Մասնակից:ԵԼԵՆԱ/Ավազարկղ

Կաղապար:Զինված հակամարտություն Կաղապար:Оверлендская кампания Сражение на Тотопотоми-Крик (անգլ.՝ The Battle of Totopotomoy Creek) оно же Сражение при Бефесда Черч, Крампс-Крик, Шейди-Гроув-Роуд или Хановертаун, произошло 28-30 мая 1864 года и было частью Оверлендской кампании Улисса Гранта в ходе американской гражданской войны.

Пока Грант не прекращал попытки обойти правый фланг армии Ли и втянуть его в сражение на открытой местности, сам генерал Ли искал возможность атаковать наступающий V корпус противника силами II-го корпуса генерала Джубала Эрли. Дивизии Роберта Родса и Стефана Рамсера сумели отбросить противника в Шейди-Гроув-Роуд, но наступление Рамсера было остановлено федеральной пехотой. Грант приказал остальным корпусам атаковать южан по всей линии, однако армия Конфедерации прочно окопалась за рекой Тотопотоми и только II корпус Хэнкока сумел перейти реку. После безрезультатного сражения федеральная армия продолжила движение на юго-восток, что привело к сражению при Колд-Харбор. Կաղապար:Օվերլենդի արշավներ Տոտոպոտոմի-Կրիկի ճակատամարտը(անգլ.՝ The Battle of Totopotomoy Creek) այլ անվանումն է Ճակատամարտ Բեֆեզդա Չերչի մոտ,Կրամպս-Կրիկ,Շեիդի Գրոու-Րոուդկամ Խանովեր Թաուն, տեղի է ունեցել 1864 թվականի մայիսի 28-ից 30-ը: Այն եղել է Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի Ուիլիս Գրանտի Օվերլանդի արշավների մի մասը: Քանի դեռ Գրանտը չէր դադարում Լիի բանակի աջ թևը շրջանցելու և նրան բաց տարածքում ճակատամարտի մեջ ներքաշելու փորձերը, գեներալ Լին ինքն էր փնտրում հարձակվելու հնարավորություն հակառակորդի գրոհող 5-րդ կորպուսի վրա գնդապետ Ջուբալ Էրլի 2-րդ կորպուսի ուժերով: Ռոբերտ, Ռոդսի և Ստեֆան Ռամսերի դիվիզիաներին հաջողվել է հակառակորդին հետ շպրտել դեպի Շեյդի Գրոուվ Ռոուդ, սակայն Ռամսերի հարձակումը կանգնեցվել է դաշնային հետևակի կողմից։ Գրանտը հրահանգել է մյուս կորպուսներին հարձակվել հարավցիների վրա ամբողջ գծով, սակայն կոնֆեդերացիայի բանակը ամուր տեղավորվել է Տոտոպոտոմի գետի մոտ և միայն 2-րդ գումարտակը Հենքոք կարողացել է անցնել գետը։ Անարդյունք ճակատամարտից հետո դաշնային բանակը շարունակել է իր շարժումը դեպի հարավ-արևելք, ինչը հանգեցրեց կախարդության Կոլդ-Խարբերդի ճակատամարտը։

Предыстория

После того как Грант не стал ввязываться в бой у Норт-Анны, он начал в очередной раз обходить правый фланг армии Ли. Он переместился на юго-восток на северный берег реки Памункей, надеясь найти удобное место для прорыва сквозь заслоны генерала Ли. 27 мая федеральная кавалерия заняла плацдарм на южном берегу реки у брода Хановертаун. Когда пехота перешла на правый берег, кавалерия ввязалась в бой у Хаус-Шоп (28 мая)

Армия Ли располагалась в траншеях за рекой Тотопотоми, и положение её было сложное. Ли хорошо представлял себе перемещение армии Гранта, но у него были проблемы со снабжением ввиду разрушения железной дороги, и численность его армии тоже была недостаточна. Ли попросил генерала Борегара передать ему 12 000 человек, который без большой пользы блокировали федерального генерала Батлера у Бермуда-Хандред. Борегар отказал, ссылаясь на опасность армии Батлера, и тогда Ли обратился к президенту Дэвису и в итоге Борегар послал ему дивизию Хоука — 7 000 человек.

