Jump to content

Մասնակից:Մարգարյան Անուշ/Ավազարկղ10

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Շոտլանդական ծալականջ կատու (անգլ.՝ Scottish Fold) ընտանի կատուների ցեղատեսակ է՝ դեպի առաջ և ներքև թեքված ականջներով, որն առաջացել է բնական մուտացիայի հետևանքով գերիշխող գենի ազդեցությամբ[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցեղատեսակի առաջին ներկայացուցիչը սպիտակ կատու Սյուզին է եղել, որը հայտնաբերվել է 1961 թվականին Շոտլանդիայի Պերթշիր քաղաքի Կուպար Անգուսի մոտ գտնվող ֆերմայում: Սյուզիի ականջները մեջտեղում արտասովոր ծալք ունեին, ինչը ն8ան նմանեցնում էր բուի։ Երկու ձագուկները, որոնց Սյուզին ծնել է, նույնպես ծալած ականջներ ունեին։ Դրանցից մեկը գնել է մոտակայքում գտնվող ֆերմերը և կատուների սիրահար Ուիլյամ Ռոսը(անգլ.՝ William Ross)[2]։ Ռոսը գրանցել է նոր ցեղատեսակը Մեծ Բրիտանիայի Cat Fancy-ի (GCCF) Կառավարման խորհրդում 1966 թվականին և սկսել է բուծել շոտլանդական ֆոլդը գենետիկ Փեթ Թերների (անգլ.՝ Pat Turner) օգնությամբ[3]։ Այս աշխատանքի շնորհիվ երեք տարվա ընթացքում ծնվել է 76 ձագ, որոնցից 42-ը՝ ծալված ականջներով, 34-ը՝ ուղիղ ականջներով։ Այս աշխատանքի եզրակացությունն այն էր, որ ականջի մուտացիան պայմանավորված է պարզ գերիշխող գենով:[4]։

Ցեղատեսակին չի թույլատրվել մասնակցել Եվրոպայում անցկացվող ցուցահանդեսներին։ GCCF-ը չեղյալ է հայտարարում ցեղի գրանցումը 1971 թվականին որոշ կատուների հոդերի և պոչի դեֆորմացիաների, չլուծված գենետիկ խնդիրների և ականջի խնդիրների պատճառով, ինչպիսիք են վարակները, տիզերը և լսողության խնդիրները: Այնուամենայնիվ, շոտլանդական ծալականջները արտահանվել եմ Ամերիկա, որտեղ ցեղատեսակի բուծումը շարունակվել է՝ խաչասերելով բրիտանական և ամերիկյան կարճ մազերով կատուների հետ[1] [5]։

Ճանաչելիություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցեղատեսակի անսովոր, տարբերակիչ հատկությունները, շոտլանդական ծալականջին դարձրել է շատ սիրված ցեղատեսակ: Շոտլանդական ծալականջ կատվի ձագերի գինը զգալիորեն ավելի բարձր է, քան ավելի տարածված ցեղատեսակների ձագերինը[6]։

Տեսք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ականջներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոլոր ծալականջ ձագերը ծնվում են ուղիղ ականջներով, որոնք Fd գենի ազդեցության տակ սկսվում են ծալվել մոտավորապես 21 օրվա ընթացքում։ Կատուները, որոնց ականջները չեն ծալվում կոչվում են Շոտլանդական ուղիղականջ(անգլ.՝ Scottish Straight)։ Ցեղատեսակի առաջին ներկայացուցիչները ականջների վրա ունեին մեկ ծալք, սակայն բուծողները կարողացան ծալքերի թիվը հասցնել երկու-երեքի[1]։

Ականջը, ցեղատեսակի տարբերակիչ հատկանիշն է, որը ականջի աճառի վրա գործող ոչ լրիվ գերիշխող գենի արդյունք է, ինչը հանգեցնում է ականջների ծալմանը: Սա կատվի գլխին այնպիսի տեսք է տալիս կարծես գլխարկով է: Փոքր, փակ ականջները , որոնք տալիս են գլխարկի տեսք, գերադասելի են, քան ավելի քիչ ծալված ականջները: Մեծ կլոր աչքերն ու գլուխը, այտերն ու բեղերի բարձիկները կլորություն են հաղորդում կատվի ընդհանուր տեսքին: Չնայած ծալված ականջներին, շոտլանդական ծալականջները, ինչպես մյուս կատուները, կարող են օգտագործել իրենց ականջները զգացմունքներ արտահայտելու համար, ականջները ուղղել ձայնի ուղղությամբ, ետ քաշել դրանք, երբ զայրացած են, ինչպես նաև շարժել տարբեր ձևերով, երբ լսում են ինչ որ ձայն[6]։

