Jump to content

Կռան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կռան (այլ կիրառումներ)
Հսկայական մեխանիկական կռանը աշխատանքի ընթացքում
Ձեռքի կռանի կիրառումը դարբնոցում
Կրյոզո քաղաքում տեղադրված «Շնեյդեռ» կազմակերպության արտադրության մեխանիկական կռան: Այն 1877-1891 թվականների ընթացքում աշխարհում ամենամեծն է եղել:

Կռան, մետաղյա գլխիկի բազմակի հարվածների միջոցով մետաղները կռելու և հարթացնելու, նախապատրաստուկներ մշակելու համար նախատեսված գործիք կամ մեքենա։ Տարբերում են կռման և ծավալային ու թերթային դրոշմման կռաններ։ Ըստ հաղորդակի տեսակի, կռանները լինում են՝

  • ձեռքի կռան՝ մետաղյա գլխիկի մեջ փայտյա լծակ (կամ բռնակ) է ագուցված լինում (աշխատանքի է դրվում մկանային ուժով)
  • շոգեօդային (աշխատում են շոգով կամ սեղմված օդով)
  • օդաճնշական (աշխատում են աշխատանքային և ճնշակային (կոմպրեսորային) մխոցների միջև եղած օդի նոսրացման և սեղմման հաշվին)
  • մեխանիկական (շարժական մասերը մեխանիկորեն կապված են շարժիչի հետ)
  • ջրաճնշական (գործողության մեջ են դրվում բարձր ճնշման հեղուկով) և ուրիշներ

Ըստ աշխատանքի եղանակի, տարբերում են պարզ (ընկնող կռան) և կրկնակի գործողության (առավել տարածված) կռաններ, երբ ընկնող մասի վրա ծանրության ուժից բացի ազդում է նաև գոլորշու, օդի կամ հեղուկի լրացուցիչ ուժը։ Կան նաև առանց սալակալի կռաններ, որոնք ունեն կինեմատիկորեն կապված երկու թակեր և հավասար արագություններով շարժվում են հանդիպակւնց, որի հետևանքով հարվածի էներգիան հիմքին չի հաղորդվում։ Տարածում են գտել բարձրարագային կռանները (թակի արագությունը՝ մինչև 25 մ/վրկ, սովորական կանի 3—5 մ/վրկ-ի փոխարեն)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 666