Պիրանտել

Պիրանտել
Նույնացուցիչներ
CAS համար	15686-83-6
PubChem CID	708857
DrugBank	11156
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5023538 ;
ECHA InfoCard	100.036.143
	դ; ք; խ;

Պիրանտել դեղամիջոց, որն օգտագործվում է մակաբույծ որդերով վարակվծության բուժման համար^[1]։ Այդ թվում ասկարիդի, ակիլոստոմի, էնտերոբիազի, տրիխոստրոնգիլիազի և տրիխինելոզի^[1]։ Այն օգտագործվում է բերանացի ընդունման հաբերի տեսքով^[1]։

Կողմնակի ազդեցությունները ներառում են սրտխառնոց, գլխացավ, գլխապտույտ, անքնություն և ցան^[1]։ Լյարդի ախտահարում ունեցող մարդիկ դեղամիջոցը պետք է օգտագործեն ցածր դեղաչափով^[1]։ Հղիության ժամանակ կիրառման անվտանգության մասին տվյալներ չկան^[2]։ Կրծքով կերակրման ժամանակ անվտանգության մասին նույնպես տվյալներ չկան^[1]։ Այն ներառված է հակամակաբուծային դեղամիջոցների շարքում^[3]։ Այն ազդում է մակայուծ որդերին պարալիզացնելու եղանակով^[3]։

Պիրանտելն առաջին անգամ հայտնագործվել է 1965թ․^[4]։ Այն ներառված է ԱՀԿ հիմնական դեղամիջոցների շարքում որպես առողջապահության համակարգում ամենաանվտանգ և արդյունավետ դեղամիջողներից մեկը^[5]։ Պրանտելն ունի գեներիկ դեղամիջոցներ^[3]։ ԱՄՆ-ում բուժման մեկ կուրսն արժե մոտ 25 ԱՄՆ դոլար^[6]։ Այն նաև կիրառվում է մի շարք կենդանիների ճիճվակրության բուժման համար^[4]։

Հղիություն և կրծքով կերակրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պիրանտելը, մարդկանց համար գտնվում է հղիության ժամանակ կիրառման անվտանգության C դասում, իսկ շների և կատուների համար A դասում։ Պիրանտելը համարվում է անվտանգ դեղամիջոց կենդանիների խնամքի համար^[7]։

Ազդեցության մեծանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պիրանտելը գործում է որպես նյարդամկանային փոխազդեցությունն արգելակող, պարալիզացնող դեղամիջոց։ Այդ ճանապարհով դեղամիջոցը հելմինթների մոտ առաջացնում է չկառավարվող կծկումներ այնուհետև պարալիչ։ Սա հանգեցնում է նրան, որ որդը չի կարողանում ամրանալ մարսողական համակարգի պատերից և օրգանիզմից հեռացվում է բնական ճանապարհով։ Պիրանտելը տիրոջ օրգանիզմի վրա զգալի ազդեցություն չի թողնում քանի որ այն ավելի վատ է ներծծվում տիրոջ մարսողական համակարգից։ Սպասիտիկ (տետանիկ) կծկումներ առաջացնող դեղամիջոցները, մասնավորապես պիրանտելը կարող են առաջացնել ստամոքսաղիքային ծանր անանցանելիություն, որդերով ծանրաբեռնման հետևանքով^[8]։ Այս օբստրուկցիան հիմնականում հանդիպում է այն դեպքերում և վարակված չափսերով փոքր կենդանին փորձում է միաժամանակ դուրս մղել բազմաթիվ մակաբույծներ։ Սովորաբար որդերն օրգանիզմից հեռացվում են բնական կղազատման, փորլուծության կամ պատահական փսխման ժամանակ։

Անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առկա են մի շարք ապրանքային անվանումներ, այդ թվում "Reese's Pinworm Medicine", "Pin-X", "Pin-Rid","PYRANTRIN", "COMBANTRIN", "Anthel", "Helmintox", "Helmex", "Strongid" և Drontal Cat.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջեր 89, 608. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ «Pyrantel Use During Pregnancy | Drugs.com». www.drugs.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 «Pyrantel Pamoate». The American Society of Health-System Pharmacists. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ ^4,0 ^4,1 Maddison, Jill E.; Page, Stephen W.; (BVSc.), David Church (2008). Small Animal Clinical Pharmacology (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. էջ 209. ISBN 978-0702028588. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 54. ISBN 9781284057560.
↑ Plumb, D. C. (2005). Plumb's veterinary drug handbook. Stockholm, Wis: PharmaVet. ISBN 978-0-8138-0518-4.
↑ Salman, A. B. (1997). «Management of intestinal obstruction caused by ascariasis». Journal of Pediatric Surgery. 32 (4): 585–587. doi:10.1016/S0022-3468(97)90712-0. PMID 9126759.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պիրանտել» հոդվածին։

[WHO2008-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջեր 89, 608. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[2] «Pyrantel Use During Pregnancy | Drugs.com». www.drugs.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[AHFS2016-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 «Pyrantel Pamoate». The American Society of Health-System Pharmacists. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[Mad2008-4] 4,0 ^4,1 Maddison, Jill E.; Page, Stephen W.; (BVSc.), David Church (2008). Small Animal Clinical Pharmacology (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. էջ 209. ISBN 978-0702028588. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.

[WHO19th2-5] «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[Ric20153-6] Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 54. ISBN 9781284057560.

[isbn0-8138-0518-X-7] Plumb, D. C. (2005). Plumb's veterinary drug handbook. Stockholm, Wis: PharmaVet. ISBN 978-0-8138-0518-4.

[Salman1997-8] Salman, A. B. (1997). «Management of intestinal obstruction caused by ascariasis». Journal of Pediatric Surgery. 32 (4): 585–587. doi:10.1016/S0022-3468(97)90712-0. PMID 9126759.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]