Մասնակից:Տաթևիկ Ալեքսանյան/Ավազարկղ

Տափօղակի հոկեյի մրցավար

Մրցավար, պաշտոնական անձ է հանդես գալիս տարբեր սպորտաձևերում և մրցույթներում, ով պատասխանատու է սպորտի կանոնների պահպանման համար, ներառյալ սպորտային որոշումները, ինչպիսիք են խաղից հեռացնելը։ Այս աշխատանքով զբաղվող պաշտոնյան կարող է հայտնի լինել տարբեր կոչումներով՝ կախված սպորտից, այդ թվում՝ մրցավար, միջնորդ մրցավար, արբիտր (շախմատ), կոմիսար կամ տեխնիկական պաշտոնյա (Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի կողմից)։ Մրցավարներին կարող են աջակցել մրցավարները, գծապահները, ժամանակապահները, դիպչելու մրցվարները կամ վիդեո վերանայման պաշտոնյաները։

Ֆուտբոլ (Ասոցիացիա)

Դատավորը (աջից) ֆուտբոլի խաղի ժամանակ խաղացողին դեղին քարտ է տալիս։

Ի սկզբանե թիմի ավագները խորհրդակցում էին միմյանց հետ, որպեսզի լուծեն խաղադաշտում ցանկացած վեճ։Ի վերջո, այս դերը հանձնարարվեց մրցավարին։ Յուրաքանչյուր թիմ կբերի իր սեփական կուսակցական մրցավարին, որը թույլ կտա թիմի ավագներին կենտրոնանալ խաղի վրա։ Հետագայում, մրցավար ՝ երրորդ «չեզոք» պաշտոնյան ավելացավ։ Սույն մրցավարին «դիմում էին», երբ մրցավարները չէին կարողանում լուծել վեճը։ Մրցավարն իր տեղը խաղադաշտում չզբաղեցրեց մինչև 1891 թվականը, երբ մրցավարները դարձան գծապահներ այժմ՝ (օգնական մրցավարներ)։

Այսօր, շատ սիրողական ֆուտբոլային խաղերում, յուրաքանչյուր կողմը դեռևս տրամադրում է իր սեփական կուսակցական օգնական մրցավարներին (դեռևս սովորաբար կոչվում են ակումբի գծային խաղացողներ)՝ կառավարող ֆուտբոլային ասոցիացիայի կողմից նշանակված չեզոք մրցավարին օգնելու համար, եթե մեկ կամ երկու օգնական մրցավարներ չեն տրամադրվում։ Այս դեպքում գծապահների դերը սահմանափակվում է խաղից դուրս մատնանշելով և ոչ այլ կերպ։

Ֆուտբոլի ասոցիացիայի (սոկերի) խաղը ղեկավարում է մրցավարը, որին խաղի օրենքները տալիս են «խաղի կանոնները կիրառոլու լիազորություն այն խաղի հետ կապված, որին նա նշանակվել է» (Օրենք 5): Մրցավարին հաճախ օգնում են երկու օգնական մրցավարների, իսկ երբեմն ՝ չորրորդ պաշտոնյան։

Ֆուտբոլ (Ամերիկյան և Կանադական)

Ամերիկյան ֆուտբոլի մրցավարը (աջից, սպիտակ գլխարկով) հայտարարում է, որ որոշում է կայացվել։ Մյուս պաշտոնյաները սև գլխարկներ են կրում։

Ամերիկյան ֆուտբոլի (կամ կանադական ֆուտբոլի) մրցավարը պատասխանատու է խաղի ընդհանուր վերահսկողության համար և ունի բոլոր որոշումների վերջնական իրավասությունը։ Մրցավարներին խաղադաշտում օգնում են մինչև վեց այլ պաշտոնյաներ։ Այդ պաշտոնյաները սովորաբար կոչվում են «մրցավարներ», բայց յուրաքանչյուրը ունի իր կոչումը, որ հիմնված է խաղի ընթացքում զբաղեցրած պաշտոնի և պարտականությունների վրա․ մրցավար, գլխավոր գծային («ստորև մրցավար» ԱՖԼ-ում), ավագ գծային, դատավոր, հետին մրցավար, կողային մրցավար և դաշտային մրցավար։ Ժամանակակից XFL-ում, խաղադաշտում կա լրացուցիչ «գնդակի մրցավար», ով կրում է կարմիր գլխարկ, բայց չունի պատժամիջոցներ սահմանելու իրավասություն։

