն կատարել: Թեև հաճախ են կրոնի ոչ գենդերային, ոչ խտրական հիմունքները չարաշահվում խմբերի կողմից, որոնք օգտագործում են իրենց ուժը՝ շահագործելու և ոտնահարելու այլ մարդկանց՝ հանուն կրոնի: Մանուի 13-րդ դարի «օրենքները» շարունակվում են ընտրողաբար առաջ քաշվել այն մարդկանց կողմից, որոնց անմարդկայնությունն արտացոլվում է կանանց նկատմամբ իրենց բռնության մեջ: [2]

Մուսուլմանական համայնք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդվածներ՝ Islamic feminism և Timeline of first women's suffrage in majority-Muslim countries
Կինը նստած է Սրինագարում, Ջամու և Քաշմիրում գտնվող Հազրաթբալ սրբավայրի գլխավոր շենքի շեմին, քանի որ դարպասի վրա գրված է «Կանանց մուտքն արգելված է»:

Հնդկաստանում հինդու և մուսուլմանական համայնքներին կառավարությունը տարբեր կերպ էր վերաբերվում, քանի որ առանձին տեսակի զիջումներ էին արվում յուրաքանչյուրի համար, և որոնք համապատասխանում էին 1 [3] [4] իրենց կրոնական առանձին օրենքներին և կանոնակարգերին: 1985-ին սկսված Շահ Բանոյի դեպքը նման էր Ռաջիվ Գանդիի դեպքին, ով փորձում էր «զիջումներ» անել մահմեդական համայնքի համար՝ իր հերթին Կոնգրեսին աջակցություն ցուցաբերելու դիմաց: 73-ամյա մահմեդական Շահ Բանոնից ամուսինը ամուսնալուծվել է քառասուներեք տարվա ամուսնությունից հետո։ Շարիաթի կամ մուսուլմանական օրենքի համաձայն՝ նրա ամուսինը չէր պարտավորվում ալիմենտ վճարել։ Շահ Բանոն Գերագույն դատարանում վիճարկեց այս որոշումը, որն ի վերջո լուծվեց հօգուտ նրա և պարտավորեցրեց ամուսնուն վճարել ամսական նպաստ: Սա քաոս առաջացրեց մահմեդական հոգևորականների շրջանում, ովքեր դատապարտեցին դատարանի որոշումը և ենթադրեցին, որ իրենց կրոնը՝ իսլամը, ենթարկվում է հարձակման: Մուսուլմանների ընդհանուր աջակցությունը կորցնելու մտավախությամբ՝ Ռաջիվը ենթարկվեց մուսուլմանական համայնքի և իր կուսակցության պահպանողական մաուլավիների ճնշումներին և պաշտպանեց մահմեդական կանանց (Ամուսնալուծության իրավունքների պաշտպանություն) օրինագիծը, որը սահմանափակում է մահմեդական կանանց ալիմենտը ամուսնալուծությունից հետո միայն 90 օրով։ . Սա առաջացրեց մուսուլման ֆեմինիստների և հինդու ազգայնականների բողոքը, ովքեր սխալ և պատեհապաշտ համարեցին Կոնգրեսի կողմից քաղաքական նպատակներով մուսուլման տղամարդկանց հանդարտեցումը:[52]

Ֆեմինիզմը օգտագործվել է փոքրամասնություն կազմող տարբեր խմբերի կողմից՝ բնակչության կարիքներն ամբողջությամբ լուծելու համար: «Հիմնական» ֆեմինիզմը, կարծես, վերաբերում էր վերին կաստային և հինդուիստներին և առհամարում էր փոքրամասնություն կազմող կանանց մտահոգությունները: Սա հանգեցրեց 1987 թվականին Մումբայում՝ քաղաքի մահմեդական հատվածում, Awaaz-e-Niswaan-ի (Կանանց ձայնը) կազմակերպության ձևավորմանը : Մահմեդական համայնքն ունի ազգային օրենքներ, որոնք հաճախ ոտնահարում էին մուսուլման կանանց իրավունքները:.[53] Մահմեդական օրենքը թույլ է տալիս բազմակնությունը, բայց ոչ բազմայրությունը:

Հնդկաստանում կանանց իրավունքների դինամիկան մահմեդական համայնքի և Հնդկաստանի ազգային կառավարության առաջնային պլանում է: Հնդկաստանի Սահմանադրության 14-րդ հոդվածը սահմանում է «Հավասարություն օրենքի առջև» և յուրաքանչյուր անձի Հնդկաստանում տալիս է օրենքի առջև հավասարություն և հավասար պաշտպանություն: 15-րդ հոդվածն արգելում է խտրականությունը կրոնով, ռասայով,կաստայով, սեռով կամ ծննդավայրով պայմանավորված: Սակայն Հնդկաստանում մուսուլման կանայք օգտագործվում են որպես Հարավային Ասիայի իսլամի գործիք և խորհրդանիշ: Մահմեդական ազգային օրենքը կարգավորում է Հնդկաստանում ամուսնացած մահմեդական կնոջ իրավունքների բազմաթիվ ասպեկտներ: Օրենքը ծառայում է կրոնի ազատության դեմոկրատական իրավունքի և ավանդույթների պահպանմանը, որոնք դարեր շարունակ եղել են Հնդկաստանի մի մասը: «Դիֆերենցիալ քաղաքացիություն» ունենալու գաղափարը առաջացել է Հնդկաստանում սահմանադրական և ազգային օրենքների միջև եղած տարբերություններից:

Պակիստանի և Բանգլադեշի բաժանումից հետո Հնդկաստանում մահմեդական համայնքը զգալիորեն կրճատվել է: Հնդկաստանում մահմեդական ավանդույթների պահպանումը ծառայում է որպես կրոնական հավասարության հասնելու միջոց, ինչպես նաև ապահովում իրենց համայնքի պաշտպանությունը Հնդկաստանի ազգային պետության ներքո: Իսլամը, թեև առաջին կրոններից մեկն է, որը պաշտպանում է կանանց իրավունքները ինչպես սոցիալական, այնպես էլ քաղաքական ասպարեզներում, սակայն տարիների ընթացքում իսլամը սխալ է մեկնաբանվել մարգարե Մուհամմեդի մահից և տարբեր հասարակություններում իսլամի ձևավորումից հետ: Հնդկաստանում «ինչպես հինդու կանայք, մահմեդական կանայք նույնպես պահանջում էին իրավական փոխհատուցում՝ բազմակնության, մանկահասակ ամուսնությունների, փուրդայի և սեփականության իրավունքից զրկելու համար»:[54]

Հնդկաստանի սահմանադրական օրենքներն ավելի շատ նախաձեռնություն են ցուցաբերել գենդերային հավասարությունը բարելավելու համար, քան մահմեդականների ազգային օրենքները: Հնդկաստանի մուսուլմանների քաղաքական ասպարեզում գերակշռում են տղամարդիկ, իսկ Հնդկաստանի մուսուլմանական հասարակությունը խիստ հայրիշխանական է: Ուլաման ենթարկվում է զանգվածային քննադատության՝ «նահապետական մեկնաբանությանը» աջակցելու և Ղուրանը սեփական օրակարգն առաջ մղել փորձելու օգտագործման համար: Մուլլաները, որոնք գերիշխում են Հնդկաստանի մուսուլմանների քաղաքականության մեջ, առաջնահերթություն չեն տվել մուսուլմանների ազգային օրենքների բարեփոխմանը: Բացի այդ, Հնդկաստանում մահմեդական կանայք բախվում են «անգրագիտության, սոցիալական պահպանողականության... տնտեսական կախվածության, տղամարդկանցից ընտանեկան և սոցիալական բռնության, ֆորմալ սահմանադրական հավասարության և անհավասարության, հնդիկ կանանց ստորադասության և ենթակայության միջև լայն անջրպետին»:[55]

Սիկհ համայնք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդվածներ՝ Sikh feminism և Women in Sikhism
Կին ուխտավորներ Հարմանդիր Սահիբի ներսում

