Բյուրեղահիդրատներ

Բյուրեղահիդրատներ, բյուրեղներ, որոնք պարունակում են քիմիական կապերով կապված ջրի մոլեկուլներ։ Սրանք որոշակի բաղադրություն ունեցող պինդ հիդրատներ են։ Բյուրեղահիդրատներ են առաջացնում բազմաթիվ բյուրեղներ, հիմքեր, գրեթե բոլոր աղերը, շատ պարզ նյութեր և այլ միացություններ՝ ջրային լուծույթներից նրանց նստեցնելիս։

Բյուրեղահիդրատներում նյութի մեկ մոլեկուլին ընկնող ջրի մոլեկուլների թիվը սովորաբար 4, 6, 8, 2 և 1 է, երբեմն նաև՝ 3, 5, 7, 10 և 12։ Մի շարք նյութերի համար հայտնի են տարբեր քանակով ջուր պարունակող բյուրեղահիդրատներ (օրինակ՝ հայտնի է $CaCl_{2}$-ը՝ 1, 2, 4, 5 և 8 մոլեկուլ ջրով)։ Բյուրեղահիդրատի մոլեկուլի մեջ մտնող ջուրը անվանում են բյուրեղաջուր։ Քիմիական բանաձևերում բյուրեղաջուրը գրում են առանձին՝ $CuSO_{4}\cdot 5H_{2}O,Na_{2}SO_{4}\cdot 10H_{2}O,Ba(OH)_{2}\cdot 8H_{2}O$։

Բյուրեղահիդրատը տաքացնելիս սովորաբար քայքայվում են՝ անջատելով բյուրեղաջուրը։ Հայտնի են նաև նյութեր, որոնք կայուն են միայն բյուրեղահիդրատի ձևով, օրինակ $BeC_{2}O_{4}\cdot H_{2}O$ հայտնի չէ առանց բյուրեղաջրի։ Ջրի մոլեկուլները բյուրեղահիդրատում ունեն խիստ որոշակի դասավորություններ, աղերում որպես կանոն շրջապատում է կատիոնը։

Տես նաև

• Կոմպլեքս միացություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 482)։