29 мая армия Гранта направилась на юго-запад. Так как кавалерия оказалась занята на других участках, то Грант решил использовать пехоту для разведки. II корпус генерала Уинфилда Хэнкока двигался по дороге Ричмонд-Хановертаун. Выйдя к реке и обнаружив, что противник глубоко зарылся в землю, люди Хэнкока тоже начали рыть траншеи. V корпус Говернора Уоррена удлинил фронт Хэнкока слева. VI-й корпус Райта шёл на северо-запад, а корпус Бернсайда встал у Хаус-Шоп в качестве резерва. Кавалерия Шеридана находилась далеко в стороне, у Олд-Чёч.

Северовирджинская армия слева на право состояла из третьего корпуса генерала Хилла, дивизии Брекинриджа (только что пришедшей из Шенандоа), корпуса Ричарда Андерсона и корпуса Джубала Эрли. 29-го имели место только отдельные перестрелки. Сражение намечалось на берегах реки Тотопотоми, возле того места, где в 1862 году произошло сражение при Гэинс-Милл.

Նախապատմություն

Այն բանից հետո երբ Գրանտը չի խառնվել Ճակատամարտ Նորտ Աննայի մոտ, նա հերթական անգամ շրջանցեց Լիի բանակի աջ ֆլանգը նա տեղաշարժվել է հարավ-արևելք Պամունկեյ գետի հյուսիսային ափը` հույս ունենալով հույս ունենալով հարմար տեղ գտնել գեներալ Լիի թիկունքում պատնեշ կոտրել: Մայիսի 27-ին դաշնային հեծելազորը պլացդարմ զբաաղեցրեց Խանովերտ Թաուն գետի հարավային ափին: Երբ հետեւակը անցել է աջ ափը, հեծելազորը ներգրավվել է Ճակատամարտ Հաուս-Շոփի մոտ (28 մայիս):

Լիի բանակը տեղեկայված էր Տոտոպոտոմի գետի խրամատում, և նրա դրությունը բարդ էր։ Լին լավ էր պատկերացնում Հրանտի բանակի տեղաշարժը, բայց նա խնդիրներ ուներ մատակարարման հետ՝ երկաթուղու քանդման պատճառով: Նրա բանակի թվաքանակը նույնպես բավարար չէր։ Լին խնդրել է գեներալ Բորեգարին նրան փոխանցել 12000 մարդ, որոնք առանց մեծ օգուտների արգելափակել են Դաշնային գեներալ Բաթլերին Բերմուդ-Հանդրեդի մոտ: Բորեգարը մերժել է, հղում անելով Բատլերի բանակի վտանգին: Այդ ժամանակ Լին դիմել է Նախագահ Դևիսին և արդյունքում Բորեգարը նրան ուղարկել է Հոուկի դիվիզիան — 7000 մարդ: Մայիսի 29-ին Գրանտի բանակը ուղվել է հարավ արևմուտք: Քանի որ հեծելազորը զբաղված էր ուրիշ հատվածներում, Գրանտը որոշել է հետախուզման համար օգտագործել հետևակ: Գեներալ Ուինֆիլդ Հենկոկի 2-րդ կորպուսը տեղաշարժվում էր Ռիչմոնդ-Խանովերթաուն ճանաչավոր դուրս գալով գետի մոտ և հայտնաբերելով, որ հակառակորդը խորապես փորվել է գետինը Խենկոկի մարդիկ մույնպես սկսել են ղրամատմեր փորել: Գովերնոր Ուորենի 5-րդ կորպուսը երկարացրեց Խենկոկի ճակատը ձախից Ռայթի 6-րդ կորպուսը գնում էր դեպի հըուսիս-արևմուտք իսկ Բենսայդի կորպուսը կանգնել է պահեստազորի համար Հաուս-Շոպի մոտ: Շերիդանի հեծելազորը հեռու էր գտնվում, Օլդ Չեչի մոտ։ Սևերովիրջինիայի բանակը ձախից աջ կազմված էր գեներալ Խիլլի երրորդ կորպուսից, Բրեկինրիջի դիվիզիայից (Շենանդոայից նոր վերադարձած), Ռիչարդ Անդերսոնի կորպուսից և Ջուբալ Էռլիի կորպուսից: 29-ին տեղի են ունեցել միայն առանձին փոխհրաձգություններ։ Մարտը նախատեսված էր Տոտոպոտոմի գետի ափերին, այն վայրի մոտ, որտեղ 1862 թվականին տեղի է ունեցել Գեյնս-Միլի ճակատամարտը:

Сражение

thumb|350px|Атака дивизии Родса 30 мая Грант начал генеральное наступление. Федеральный корпус Райта отправился на юг к позициям корпуса Хилла, а корпус Хэнкока перешёл реку и атаковал позиции Брекинриджа. Корпус Уоррена атаковал с востока позиции Эрли. Передовые части Райта увязли в болотах у Крампс-Крик и задержали его наступление. Стрелки Хэнкока отбили у Брекинриджа несколько стрелковых ячеек, но дальше этого не продвинулись. Джордж Мид велел Бернсайду поддержать Хэнкока, но тот пришёл слишком поздно. На федеральном левом фланге корпус Уоррена перешёл Тотопотоми и начал двигаться на запад. Первым шла дивизия Гриффина, за ней — дивизии Кроуфорда и Каттлера.

Ли расценил эти манёвры как очередную попытку обхода своего правого фланга, поэтому приказал корпусу Эрли атаковать V-й федеральный корпус при поддержке корпуса Андерсона. Эрли решил послать дивизию Родса в обходной марш через Олд-Чёч-Роуд.

Меж тем V-й корпус неторопливо продвигался вперёд и Уоррен стал беспокоиться за свой левый фланг. Он приказал Кроуфорду сместиться к югу и возвести временные укрепления у Олд-Чёч-Роуд. Кроуфорд послал вперёд бригаду полковника Мартина Хардина, у солдат которого в этот день уже заканчивались сроки службы, а 13-й пенсильванский полк был уже готов к роспуску. Правее этого полка стоял большой, но малоопытный полк полковника Ховарда Китчинга. В полдень дивизия Родса вышла на бригаду Хардина и сразу опрокинула её. Из-за отступления Харди дрогнула вся дивизия Кроуфорда, открыв фланг всего V-го корпуса.

Однако, атака расстроила ряды дивизии Родса, который не решился в этой ситуации наступать дальше в тыл противника. остальные дивизии корпуса Эрли ещё находились в походной формации. Корпус Андерсона задерживался. Уоррен начал разворачивать свой корпус фронтом на юг. В 18:30 дивизия Стефана Рамсера (недавно повышенного до дивизионного командира) неосторожно атаковала позиции федеральных батарей. Атака была недостаточно хорошо продумана и Эрли с неохотой дал на неё своё согласие. Дивизия Гордона ещё разворачивалась и не успевала поддержать атаку. Дивизия Родса тоже была занята. В итоге атакующая бригада Томаса Туна сразу залегла под мощным огнём со своего левого фланга. Бригада Пеграма (под ком. Эдварда Уиллиса) мужественно бросилась вперёд под перекрёстным огнём и сумела подойти на 50 ярдов к позициям противника, но Уиллис получил смертельное ранение и бригада отступила.

В итоге атака Рамсера была отбита с большими потерями. Один из вирджинцев потом вспоминал: «Наша линия была стерта, как по волшебству. Все офицеры — полевые и штабные — оказались убиты за невероятно короткий промежуток времени.»

