Դիտել Խոզաթ էջի աղբյուրը

{{Արևմտյան Հայաստանի բնակավայրեր
 |կարգավիճակ = Գյուղաքաղաք
 |հայերեն անվանում = 
 |բնագիր անվանում = Խոզաթ
 |ենթարկում = 
 |երկիր = Թուրքիա
 |պատկեր = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի լայնություն = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի լայնություն = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |lat_dir = |lat_deg= |lat_min= |lat_sec=
 |lon_dir = |lon_deg= |lon_min= |lon_sec=
 |CoordAddon = 
 |CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Վիլայեթ
 | երկրամաս = Խարբերդի վիլայեթ
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառակ
 | շրջան = Խոզաթի գավառակ
 |շրջանը աղյուսակում = 
 |համայնքի տեսակ = 
 |համայնք = 
 |համայնքը աղյուսակում = 
 |երկրի քարտեզ = 
 |երկրամասի քարտեզ = 
 |շրջանի քարտեզ = 
 |ներքին բաժանում = 
 |ղեկավարի տեսակ = 
 |ղեկավար = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |այլ անվանումներ = 
 |տարածք = 
 |կենտրոնի բարձրություն = 
 |կլիմա = 
 |պաշտոնական լեզու = Հայերեն
 |բնակչություն = 10584
 |մարդահամարի թվական = 1915
 |խտություն = 
 |ագլոմերացիա = 
 |ազգային կազմ = Հայեր, քրդեր (մինչև [[Մեծ եղեռն]]ը)
 |կրոնական կազմ = [[Քրիստոնյա]] (մինչև [[Մեծ եղեռն]]ը)
 |էթնոհորոնիմ = 
 |ժամային գոտի = +3
 |DST = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքս = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |իդենտիֆիկատորի տեսակ = 
 |թվային իդենտիֆիկատոր = 
 |կատեգորիան Վիքիպահեստում = 
 |կայք = 
 |կայքի լեզու = 
 }}

'''Խոզաթ''', գյուղաքաղաք [[Արևմտյան Հայաստան]]ում, [[Խարբերդի վիլայեթ]]ի Դերսիմ լեռնաստանի արևմտյան մասում, Արածանիի աջակողմյան վտակներիի աջ օժանդակներից մեկի ակունքի շրջանում, [[Խարբերդ]]ից մոտ 42 կմ հյուսիս։ Հնում կոչվել է Խոզան։ Ոմանց մոտ համարվել է ավան, գյուղաքաղաք, իսկ ոմանց մոտ էլ քաղաք։

== Բնակչություն ==
Մինչև [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը Խոզաթը հիմնականում հայաբնակ գյուղաքաղաք էր։ Այստեղի հայերի մի մասը տեղացի էր, իսկ մյուս մասը եկել էր [[Խարբերդ]]ից, [[Արաբկիր]]ից, [[Ակն]]ից, [[Չմշկածագ]]ից։ Առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ քաղաքն ուներ 8640 հայ և 1944 քուրդ բնակիչ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում մասամբ բնաջնջվեցին և մասամբ էլ բռնի տեղահանվեցին այստեղի հայերը։ Ներկայումս կան միայն մի քանի հայ ընտանիքներ, մնացած բնակչությունը հիմնականում քրդեր են։

== Տնտեսություն ==
Հայերն զբաղվում էին առևտրով, արհեստներով, երկրագործությամբ և այգեգործությամբ։ Քրդերի հիմնական զբաղմունքը անասնապահությունն էր։ Գավառից և նրա սահմաններից դուրս հայտնի էին Խոզաթի բուրդը, գորգերը, մրգերը, հատկապես ընկույզը։ XIX դարի 80-ական թվականներին ուներ մոտ 50 խանութ ու կրպակ, մի քանի տասնյակ արհեստանոցներ, շուկա։

== Պատմամշակութային կառույցներ ==
Հայերն ունեին 2 եկեղեցի, որոնցից մեկը փայտաշեն ս. Փրկիչ անունով, իսկ մյուսը քարակերտ ս. Գևորգ անունով։ Գյուղաքաղաքում գործում էր հայկական ուսումնարանը, որն ուներ 70-80 աշակերտ։ Գյուղաքաղաքի շրջակայքում կան 6 եկեղեցու ավերակներ, որոնք ցույց են տալիս, թե Խոզաթը անցյալում ավելի շեն ու խոշոր է եղել։

== Աղբյուրներ ==
* Թ. Խ. Հակոբյան (1987)։ Պատմական Հայաստանի քաղաքները։ Երևան։ «Հայաստան», էջ 146-147։

{{Խոզաթի գավառակ}}
{{Պատմական Հայաստանի քաղաքները}}
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=66}}

[[Կատեգորիա:Արևմտյան Հայաստանի գյուղեր]]
[[Կատեգորիա:Թուրքիայի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Թուրքիայի քրդաբնակ բնակավայրեր]]