Ֆուտբոլ (Գելական)

Գելական ֆուտբոլի մրցավարը կապույտ վերնաշապիկով է

There are usually 7 officials in Gaelic football. A main referee follows the play around the field and has the final authority on decisions such as fouls, throws and card-issuing, un-disputable by players. The main play referee is assisted by two linesmen, who make decisions on who gains possession when the ball goes out of the field of play, and can also advise the referee on off-the-ball events such as a fight or an illegal tackle. As well as the referee and two linesmen, there are two umpires at each end of the field of play who stand on either side of the goal post and raise a white flag for a point, or a green flag for a goal respectively, also calling wides and square-balls. An umpire can also advise the referee on off-the-ball incidents, but does not hold as much authority as a linesman. In recent times, technology called 'Hawk-eye' can be used if both the umpires and referee are unsure of whether a point has been scored or not, though this technology is not widely available.

Ռեգբի

Ռեգբիի մրցավարը (ձախից) տասը րոպեով խաղացողին ուղարկում է տուգանային խցիկ

1892 թվականին ստեղծվել է Ռեգբիի միջազգային խորհուրդը, որը ստեղծվել է վիճելի փորձի արդյունքում, որի ավագները չեն կարողացել համաձայնության գալ, թե արդյոք գոլ հաշվառվել, թե՝ ոչ: Ռեգբիի կանոնները փոխվեցին, որպեսզի յուրաքանչյուր խաղում պահանջվի մեկ մրցավար և երկու դիպչող մրցավար, որպեսզի միջնորդ մրցավարությունը ավելի հեշտ և հետևողական լինի։

Բրանդի

Բանդիի խաղը վարում է մրցավարը, իրավասու մարմին և կանոնները պահպանողը, ում որոշումները վերջնական են: Մրցավարին կարող են օգնել մեկ կամ երկու օգնական դատավորներ:

Բասկետբոլ

Քոլեջի բասկետբոլի մրցավարը որոշում է կայացնում

Միջազգային բասկետբոլում և քոլեջական բասկետբոլում մրցավարը խաղի գլխավոր պաշտոնյան է, և նրան օգնում են մեկ կամ երկու մրցավարներ: Ազգային բասկետբոլի ասոցիացիայում գլխավոր պաշտոնյային անվանում են թիմի ղեկավար, իսկ մյուս երկու պաշտոնյաները ՝ մրցավարը և միջնորդ մրցավարը։ Բասկետբոլի խաղի բոլոր պաշտոնյաները, ընդհանուր առմամբ, ընդունվում են որպես գլխավոր պաշտոնյայի նույն լիազորությունները և, հետևաբար, նրանք միասին հայտնի են որպես պաշտոնյաներ կամ մրցավարներ:

Բոքս

Բռնցքամարտի մրցավարը հետշավարկ է անում բռնցքամարտիկին

Բռնցքամարտում մրցավարը այն անձն է, ով մենամարտի ընթացքում պահպանում է կանոնները: Նա հրահանգներ է տալիս մարտիկներին, սկսում և դադարեցնում է հաշվարկը, երբ մրցակիցը ընկնում է, և որոշում է կայացնում դադարեցնել պայքարը, երբ մրցակիցը չի կարող շարունակել առանց իր առողջությունը վտանգելու:

Խաղաձողով սպորտաձևեր

Խաղաձողով սպորտաձևերում, ինչպիսիք են բիլիարդը և սնուկերը, խաղերը վարում է մրցավարը: Մրցավարը կորոշի կանոններին առնչվող բոլոր փասերը, կպահպանի արդար խաղի պայմանները, կհայտարարի խախտումները և կձեռնարկի այլ գործողություններ, ինչպես պահանջվում է այս կանոններով:

Ֆլորբոլ

Ֆլորբոլի խաղը վերահսկվում է հավասար ուժ ունեցող երկու մրցավարների կողմից։

Բանդբոլ

Համաձայն Հենդբոլի միջազգային ասոցիացիայի, թիմային խաղերը վարում են երկու մրցավարներ, որոնք ունեն հավասար լիազորություններ և պատասխանատու են յուրաքանչյուր խաղի համար: Նրանց աջակցում է ժամանակացույցի պահող և գոլեր հաշվառողը: Պրոֆեսիոնալ մրցումներում մեկ կամ մի քանի լիազորներ օգնում են մրցավարներին՝ վերահսկելով կանոնների պահպանումը և տեխնիկական ոլորտում վարքագիծը: (Աղբյուրը ՝ Հենդբոլի միջազգային ասոցիացիա, Խաղի կանոններ, 1 օգոստոս 2005 թվական)

Hurling

Hurling referee and linesmen in blue shirts, umpires wear white coats

Պատկեր:Close up of typical hurling referee attire.jpg

Close up of typical hurling referee attire

There are usually 7 officials in hurling. A main referee follows the play around the field and has the final authority on decisions such as fouls, throws and card-issuing, un-disputable by players. The main play referee is assisted by two linesmen, who make decisions on who gains possession when the ball goes out of the field of play, and can also advise the referee on off-the-ball events such as a fight or an illegal tackle. As well as the referee and two linesmen, there are two umpires at each end of the field of play who stand on either side of the goal post and raise a white flag for a point, or a green flag for a goal respectively, also calling wides. Any umpire can also advise the referee on off-the-ball incidents, but does not hold as much authority as a linesman. At inter-county senior games and other important matches, an eighth official, the "Sideline Official", receive substitution notes and holds up the number of substituted players and the amount of additional time, similar to a soccer fourth official. In recent times, technology called Hawk-Eye can be used if both the umpires and referee are unsure of whether a point has been scored or not, although this technology is not widely available.

Ice hockey

An ice hockey referee (top right) positions himself to have a clear view of the game action so he can make crucial judgment calls about plays as accurately as possible

Ice hockey games are presided over by on-ice referees, who are generally assisted by on-ice linesmen. The combination of referees and linesmen varies from league to league. Some leagues use the title "assistant referee", giving those officials greater powers to call certain penalties. In addition, off-ice officials administer to specific functions such as goal judge, penalty timekeeper, game timekeeper, statistician, official scorer and, at the highest professional levels, instant replay official.

Կորֆբոլ

Կորֆբոլում մրցավարի պարտականությունն է վերահսկել խաղը և դրա միջավայրը, կիրառել կանոնները և միջոցներ ձեռնարկել սխալ վարքի դեմ: Նրան օգնում է մրցավարի օգնականը, որը զգուշացնում է մրցավարին արտաքին գնդակների և խախտումների մասին, և կարող է ունենալ այլ առաջադրանքներ, որոնք որոշվում են մրցավարի կողմից, և, եթե հնարավոր է, ժամանակապահի և գոլակիրի կողմից:

Լաքրոս

Լակրոսի խաղը ղեկավարվում է երկու, երեք, կամ որոշ դեպքերում չորս խաղադաշտի լիազորված անձանց խումբով: Երկու հոգանոց անձնակազմում օգտագործվում են դատավոր եւ դատավոր: Երեք հոգանոց անձնակազմում օգտագործվում են մրցավար, դատավոր եւ դաշտային դատավոր: Դատավորը միշտ պետք է վերջնական որոշում կայացնի ցանկացած եւ բոլոր հարցերի վերաբերյալ: Նշանակություն ունեցող խաղերի համար կարող է օգտագործվել չորս հոգանոց անձնակազմ, որը ներառում է երեք հոգանոց անձնակազմ եւ գլխավոր դատավոր պաշտոնյան, ով իրավասություն ունի դատավորների նստարանի տարածքի վրա, ներառյալ ժամանակապահը: Միացյալ Նահանգների պրոֆեսիոնալ բացօթյա լիգան օգտագործում է չորս խաղադաշտային պաշտոնյաներ, որպեսզի կարողանան ավելի լավ հետեւել խաղի արագ տեմպին:

A lacrosse match is presided over by a crew of either two, three, or in some cases four on-field officials. In two-man crew, a Referee and an Umpire are utilized. In a three-man crew, a Referee, Umpire, and Field Judge are utilized. The Referee shall always have the final ruling on any and all matters. For games of significance a four-man crew can be used which includes a three-man crew plus a Chief Bench Official who has jurisdiction over the bench area including the timekeeper. The professional outdoor league in the United States utilizes four on-field officials in order to be able to better keep up with the increased pace of play.

Mixed martial arts

Rules in mixed martial arts (MMA) bouts are enforced by a referee who can give warnings and disqualifications should the rules be broken. The referee is also in charge of stopping fights when a fighter "cannot intelligently defend himself" in order to prevent him from incurring further damage, as well as making sure that submissions are released following a tapout and to pull fighters off an unconscious opponent. The referee is advised by a doctor and assistant referee who sit ringside.

The primary concern and job of an MMA referee is the safety of the fighters.

Roller derby

The game of roller derby is governed by a team of up to seven skating referees. (Only three are required due to the grass-roots nature of the sport, though the full seven are used whenever possible). The required referees are a head referee, who oversees the running of the entire game and has final say in any disputes, and who doubles as an inside pack referee, following alongside the main pack of skaters from inside the track and issuing and enforcing penalties for fouls or infringements of the rules; and two jammer referees who follow the two point-scoring players known as jammers. Additional referees fill the roles of a second inside pack ref and up to three outside pack refs, who perform similar duties to the inside pack refs, but from the outside of the track, and who rotate active duty in a relay-race style to avoid fatigue caused by the extra speed needed to keep pace with the pack from the outside. Non-skating officials complete the team by recording and communicating points and penalties and ensuring skaters serve their time accordingly. Only the team captains may engage in discussions with the referees by way of the head referee, over calls made. Referees are also responsible for ensuring the skaters are correctly wearing all regulation safety equipment.

Underwater hockey

An Octopush or underwater hockey match is presided over by two or three water referees in the pool, a chief referee on deck, and at least one timekeeper and one scorekeeper. Additional timekeepers can be used to track penalty times in highly contested matches. A tournament referee will arbitrate for chief referees, whilst protests will be adjudicated by at least three independent referees.

Volleyball

A volleyball match is presided over by a first referee, who observes action from a stand, providing a clear view of action above the net and looking down into the court. The second referee, is at floor level on the opposite side of the net—and in front of the scorers' table. They are often referred to informally as the "up referee" and "down referee," respectively. While the first referee watches over actions involving the ball (and thus the attacking team), the second referee usually judges errors committed by the defending team, like touching the net. The first referee assumes a supervisory control over the match at all times while creating a cooperative environment with the second referee, line judges, and scorers. The second referee's duties are multi-faceted and include on-court responsibilities during play, working with the scorers, interacting with coaches and bench personnel, and in some collegiate volleyball competitions, handling challenge reviews.

Wrestling (amateur)

The international styles of amateur wrestling use a three-official system in which a referee conducts the action in the center of the mat while a judge and a mat chairman remain seated and evaluate the action from their stationary vantage points.

Collegiate wrestling uses a single referee in the center of the mat, or a head referee and an assistant.

Wrestling (professional)

In professional wrestling, the referee's on-stage purpose is similar to that of referees in combat sports such as boxing or mixed martial arts. However, in reality referees are participants in executing a match in accordance with its pre-determined outcome as well as any other events that are scripted to take place during the match. They also function as a conduit for communication between the wrestlers and backstage officials during matches.

