Համակարգչային խաղերի պատմություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Համակարգչային խաղերի պատմություն, սկսվում է 1940-ական և 1950-ական թվականներին, երբ պարզ խաղեր և սիմուլյացիաներ մշակվեցին ակադեմիական միջավայրում։ Համակարգչային խաղերը երկար ժամանակ հայտնի չէին, և միայն 1970-ական և 1980-ական0 թվականներին, երբ արկադները, խաղային վահանակները և տնային համակարգիչները հասանելի դարձան լայն հանրությանը, համակարգչային խաղերը դարձան զանգվածային մշակույթի մաս։

Վաղ պատմություն (1940-1970)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Spacewar!-ի խաղը

Առևտրային համակարգչային խաղերի հայտնվելուն նախորդել է զվարճանքի արկադային մեքենաների արդեն կայացած արդյունաբերությունը, ինչպիսին է pinball-ը. Նման մեքենաները արտադրվել են 19-րդ դարից՝ օգտագործելով ավելի ու ավելի բարդ մեխանիզմներ, իսկ 1930-ականներից՝ էլեկտրականություն; Զուգահեռաբար զարգանում էին նաև ջուկբոքսերը։ Իր ժամանակի նշանավոր և անսովոր բարդ արկադային մեքենան Նիմատրոնն էր՝ այն նվագարկելու համար նախատեսված էլեկտրամեխանիկական համակարգիչը, որը նախագծվել է ֆիզիկոս Էդվարդ Կոնդոնի կողմից և ցուցադրվել է 1939-1940 թվականներին Նյու Յորքի համաշխարհային ցուցահանդեսում։ 1947 թվականին Թոմաս Գոլդսմիթի և Ասթլ Մանի «Cathode Ray Tube Amusement Device» արտոնագրվել է և համարվում է առաջին հատուկ խաղ սարքը, որը ցուցադրում է պատկեր էկրանին, այսինքն՝ «վիդեո խաղ»[1]։

1950-ականների սկզբին ստեղծվեցին մասնագիտացված համակարգիչներ, ինչպիսիք են Nimrod-ը, կրկին այն նվագելու համար, և Bertie the Brain-ը և OXO-ը՝ tic-tac-toe խաղալու համար։ Թենիս երկուսի համար, որը մշակվել է ֆիզիկոս Ուիլյամ Հիգինբոթեմի կողմից, մոդելավորել է թենիսի խաղը գրաֆիկական ինտերֆեյսի միջոցով՝ օգտագործելով անալոգային համակարգիչ և օսցիլոսկոպ՝ որպես իրական ժամանակի արդյունք։ 1948-1950 թվականներին Ալան Թյուրինգը և Դեյվիդ Չեմպերնաունը (անգլ.) ռուս. մշակել է շախմատային խաղի ալգորիթմ[2], սակայն այն ժամանակվա համակարգիչները բավականաչափ հզոր չէին այս ալգորիթմն իրականացնելու համար[3]։ Բրիտանացի լրագրող Տրիստան Դոնովանն իր Replay: The History of Video Games-ի գաղափարը որպես ժամանակի վատնում։

1960-ականներին հաշվողական տեխնոլոգիայի առաջընթացը` վակուումային խողովակներից մինչև տրանզիստորներ և տրանզիստորներից մինչև ինտեգրալ սխեմաներ, համակարգիչները դարձրեցին ավելի հզոր և մատչելի, քան երբևէ։ 1961 թվականին Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի MIT Tech Model Railroad Club (TMRC) մի խումբ ուսանողներ օգտագործեցին այն ժամանակվա նորագույն DEC PDP-1 համակարգիչը՝ ստեղծելու առաջին համակարգչային խաղերից մեկը՝ Spacewar տիեզերական սիմուլյատորը։ Խաղի ստեղծողները պատրաստակամորեն տվել են խաղի կոդը այլ համալսարանների և լաբորատորիաների PDP-1 համակարգիչների այլ օգտվողներին. DEC-ն ինքն է օգտագործել խաղը՝ պոտենցիալ գնորդներին ցուցադրելու համակարգչի հնարավորությունները։ PDP-1-ը շատ թանկ համակարգիչ էր՝ 120,000 ԱՄՆ դոլար, և վաճառված համակարգիչների թիվը սահմանափակված էր մի քանի տասնյակով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Blitz, Matt (2016 թ․ մարտի 28). «The Unlikely Story of the First Video Game». Popular Mechanics (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 11-ին.
  2. «David Champernowne (1912-2000)», անգլ.՝ ICGA Journal (անգլերեն), 23 (4), 2000 թ․ դեկտեմբեր, Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին, Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 14-ին
  3. Garry Kasparov: The Reconstruction of Turing’s «Paper Machine»(անգլ.)