Իրան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջին չափի արու Շոտլանդական կախականջները սովորաբար կշռում են 4-ից 6 կգ, իսկ էգերը՝ 2,7-ից 4 կգ: Մարմնի ընդհանուր դիմագծերը, հատկապես գլուխը և դնչիկը, կլորացած են։ Աչքերը մեծ են և կլոր, քիթը կարճ է, հարթ թեքումով, ոտքերը միջինից կարճ են, գլուխը վերևում կլոր տեսք ունի, վիզը շատ կարճ է, աչքերը լայն ու մեծ են որն էլ ցեղատեսակին տալիս է յուրահատուկ տեսք[4]։

Շոտլանդական ծալականջները և լինում են կարճ մազերով և երկար մազերով: Նրանք կարող են ունենալ ցանկացած գույների համադրությամբ մորթի (ներառյալ սպիտակը)[2]։

Բնավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անկախ տեսակից, Շոտլանդական ծալականջները սովորաբար բարեսիրտ են, հանգիստ և լավ են շփվում այլ կենդանիների հետ, որոնց հետ միասին են պահվում։ Հաճախ նրանք շատ են կապվում իրենց խնամող մարդու հետ և իրենց բնույթով բավականին նուրբեն։ Ծալականջները շատ աշխույժ են, լավ հոգ են տանում իրենց մասին և լավ բանականություն ունեն[5]։ Շոտլանդական ծալականջները աներևակայելի խելացի են և սիրում են խաղալ բարդ խաղալիքների հետ, որոնք պահանջում են կոնկրետ խնդիր լուծել[7]: Նրանք շատ են սիրում դրսում զբոսնել և ակտիվ խաղալ։ Նրանք լավ չեն հանդուրժում երկարատև մենակությունը, ինչը կարող է հանգեցնել դեպրեսիայի[8]։

Վարքագիծ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շոտլանդական ծալականջները հայտնի են մեջքի վրա քնելու սովորությամբ[4]: Ծալականջները փափուկ ձայն ունենալ: Նրանք ունեն ձայների բարդ ռեպերտուար, որոնք չեն հանդիպում ավելի տարածված ցեղատեսակներում: Նրանք հայտնի են նաև հետևի ոտքերի վրա, որովայնի հատվածում կռացած նստելու ունակությամբ: Այս դիրքը հաճախ անվանում են «Բուդդայի դիրք»[9]:

Գենետիկական հատկանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ ուսումնասիրությունները եզրակացրել են, որ ծալված ականջները ժառանգվում են որպես աուտոսոմային գերիշխող հատկանիշ[10]: Հետագայում ուսումնասիրությունները ցույց են տվել թերի գերակայության առկայությունը[11]։ Ծալված ականջներով կատուն կարող է կրել Fd ծալովի գենի մեկ (հետերոզիգոտ մուտացիա) կամ երկու (հոմոզիգոտ մուտացիա): Ուղիղ ականջներով կատուն կրում է ստանդարտ fd գենի երկու օրինակ:

Հոմոզիգոտ
(ծալված)
Fd Fd
Հոմոզիգոտ
(ծալված) 		Fd Fd Fd Fd Fd
Fd Fd Fd Fd Fd
Հետերոզիգոտ
(ծալված)
Fd fd
Հոմոզիգոտ
(ծալված) 		Fd Fd Fd Fd fd
Fd Fd Fd fd Fd
Ուղիղ ականջներով
(ուղիղ)
fd fd
Հոմոզիգոտ
(ծալված) 		Fd Fd fd Fd fd
Fd Fd fd Fd fd

Ըստ սխեմայի, ցանկացած երկու ծալված ականջներով ծալականջների զուգավորման արդյունքը լրիվ ծալված ականջներով սերունդ է։ Այնուամենայնիվ, հոմոզիգոտ ծալականջները հակված են ծանր հիվանդությունների, ուստի նման զուգավորումները հիմնականում համարվում են ոչ էթիկական: Հոմոզիգոտ ծալականջ կատվի ուղիղ ականջներով (ուղիղ) սերունդին զուգավորելու արդյունքը միայն հետերոզիգոտ ծալականջներից բաղկացած սերունդ է։ Ենթադրաբար, բուծելու ընթացքում էթիկական մոտեցման պատճառով, հոմոզիգոտ ծալականջներ չեն բուծում:

Ուղիղ ականջներով
(ուղիղ)
fd fd
Հետերոզիգոտ
(ծալված) 		Fd Fd fd Fd fd
fd fd fd fd fd

Վերոնշյալ տրիկոտաժի օրինակը ընդհանուր առմամբ ընդունված է: Այն տալիս է 50% ծալովի կատվի ձագ ձեռք բերելու և 50% ուղիղ ականջներով ձագ ձեռք բերելու հավանականություն:

Հետերոզիգոտ
(ծալված)
Fd fd
Հետերոզիգոտ
(ծալված) 		Fd Fd Fd Fd fd
fd fd Fd fd fd

Ենթադրություն կա, որ որոշ ուղիղ ականջներով կատվի ձագերը գենետիկորեն ծալված ականջներով են, ինչը պայմանավորված է Fd գենի չափազանց ցածր արտահայտությամբ, ինչի պատճառով նրանք նման են սովորական ուղիղ ականջներով անհատների: Նման ձագուկների մոտ սկզբում կարող են նույնիսկ ծալքավոր ականջներ առաջանալ, բայց հետո ականջներն ուղղվում են: Հաշվի առնելով այս հատկանիշը՝ որոշ սելեկցիոներներ, որպեսզի խուսափեն ֆենոտիպային ուղիղների զուգավորումից, որոնք գենետիկ ծալված ականջներով են, զուգավորման համար օգտագործում են բրիտանական կարճ մազերով կատուների[1]: Համոզվելու համար, որ նախատեսված հայրիկը գենետիկական բրիտանական կարճ մազերով է կատարվում է գենետիկ հետազոտություն[1]: Stright-ը, որը գենետիկ ծալականջ է, նորմալ ծալականջի հետ զուգավորվելու դեպքում ծալականջ ձագ առաջանալու հավանականությունը կկազմի 75% (որից 25%՝ հոմոզիգոտ, 50%՝ հետերոզիգոտ ծալականջի համար) և 25 % ուղիղի համար։

2016 թվականին անցկացված հետազոտության արդյունքում հաստատվել է կապը կատուների ականջների և օստեոխոնդրոդիսպլազիա հիվանդության (OCD) միջև։ Մուտացիան հայտնաբերվել է կալցիումաթափանցելի իոնային ալիքը, անցողիկ ընկալիչի պոտենցիալ կատիոն ալիքը, ենթաընտանիքի V տարրը 4 (TRPV4) կոդավորող գենում[12]: Մուտացիան փոխարինում է V342F հատվածում (1024G>T) հինգերորդ անկիրինային կրկնության մեջ N-տերմինալ ցիտոպլազմիկ տիրույթում: Նույն մուտացիան հայտնաբերվել է մետատրոպիկ դիսպլազիա ունեցող մարդկանց մոտ[13]։

Առողջություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շոտլանդական ծալականջի կյանքի միջին տևողությունը 15 տարի է[4]: Այնուամենայնիվ, շոտլանդական ֆոլդ ցեղատեսակի որոշ ներկայացուցիչներ կարող են ապրել մինչև 20 տարի[14]։ Շոտլանդական ծալականջ ցեղատեսակի բացարձակ ռեկորդակիրը Տեխասից Լյուսի կատուն էր, ով ապրել է 32 տարուց մի փոքր ավելի:

Շոտլանդական ծալքերը ենթակա են պոլիկիստոզային երիկամների հիվանդության[15] և կարդիոմիոպաթիաների[16]։ Նրանք նաև հակված են հոդերի դեգեներատիվ հիվանդությունների, որոնք առավել հաճախ ազդում են պոչերի, կոճերի և ծնկների վրա, ինչը կարող է հանգեցնել շարժման ակտիվության նվազմանը[2]:

Նաև այս ցեղատեսակի կատուների ընդհանուր հիվանդությունները կարող են լինել հետևյալը՝ օստեոխոնդրոդիսպլազիա, հեմոֆիլիա A և B տեսակներ, նյութափոխանակության խանգարումներ, աչքի հիվանդություն:

Օստեոխոնդրոդիսպլազիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օստեոխոնդրոդիսպլազիան[en] (OCD) զարգացման խանգարում է, որն ազդում է աճառի և ոսկորների զարգացման վրա ամբողջ մարմնում: Այս հիվանդությունը առաջացնում է ականջների ծալքավորում, և, ըստ ուսումնասիրությունների, բոլոր ծալականջ կատուները ենթարկվում են դրան[17]: Հոմոզիգոտ ծալականջներն ն ունեն աննորմալ ոսկրային կառուցվածք և նաև զարգացնում են ծանր, ցավոտ հոդերի դեգեներատիվ հիվանդություն շատ վաղ տարիքում: Այս վիճակը հայտնաբերվում է նաև հետերոզիգոտ ծալքերում, բայց սովորաբար շատ ավելի փոքր չափով ավելի ուշ: Որոշ կատուներ ասիմպտոմատիկ են:

Չնայած այն հանգամանքին, որ էթիկական բուծման աշխատանքներ իրականացնող բուծողները բուծում են միայն ուղիղ ականջներով կատուներ ծալովի կամ ծալովի կատուներ ուղիղ ականջներով (նման է Մունչկին կատուների բուծման սկզբունքներին), որպեսզի բացառեն սերունդների մեջ հոմոզիգոտ ծալքերի տեսքը: (քանի որ նման կատուները հակված են տարբեր ծանրության առաջադեմ արթրիտի զարգացմանը), որոշ հետազոտողներ խորհուրդ են տալիս ամբողջությամբ դադարեցնել այս ցեղատեսակի բուծումը: Այդ պատճառով ցեղատեսակը չի ճանաչվում Կատուների միջազգային ֆեդերացիայի (FIFe) և Մեծ Բրիտանիայի Կատուների սիրահարների կառավարող խորհրդի (GCCF) կողմից։

Несмотря на то, что заводчики, проводящие этичную племенную работу, производят только вязки прямоухих кошек на вислоухих или вислоухих на прямоухих (аналогично принципам разведения кошек породы манчкин) для исключения появления в потомстве гомозиготных фолдов[4] (поскольку такие кошки склонны к заболеванию прогрессирующим артритом разной степени тяжести), некоторые исследователи рекомендуют полностью прекратить разведение этой породы[10]. По этой причине порода не признаётся Международной федерацией кошек[18] (FIFe) и Управляющим Советом любителей кошек[19] (GCCF) Великобритании.

Կատուների սիրահարների ասոցիացիայի (CFA) անդամ բուծողները հայտարարություն են տարածել, որում ասվում է, որ միայն ոչ ծալքավոր ցեղատեսակի հետ ծալովի բուծողի հետ զուգավորվելու դեպքում կվերացվեն կոշտ պոչերի, կարճ պոչերի և ոսկորների փոփոխությունները: FIFe-ի շրջանակներում քննարկումների ժամանակ բրիտանացի բուծողները ասացին, որ իրենք խնդիրներ չեն տեսնում իրենց կատուների հետ, և որ ուսումնասիրությունը, որը ենթադրում է, որ բոլոր հետերոզիգոտ կատուները ախտահարվել են OCD-ով, հիմնված է փոքր չափերի նմուշի վրա: Հրավեր է հայտարարվել 300 բուծողների՝ անվճար ռենտգեն հետազոտության համար, որի նպատակն էր որոնել ծալքավոր կատուներ՝ առանց թաթերի թաքնված փոփոխությունների նշանների, բայց դա այդպես էլ չսկսվեց: Նման առաջարկ է հնչեցրել նաև Կատուների միջազգային ֆեդերացիան (WCF) հետազոտող Լեսլի Լայոնի (անգլ.՝ Leslie Lyons) հետ համատեղ, սակայն ոչ մի արձագանք չի եղել։ FIFe-ը եզրակացրել է, որ չի ճանաչի Scottish Fold ցեղատեսակը, քանի դեռ բուծողները թույլ չեն տվել այն մանրակրկիտ ուսումնասիրել:

Заводчики, входящие в Ассоциацию любителей кошек (CFA) опубликовали заявление о том, что только в случае вязки невислоухого производителя на вислоухого исключаются проблемы «жёсткого хвоста», укороченного хвоста и изменения в костях[1]. В рамках обсуждений внутри FIFe британские заводчики заявили, что они не наблюдают проблем с их кошками, а также что исследование, согласно которому все гетерозиготные особи подвержены ОХД, основано на выборке недостаточного размера. Для 300 заводчиков было озвучено приглашение на бесплатное рентгеновское исследование, целью которого являлся поиск вислоухих кошек без признаков скрытых изменений в лапах, однако оно так и не началось[20]. Подобное предложение также было озвучено Международной федерацией кошек (WCF) совместно с исследователем Лесли Лайонзом (անգլ.՝ Leslie Lyons), однако на него не последовало реакции. FIFe заключила, что не будет признавать породу скоттиш-фолд, пока заводчики не позволят её тщательно исследовать[21].