Fencing

The first regularized fencing competition was held at the inaugural Grand Military Tournament and Assault at Arms in 1880, held at the Royal Agricultural Hall, in Islington in June. The Tournament featured a series of competitions between army officers and soldiers. Each bout was fought for five hits and the foils were pointed with black to aid the judges.

A fencing match is presided over by a referee. The referee must award a point to the fencer with right of way during the final action in the event of a double touch in foil and saber. A typical bout has one head referee and a video referee and at the request of a fencer can also have two visual referees.

Figure skating

A referee in figure skating sits in the middle of the judges panel and manages and has full control over the entire event. The referee represents the International Skating Union at international events. Referees for international events are trained by the International Skating Union. There are two levels of referee, International Referee and ISU Referee, with ISU Referees ranking higher.

In Synchronized Ice Skating, there are two Referees. One, sits with the Judges as with ordinary competition and operates a touch screen computer, inputting deductions and marking the skaters. The other, known as the Assistant Referee — Ice, stands by the barrier where the teams enter the ice. The ARI monitors ice conditions, communicates with the event Referee and supervises teams.

Sumo

A gyōji, indicated by the solid purple tassels on his outfit.

A sumo match is overseen by a referee (ճապ.՝ 行司 gyōji) in the ring and five judges (ճապ.՝ 勝負審判 shōbu shimpan) seated around the ring. All dress in traditional Japanese clothing, with higher-ranked referees wearing elaborate silk outfits. The referee oversees the pre-match rituals and the bout itself, including ruling on the winner of the bout and the winning technique used. If one of the umpires disagrees, then all the umpires confer to determine the winner of the bout.

Tradition holds that if one of the two top ranked gyōji has his decision overturned, he is expected to tender his resignation, although the Chairman of the Japan Sumo Association usually rejects the resignation.

Other terms

Umpire

An umpire is an official in several sports such as baseball and cricket. A few sports such as American and Canadian football (see above) have both a referee and an umpire.

Commisssaire (cycling)

A commissaire is an official in competitive cycling.

Marshal (motorsport)

Aside the race control who are responsible for the start, running and timekeeping of the race, each section of the circuit is presided by a team of marshals led by an observer, who also report incidents and technical mishap of the race.

Range officer (shooting)

A squad of shooters get their stage brief by an IROA Range Officer on Stage 11 of the 2017 IPSC Rifle World Shoot.

In practical shooting competitions within the IPSC, Range Officers enforce the rules. The International Range Officers Association is the part of IPSC with the responsibility to train and certify range officials in order to ensure that matches are run safely, fair and according to the rules. The Range Officer (RO) is the lowest ranking referee, and the one issuing range commands and following the competitor during the Course of Fire. The Chief Range Officer (CRO) oversees the Range Officer, and has primary authority over the particular course. The overall authority for all officials in the entire match is held by the Range Master (RM).

If an athlete disagree with a call made by a Range Officer, he may consult the Chief Range Officer to challenge the call. If the call is still upheld, the matter may be brought to the Range Master. Finally, if the call is upheld by the Range Master, the athlete may lodge a formal protest to the Arbitration Committee. However, some referee calls may not be challenged by the athlete, particularly those regarding safe firearms handling.

Gamemaster (role-playing games)

A gamemaster acts as an organizer, officiant for regarding rules, arbitrator, and moderator for a multiplayer role-playing game. They are more common in co-operative games in which players work together than in competitive games in which players oppose each other.

Judge (Hebrew language)

The Biblical Book of Judges revolves around a succession of leaders (judges). The same word is also used in modern Hebrew for referees in any kind of contest and in particular in sport. To distinguish them from judicial judges and from each other, the kind of the contest is added after the word "shofet" in the Construct state (e.g. "shofet kaduregel" שופט כדורגל, literally "judge of soccer").

External links

• Կաղապար:Wiktionary-inline