Ռադիո-հեռուստատեսության հիմնադրումը Հայաստանում
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
Ռադիո-հեռուստատեսություն, գիտության և տեխնիկայի բնագավառ, որը կապված է էլեկտրոմագնիտային ալիքների միջոցով աուդիո և վիդեոտեղեկատվության ընդունման և տարածման հետ։
Առաջին ռադիոկայանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայկական առաջին ռադիոկայանը գործարկվել է առաջին հանրապետության տարիներին։ Առաջին ռադիոկայանն ուներ 9 կիլովատ և 17 ամպեր հզորություն և կարող էր տեղեկատվություն ուղարկել 1000 վերստ հեռավորությամբ։ Այն պատմության մեջ է մտել «Երևանի ուժեղ ռադիոկայան» անվանումով և անփոփոխ է մնացել մինչև 1926 թ.[1]։ Առաջին ռադիոկայանը սկսել է գործել 1919 թ. սեպտեմբերի 25-ից։ 1923 թ. սկսած Հայաստանում սկսում են ձևավորվել ռադիոսիրողների ակումբներ։ 1926 թ. օգոստոսին ավարտվում է նոր ռադիոկայանի շինարարությունը[2]։
Ռադիոն խորհրդային շրջանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում 1926 թ. Կապի ժողկոմատին կից ստեղծվում է մի օրգան, որը զբաղվում է Մոսկվայից արվող ռադիոհաղորդումներն ընտրելու և սեփականը կազմակերպելու հարցերով։ 1926 թ. նոյեմբերի 7-ին եթեր է տրվում առաջին հաղորդումը՝ «Հայաստանի ռադիոն», սակայն շարունակական հաղորդումները սկսվում են միայն 1927 թ. ապրիլի 1-ից։ Սկզբնական շրջանում եթեր էին տրվում այսպես կոչված «ռադիոթերթերը», իսկ հետո լուրերի թողարկումները։ Ռադիոթերթերի նախապատրաստությամբ զբաղվում էին հանրապետական թերթերը, որոնց հաղորդումները եթեր էին արձակվում երեք լեզուներով՝ հայերեն, ռուսերեն, ադրբեջաներեն։
Այնուհետև ստեղծվում է Ռադիոֆիկացման և ռադիոհաղորդումների կոմիտե Ռ.Դաշտոյանի նախագահությամբ։ Սկզբնական շրջանում առկա էր միայն երկու հաստիքային միավոր՝ ռադիոհաղորդումների վարիչ և երաժշտական հաղորդումների ղեկավար։ Մինչև 1929 թ. ռադիոստուդիա չի եղել, սակայն Ժողկոմխորհի որոշմամբ «Երևան» հյուրանոցի շենքում հատկացվում են սենյակներ։ Նույն թվականին ստուդիան անցնում է Փոստ-հեռագրական ժողկոմատի ենթակայությանը։ Սկսվում է տրնասլյացիոն հանգույցների շինարարությունը։ Առաջինը կառուցվում է Նոր Բայազետում։ 1929 թ. կառուցվում է Գյումրու, 1930 թ. Էջմիածնի, Արտաշատի և Ալավերդու, 1931 թ. Հոկտեմբերյանի և Կիրովականի շրջանների ռադիոհանգույցները և այլն։ 1938 թ. ռադիոհանգույցների թիվը հասնում է 29000-ի։ Ընդլայնվում է նաև ռադիոհաղորդումների ապարատը, ստեղծվում է վարչություն իր բաժիններով և խմբագրություններով։
Հեռուստատեսության առաջացումը Հայաստանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1956 թ. Հայկական հեռուստաընկերությունը տալիս է իր առաջին փորձնական հաղորդումը։ 1957 թ. տեղի է ունենում Երևանի հեռուստատեսության ստուդիայի հանդիսավոր բացումը։ Նույն թվականին ՀԽՍՀ Մշակույթի նախարարության ցուցակում գործող հեռուստատեսային ստուդիան միացվում է ռադիոհաղորդումների ստուդիայի հետ և դրանց հիման վրա ստեղծվում է ՀԽՍՀ Ռադիոհաղորդումների և հեռուստատեսության պետական կոմիտե։
1992 թ. մայիսին ՀՀ Հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական կոմիտեն վերանվանվում է ՀՀ Հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական վարչության։
Ի կատարումն 1995 թ. հուլիսի 25 «ՀՀ Կառավարության կառուցվածքի մեջ ընդգրկված պետական կառավարման հանրապետական մարմինների լուծարման և վերակառուցման գործընթացի իրականացմանն միջոցառումների մասին» հ.1 որոշման ՀՀ Հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական վարչությանը և ՀՀ Կառավարությանն առընթեր Հրատարակչական գործի վարչությունը միաձուլվում են և նրանց հիման վրա ստեղծվում է ՀՀ Տեղեկատվության նախարարությունը։ Այս ակտով ՀՀ Հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական վարչությունը դադարում է գործել որպես պետական կառավարման ինքնուրույն մարմին[3]։
Հեռուստառադիոպետկոմի խմբագրությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայկական ռադիոհաղորդումների և հեռուստատեսության խմբագրությունները 1986 թ. դրությամբ գործել են միասնաբար։ Այն ունեցել է հետևյալ խմբագրությունները՝
- Պրոպագանդայի
- Կոմունիստական դաստիարակչության և «Երևանն ու երևանցիները»
- Գրական-գեղարվեստական հաղորդումների
- Մանկապատանեկան հաղորդումների գլխավոր խմբագրություն
- Հեռուստառադիոբեմականացումների
- Երաժշտական հաղորդումների
- Գրական-գեղարվեստական հաղորդումների
- Կենտրոնական հեռուստատեսության և համամիութենական ռադիոյի համար պատրաստվող հաղորդումների
- ԽՍՀՄ ժողովուրդների լեզուներով հաղորդումների
- Արտասահմանում ապրող հայերի համար ռադիոհաղորդումների
- Արտասահմանյան երկրների համար ռադիոհաղորդումների
- Նամակների և հեռուստառադիոհաղորդումների արդյունավետության ուսումնասիրման գլխավոր խմբագրություններ