Մուգ շոկոլադ
 | |
|---|---|
 |
Մուգ շոկոլադ, շոկոլադի մի տեսակը, որը պարունակում է կակաոյի փոշի և կակաոյի կարագ՝ առանց կաթի կամ կարագի, որը պարունակում է կաթնային շոկոլադի մեջ։ Մուգ շոկոլադը, առանց ավելացվաց քաղցրացուցիչի, հայտնի է որպես դառը շոկոլադ կամ չքաղցրած շոկոլադ[1]։
Կառավարության և արդյունաբերության ստանդարտները, թե որ ապրանքները կարող են պիտակավորվել որպես «մուգ շոկոլադ», տարբերվում են ըստ երկրի և շուկայի։
Մուգ շոկոլադի առողջության վրա որևէ ազդեցության որակական ապացույց չկա, օրինակ արյան ճնշումը[2]։
Պատմությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շոկոլադը պատրաստվում է արեւադարձային կակաոյի ծառի՝ Թեոբրոմայի սերմերից։ Շոկալդը գոյություն ունի ավելի քան 3000 տարի[3]։ Այն պատրաստվել է Մ.թ.ա. մոտ 1900 թվականին Կենտրոնական եւ Հարավային Ամերիկայում՝ որպես ըմպելիք[4]։ Հետագայում դրանից նաեւ խմիչք էին պատրաստում մայաների ժողովուրդների համար՝ արարողակարգային նպատակներով[5]։
Իսպանացիները ծանոթացել են շոկոլադին 1500-ականնների սկզբին եւ այն հետ բերել Եվրոպա։ Նրանք ավելացրեցին մեղր եւ եղեգնաշաքար՝ այն ավելի քաղցր դարձնելու համար եւ այլ լրացուցիչ համեմունքներ։ Նրանք նաեւ սառը ջրի փախարեն օգտագործում էին եռացրած ջուր՝ առաջին տաք շոկոլադե ըմպելիքները պատրաստելու համար[6]։ Դրանից անմիջապես հետո՝ 1600-ականների վերջին, Հանս Սլոունը, ով այդ ժամանակ բնակվում էր Ճամայկայում, նույնպես կաթ ավելացրեց մուգ շոկոլադին[3]։ Շոկոլադը վերջապես վերածվեց պինդ մարմնի 18-րդ դարում եւ սկսեց զանգվածաբար արտադրվել 19-րդ դարում՝ շնորհիվ մի քանի նորարությունների, մասնավորապես Վան Հաութենի եւ Լինդտի[7]։
19-րդ դարի վերջին, Դանիել Փիթերի եւ Անրի Նեսթլեի նորարարությունների շնորհիվ, կաթնային շոկոլադը դարձավ շոկոլադի նոր տեսակ, որն արագորեն հայտնի դարձավ։ Որպես հետեւանք, «մուգ շոկոլադ» տերմինը ստեղծվել է ավանդակամ շոկոլադը իր նոր մրցակցից տարբերելու համար։ 20-րդ դարի մուգ շոկոլադը կրկին ձեռք բերեց ժողովրդավարություն՝ կաթնային շոկոլադի նկատմամբ իր ենթադրյալ առողջական օգուտների շնորհիվ[3]։
Հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2018 թվականի դրությամբ բարձրորակ կլինիկական ուսումնասիրությունների չեն իրականացվել՝ կակաոյի մեջ պարունակվող միացությունների ազդեցությունը ֆիզիոլոգիական ցուցանիշների վրա գնահատելու համար, ինչպիսիք են արյան ճնշումը, արի համար օրական մինչեւ 105 գրամ եւ 670 միլիգրամ ֆլավանոլ շոկոլադի կարճաժամկետ սպառման արդյունքում տեղի են ունենում միայն շատ քիչ փոփոխություններ, որոնք կապված են սրտի հիվանդության եւ սրտի անբավարարության հետ։ Մուգ շոկոլադի մեջ պարունակվող ֆլավանոլները ներառում են կատեխին եւ եպիկատեխին մոնոմերներ եւ (ավելի փոքր չափով) պոլիմերային պրոցիանիդներ, որոնք շարունակում են մնալ լաբորատոր հետազոտությունների առարկա։
Սննդային արժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մուգ շոկոլադի մեջ պարունակվող սննդանյութերը ներառում են 46% ածխաջրեր, 43% ճարպեր, 8% սպիտակուցներ եւ 1% ջուր(աղյուսակ)։ 100 գրամ (3+1/2-կաթիլ) չափաբաժնի դեպքում մուգ շոկոլադն ապահովում է 2500 կիլոջոուլ (600 կիլոկալորիա) սննդային էներգիա եւ հարուստ աղբյուր է (օրական արժեքի ավելի քան 20%-ը) մի քանի սննդային օգտակար հանածոների, ինչպիսիք են երկաթը, պղինձը, մանգանը, մագնեզիումը, ֆոսֆորը եւ ցինկը։ Այն պարունակում է նաեւ չափավոր քանակությամբ վիտամին B12 (տես աղյուսակը լրացուցիչ վիճակագրության համար)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Patrick-Goudreau, C. (2007). The Joy of Vegan Baking: The Compassionate Cooks' Traditional Treats and Sinful Sweets. Fair Winds Press. էջ 241. ISBN 978-1-61673-850-1.
- ↑ Ried, K.; Sullivan, T. R.; Fakler, P.; Frank, O. R.; Stocks, N. P. (2017 թ․ ապրիլի 25). «Effect of cocoa on blood pressure». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4 (4): CD008893. doi:10.1002/14651858.CD008893.pub3. PMC 6478304. PMID 28439881.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Tara Mchugh (2016 թ․ ապրիլի 16). «How dark chocolate is processed» (ամերիկյան անգլերեն). PhysOrg. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «History of Chocolate». history.com. History (American TV network). 2017 թ․ դեկտեմբերի 14. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
- ↑ «Chocolate: A Mesoamerican Luxury 250–900 C.E. (A.D.) – Making Chocolate». Field Museum. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 2-ին.
- ↑ Notter, Ewald (2011 թ․ հունվարի 18). The Art of the Chocolatier: From Classic Confections to Sensational Showpieces. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-39884-5.
- ↑ Klein, Christopher (2014 թ․ փետրվարի 14). «The Sweet History of Chocolate». History (U.S. TV channel). Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 3-ին.