Սիկհերի ավանդույթի համաձայն՝ և՛ տղամարդիկ, և՛ կանայք պետք է հետևեն հինգ Կ-երի՝ Կեշ (չկտրված մազեր), Կանղա (սանր), Կարա (երկաթե թեւնոց), Կաչերա (բամբակյա ներքնազգեստ) և Կիրպան (երկաթե դաշույն): Գուրուդվարայի ներսում տղամարդիկ և կանայք պետք է հավասարապես վերաբերվեն և պահանջեն պահպանել նույն վարվելակարգը. և՛ տղամարդիկ, և՛ կանայք պետք է ծածկեն իրենց գլուխը և հագնեն համեստ հագուստ, երկուսն էլ կրոնական արարոցությանը նստեն կողք կողքի և ուտեն լանգար: Թեև սիկհի սուրբ գրությունները սովորաբար հրապարակայնորեն արտասանվում են տղամարդկանց կողմից, չկան սահմանափակումներ այն հարցում, թե ով կարող է դառնալ գրանթի, և կանայք նույնպես կարող են դիմել դրա համար: Ե՛վ տղամարդիկ, և՛ կանայք կարող են ընտրել չալմա կրել: Սիկհ կանայք սովորաբար վերցնում են Կաուր ազգանունը՝ նպատակ ունենալով մերժել ինչպես կաստեիզմը, այնպես էլ տղամարդկանց և կանանց միջև անհավասարությունը: Իսկ Սիկհ տղամարդիկ սովորաբար վերցնում են Սինգհ ազգանունը: Սիկհական հավատքը դատապարտում է իգական սեռի մանկասպանության,[56] այրիների այրմումը,[57]օժիտի ընդունումը,[58] և դաշտանի մեջ գտնվող կանանց հանդեպ վերաբերմունքը որպես անմաքուր,[59] ինչպես նաև դեմ է seclusion (մեկուսացում )–ին և դեմքին շղարշ կրելուն:.[60] Այնուամենայնիվ, դրանցից շատերը դեռևս կիրառվում են սիկհերի կողմից:

Ընդհանրացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆեմինիզմը նշանակություն և գործառնական սկզբունք ձեռք չբերեց հնդիկների կյանքում մինչև 1947 թվականին երկիր անկախությունը և ժողովրդավարական կառավարության ընդունումը:[2] : Այնուհետև Հնդկաստանի Սահմանադրությունը սահմանեց հավասարություն, ազատություն սեռի և կրոնի վրա հիմնված խտրականությունից և երաշխավորեց կրոնական ազատություն:[47] Նաև մշակվել են յոթ հնգամյա պլաններ՝ կանանց առողջությունը, կրթությունը, աշխատանքն ու բարեկեցությունն ապահովելու համար: Վեցերորդ հնգամյա պլանը կանանց նույնիսկ հռչակեց «զարգացման գործընկերներ»:.[2]

Զբաղվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր առմամբ, հնդիկ հասարակության անկիրթ և գյուղական շրջանում, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության հիմնական տոկոսը, կանայք դիտարկվում են որպես տնտեսական բեռ: Նրանց ներդրումները արտադրողականության մեջ հիմնականում անտեսանելի են, քանի որ անտեսվում են նրանց ընտանեկան և ներքին ներդրումները: 2000 թվականի դրությամբ հնդիկ կանայք ապահովում էին ընդհանուր զբաղվածության գրեթե 36 տոկոսը գյուղատնտեսության և հարակից գործունեության մեջ, մոտ 19 տոկոսը՝ ծառայությունների ոլորտում, և գրեթե 12,5 տոկոսը՝ արդյունաբերության մեջ: Կանանց շրջանում անգրագիտության բարձր մակարդակը նրանց սահմանափակում է ավելի ցածր վարձատրությամբ, որակավորում չպահանջող աշխատատեղերով քան տղամարդկանց: Նույնիսկ գյուղատնտեսական աշխատանքներում, որտեղ տղամարդկանց և կանանց աշխատանքը համընկնում է, կանայք ավելի հավանական է, որ քիչ կվարձատրվեն նույն աշխատանքի համար, քան տղամարդիկ:[փա՞ստ] Թեև Հնդկաստանի կառավարությունը փորձել է վերացնել աշխատուժի անհավասարությունը, կանայք դեռևս անհավասար վերաբերմունք են ստանում: «Տղամարդիկ ավելի հավանական է, որ կունենան կարիեիային աճ, քան կանայք, բացի այդ, տղամարդկանց աշխատանքի բնույթը հաճախ փոխվում է պաշտոնների հետ կապված, ի տարբերություն կանանց, որոնք սովորաբար ստանում են միայն մեծ պատասխանատվություն և ավելի մեծ ծանրաբեռնվածություն»:[61] Այնուամենայնիվ, AIIMS բուժքույրերի արհմիությունը պնդում է, որ գենդերային խտրականություն է դրսևորվում բուժքույր սպաների հավաքագրման համար՝ 80 տոկոս պաշտոններ տալով կին թեկնածուներին քան տղամարդկանց:[62][63][64]

