Թելքաօպտիկական փոխանջատիչներ
Թելքաօպտիկական[1] փոխանջատիչ, թելքաօպտիկական փոխարկիչ, կոմուտատոր, օգտագործվում են ազդանշանի անցումը մի թելքից մյուսն իրականացնելու համար։ Թելքաօպտիկական հաղորդման գծերի հստակ և օպերատիվ աշխատանքն անհնար է առանց օպտիկական ինֆորմացիոն հոսքերի արագ և արդյունավետ փոխանջատումների։ Դրանք իրականացվում են թելքաօպտիկական փոխանջատիչների միջոցով։
Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թելքաօպտիկական փոխանջատիչները նախատեսված են մեխանիկական ներգործության կամ էլեկտրական ազդանշանների տակ օպտիկական հզորությունը թելքային լուսատարների միջև վերաբաշխելու համար։ Լուսատարային չափման համակարգերը պիտի համապատասխանեն հետևյալ պահանջներին. օպտիկական կորուստների և խաչահատվող խանգարումների ցածր մակարդակ, այս պարամետրերի ցածր կախվածություն մակաբուծական ազդեցություններից, հզորության սպառման ցածր մակարդակ, ինչպես նաև հուսալիություն և տեխնոլոգիամիտություն[2]։
Թելքաօպտիկական բոլոր փոխանջատիչները կարելի է բաժանել երկու խմբի.
- մեխանիկական, որոնցում օպտիկական էներգիայի վերաբաշխումը տեղի է ունենում թելքային լուսատարների, պրիզմաների, հայելիների, հեղուկների և այլ տարրերի շարժման արդյունքում.
- օպտիկական, որոնցում ըպտիկական ճառագայթի ուղղության փոփոխությունը տեղի է ունենում ճառագայթման տարածման համար անշարժ միջավայրի օպտիկական պարամետրերի փոփոխության արդյունքում[2]։
Գոյություն ունեն տարբեր տեսակի և բազմազան սկզբունքներով գործող թելքաօպտիկական փոխանջատիչներ.
- էլեկտրամեխանիկական
- Ջերմաօպտիկական
- Էլեկտրաօպտիկական
- Ակուստաօպտիկական
Էլեկտրամեխանիկական փոխանջատիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էլեկտրամեխանիկական թելքաօպտիկական փոխանջատիչի աշխատանքի սկզբունքը համանման է էլեկտրամագնիսական ռելեի աշխատանքին։ Ռելեի անշարժ մասի վրա միմյանց նկատմամբ որոշակի անկյան տակ ամրացվում են օպտիկական երկու թելքերի մուտքային ճակատները։ Նրանցից մեկի դիմաց, նույն առանցքի վրա տեղադրվում է ռելեի շարժական մասը, որի վրա ամրացվում է երրորդ թելքը։ Ռելեին փոխանջատման համապատասխան ազդանշան տալիս շարժական թելքի ճակատը տեղափոխվում է մի անշարժ թելքից մյուսի դիմաց։
Այս փոխանջատիչների ծախսած հզորությունը համեմատաբար փոքր է՝ 2-20 մՎտ, փոխանցման գործակիցը՝ դԲ։
Որպես թերություններ նշենք ցածր արագագործությունը, զգայնությունը արտաքին ազդեցությունների, հատկապես վիբրացիաների և այլ մեխանիկական գործոնների նկատմամբ, մեծ չափերը։
Ջերմաօպտիկական փոխանջատիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ջերմաօպտիկական փոխանջատիչների աշխատանքի հիմքում կարող են ընկած լինել տարբեր սկզբունքներ։
Էլեկտրաօպտիկական փոխանջատիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էլեկտրաօպտիկական փոխանջատիչների աշխատանքը հիմնված է այնպիսի նյութերի օգտագործման վրա, որոնք վերածվում են օպտիկապես անիզոտրոպ նյութերի, երբ նրանց վրա կիրառվում է էլեկտրական դաշտ։ Այդպիսի նյութերը կոչվում են էլեկտրաօպտիկական։ Դրանց թվին են պատկանում, օրինակ, LiNbO3, Ti։LiNbO32, LiTiO3, LiTaO3 նյութերը։ Անիզոտրոպության պատճառը էլեկտրական դաշտի ազդեցության տակ նյութի բեկման ցուցչի փոփոխությունն է։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Հայկական Հանրագիտարան». www.encyclopedia.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Бутусов М.М., Галкин С.Л., Оробинский С.П. (1987). Волоконная оптика и приборостроение. Լենինգրադ. էջեր 258։ 328 էջ։.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Թելքաօպտիկական փոխանջատիչներ Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine(ռուս.)
- Օպտիկական փոխանջատիչներ(ռուս.)
- Թելքաօպտիկական փոխանջատիչ(ռուս.)