Мид приказал начать общую атаку, чтобы поддержать Уоррена, но ни один корпус не оказался готов к этому. И все же люди Уоррена сумели справиться с ситуацией без посторонней помощи. Неудача атаки Рамсера обескуражила Эрли и он велел своему корпусу отойти немного на запад. Он обвинял Андерсона в том, что тот не прибыл вовремя и тем испортил все дело, но солдаты винили Рамсера, который приказал атаковать, не проведя предварительной разведки.

Ճակատամարտ

Атака дивизии Родса

Մարտի 30-ին Գրանտը սկսեց գլխավոր հարձակումը: Ռայթի դաշնային կորպուսը շարժվեց հարավ դեպի Հիլի կորպուսը, իսկ Հեկոկի կորպուսը անցել է գետը և հարձակվել Բրեքինրիջի դիրքերի վրա: Ուորեն կորպուսը արևելքից գրոհել է էրլիի դիրքերը։ Ռայթի առաջատար զորամիվորները մխրճվել են Կրամպս-Կրիկի մոտ գտնվող ճահիճներում և հետաձգեցին նրա գրոհը: Խեկոկի հրաձիգներին հաջողվել է Բրեկենրիջից վերցնել մի քանի հրաձգային միավոր սակայն դրանով առաջընթացն ավարտվել է: Ջորջ Միդը հրահանգել է Բերնսայդին աջակցել Հենկոկին, սակայն նա եկավ շատ ուշ: Դաշնային ձախ եզրում Ուորենի կորպուսը անցավ Տոտոպոտոմին և սկսեց շարժվել դեպի արևմուտք։ Առաջինը շարժվում էր Գրիֆֆինի դիվիզիան, նրան հաջորդել են Կրոուֆորդի եւ Կատտլերի դիվիզիաները։ Լին գնահատել է այդ մանեվրները իբրև հերթական փորձ` իր աջ ճակատը շրջանցելու, այդ պատճառով էլ էրլիի կորպուսին հրամայել է գրոհել 5-րդ դաշնային կորպուսը` Անդերսոնի կորպուսի աջակցությամբ: Էրլին որոշել է ուղարկել [Ռոդս, Ռոբերտ|Ռոդս]]ի դիվիզիան շրջանցիկ ուղով, Օլդ Չյոչ Ռոուդով։ Մինչդեռ V-րդ կորպուսը հանգիստ առաջ էր շարժվում և Ուորենը սկսեց անհանգստանալ իր ձախ Ֆլանգի համար։ Նա հրամայել է Քրոուֆորդին տեղաշարժվել դեպի հարավ և կառուցելկ ժամանակավոր ամրացումներ Օլդ- Չյոչ Ռոուդի մոտ: Քրոուֆորդն առաջ է ուղարկել գնդապետ Մարտին Հարդինի բրիգադը, որի զինվորներն այդ օրը ավարտում էին ժամկետային ծառայուտըունը, իսկ Պենսիլվանիայի 13-րդ գունդը արդեն պատրաստ էր արձակման: Այդ գնդից աջ կանգնած էր գնդապետ Հովարդ Քիթչինգի բազմաթիվ բայց անփորձ գունդը: Կեսօրին Ռոդսի դիվիզիան դուրս է եկել Հարդինի բրիգադի վրա և