1955 թվականին Բոլիվուդի Կինոյի հագուստի, դիմահարդարների և վարսահարդարների ասոցիացիա խումբը առաջ քաշեց օրենք, որը թույլ չէր տալիս կանանց անդամակցություն ստանալ որպես դիմահարդարներ։.[65]Այնուամենայնիվ, 2014 թվականին Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը վճռեց, որ այս օրենք խախտում է Հնդկաստանի սահմանադրական երաշխիքները` 14-րդ հոդվածով (հավասարության իրավունք), 19(1)(է) (ցանկացած մասնագիտություն իրականացնելու ազատություն) և 21-րդ հոդվածով (ազատության իրավունք):[65] Հնդկաստանի Գերագույն դատարանը հայտարարեց, որ կին դիմահարդար անդամների արգելքը «ռացիոնալ կապ» չունի նպատակին հասնելու համար և «անընդունելի , անթույլատրելի և անհամատեղելի է» քաղաքացիների համար երաշխավորված սահմանադրական իրավունքներին։[65] Դատարանը նաև անօրինական համարեց օրենքը, որը պարտադրում էր, որ ցանկացած արվեստագետ՝ կին թե տղամարդ, ցանկացած ոլորտում աշխատելու համար պետք է ունենան հինգ տարվա բնակության կարգավիճակ նահանգում, որտեղ մտադրվում են աշխատել:[65] 2015 թվականին հայտարարվեց, որ Չարու Խուրանան դարձել է առաջին կինը, ով գրանցվել է Կինոյի հագուստի, դիմահարդարների և վարսահարդարների ասոցիացիաում[66]

Գլոբալիզացիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հնդկաստանում գլոբալիզացիայի ազդեցությունը կանանց վրա մտահոգում է ֆեմինիստներին: Որոշ ֆեմինիստներ պնդում են, որ գլոբալիզացիան հանգեցրել է տնտեսական փոփոխությունների, որոնք ավելի շատ սոցիալական և տնտեսական մարտահրավերներ են նետել կանանց, մասնավորապես՝ բանվոր դասակարգի և ցածր խավի կանանց: Հնդկաստանում բազմազգ ընկերությունները շահագործում են «երիտասարդ, ցածր վարձատրվող և անապահով կանանց» աշխատանքը ազատ առևտրի գոտիներում և կարի արտադրամասերում, իսկ «Երիտասարդ միջին խավի, կրթված կանանց»՝ զանգերի կենտրոններում: Կանայք ունեն արդյունավետ աշխատանքի և կոլեկտիվ գործողությունների քիչ իրավունքներ:[67][68]

Ի հավելումն սրան, բազմազգ կորպորացիաները, ըստ երևույթին, գովազդում են իդեալական կնոջ միատարր կերպարը ողջ երկրում, որով էլ պայմանավորված է կանանց մարմնի ապրանքայնացման աճը: Սա նաև դրսևորվում է ազգայնական հպարտությամբ գեղեցկության միջազգային մրցույթներում հաղթած հնդիկ կանանց միջոցով: Որոշ ֆեմինիստների կարծիքով՝ նման զարգացումները կանանց ավելի մեծ սեռական ինքնավարություն են տալիս և վերահսկողություն սեփական մարմնի նկատմամբ: Այնուամենայնիվ, շատերը կարծում են, որ կանացի մարմինների հետևյա ապրանքափոխումը ծառայում է միայն տղամարդկանց պատկերացումները հագեցնելու համար:[67]

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

photograph of girls at the Kalleda Rural School
Աղջիկներն Անդհրա Պրադեշի Կալեդայի գյուղական դպրոցում:

Հիմնական պատճառներից մեկը, թե ինչու աղջիկների համար կրթության օպտիմալ մակարդակի հասնելն ավելի քիչ հավանական է, պայմանավորված է այն փաստով, որ աղջիկները ստիպված են օգնել տանը իրենց մայրերին, և դաստիարակվել են այն համոզմամբ, որ տնային գործերով զբաղվելը նրանց հիմնական աշխատանքն է: Մյուս պատճառը նրանց մայրերի անգրագետ լինելու փաստն է, ովքեր չեն կարողանում կրթել իրենց երեխաներին, ունեն տնտեսական կախվածություն տղամարդկանցից և երբեմն երեխա հասակում ամուսնության զոհ են։[փա՞ստ] ։ Շատ աղքատ ընտանիքներ իրենց դուստրերին շուտ են ամուսնացնում՝ հավատալով, որ որքան շուտ վերջիններս ամուսնանան, այնքան քիչ կարիք կլինի նրանց վրա ներդրումներ անելու: Բացի այդ, տարածված համոզմունք է, որ պետք է ամուսնանալ վաղ տարիքում սերունդ բերելու համար

