Մասնակից:Հայկ Մարտիրոսյան/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

National Geographic(առաջ կոչվող National Geographic Magazine, նաև հայտնի NAT GEO անունով) National Geographic Society պաշտոնական ամսագիրն է: Society-ի ստեղծվելուց 9 ամիս հետո այն շարունակաբար հրատարակվում է սկսած 1888 թվականից: Հիմնականում այն պարունակում է հոդվածներ գիտության, աշխարհագրության, պատմության և համաշխարհային մշակույթի մասին: Այն հայտնի է իր հաստ քառակուսի փայլուն, դեղին սահմանով կազմով և բազմաթիվ դրամատիկ լուսանկարներով: 2019 թվականից ամսագրի բաժնետոմսերը պատկանում են The Walt Disney Company-ին:

Ամսագիրը հրապարակվում է ամեն ամիս, լրացուցիչ քարտեզային ավելացումները ներգրառվում են գրանցվելուց: Այն հասանելի է ավանդական տպագրված ձևով և առցանց: Երբեմն տպագրվում են ամսագրի հատուկ հրատարակչությունները:

2015 թվականի տվյալների հիման վրա ամսագիրը տարածվել էր ամբողջ աշխարհով և ուներ համարյա թե 40 տեղական խմբագրություններ իսկ համաշխարհային շրջանառությունում ամսեկան ուներ 65 միլլիոն ըստ The Washington Post-ի(???) կամ 6.7 միլլիոն ըստ National Geographic-ի: Սա ընդգրկում է ԱՄՆ-ի 3.5 միլլիոնանոց շրջանառությունը:

Կառավարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այժմ National Geographic ամսագրի գլխավոր խմբագիրը Սյուզան Գոլդբերգն է: Գոլդբերգը նաև հանդիսանում է National Geographic Partners-ի խմբագրային տնօրենը ով կառավարում է National Geographic-ի խմբագրային կոնտենտի տպագրված և թվային տեսքը մեդիա պլատֆորմներում, National Geographic ամսագիրը ներառած: Նա պատասխանատու է լուրերի, National Geographic Traveler ամսագրի, National Geographic History ամսագրի և քարտեզների համար: Նաև նա պատասխանատու է ամբողջ թվային խմբագրական կոնտենտի համար բացառությամբ National Geographic Books and Kids-ից: Գոլդբերգը զեկուցում է Գարրի Նելլին՝ National Geographic Partners-ի տնօրենին:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

January 1915 cover of The National Geographic Magazine

National Geographic Magazine-ի առաջին հրատարակչությունը տպագրվել է 1888 թվականի Սեպտեմբերի 22-ին, Society-ին հիմնադրվելուց 9 ամիս հետո: Սկզբից այն գիտական ամսագիրեր որը ուղարկվել էր ընդհամենը 165 հոգու, այժմ այն հասանելի է ամսեկան 40 միլլիոն մարդու: Սկսած 1905 թվականի մի քանի ամբողջովին 1900-1901 թվականների Թիբեթի նկարներով հրատարակչություններից, ամսագիրը փոխվեց տեքստային տիպից դեպի գիտական ամսագրի որը լիեր նկարչական կոնտենտով և դարցավ հայտնի իր տեսքի համար: 1985 թվականի հունիսի տպագրության կազմը 12 տարեկան Աֆղանստանից աղջկա՝ Շաբաթ Ղուլաի, նկարն էր, որը լուսանկարել էր Ստիվ Մակ Քյուրին, դարձավ ամսագրի ամենաճանաչված լուսանկարներից մեկը:

National Geographic Kids-ը ամսագրի մանկական տարբերակն է որը հրատարակվել է 1975 թվականին National Geographic World անունով: 1970-ականներից մինչև 2010 թիվ ամսագիրը տպագրվում էր Միսսիսիպի նահանգի Կորինֆ քաղաքում անձնական հրատարակողների կողմից մինչև գործարանը փակվեց: Ուշ 1990-ականներին ամսագիրը սկսեց հրապարակել The Complete National Geographic՝ ամսագրի անցյալ հոդվածների թվային հավաքածուն: Այն ժամանակավորապես արգելափակվել էր քանի որ դատական գործեր բացվել հեղինակային իրավունքների հոդվածով, Greenberg v. National Geographic -ի և այլ դեպքերով: Ամսագիրը վերջիվերջո հաղթահարում է դատական գործում և 2009 թվականի Հուլիսիսն այն շարունակում է հրապարակելը հոդվածների հավաքածուներ սկսած 2008 թվականաի դեկտեմբերի հրատարակչություններից: Հավաքածուն հետագայում թարմավել էր որպեսզի նոր հրատարակչությունները դարձնեն ավելի հասանելի:Ամսագրի և արխիվը, և թվային հրատարակչությունը առցանց հասանելի են ամսագրի գրանցորդներին:

2015 թվականի սեպտեմբերին National Geographic Society-ին տեղափոխեց ամսագիրը այլ ընկերություն՝ National Geographic Partners, որի բաժնետոմսերի 73 տոկոսը պատկանում էին 21st Century Fox-ին:

2017 թվականի դեկտեմբերին Disney ստացավ 21st Century Fox-ը, ստանալով նույնպես National Geographic Partners-ի բաժնետոմսերը NG Media հրատարակչական բաժինը տեղափոխվեց Disney Publishing Worldwide:

Գլխավոր խմբագրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • John Hyde(1888 հոկտեմբեր-1900 սեպտեմբեր; Գլխավոր խմբագիր.1900 փետրվար-1903 հունվար)
  • Gilbert Hovey Grosvenor (1875–1966): (Գլխավոր խմբագիր: Փետրվար 1903 – Հունվար 1920; Կառավարող խմբագիր: Սեպտեմբեր 1900 – Փետրվար 1903; Օգնական խմբագիր: Մայիս 1899 – Սեպտեմբեր 1900)
  • Gilbert Hovey Grosvenor: (1920–1954) (միաժամանակ ընկերության նախագահ և գլխավոր խմբագիր)
  • John Oliver La Gorce (1879–1959): (Մայիս 1954 – Հունվար 1957) (միաժամանակ ընկերության նախագահ)
  • Melville Bell Grosvenor (1901–1982): (Հունվար 1957 – Օգոստոս 1967) (միաժամանակ կազամակերպության նախագահ) (հետագայում գլխավոր խմբագիր 1977)
  • Frederick Vosburgh (1905–2005): (Օգոստոս 1967 – Հոկտեմբեր 1970)
  • Gilbert Melville Grosvenor (1931– ): (Հոկտեմբեր 1970 – Հուլիս 1980) (հետագայում դարձել է կազմակերպության նախագահը)
  • Wilbur E. Garrett: (Հուլիս 1980 – Ապրիլ 1990)
  • William Graves: (Ապրիլ 1990 – Դեկտեմբեր 1994)
  • William L. Allen: (Հունվար 1995 – Հունվար 2005)
  • Chris Johns: (Հունվար 2005 – Ապրիլ 2014) (առաջին գլխավոր խմբագիր սկսած MBG-ից)
  • Susan Goldberg: (Ապրիլ 2014 – այժմ)

Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սառը Պատերազմի ժամանակ ամսագիրը իրեն նվիրեց Երկաթե վարագույրի այն կողմում գտնվող ազգերի ֆիզիկական և մարդկային աշխարհագրության համակշռված տեսքը նկարագրելու գործին: Ամսագիրը հոդվածներ է տպագրել Բեռլինի, Ավստրիայի, ԽՍՀՄ-ի և կոմունիստական Չինասատնի մասին, դիտավորյալ նվազեցնելով քաղաքականը, մշակույթի վրա կենտրոնանալու համար: Որպեսզի ծածկի Տիեզերական Մրցավազքը National Geographic-ը կենտրոնանում է դրա գիտական նվաճումների վրա՝ ամեն կերպով խուսափելով ատոմային զենք պատրաստելու հետ կապնված հղումից: Նաև կային շատ հոդվածներ 1930-ականներից, 1940-ականներից և 1950-ականներից առանձին նահանգների և նրանց ռեսուրսների մասին, ամեն նահանգի լրացուցիչ քարտեզներով: Այս հոդվածների մեծ մասը գրվել է հին անձնակազմի կողմից ինչպիսին Frederick Simpich է: Կային նաև հոդվածներ կենսաբանական և գիտական թեմաների մասին:

Հետագայում ամսագիրը դարձավ ավելի բացահայտ արտահայտվել իր հոդվածներում այնպիսի թեմաների մասին ինչպիսին են շրջակա միջավայրի խնդիրները, անտառահատումները, քիմիական աղտոտվածությունը, գլոբալ տաքացումը և վերացող տեսակները:Հոդվածների մի խմբում ներառված էր պատմության, հատուկ ապրանքների տարբեր օգտագործման ձևեր ՝ ինչպիսին ????, բերքերի , գյուղատնտեսական ապրանքների, թանկարժեք քարերի, կամ հնագիտական հայտնագործության մասին: Երբեմն ամբողջ ամսվա հոդվածները նվիրվում էէին մի երկրի, հին քաղաքակրթության, բնական ռեսուրսներ որոնք սպառման եզրին էին կամ մեկ այլ թեմայի: Վերջի տասնամյակներում the National Geographic Society-ը բացել է ուրիշ ամսագրեր, որոնք ունեն տարբեր թեմաներ:Վերջերս ամսագիրը ուներ կարճ հոդվածներ, մինչդեռ անցյալում հոդվածները երկար էին:

Լուսանկարչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Color photograph of the Taj Mahal. Source: The National Geographic Magazine, March 1921

Դեկորացիայի մասին հոդվածներից, պատմությունից և ամենահեռավոր անկյունների մասին գրելու համար հայտնի լինելուց բացի ամսագիրը հայտնի էր նաև իր գրքաձև տեսքի և իր լուսանկարչության ձևի համար: Նկարազարդման կարևորությունը առաջի անգամ դրվել է երբ Society նախագահը Ալեքսանդր Բելլն էր և Gilbert H. Grosvenor գլխավոր խմբագրողն էր, չնայած նրան որ այն քննադատվում էր the Board of Managers-ի կողմից քննադատման, քանի որ համարում էին դա աշխարհագրության ոչ գիտական արտահայտում: 1910 թվականներին լուսանկարիչները դարձան կազմակերպության ապրանքային նշանը, Grosvenor անընդհատ փնտրում էր, "շարժուն նկարներ" ինչպես Բելլն էր դա կոչում, անշարժ նկարներ որոնք շարժման զգացողություն էին փոխանցում: 1915 թվականին Grosvenor-ը սկսեց լուսանկարիչներից կազմված խումբ ստեղծելը, տալով նրանց զարգացած գործիքներ, ամենանոր մութ սենյակը ներառված:

Վաղ 1930-ականներին ամսագիրը սկսեց օգտագործել գունավոր լուսանկարչությունը երբ տեխնոլոգիան դեռ նոր զարգացման մեջ էր: 1930-ականների կեսերին Luis Marden՝ National Geographic-ի գրողներից և լուսանկարիչներից մեկը, համոզեց ամսագրին թույլատրել լուսանկարիչներին օգտագործել այսպես կոչված "miniature" 35 մմ Leica տեսախցիկները Kodachrome լուսանկարչական ժապավենով և ծանր ապակյա ֆոտոպլաստինկայով որոնք եռոտանու կարիք ունեին: 1959 թվականին ամսագիրը սկսեց հրապարակել փոքր լուսանկարներ իր կազմի վրա, հետագայում նրանց մեծացնելով: National Geographic-ի ամսագրի և կայքի լուսանկարները արագ դարձան թվային: Հետագա տարիներին կազմը, պահելով իր դեղին սահմանը, ազատվեց իր կաղնու տերևներով կարգավորումից(մշակումից ???? wtf) և աղյուսակաձև կոնտենտից, որպեսզի ամսվա հոդվածների լուսանկարներից մեկը տեղադրվի ամբողջ էջի վրա: National Geographic-ի հոդվածները հաճախ պահպանվում են գրանցորդների կողմից և հետագայում նորից վաճառվում խանութներում որպես կոլեկցիոն իրեր: Լուսանկարչության ստանդարտները հետագա տարիներին բարձր են մնացել և ամսագիրը մինչև այժմ National Geographic -ի ֆոտոլրագրողությունը աշխարհում ամենաորակյալներից է: 2006 թվականին National Geographic սկսեց համաշխարհային մրցույթ ավելի քան 18 մասնակից երկրներով:

Պահպանողական մուսուլմանական երկրների, ինչպիսին են Իրանը և Մալազիան, նկարները, որտեղ կան առաց վերին հատվածի հագուստի կամ ոչ ամբողջովին հագնված ցեղերին պատկանող մարդիկ, հաճախ ցենզուրաի են ենթարկվում: Գնորդները և բաժանորդները հաճախ բողոքում են, որ դա նվազեցնում է նկարների արվեստային արժեքը, որը համարվում է National Geographic համաշխային հայտնիության պատճառը:


Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քարտեզային ավելացումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երբեմն ամսագիրը իր այցելած տեղամասերի քարտեզներն է ավելացնում հոդվածներում: National Geographic Maps 1915 թվականին դարձավ National Geographic Society բաժին: Առաջին քարտեզային ավելացումը իհայտե եկել ամսագրում 1918 թվականի մայիսին, անվանված The Western Theatre of War, ինչը ծառայում էր որպես տեղեկանք արտերկրում գտնվող զինծառայողների և զինվորների ընտանիքների համար: Որոշ դեպքերում Society-ի արխիվները օգտագործվել են ԱՄՆ կառավարության կողմից, այն առիթներում երբ իրենց սեփական քարտեզագրական ռեսուրսները սահմանափակ էին: Նախագահ Ֆրանկլին Ռուզվելտի Սպիտակ Տան քարտեզների սենյակը լցված էր National Geographic-ի քարտեզներով: National Geographic-ի Եվրոպայի քարտեզը գտնվում է Լոնդոնի Վինստոն Չերչիլի թանգարանում, ցուցադրելով Չերչիլի, Ղրիմի կոնֆերանսի ժամանակ արված, հետպատերազմյան Եվրոպայի Հակահիտլերյան խմբավորման բաժանումների նշումները: 2001 թվականին National Geographic արտահանեց CD սկավառակներ որոնք պարունակում էին նրա բոլոր քարտեզները սկսած 1888 մինչև 2000 դեկտեմբերը: Տպագրված տարբերակը նույնպես հասանելի է National Geographic կայքէջում:

Լեզվի խմբագրումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

First Ukrainian National Geographic magazine presentation
National Geographic English editions collection

1995 թվականի ապրիլին National Geographic սկսեց Ճապոներեն հրապարակչությունը, որը իր առաջին տեղական լեզվով հրապարակչությունն էր: Ամսագիրը այժմ ամբողջ աշխարհում ունի 35 տեղական հրապարկչություն:

Լեզու Կայքէջ Գլխավոր խմբագիր Առաջին հոդված
Անգլերեն (ԱՄՆ) ngm.com Susan Goldberg Հոկտեմբեր 1888
Արաբերեն (ԱՄԷ) ngalarabiya.com Alsaad Omar Almenhaly Հոկտեմբեր 2010
Բուլղարերեն nationalgeographic.bg Krassimir Drumev Նոյեմբեր 2005
Չինարեն nationalgeographic.com.cn Bin Wang Հուլիս 2007
Չինարեն (Թայվան) ngtaiwan.com Yungshih Lee Հունվար 2001
Խորվաթերեն nationalgeographic.com.hr Hrvoje Prćić Նոյեմբեր 2003
Չեխերեն national-geographic.cz Kateřina Fejková Հոկտեմբեր 2002
Դանիերեն natgeo.dk Karen Gunn Սեպտեմբեր 2000
Հոլանդերեն nationalgeographic.nl Aart Aarsbergen Հոկտեմբեր 2000
Անգլերեն (Հնդկաստան) nat-geo.in Niloufer Venkatraman
Էստոներեն nationalgeographic.ee Erkki Peetsalu Հոկտեմբեր 2011
Ֆիններեն natgeo.fi Karen Gunn Հունվար 2001
Ֆրանսերեն nationalgeographic.fr Jean-Pierre Vrignaud Հոկտեմբեր 1999
Վրացերեն nationalgeographic.ge Natia Khuluzauri Հոկտեմբեր 2012
Գերմաներեն nationalgeographic.de Florian Gless Հոկտեմբեր 1999
Հունգարերեն [https://ng.hu/ ng.hu Tamás Vitray Մարտ 2003
Եբրայերեն nationalgeographic.co.il Daphne Raz Հունիս 1998
Եբրայերեն (Ուղղափառ) Ապրիլ 2007
Ինդոնեզերեն nationalgeographic.co.id Didi Kaspi Kasim Ապրիլ 2005
Իտալերեն nationalgeographic.it Marco Cattaneo Փետրվար 1998
Ճապոներեն nationalgeographic.jp Shigeo Otsuka Ապրիլ 1995
Ղազախերեն nationalgeographic.kz Yerkin Zhakipov Փետրվար 2016
Կորեերեն(Հարավային Կորեա) nationalgeographic.co.kr Junemo Kim Հունվար 2000
Լիտվերեն nationalgeographic.lt Frederikas Jansonas Հոկտեմբեր 2009
Նորվեգերեն natgeo.no Karen Gunn Սեպտեմբեր 2000
Լեհերեն nationalgeographic.pl Agnieszka Franus Հոկտեմբեր 1999
Պորտուգալերեն nationalgeographic.pt Gonçalo Pereira Ապրիլ 2001
Ռումիներեն natgeo.ro Cătălin Gruia Մայիս 2003
Ռուսերեն nat-geo.ru Alexander Grek Հոկտեմբեր 2003
Սերբերեն nationalgeographic.rs Igor Rill Նոյեմբեր 2006
Սլովեներեն nationalgeographic.si Marija Javornik Ապրիլ 2006
Իսպաներեն (Լատինական Ամերիկա) ngenespanol.com Claudia Muzzi Turullols Նոյեմբեր 1997
Իսպաներեն (Իսպանիա) nationalgeographic.com.es Josep Cabello Հոկտեմբեր 1997
Շվեդերեն natgeo.se Karen Gunn Սեպտեմբեր 2000
Թայերեն ngthai.com Kowit Phadungruangkij Օգոստոս 2001
Թուրքերեն nationalgeographic.com.tr Nesibe Bat Մայիս 2001

Հետևյալ տեղական լեզուների հրատարակչությունները կանգնեցվել են:

Լեզու Կայքէջ Առաջին հոդված Վերջին հոդված Հոդվածների քանակ
Մոնգոլերեն nationalgeographic.mn Հոկտեմբեր 2012 Հունիս 2014 21
Հունարեն nationalgeographic.gr Հոկտեմբե 1998 Դեկտեմբեր 2014 194
Ուկրաիներեն Ապրիլ 2013 Հունվար 2015 21
Ադրբեջաներեն nationalgeographic.az Սեպտեմբեր 2014 Դեկտեմբեր 2015 16
Լատվիերեն nationalgeographic.lv Հոկտեմբեր 2012 Մարտ 2016 42
Պարսկերեն (Իրան) www.ngmfarsi.com Հոկտեմբեր 2012 Սեպտեմբեր 2018 69
Պորտուգալերեն (Բրազիլիա) nationalgeographicbrasil.com Մայիս 2000 Նոյեմբեր 2019 235
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Հայկ_Մարտիրոսյան/Ավազարկղ&oldid=7750753» էջից