անմիջապես շրջել այն: Հարդի նահանջի պատճառով ցնցվեց Կրոուֆորդի ամբողջ դիվիզիան՝ բացելով ամբողջ 5-րդ կորպուսի ֆլանգը: Սակայն հարձակումը խափանել է Ռոդսի դիվիզիայի շարքերը, որը չի համարձակվել այս իրավիճակում խորանալ հակառակորդի թիկունքում։ Էրլիի կորպուսի մնացած դիվիզիաները դեռ չէին դիրքավորվել։ Անդերսոնի կորպուսը ուշանում էր: Ուորենը սկսեց թեքել իր կորպուսը ճակատով դեպի հարավ: 18:30-ին Ստեֆան Ռամսերի (որին վերջերս է շնորվել դիվիզիայի հրամանատարի կոչումը) դիվիզիան անզգույշ հարձակվել է դաշնային մարտկոցների դիրքերի վրա։ Գրոհը պատշաճ մտածված չէր և Էռլին դժկամությամբ է տվել իր համաձայնությունը: գորդոնի դիվիզիան դեռ դիրքավորված չէր և չեր հասցրել աջակցել գրոհին: Ռոդսի դիվիզիան ևս զբաղված էր: Արդյունքում Թոմաս Թունի բրիգադը պատսպարվել է իր ձախ ֆլանգի հզոր կրակի ներքո: Պեգրամի բրիգադը (Էդվարդ Վիլիսի հրամանատարության ներքո) խաչաձև կրակի տակ արիաբար նետվել է առաջ և մոտ 50 յարդ մոտենալ հակառակորդի դիրքերին: Սակայն ՈՒիլիսը մահացու վիրավորվել է և զորքը նահանջել է: Արդյունքում Ռամսերի գրոհը հետ է շպրտվել մեծ կորուստներով: Արդյունքում Ռամսերի հարձակումը հետ մղվեց մեծ կորուստներով: Հետագայում վիրջինացիներից մեկը հիշում էր. <<Մեր գիծը ջնջվել է կախարդանքով>> Բոլոր դաշտային և շտաբային սպաները սպանվել են աներևակայելի կարճ ժամանակահատվածում: E. Clay. Staff Ride Handbook for the Overland Campaign, Virginia, 4 May to 15 June 1864: A Study in Operational-Level Command. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute Press, 2006 °C. 292</ref>» Միդը հրամայել է սկսել ընդհանուր հարձակումը, որպեսզի աջակցի Ուորենին սակաըն ոչնի կորպուս դրան պատրաստ չէր: Այնուամենայնիվ, Ուորեն մարդիկ կարողացել են իրավիճակը հաղթահարել առանց կողմնակի օգնության։ Ռամսերի հարձակման անհաջողությունը հանկարծակիի բերեց Էրլիին և նա հրամայեց իր կորպուսին մի փոքր հեռանալ դեպի արևմուտք։Նա Անդերսոնին մեղադրել է այն բանում, որ նա ժամանակին չի միացել իրեն և դրանով փչացրել է ամբողջ գործը, բայց զինվորները մեղադրում էին Ռամսերին, որը հրամայել է գրոհել՝ առանց նախնական հետախուզության:

Последствия

Потери федеральной армии составили 731 человек (679 убито и ранено, 52 попало в плен), потери Юга — 1159 (811 убито и ранено, 348 попало в плен). Во время неудачной атаки Рамсера погиб полковник Эдвард Уиллис, в прошлом — штабной офицер Томаса Джексона. Погиб так же бригадный генерал Джеймс Террилл.

Между тем Ли узнал, что отряд в 16 000 человек под командованием Уильяма Смита, идёт к Гранту с востока и, если он удлинит левый фланг Гранта, то Северовирджинской армии будет нечего этому противопоставить — Ли нечем было удлинять свой собственный фланг. Поэтому Ли отправил кавалерию генерала Фицхью Ли к Колд-Харбору, чтобы занять там перекрёсток дорог.

31 мая корпус Хэнкока снова форсировал Тотопотоми-Крик, но не решился атаковать укрепления. Грант понял, что ситуация снова зашла в тупик позиционной войны и ночью того же дня начал перемещать свою армию дальше на восток, к Колд-Харбору. 1-го июня эти манёвры приведут к столкновению, известному как Сражение при Колд-Харбор.

Հետևանքները

Դաշնային բանակի կորուստների թիվը կազմել է 731 մարդ (679-ը սպանվել է եւ վիրավորվել, 52—ը` գերի ընկել), հարավի կորուստները՝ 1159 (811-ը սպանվել է և վիրավորվել, 348-ը գերի է ընկել): Հարավի կորուստները կազմել են 1159 մարդ (811-ը սպանված և վիրավոր, 348-ը գերի է ընկել): Ռամսերի անհաջող գրոհի ժամանակ զոհվել է գնդապետ Էդվարդ Ուիլիսը, նախկինում՝ շտաբային սպա Թոմաս Ջեկսոնը: Բրիգադի գեներալ Ջեյմս Թերիլը նույնպես զոհվեց։ Մինչդեռ Լին իմացել է, որ Ուիլյամ Սմիթի հրամանատարության տակ գտնվող 16000 հոգանոց ջոկատը արևելքից գնում է դեպի Գրանտը, և եթե նա երկարացնի Գրանտի ձախ ֆլանգը, ապա հյուսիսվիրջինական բանակը ոչինչ չի ունենա հակադրելու: Լին միջոցներ չուներ երկարացնելու սեփաական ֆլանգը: Այդ պատճառով Լին գեներալ Ֆիցհյու, Լիի հեծելազորը ուղարկել է Քոլդ Խարբորի մոտ` ճանապարհի խաչմերուկը գրավելու: Մայիսի 31-ին Հենքոքի կորպուսը կրկին մարտանցել է Տոտոպոտոմի-Կրիկը, սակայն չի համարձակվել գրոհել ամրացումները։ Գրանտը հասկացել է, որ իրավիճակը կրկին մտել է դիրքային պատերազմի փակուղի և նույն օրվա գիշերը սկսել է իր բանակը տեղափոխել դեպի արևելք՝ դեպի Քելդ-Հարբոր։ Հունիսի 1-ին այդ զորավարժությունները կհանգեցնեն բախման, որը հայտնի է որպես Քորդ-Խրբորդի ճակատամարտը:

Գրականություն

1. Eicher, David J. The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
2. Furgurson, Ernest B. Not War but Murder: Cold Harbor 1864. New York: Alfred A. Knopf, 2000. ISBN 0-679-45517-5.
3. Grimsley, Mark. And Keep Moving On: The Virginia Campaign, May-June 1864. Lincoln: University of Nebraska Press, 2002. ISBN 0-8032-2162-2.
4. Kennedy, Frances H., ed. The Civil War Battlefield Guide. 2nd ed. Boston: Houghton Mifflin Co., 1998. ISBN 0-395-74012-6.
5. Jaynes, Gregory, and the Editors of Time-Life Books. The Killing Ground: Wilderness to Cold Harbor. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1986. ISBN 0-8094-4768-1.
6. King, Curtis S., William Glenn Robertson, and Steven E. Clay. Staff Ride Handbook for the Overland Campaign, Virginia, 4 May to 15 June 1864: A Study in Operational-Level Command. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute Press, 2006. OCLC 62535944.
7. Rhea, Gordon C. The Battle of Cold Harbor. National Park Service Civil War series. Fort Washington, PA: U.S. National Park Service and Eastern National, 2001. ISBN 1-888213-70-1.
8. Rhea, Gordon C. Cold Harbor: Grant and Lee, May 26 — June 3, 1864. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 2002. ISBN 0-8071-2803-1.
9. Salmon, John S. The Official Virginia Civil War Battlefield Guide. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2001. ISBN 0-8117-2868-4.
10. Trudeau, Noah Andre. Bloody Roads South: The Wilderness to Cold Harbor, May-June 1864. Boston: Little, Brown & Co., 1989. ISBN 978-0-316-85326-2.
11. U.S. War Department. The War of the Rebellion: a Compilation of the Official Records of the Union and Confederate Armies. Washington, DC: U.S. Government Printing Office, 1880—1901.
12. Welcher, Frank J. The Union Army, 1861—1865 Organization and Operations. Vol. 1, The Eastern Theater. Bloomington: Indiana University Press, 1989. ISBN 0-253-36453-1.