1986-ին Հնդկաստանում ստեղծվեց National Policy on Education (Կրթության ազգային քաղաքականություն) (NPE), և կառավարությունը սկսեց Մահիլա Սամախյա ծրագիրը, որը կենտրոնացել էր կանանց հզորացման վրա: Ծրագրի նպատակն էր ստեղծել ուսումնական միջավայր, որպեսզի կանայք կարողանան իրացնել իրենց ներուժը, սովորեն պահանջել տեղեկատվություն և ունենան գիտելիքներ իրենց կյանքը տնօրինելու համարՀնդկաստանի որոշ շրջաններում նկատվում է առաջընթաց. սկսել է աճել դպրոցում աղջիկ աշակերտների և ուսուցիչների ընդգրկվածությունը: 2001 թվականի դրությամբ գրագիտության մակարդակը կանանց շրջանում գերազանցել էր 50%-ը, թեև այս վիճակագրությունը դեռևս շատ ցածր էր՝ համեմատած համաշխարհային չափանիշների և Հնդկաստանում տղամարդկանց գրագիտության մակարդակին:[69] Դեռևս ջանքեր են գործադրվում բարելավելու կանանց կրթական մակարդակը, որպեսզի այն համապատասխանի արական սեռի ուսանողների մակարդակին:[փա՞ստ]

Ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Թեկնածուների ընտրության փուլում IIM Indore-ն այժմ լրացուցիչ միավորներ է տալիս կին թեկնածուներին:[70]
  • DRDO-ն 2019 թվականին գործարկել է կրթաթոշակային սխեման բացառապես աղջիկների համար :[71][72]
  • Հարյանայում աղջիկներն այժմ կստանան ավարտական ​​վկայական:[73]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ The last Sikh Guru Guru Gobind Singh, gave all Sikh females regardless of their age or marital status the name of Kaur meaning that they would not have to take their husband's name if they married.
  2. ↑ A few people consider any non-patriarchal system to be matriarchal, thus including genderally equalitarian systems, but most academics exclude them from matriarchies strictly defined.

