Մասնակից:Զաբելա Աբելյան/ավազարկղ12

Ֆրից Ալեքսանդր Էրնեստ Նյոթեր (գերմ.՝ Fritz Alexander Ernst Noether; Կաղապար:ДатаРождения, Կաղապար:МР, Германская империя — Կաղապար:ДатаСмерти, Կաղապար:МС, РСФСР, СССР) հրեա ծագումով սովետա-գերմանական մաթեմատիկոս։

Մաքս Նյոթերի որդի, Էռլագենի պրոֆեսոր մաթեմատիկոս,նշանավոր գիտնական, մաթեմատիկոս Էմմի Նյոթերի կրտսեր եղբայր,Գոտտֆրիդ Նյոթերի հայր։ Լինելով Բրեսլաուի տեխնիկական համալսարանի պրոֆեսոր, նացիստները իշխանության անցնելուց հետո, Նյոթերը որպես հրեա կորցրեց հնարավորությունը աշխատելու Գերմանիայում և 1934 թվականին մեկնում է Սովետական Միություն, որտեղ դարձավ Տոմսկի համալսարանի պրոֆեսոր։

1937 թվականի նոյեմբերին Տոմսկի իր տանը ձերբակալվում է և 1938 թվականի հոկտեմբերի 23-ին դատապարտվել է 25 տարվա ազատազրկման Գերմանիայի օգտին լրտեսության մեղադրանքով։ Մնալով առանց ծնողների Գերման և Գոտֆրիդ որդիներին 1938 թվականի մարտին արտաքսեցին ՍՍՀՄ-ից։ Բանտում Ֆրիցը մեղադրվում էր «հակասովետական պրոպագանդայի» մեջ, 1941 թվականի սեպտեմբերի 8-ին դատապարտվել է մահապատժի և գնդկահարվել է Օրյոլում.

1988 թվականին ՍՍՀՄ-ի գերագույն դատարանը ամբողջովին վերականգնել է նրա իրավունքները։

Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Segal, Sanford L., Mathematicians under the Nazis page 60
Noether, Gottfried E. (1985). «Fritz Noether (1884–194?)». Integral Equations and Operator Theory. 8 (5): 573–576. doi:10.1007/BF01201702. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameters: |quotes= and |coauthors= (օգնություն); Unknown parameter |month= ignored (օգնություն)
Parastaev, Andrei (1990). «Letter to the editor». Integral Equations and Operator Theory. 13 (2): 303–305. doi:10.1007/BF01193762. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameters: |quotes= and |coauthors= (օգնություն); Unknown parameter |month= ignored (օգնություն)
Mathematicians under the Nazis. page 60: Princeton University Press. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն)CS1 սպաս․ location (link)

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]