Նոր Զելանդիայի ցեղատեսակի ստանդարտների խորհրդատվական խորհուրդը (BSAC) իր զեկույցում Շոտլանդական ծալքի մասին Նոր Զելանդիայի կատուների սիրահարների միության (NZCF) ​​մասին նշում է, որ «բուծողները թերագնահատում են այն ապացույցների ուժը, որ հետերոզիգոտ անհատները կարող են OCD զարգացնել»: Թեև հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ բոլոր ականջներով կատուները ենթակա են OCD-ի, և անեկդոտային ապացույցները նույնպես ցույց են տալիս, որ այս ուսումնասիրությունները ցույց չեն տալիս, որ հիվանդության մեղմ դրսևորումներ ունեցող ծնողները, ամենայն հավանականությամբ, ծնում են մեղմ դրսևորումներ ունեցող սերունդ: Զեկույցում ասվում է, որ առկա տեղեկատվությունը բավարար չէ շոտլանդական ծալքերի բուծումը վերջնականապես արգելելու համար, սակայն բավարար է մտահոգության աստիճանը հասկանալու համար:

Новозеландский Консультативный совет по стандартам пород (BSAC) в своём отчёте по породе скоттиш-фолд, сделанном для Общества новозеландских любителей кошек (NZCF), отмечает, что «заводчики недооценивают силу доказательств того, что у гетерозиготных особей способна развиваться ОХД». Несмотря на то, что исследования показывают, что все вислоухие кошки подвержены ОХД, на что также указывают и неофициальные данные, эти исследования не показывают, что родители с незначительными проявлениями болезни с высокой вероятностью дадут потомство с незначительными проявлениями. В отчёте говорится, что имеющейся информации недостаточно для однозначного запрета на разведение скоттиш-фолдов, но достаточно для понимания уровня беспокойства[22].

Արվեստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The Scottish Fold-ը էկրանին հայտնվեց «Carlson Is Back» (1970) ԽՍՀՄ մուլտֆիլմում. Ֆրեյկեն Բոկը Մատիլդա անունով կատուն Highland Fold ցեղատեսակ էր:

Скоттиш-фолд появился на экране в мультфильме «Карлсон вернулся» (1970) СССР — кошка Фрекен Бок по кличке Матильда была породы хайленд-фолд.

Շոտլանդական ծալքը հանդիպում է նաև «Կատվի վերադարձը» լիամետրաժ անիմեում։

Также скоттиш-фолд встречается в полнометражном аниме «Возвращение кота».

Փիթեր Գեթերսի «Կատուն, ով գնաց Փարիզ» կարճ վեպում ներկայացված է «ամենահայտնի շոտլանդական ծալքը», ըստ Գրեյս Սաթոնի Կատուների սիրահարների ասոցիացիայից: Գիրքը պատմում է Գեթերսի և նրա կատվի՝ Նորթոնի կյանքը՝ առաջին հանդիպումից մինչև նրա վերջնական մահը և Գեթերսի փորձառությունները՝ կորցնելուց հետո:

В коротком романе The Cat Who Went to Paris за авторством Питера Гетерса (անգլ.՝ Peter Gethers) представлен «самый известный скоттиш-фолд» по мнению Грэйс Саттон (անգլ.՝ Grace Sutton) из Ассоциации любителей кошек[1]. В книге описывается жизнь Гетерса и его кота Нортона с момента их первой встречи до его возможной смерти и переживания Гетерса после его потери.

«Ի՞նչ. Որտեղ? Երբ?" 2005 թվականի դեկտեմբերին կայացած եզրափակիչ խաղի ժամանակ Ալեքսանդր Դրուզին ծրագրի հաղորդավար Բորիս Կրյուկը շոտլանդական ֆոլդ ձագ է տվել։ Ալեքսանդր Աբրամովիչը կատվին տվել է Zed Master Skimbleshans Mon Ami կամ կարճ Շոն անունը։