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Ray, Raka. Fields of Protest: Women's Movements in India Արխիվացված 7 Հուլիս 2014 Wayback Machine. University of Minnesota Press; Minneapolis, MN. 1999. Page 13.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Chaudhuri, Maitrayee. Feminism in India (Issues in Contemporary Indian Feminism) New York: Zed, 2005.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Gangoli (2007), page 16.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 Kumar, Radha. The History of Doing Արխիվացված 10 Հունվար 2016 Wayback Machine, Kali for Women, New Delhi, 1998.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Ray (1999), pages 25–28.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Sen, Amartya. "The Many Faces of Gender Inequality". The New Republic. 17 September 2001; page 39.
  7. ↑ Gangoli (2007), page 2.
  8. ↑ Gangoli, Geetanjali. Indian Feminisms – Law, Patriarchies and Violence in India Արխիվացված 1 Մայիս 2013 Wayback Machine. Hampshire: Ashgate Publishing Limited, 2007. Print; pages 10–12.
  9. ↑ Partha Chatterjee, "The Nationalist Resolution of the Women's Question", in Recasting Women: Essays in Colonial History Արխիվացված 7 Հուլիս 2014 Wayback Machine, Kumkum Sangari and Sudesh Vaid, eds. New Brunswick: Rutgers University Press.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Gangoli (2007), page 6.
  11. ↑ Singh, S. 2010. "Examining the Dharma Driven Identity of Women: Mahabharata's Kunti" – As part of an Anthology titled The Woman Question in the Contemporary Indian English Women Writings, Ed. Indu Swami Publishers Sarup: Delhi.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Bhasin, Kamala and Khan, Nighat Said. "Some Questions on Feminism and Its Relevance in South Asia", Kali for Women, New Delhi, 1986.
  13. ↑ Mukherjee, Sucharita Sinha, Women's Empowerment and Gender Bias in the Birth and Survival of Girls in Urban India, in Feminist Economics, vol. 19, no. 1 (January, 2013) (doi:10.1080/13545701.2012.752312), p. 9, citing Srinivas, Mysore Narasimhachar, The Cohesive Role of Sanskritization and Other Essays (Delhi: Oxford University Press, 1989), & Agarwal, Bina, A Field of One's Own: Gender and Land Rights in South Asia (Cambridge: Cambridge Univ. Press, 1994).
  14. ↑ Mukherjee, Sucharita Sinha, Women's Empowerment and Gender Bias in the Birth and Survival of Girls in Urban India, op. cit., p. 9.
  15. ↑ Kumar, Anuj, Let's Anger Her! (sic), in The Hindu, July 25, 2012 Արխիվացված 27 Օգոստոս 2012 Wayback Machine, as accessed September 29, 2012 (whether statement was by Kumar or Kom is unknown).
  16. ↑ 16,0 16,1 Singh, S. & Singh, P. (2011). "Shobha De: Deconstructed for Maverick Feminism". In Contemporary Indian Women Novelists in English, Ed. Indu Swami, Sarup: Delhi
  17. ↑ Ray (1999), page 14.
  18. ↑ «Who is Savitribai Phule? What did she do for women's rights in India?». India Today. Արխիվացված օրիգինալից 15 November 2016-ին. Վերցված է 24 August 2016-ին.
  19. ↑ «Savitribai, The Mother Of Modern Girls' Education In India». The Better Indian. 2013-10-15. Արխիվացված օրիգինալից 26 August 2016-ին.
  20. ↑ Jewels of Authority: Women and Textual Tradition in Hindu India. New York: Oxford UP, 2002.
  21. ↑ Napier, William. (1851) History of General Sir Charles Napier's Administration of Scinde. (P. 35). London: Chapman and Hall [[iarchive:historygenerals00napigoog/page/n51|]] Արխիվացված 3 Հունիս 2016 Wayback Machine at books.google.com, accessed 10 July 2011
  22. ↑ Gangoli (2007), pages 88–89.
  23. ↑ Herpreet Kaur Grewal (2010-12-31). «Rebel Queen – a thorn in the crown». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 5 October 2015-ին.
  24. ↑ Aparna Basu. «Indian Women's Movement» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 27 February 2013-ին. Վերցված է 24 March 2014-ին.
  25. ↑ Gangoli (2007), page 17-18.
  26. ↑ Tikkanen, Amy (2022-11-15). «Indira Gandhi | biography - prime minister of India | Encyclopædia Britannica». Britannica.com. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2015-ին. Վերցված է 2015-04-21-ին.
  27. ↑ «Section 53 in The Code Of Criminal Procedure, 1973». indiankanoon.org. Արխիվացված օրիգինալից 31 March 2020-ին. Վերցված է 2017-10-27-ին.
  28. ↑ Viswanathan, T.K. «The Code of Criminal Procedure (Amendment) Act, 2005» (PDF). mha.nic.in. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 27 October 2017-ին.
  29. ↑ George Iype. «Ammu may have some similarities to me, but she is not Mary Roy». rediff. Արխիվացված օրիգինալից 11 February 2013-ին. Վերցված է 12 May 2013-ին.
  30. ↑ George Jacob (29 May 2006). «Bank seeks possession of property in Mary Roy case». The Hindu. Արխիվացված է օրիգինալից 31 May 2006-ին. Վերցված է 12 May 2013-ին.
  31. ↑ Jacob, George (2010-10-20). «Final decree in Mary Roy case executed». The Hindu. Արխիվացված օրիգինալից 30 March 2014-ին. Վերցված է 21 October 2010-ին.
  32. ↑ 32,0 32,1 Desk, The Hindu Net (2018-09-28). «Supreme Court upholds the right of women of all ages to worship at Sabarimala | Live updates». The Hindu (Indian English). ISSN 0971-751X. Արխիվացված օրիգինալից 28 September 2018-ին. Վերցված է 2018-09-28-ին.
  33. ↑ 33,0 33,1 «Women Of All Ages Can Enter Sabarimala Temple, Says Top Court, Ending Ban». NDTV.com. Արխիվացված օրիգինալից 29 September 2018-ին. Վերցված է 2018-09-28-ին.
  34. ↑ 34,0 34,1 Panda, Pradeep, Bina Agarwal, Population Council, New Delhi, India, and Institute of Economic Growth, University of Delhi, India. "Marital Violence, Human Development and Women's Property Status in India". World Development (2005). 18 March 2013.
  35. ↑ Deshpande, Sanjay (2019). «Sociocultural and Legal Aspects of Violence Against Men». Journal of Psychosexual Health. 1 (3–4): 246–249. doi:10.1177/2631831819894176. S2CID 209523024.
  36. ↑ «(PDF) Domestic Violence against Men». Արխիվացված օրիգինալից 3 June 2021-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  37. ↑ «Criminal Law (Amendment) Act, 2013» (PDF). Government of India. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 17 April 2013-ին. Վերցված է 11 April 2013-ին.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 «Section 376A, The Criminal Law (Amendment) Act, 2013» (PDF). The Gazette of India. Government of India. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 7 November 2013-ին.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 Jiloha, R.C. (July–September 2013). «Rape: Legal issues in mental health perspective». Indian Journal of Psychiatry. 55 (3): 250–255. doi:10.4103/0019-5545.117141. PMC 3777346. PMID 24082245.
  40. ↑ Roy, Rajesh (21 March 2013). «India parliament clears tough rape law». The Wall Street Journal. Արխիվացված օրիգինալից 18 July 2020-ին. Վերցված է 8 September 2019-ին.
  41. ↑ PTI (2013-05-19). «No two-finger test for rape: SC». The Hindu. Արխիվացված օրիգինալից 24 June 2014-ին. Վերցված է 2013-10-18-ին.
  42. ↑ «Two-finger test should be stopped with immediate effect: SC». The Times of India. 2013-05-20. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-06-08-ին. Վերցված է 2013-10-18-ին.
  43. ↑ PTI (2014-06-28). «Wife's jeans ban is grounds for divorce, India court rules». GulfNews.com. Արխիվացված օրիգինալից 7 February 2016-ին. Վերցված է 2015-10-28-ին.
  44. ↑ «Woman can be 'karta'of a family: Delhi high court». The Times of India. Արխիվացված օրիգինալից 31 January 2016-ին.
  45. ↑ 45,0 45,1 Biswas, Soutik (2018-09-27). «Adultery no longer a crime in India». BBC News. Արխիվացված օրիգինալից 27 September 2018-ին. Վերցված է 27 September 2018-ին.
  46. ↑ Regan, Helen (2019-01-18). «Indian woman is first to climb Kerala mountain reserved for men - CNN». Edition.cnn.com. Արխիվացված օրիգինալից 31 January 2019-ին. Վերցված է 2019-01-31-ին.
  47. ↑ 47,0 47,1 47,2 Narain, Vrinda. Reclaiming the nation: Muslim women and the law in India Արխիվացված 7 Հուլիս 2014 Wayback Machine. Toronto [Ont.]: University of Toronto, 2008.
  48. ↑ Bhatt, Ela R. We are Poor but So Many: the Story of Self-Employed Women in India. New York: Oxford UP, 2005.
  49. ↑ Missing Women: Female-Selective Abortion and Infanticides. Dir. Manon Loizeau, Films for the Humanities & Sciences. A Films Media Group Company, 2006.
  50. ↑ Sen, Amartya. "The Many Face of Gender Inequality". The New Republic, 17 September 2001; page 40.
  51. ↑ 51,0 51,1 PTI (28 June 2014). «Wife's jeans ban is grounds for divorce, India court rules». GulfNews.com. Արխիվացված օրիգինալից 7 February 2016-ին. Վերցված է 28 October 2015-ին.
  52. ↑ Citation: JT 2005 (6) SC 266 Honourable Judges: Arijit Pasayat and H.K. Sema, JJ. Issue: Evidence Act, 1872 – Section 113B; Criminal Law (Second Amendment) Act, 1983; Dowry Prohibition Act, 1961; Indian Penal Code, 1860 – Sections 304B, 306 and 498A; Criminal Procedure Code (CrPC), 1973; Constitution of India – Articles 14 and 32 Date of Judgment: 19 July 2005 Case No: Writ Petition (C) No. 141 of 2005 More cases on : Evidence Act Total [592]
  53. ↑ Gangoli (2007), page 34-35.
  54. ↑ Suneetha, A. (2012). «UC Berkeley Library Proxy Login». Economic and Political Weekly. 47 (43): 40–48. JSTOR 41720299.
  55. ↑ Shukla, Shashi; Shukla, Sashi (1996). «UC Berkeley Library Proxy Login». The Indian Journal of Political Science. 57 (1/4): 1–13. JSTOR 41855734.
  56. ↑ Harbans, Bhatia; Bakshi, Shiri Ram (1999). Political Ideology Of The Sikhs. Deep & Deep Publications. էջ 33. ISBN 9788176291354.
  57. ↑ Singh, Darshan (January 2004). Guru Granth Sahib Among The Scriptures Of The World. Patiala: Punjabi University. էջ 196. ISBN 9788173809286.
  58. ↑ Pruthi, Raj (2004). Sikhism and Indian Civilization. Discovery Publishing House. էջ 105. ISBN 9788171418794. Արխիվացված օրիգինալից 9 October 2021-ին. Վերցված է 9 October 2021-ին.
  59. ↑ Kaur-Singh, Nikky-Guninder (1993). The Feminine Principle in the Sikh Vision of the Transcendent Արխիվացված 9 Հոկտեմբեր 2021 Wayback Machine. Cambridge University Press 0521432871. pp. 4.
  60. ↑ Jhutti-Johal, Jagbir (2011). Sikhism Today. A&C Black. էջ 35. ISBN 9781847062727. Արխիվացված օրիգինալից 9 October 2021-ին. Վերցված է 9 October 2021-ին.
  61. ↑ Esteve-Volart, Berta (2004). «Women and the Labour Market in India: Some Background» (PDF). Gender Discrimination and Growth: Theory and Evidence from India. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 22 March 2012-ին.
  62. ↑ «AIIMS Nurses Union alleges gender discrimination in reservation for nursing officers' recruitment | Delhi News - Times of India». The Times of India. 12 January 2020. Արխիվացված օրիգինալից 11 December 2020-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  63. ↑ «AIIMS Nurses Union anguished over gender reservation in recruitment process for Nursing Officers post». Արխիվացված օրիգինալից 20 July 2020-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  64. ↑ «AIIMS resident doctor attempts suicide over 'caste and gender discrimination'». 20 April 2020. Արխիվացված օրիգինալից 5 November 2021-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  65. ↑ 65,0 65,1 65,2 65,3 Samyabrata Ray Goswami (2014-11-11). «Women get makeup justice». Telegraphindia.com. Արխիվացված է օրիգինալից 31 January 2015-ին. Վերցված է 2015-04-21-ին.
  66. ↑ Amit Anand Choudhary (April 21, 2015). «Bollywood make-up artists' group inducts first woman after SC rap». Timesofindia.indiatimes.com. Արխիվացված օրիգինալից 26 April 2015-ին. Վերցված է 2015-04-21-ին.
  67. ↑ 67,0 67,1 Gangoli (2007), page 13.
  68. ↑ Gangoli (2007), page 124.
  69. ↑ Raman, Sita Anantha. Women in India: A Social and Cultural History, pg 236. Praeger, 2009.
  70. ↑ Verma, Prachi. «IIM: Class of 2021: Gender diversity gets a big boost at IIMs». The Economic Times. Արխիվացված օրիգինալից 1 July 2020-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  71. ↑ «DRDO Scholarship scheme exclusively for girls-2019 | Defence Research and Development Organisation - DRDO, Ministry of Defence, Government of India». Արխիվացված օրիգինալից 20 July 2020-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  72. ↑ «Scholarship Schemes | Defence Research and Development Organisation - DRDO, Ministry of Defence, Government of India». Արխիվացված օրիգինալից 20 July 2020-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  73. ↑ «Girl students in Haryana to get passport with graduation degree: CM Manohar Lal Khattar». Արխիվացված օրիգինալից 20 July 2020-ին. Վերցված է 20 July 2020-ին.