Магистру игры «Что? Где? Когда?» Александру Друзю был подарен котёнок скоттиш-фолда ведущим программы Борисом Крюком во время финальной игры в декабре 2005 года[23]. Александр Абрамович дал коту кличку Зед Магистр Скимблшанс Мон Ами, сокращенно — Шон.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Grace Sutton. «Scottish Folds». CFA (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-11-16-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Scottish Fold». CatTime (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-11-16-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  3. ↑ Julia Wilson (2021-01-09). «Scottish Fold Profile». Cat-world.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021-01-20-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Linnea Danielsen. «Scottish Fold: Cat Breed FAQ». Fanciers.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-27-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Scottish Fold». Petfinder.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-23-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  6. ↑ 6,0 6,1 PetPlace Staff (2014-12-10). «Choosing a Scottish Fold» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021-01-19-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  7. ↑ Sarah Gerrity Updated February 22, 2021. «17 Long-Haired Cat Breeds to Swoon Over». Daily Paws (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-27-ին. Վերցված է 2022-09-27-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  8. ↑ Brian Stephenson. «Scottish fold temperament and personality». Scottishfoldlove.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017-04-15-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  9. ↑ «SCOTTISH FOLD». FBRL (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-25-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Richard Malik Genetic Disorders of Cats(անգլ.) // World Small Animal Veterinary Association World Congress Proceedings : статья. — 2003. Архивировано из первоисточника 1 Մարտի 2021.
  11. ↑ Takanosu M., Takanosu T., Suzuki H., Suzuki K. Incomplete dominant osteochondrodysplasia in heterozygous Scottish Fold cats(անգլ.) // Journal of Small Animal Practice : журнал. — 2008. — № 49(9). — С. 197–199.
  12. ↑ B. Gandolfi, S. Alamri, W.G. Darby et al A dominant TRPV4 variant underlies osteochondrodysplasia in Scottish fold cats(անգլ.) // Osteoarthritis and Cartilage : журнал. — 2016. — Т. 24. — № 8. — С. 1441—1450. — doi:10.1016/j.joca.2016.03.019 Архивировано из первоисточника 21 հունվարի 2022.
  13. ↑ J. Dai, O.-H. Kim, T.-J. Cho et al Novel and recurrent TRPV4 mutations and their association with distinct phenotypes within the TRPV4 dysplasia family(անգլ.) // Journal of Medical Genetics : журнал. — 2010. — Т. 47. — С. 704—709. — doi:10.1136/jmg.2009.075358 Архивировано из первоисточника 24 փետրվարի 2021.
  14. ↑ «Самая старая кошка в мире: рейтинг котов-долгожителей». CatsHere.ru - портал о домашних кошках (ռուսերեն). 2019-05-12. Արխիվացված օրիգինալից 2021-07-26-ին. Վերցված է 2022-05-10-ին.
  15. ↑ Shirley Little. «Polycystic Kidney Disease (PKD)». Scottishfold.org (անգլերեն). Վերցված է 2021-02-13-ին.
  16. ↑ Shirley Little. «Cardiomyopathy». Scottishfold.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021-04-22-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  17. ↑ «Genetic welfare problems of companion animals: Osteochondrodysplasia». UFAW (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-10-07-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  18. ↑ «FIFe Breeding & Registration Rules». FIFe (անգլերեն). 2020-01-01. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  19. ↑ «The GCCF says Health Comes First». The Governing Council of the Cat Fancy (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2006-08-15-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  20. ↑ «Fifen päätös olla hyväksymättä Foldia roduksi (toukokuu 2003)». Kolumbus.fi (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-03-10-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  21. ↑ «The Minutes of the 2009 World Cat Congress Meeting». World Cat Congress Meeting (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016-09-17-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  22. ↑ «Minutes of Executive Council Meeting No: 28 (doc)». New Zealand Cat Fancy (անգլերեն). 2011-09-25. Արխիվացված օրիգինալից 2020-08-06-ին. Վերցված է 2021-02-13-ին.
  23. ↑ «Два Магистра В Одной Квартире: Магистр-Александр Друзь И Его Магистр-Кот». Արխիվացված օրիգինալից 2022-11-19-ին. Վերցված է 2022-11-19-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Всё о шотландской кошке. Е. Шевченко. ISBN 978-5-98435-844-6
  • Шотландская вислоухая кошка. Содержание и уход. Е. Шевченко. ISBN 978-5-904880-06-4
  • Британские короткошёрстные и шотландские вислоухие кошки. Наташа Крылова. ISBN 5-17-028374-1, ISBN 966-696-745-6; 2005 г.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Մարգարյան_Անուշ/Ավազարկղ10&oldid=9029719» էջից