Հետագա ընթերցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Bhasin, Kamla; Khan, Nighat Said (1986). Some questions on feminism and its relevance in South Asia. New Delhi: Kali for Women. ISBN 9788185107141.
  • Chaudhuri, Maitrayee (2005). Feminism in India. Issues in Contemporary Indian Feminism. London New York New York: Zed Books. ISBN 9781842776025.
  • Madhavananda, and R. C. Majumdar. Great women of India. Mayavati (2014)
  • Jain, Pratibha; Sharma, Sangeeta (1995), «Women in the freedom struggle: invisible images», in Jain, Pratibha; Sharma, Sangeeta (eds.), Women images, Jaipur: Rawat Publications, OCLC 34318242.
  • Singh, Maina Chawla (June 2004). «Feminism in India». Asian Journal of Women's Studies. 10 (2): BR2. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-18-ին.
  • Kishwar, Madhu (2008). Zealous reformers, deadly laws: battling stereotypes. Los Angeles: SAGE Publications. ISBN 9780761936374.
  • Madhu Kishwar. "The Daughters of Aryavarta: Women in the Arya Samaj movement, Punjab". In Women in Colonial India; Essays on Survival, Work and the State, edited by J. Krishnamurthy, Oxford University Press, 1989.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Asia topic Կաղապար:Social issues in India Կաղապար:Religion and politics

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Ani_Yeghyan/Ավազարկղ&oldid=9969732» էջից